رویداد۲۴ شادی مکی: نسیم شهر یکی از شهر‌های شهرستان بهارستان از توابع استان تهران است. این شهر تقریبا حاشیه‌ای و در نزدیکی شهرستان اسلامشهر قرار دارد که ساکنان آن معمولا اقشار کم‌برخوردار جامعه هستند.
در این شهر کوچک مانند تمام نقاط کشور چهره دیگری از فقر و آسیب‌های اجتماعی یعنی پدیده کارتن‌خوابی مدت‌هاست رخ نمایانده است به نحوی که مراکز کاهش آسیب در این مناطق سعی در کاهش آلام کارتن‌خواب‌ها و افراد دارای اعتیاد و ارائه خدمات بهداشتی و غذایی به آن‌ها دارند.
در این بین، اما موضوع به آتش کشیدن خانمان و اموال این افراد بی‌پناه که در زیرین‌ترین لایه‌های اجتماع به زور نفسی می‌کشند؛ آنهم توسط ماموران سدمعبر شهرداری نسیم‌شهر بسیار تاسف‌انگیز بود. چند سال پیش نیز زندگی کارتن‌خوابان در یکی از مناطق تهران توسط ماموران شهرداری وقت در آتش سوخت و انتقاد فعالان اجتماعی را برانگیخت این حادثه نیز همچون آنچه در نسیم شهر رخ داده است، دقیقا در روز‌های سرد پاییزی رخ داد. یکی از ماموریت‌های شهرداری‌های کشور کمک به رفع آسیب‌های اجتماعی در کنار سایرنهاد‌های متولی در این موضوع است و قطعا آزار بی‌پناهان و خشونت ورزی به آن‌ها در جرگه این اقدامات نیست.
مرجان ثقفی مددکار اجتماعی که شاهد آتش‌زدن زندگی کارتن‌خوابان توسط ماموران شهرداری نسیم‌شهر بوده، به رویداد۲۴ می‌گوید: در این منطقه کارتن‌خواب‌های زیادی زندگی می‌کنند که خوابگاه و گرمخانه ندارند و شب را ناچارند بی‌سرپناه به صبح برسانند. البته شهرداری ۲ کانس را تجهیز و راه‌اندازی کرد تا کارتن‌خواب‌ها به عنوان گرمخانه شب را در آن صبح کنند، اما شبکه بهداشت به دلیل غیراستاندارد بودن کانکس‌ها اجازه استفاده از آن‌ها را نمی‌دهد.
وی با بیان اینکه این افراد کارتن‌خواب در جا‌هایی مانند گودال، اتاقک‌های مخروبه غیربهداشتی یا در چادر‌هایی که با ضایعات برای خود ساخته‌اند زندگی می‌کنند، ادامه می‌دهد: دو سه روز پیش زمانی که قصد رسیدگی به افراد کارتن‌خواب را داشتم مشاهده کردم ۸ ماشین متعلق به ماموران سد معبر شهرداری نسیم شهر سراغ افراد کارتن خواب رفتند. این افراد با حالتی پرخاشگر، سقفی را که این افراد با ضایعات برای خودشان درست کرده بودند، تخریب کردند.
این مددکار اجتماعی اضافه میکند: به غیر از تخریب سرپناه این افراد، ماموران وسایل افراد کارتن‌خواب را از داخل سرپناه‌ها بیرون کشیده و آتش زدند. در این بین ناگهان متوجه خانم میانسالی شدم که با گریه به سمت این آتش حرکت می‌کرد. این خانم یکی از کارتن‌خواب‌ها بود. او به آتش نزدیک می‌شد اشک می‌ریخت و ضجه می‌زد، زیرا یکی دو دست لباس و تنها پتویی که برای در امان ماندن از سرمای این منطقه داشت در آتش سوخت. ظاهرا همسر و یکی از فرزندان این خانم در همدان فوت کرده و پسرش هم که در شهر دیگری زندگی میکند حاضر به نگهداری از او نیست.
او عنوان میکند: مشکل اینجاست که، چون این افراد بی‌پناه و معمولا مصرف کننده مواد هستند برخی ماموران شهرداری به خودشان اجازه میدهند که هر رفتاری می‌خواهند بکنند. این خانم مرتب گریه می‌کرد و به سمت آتش می‌رفت و من سعی می‌کردم جلوی او را بگیرم. در این حین من در حال عکس گرفتن بودم که این ماموران به من اعتراض کردند، آن‌ها تاکید می‌کردند که در حال انجام وظیفه هستند و برای این کار دستور دارند.
بیشتر بخوانید: مرگ دردناک یک بی‌خانمان در گوشه خیابان/ هیچکس با اورژانس تماس نگرفت! +فیلم
این مددکار اجتماعی می‌گوید: تمام زندگی یک فرد کارتن‌خواب همان چند تکه وسیله است که او در آلونک خودش دارد که ماموران همان را هم به آتش کشیدند. برخورد ماموران شهرداری با افراد بی‌سرپناه به قدری بد است که تمام کرامت انسانی آن‌ها را نادیده می‌گیرد.
او خاطرنشان میکند: جایی که این افراد کارتن‌خواب حضور داشتند و ماموران سد معبر زندگی‌شان را به آتش کشیدند، داخل نسیم شهر نبود، بلکه اطراف قبرستان بود. اصولا کارتن‌خواب‌ها در بیابان‌های اطراف آلونک خود را می‌سازند. اما ماموران مانور می‌دهد که مردم تماس گرفته و می‌گویند این افراد را جمع کنید.
