رویداد۲۴ دولت ترامپ اعلام کرده تحریمهای سازمان ملل علیه ایران توسط ایالات متحده اعمال خواهد شد و این در حالی است که اغلب کشورهای جهان اقدام آمریکا را غیرقانونی خوانده و با آن مخالفت کردهاند. «مایک پمپئو» وزیر خارجه ترامپ در بیانیهای که ۸ شب روز شنبه گذشته به وقت آمریکا منتشر شد، اعلام کرد: آمریکا اقدام قاطعی را در پیش میگیرد چرا که علاوه بر عدم اجرای تعهدات از سوی ایران، شورای امنیت نیز نتوانسته تحریمهای سازمان ملل علیه این کشور را که برای ۱۳ سال اجرا میشده، تمدید کند.
وزیر خارجه آمریکا در این باره گفت: ما بر طبق حقوقمان مکانیزم ماشه را از سر گرفته و همه تحریمهای متوقف شده سازمان ملل علیه ایران از جمله تحریمهای تسلیحاتی را بار دیگر اعمال میکنیم. وی ادعا کرد که با این کار جهان جای امنتری خواهد شد.
در بیانیه پمپئو آمده که ایالات متحده از همه کشورهای عضو سازمان ملل انتظار دارد به تعهداتشان در زمینه اجرای این اقدامات پایبند باشند. اگر یکی از اعضا از این تعهدات تخطی کند ایالات متحده آمادگی استفاده از هرگونه ابزارهای داخلی برای اعمال تبعات عدم اجرای تعهدات را دارد. اما ایران این بیانیه را جدی نگرفته و حسن روحانی هفته گذشته با علم به اعلان این بیانیه، شنبه و یکشنبه را روز پیروزی ملت ایران دانست.
مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد با بیان اینکه «مهلت غیرقانونی و دروغین ایالات متحده فرا رسیده و از بین رفته است»، گفت: ادعای آمریکا برای مکانیسم ماشه بیربط و بیاعتبار است.
اتحادیه اروپا بر موضع خود درباره عدم عضویت آمریکا در برجام و متعاقبا عدم توانایی این کشور برای استفاده از مفاد این توافق تاکید کرده و در بیانیهای که روز گذشته منتشر شد، گفته: در بیانیه رئیس کمیسیون برجام بعد از نشست این کمیسیون در ۱ سپتامبر خاطرنشان کردهایم که آمریکا در اطلاعیه ریاست جمهوری خود در مورخه ۸ مه ۲۰۱۸ میلادی بهصورت یکجانبه مشارکت خود در فعالیتهای مرتبط با برجام را متوقف کرده است، بنابراین این کشور نمیتواند کشور مشارکتکننده در برجام تلقی شود و روند بازگرداندن تحریمها بهموجب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را آغاز کند، در نتیجه، تعهدات مربوط به رفع تحریمها طبق مفاد برجام کماکان اجرایی باقی میمانند.
«دیمیتری پولیانسکی» معاون سفیر روسیه در سازمان ملل متحد به اصرار واشنگتن برای تضعیف قوانین بینالمللی با ادعای بازگرداندن تحریمها علیه ایران اشاره کرد و نوشت: دردآور است که ببینیم یک کشور بزرگ اینگونه خود را تحقیر میکند.
از سوی دیگر، واکنش سازمان ملل به این اقدام آمریکا جالب توجه بود. در نامه «آنتونیو گوترش» که به رؤیت خبرگزاری رویترز رسیده، دبیرکل سازمان ملل نوشته است که اکنون به نظر میرسد در خصوص بازگشت همه تحریمها علیه ایران عدم اطمینان وجود دارد و «دبیرکل سازمان ملل نمیتواند این عدم قطعیت را نادیده گرفته و به روند ادامه دهد.»
گوترش بدون محکوم کردن علنی اقدام آمریکا در نامه روز شنبه خود نوشت «در انتظار روشن شدن» وضعیت تحریمها علیه ایران است و تا زمانی که این وضعیت روشن نشده «هیچ اقدامی» برای ارائه این پشتیبانی انجام نخواهد داد.
خبرگزاری «بریت بارت» که یک رسانه دسته راستی آمریکایی است در یادداشتی در این باره نوشت: حرکت آمریکا با مخالفت اعضای شورای امنیت و وعده بیتوجهی آنها مواجه شده است. مقامات آمریکا درباره تمایلشان به اجرای تحریمها با تحکم بالایی حرف میزنند، اما معلوم نیست دولت قرار است با کسانی که به این تحریمها بی توجهی میکنند به ویژه با متحدان اروپایی آمریکا چطور برخورد کند. اروپاییها اعلام کردهاند قویا خواستار زنده نگه داشتن برجام هستند. بیتوجهی به موضع آمریکا میتواند این کشور را که قبلا هم از بسیاری از تعهدات بینالمللیاش سرباز زده، در جامعه بینالمللی هرچه بیشتر منزوی کند.
این رسانه جمهوریخواه آمریکایی به برنامههای ستاد انتخاباتی ترامپ برای انتخاب مجدد نیز اشاره کرده و گفته در همین راستا ترامپ قصد دارد در سخنرانی روز سهشنبه خود در سازمان ملل مساله ایران را مطرح کند.
