رویداد۲۴ ترامپ تا کم تر از یک ماه دیگر باید کاخ سفید را تحویل بایدن دهد و آن را ترک کند. او در آخرین پیام کریسمس خود به همراه همسرش بدون آنکه اشاره ای به موضوعات سیاسی کند، تنها به موضوع کرونا پرداخت و گفت: ما میلیون‌ها واحد واکسنی امن و تاثیرگذار تولید کردیم که خیلی زود این پاندمی هراسناک را پایان می‌دهد و جان میلیون‌ها تن را نجات خواهد داد. ما از خدمات تمامی محققان، دانشمندان، کارگران واحدهای سازنده و نیروهایی که بدون وقفه تلاش کردند تا چنین پیشرفتی حاصل شود، تشکر می‌کنیم. این به واقع یک معجزه کریسمس است.
ملانیا ترامپ هم در این پیام گفت: در این روزهای شگفت‌انگیز سال، ما از آمریکایی‌های شجاع و خیرخواه هم تشکر می‌کنیم که امنیت ما را حفظ میکنند، ما برای همیشه قدردان مردان و زنان نیروهای قانون و قهرمانان نیروهای نظامی ایالات متحده هستیم.
این روزها هر چند ترامپ تلاش می کند تا هر طور شده به نحوی در کاخ سفید بماند، اما مشخص است که امیدی به بازی که راه انداخته است ندارد. رهبران دنیا تبریک های پیروزی به بایدن را فرستاده اند و حتی متحدانی مثل عربستان و دوستانی مثل پوتین هم باور کرده اند که ترامپ به زودی رفتنی است.
بایدن بخش مهمی از کابینه خود را چیده است. او در این چینش از گروه های جنسیتی و نژادی متفاوتی استفاده کرده است. به همین خاطر کابینه او را متنوع ترین کابینه در ایالات متحده می خوانند. اما هنوز مشخص نیست که این تیم بتواند به همین شکلی که معرفی شده رای بیاورد. برخی معتقدند جمهوری خواهان سنا به این خاطر که نظم معمول بهم ریخته و ترامپ تنها یک دوره رئیس جمهور بوده، ممکن است با برخی گزینه های پیشنهادی بایدن موافقت نکنند. اینجا برخی از مهم ترین چهره های کابینه را معرفی کرده ایم:
آنتونی بلینکن: او پنجاه و هشت ساله است و چهره نسبتا جوانی در کابینه بایدن به حساب می آید. او بیست سال سابقه کار با بایدن را دارد و به مسائل سیاست خارجی، بر عکس وزرای خارجه ای که ترامپ برای خود انتخاب می کرد، آگاهی خوبی دارد. بلینکن در تیم اوباما در زمان توافق هسته ای هم نقش داشته است. اما او سیاست های تندروانه ای هم در قبال توافق هسته ای دارد و نزدیکی اش به رژیم صهیونیستی می تواند کمی مشکل ساز باشد.
جیک سالیوان: او دستیار کلینتون در امور مرتبط با گفتگوهای هسته ای با ایران، در دوران اول ریاست جمهوری اوباما بود. پدر سالیوان در زمان انقلاب ایران، به عنوان سفیر در تهران مشغول به کار بود و او آشنایی بسیار زیادی به مسائل ایران دارد. جیک سالیوان قرار است مشاور امنیت ملی دولت بایدن باشد.
لیندا توماس گرینفیلد: او یک زن و دیپلماتی برجسته آفریقایی ـ آمریکایی محسوب می شود که در مسائل مربوط به آفریقا متخصص است. گرینفیلد قرار است به عنوان سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، مشغول به کار شود.
مایکل ریگان: بایدن گفته است که قبل از هر تصمیمی در دولت قرار است که به معاهده آب و هوایی پاریس برگردد. او "مایکل ریگان" یکی از مقامات کارولینای شمالی را به عنوان نامزد پست آژانس محیط زیست این کشور معرفی کرده است. ریگان هم از آفریقایی ـ آمریکایی تبارهای تیم بایدن بوده که سال ها به عنوان رئیس سازمان کیفیت محیط زیست کارولینای شمالی کار کرده است.
جنیفر گرانهلم: او قرار است وزیر انرژی دولت بایدن باشد.او اولین فرماندار زن ایالت میشگان بود. در صورت رای اعتماد مجلس سنا به جنیفر گرانهلم و دیگر نامزدهای عضویت در کابینه جو بایدن رکورد حضور زنان در کابینه آمریکا با حضور ۹ زن شکسته خواهد شد.