بیشتر بخوانید: خلازیر؛ محله دردهای فراموش‌شده/ شهرداری منطقه ۱۹ کجای ماجراست؟ +فیلم
یکی دیگر از فعالان اجتماعی نسیم شهر به رویداد۲۴ می‌گوید: در تهران برای افراد کارتن‌خواب گرمخانه‌هایی راه‌اندازی شده که حداقل شب‌ها بتوانند در آنجا استراحت کنند، اما در نسیم‌شهر چنین جایی در نظر گرفته نشده است. البته ۲ سالی است که شهرداری ۲ کانکس را خریداری کرده و سمت آرامستان نسیم‌شهر مستقر کرده که ظرفیت ۴۰ تا ۵۰ نفر را دارند، اما تا کنون از آن‌ها استفاده‌ای نشده است.
وی می‌افزاید: نمی‌دانم در گذشته به چه علت از این کانکس‌ها استفاده نمی‌شد، اما طی ماه‌های اخیر علت عدم استفاده از آن‌ها را غیراستاندارد بودن عنوان کرده و استدلال می‌کنند که ریسک ابتلا و انتقال کرونا در این کانکس‌ها با توجه به شرایطی که دارند بالاست. با توجه به اینکه این افراد جایی برای خواب ندارند مجبورند با حداقل لوازمی که در دست دارند برای خودشان سرپناهی درست کنند.
این فعال اجتماعی عنوان میکند: شهرداری برای این افراد باید سرپناهی در نظر بگیرد که این کار را نکرده است. به علاوه وقتی از کارتن‌خواب‌ها می‌خواهند که وسایل خود را جمع کرده و به جای دیگری بروند باید به شکلی انسانی‌تر برخورد کنند. آتش زدن اموال و زندگی آنان بسیار غیرانسانی است. این افراد در حاشیه شهر و در کنار جاده وسایل‌شان را گذاشته بودند، این موضوع ممکن است چهره شهر را خراب کند، اما فرد بی‌سرپناه چاره دیگری ندارد و قصد آزار و اذیت هم ندارد.
وی خاطرنشان میکند: به این افراد هشدار و تذکر نداده‌اند که از اینجا بروید مستقیما به سراغشان رفته و زندگی آن‌ها را به آتش کشیده‌اند بدون اینکه آن‌ها بتوانند لوازم شخصی خود را بردارند. این موضوع در فرمانداری هم مطرح شد، اما پاسخی دریافت نکردیم و صرف اینکه این افراد معتاد بودند، کافی بود تا حقی برای آن‌ها قائل نشوند.
موسی رضا زاده عضو شورای استان و رئیس شورای شهر نسیم‌شهر در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی رویداد۲۴ از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی کرد و در نهایت پیگیری‌های صورت گرفته به گفتگو با قدرتعلی طلایی شهردار نسیم‌شهر منجر شد.
طلایی ضمن اظهار بی‌اطلاعی از رفتار ماموران سدمعبر شهرداری نسیم‌شهر به رویداد۲۴ می‌گوید: این موضوع را پیگیری می‌کنم. اما شهرداری در منطقه باغ بهشت گرمخانه‌ای راه‌اندازی کرده که زیرنظر شبکه بهداشت بوده و پزشک هم دارد. اما کارتن‌خواب‌ها داخل پارک‌ها رفته و با جمع‌آوری پارچه و کارتن برای مردم ایجاد مزاحمت می‌کنند. قطعا اگر چنین اتفاقی افتاده است با همراهی نیروی انتظامی بوده زیرا نیروی انتظامی موظف است زیر نظر شورای تامین و با همکاری شهرداری افراد کارتن‌خواب را جمع کند.
به گزارش رویداد۲۴ اگر چه طلایی عنوان میکند که در منطقه‌ای به نام باغ بهشت برای کارتن‌خواب‌ها گرمخانه ایجاد شده، اما فعالان اجتماعی منطقه تاکید می‌کنند در این منطقه تنها همان ۲ کانکسی مستقر شده‌اند که در حال حاضر هیچگونه کاربری ندارند و هیچ گرمخانه دیگری نیز برای این افراد در نظر گرفته نشده است. از سوی دیگر برخلاف گفته شهردار نسیم شهر درباره همراهی نیروی انتظامی با ماموران سد معبر، اما فعالان اجتماعی گفته‌اند که در زمان آتش زدن زندگی کارتن‌خواب‌ها، هیچ فردی از نیروی انتظامی، ماموران شهرداری را همراهی نمی‌کرده است.
حال سوال این است که اولا آیا کسی حق دارد به صِرف فقر، اعتیاد و بی‌پناهی، اموال فردی را گرفته یا اینکه به آتش بکشد و نابود کند؟ سوال دیگر اینکه بر فرض هم که گرمخانه‌ای در کار باشد این مراکز تنها در طول شب به این افراد پناه میدهند، اما افراد بی‌خانمان نیز همچون سایر مردم در طول روز باید برای استراحت خود چه تدبیری بیندیشدند؟ آیا کارتن‌خواب‌ها در وهله اول یک انسان و در مرحله دوم از شهروندان این جامعه نبوده و از حق داشتن استراحت و همین مسکن ضایعاتی هم برخوردار نیستند؟
جمع‌آوری این افراد بدون حمایت‌های بعدی و آواره کردن آن‌ها از یک منطقه به منطقه دیگر تنها به معنای آراستن مبلمان شهری و پیراستن شهر و محله از وجود فقر و فلاکت گروهی از شهروندان است که به دلایل گوناگون خواسته یا ناخواسته در چنین شرایط اسف‌باری گرفتار شده‌اند، اما مسلم آنکه فقر و بی‌پناهی نافی کرامت انسانی آن‌ها و مالکیت‌شان بر اموال خود نیست و به هیچ فرد یا گروهی حق نمی‌دهد که با برخورد‌های توهین‌آمیز با آن‌ها مواجهه کند.