کاخ سفید برنامه دارد یک فرمان اجرایی در روز دوشنبه صادر کند و در آن نحوه اجرای تحریمها را اعلام کند و وزارت خزانهداری و وزارت خارجه نیز قرار است طرح کلی چگونگی جریمه کسب و کارها و افرادی که از این تحریمها تخطی کنند را اعلام کند.
حملات لفظی آمریکا و عقب نشینی ایران
دولت ترامپ در روزهای اخیر مواضع تند خود را علیه ایران شدت بخشیده است. اتهام طرح ترور یک دیپلمات آمریکایی، اتهام خرابکاری هکرهای ایرانی، آمادگی برای اعمال تحریمهای یک جانبه و ادعای دخالت تهران در انتخابات ماه نوامبر ازجمله اقداماتی است که به افزایش تنشها میان دو کشور منجر شده است.
در پی انتشار خبری در رسانه پولیتیکو درباره طرح ایران برای ترور سفیر آمریکا در آفریقای جنوبی، دونالد ترامپ با لحن تهدیدآمیزی علیه ایران در توییتر خود نوشت: هرگونه حمله علیه آمریکا به هر شکل که باشد، با حمله متقابل به ایران مواجه خواهد شد که هزار بار شدیدتر است.
در مقابل ، سردار سلامی فرمانده سپاه در جواب در اظهاراتی خطاب به ترامپ اعلام کرد اگر آمریکا یک تار مو از یک ایرانی را کم کند، ایران همه کرک و پشم آمریکاییها را خواهد ریخت. ایران همه اتهامات وارده از جانب آمریکا را رد کرده، چه در مورد طرح ترور و چه در مورد دخالت در انتخابات ماه نوامبر و حملات سایبری. همزمان سردار سلامی در اظهار نظر دیگری از عدم تمایل ایران برای کشته شدن سربازان آمریکایی در حمله به عینالاسد نیز حرف زده است.
نیویورک تایمز در یادداشتی نوشته محاسبات ایران بعد از پندمی کرونا در جهان و تاثیر آن بر اقتصاد تغییر کرده و به این نتیجه رسیده که هرگونه حمله خارج از حملات مخفیانه سایبری به نفع ترامپ تمام میشود و منجر خواهد شد او در رقابتهای انتخاباتی فرصتی برای یک پاسخ نظامی پیدا کند.
این رسانه به نقل از سرویسهای اطلاعاتی نوشته: مقامات ایرانی به این نتیجه رسیدهاند که خویشتنداری بهترین راه برای جلوگیری از انتخاب مجدد ترامپ است.
با این حال ترامپ و مشاوران ارشدش سعی میکنند ایران را به عنوان یک تهدید رو به رشد تصویر کنند. ترامپ و اوبرین مشاور امنیت ملیاش، تهران را تهدیدی برای انتخابات پیش رو نیز میدانند با این که به گفته نیویورک تایمز همه مقامات اطلاعاتی و ناظران معتقدند این برآورد غلط است.
به گزارش نیویورک تایمز برخی مقامات دولت متوجه خویشتنداری اخیر ایران شدهاند. هفته گذشته در نشست خبری که الیوت آبرامز مسئول امور ایران در وزارت خارجه با خبرنگاران در مورد تحریمها برگزار کرده گفته: ایران با احتیاط قابل توجهی عمل میکند. او در اظهاراتش مدعی شده این احتیاط ایران نتیجه حمله ماه ژانویه آمریکا به سردار قاسم سلیمانی و ترور فرمانده سپاه قدس ایران بوده است.
نیویورک تایمز نوشته: اطلاعات آمریکا همیشه درباره اهداف ایران اشتباه کرده و مقامات هم به درستی درباره شواهد پشت پرده ارزیابیهای جدید در خصوص محافظهکاری ایران حرف نمیزنند.
این رسانه به نقل از مقامات آمریکایی که در جریان اطلاعات قرار گرفتهاند گفته: سران ایران به طور محرمانه به این نتیجه رسیدهاند که آمریکا و اسرائیل عملیاتهایی را علیه آنها کلید زدهاند و به همین دلیل طرح انتقام از انفجارهایی نظیر انفجار نطنز را که گفته میشود اسرائیل مسئول آن بوده را متوقف کردهاند.
نیویورک تایمز به نقل از منابع آگاه نوشته: مقامات ایرانی احساس کردهاند که در تله افتادند. آنها معتقدند این حملات با هدف تحریک ایران برای تلافی انجام شده و برنامه این بوده که آمریکا و اسرائیل منتظر حمله تلافی جویانه ایران و پاسخ نظامی خودشانند.
دولت ترامپ اقدامات تحریک آمیزش را تشدید کرده است. ناو هواپیمابر نیمیتز آمریکا روز گذشته در یک مانور نظامی از تنگه هرمز عبور کرده است. این تنگه برای ایران ارزش استراتژیک بالایی دارد و همواره در درگیریهای لفظی دشمنانش را تهدید به بستن تنگه هرمز کرده است.