دب هالند: یکی دیگر از چهره های جنجالی دولت بایدن این زن بومی است. دب هالند اولین بومی ای است که می تواند در آمریکا و در کابینه یک رئیس جمهور منصب بگیرد. بومی های این کشور از حضور هالند در نقش وزیر کشور استقبال کرده اند. نماینده ۶۰ ساله و دموکرات نیومکزیکو در کنگره به دلیل تبارش بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید: تداوم فشار حداکثری با لحنی متفاوت/ بایدن راه ترامپ را در قبال ایران دنبال می‌کند؟
بایدن هفته گذشته اهداف خود را برای صد روز نخست کارش اعلام کرد. او گفت که اهداف او در سه ماهه اول ریاست جمهوری، معطوف به کنترل بیماری کرونا، بازگشایی مدارس و بازگشت به توافق آب و هوایی پاریس باشد.
تصمیماتی که بایدن آن را اعلام کرده دور از ذهن نبود. ایالات متحده بیش از هر کشور دیگری با کرونا درگیر است و با وجود اینکه واکسن این بیماری پیدا شده و به زودی گروه زیادی از مردم این کشور آن را تزریق میکنند، اما رسیدگی به وضعیت اقتصادی و بحران های ناشی از این بیماری عزم راسخی را نیاز دارد که دولت ترامپ آن را نداشت.
بازگشت به معاهده پاریس هم شروعی برای بازگشت ایالات متحده به سمت دوستان و متحدان پیشین خود است. دولت بایدن برخلاف ترامپ مایل است تا بار دیگر به سمت جامعه جهانی بچرخد و تعهدش را به معاهدات نشان دهد. برای جهانی که با مشکلات عدیده محیط زیستی رو به روست، بازگشت به توافق پاریس می تواند قدمی مثبت باشد که عزم دولت بایدن به ارتباط دوباره با متحدانش را نشان دهد.
بایدن همچنین در مصاحبه ای به موضوع توافق هسته ای پرداخته است که در آن با اعلام اینکه قصد بازگشت به توافق را دارد می گوید ایران و ایالات متحده باید بر سر موضوعات دیگر با حضور متحدان منطقه ای آمریکا به گفتگو بنشینند.
او البته جزئیات این موضوع را مطرح نکرده است و مشخص نیست که بازگشت به برجام به معنای برداشته شدن تحریم های ایران هم هست یا نه. اما به هر حال مقامات کشورمان اعلام کرده اند که بر سر موضوع دیگری به غیر از توافق هسته ای حرفی با آمریکایی ها نخواهند زد.
ترامپ پرونده های باز بسیاری را در سیاست خارجی برای بایدن به ارث می گذارد. اولین گزینه برجام است که او با خروج از آن آمریکا را در دام بیاعتباری گرفتار کرد. او همانطور که گفتیم مایل به بازگشت به توافق هسته ای است اما به نظر می رسد خوشبینی اولیه بایدن حالا جایش را به بررسی جنبه های سخت بازگشت داده است.
برداشتن تحریم ها علیه ایران هم گام دیگری است که از دولت بایدن انتظار می رود.
موضوع دیگر بازگشت دولت آمریکا به آغوش اروپایی هاست. ترامپ با خروج از معاهدات متفاوت و با رفتار مغرورانه با اروپایی ها تیشه به ریشه روابط دو قاره زد. این موضوع تا جایی پیش رفت که تابستان امسال این کشورها در شورای امنیت کنار ایالات متحده نایستادند تا طرحی که علیه ایران به این شورا ارائه شده بود، به تصویب نرسد. بازگشت بایدن به توافق پاریس می تواند قدم خوبی برای آشتی با اروپایی ها باشد. اما بازگرداندن اعتماد از دست رفته زمان خواهد برد. چرا که تجربه دولت ترامپ به اروپایی ها آموخت که نمی توانند تا ابد بر حمایت ایالات متحده از خود تکیه کنند.
هنوز مشخص نیست که بایدن برای مساله چین چه برنامه ای دارد. برخی معتقدند توجه آمریکا به زودی از دیگر نقاط جهان برداشته شده و به آسیا معطوف می شود تا بتوانند مانع از سقوط دلار و رسیدن چین به ابرقدرتی اقتصادی شوند.
اما در خاورمیانه، کشورهای عربی نگران آمدن بایدن هستند. به نظر می رسد که دولت دموکرات ها کشورهایی مانند عربستان و امارات را به دلیل به راه انداختن جنگ و رفتارهای غیرانسانی و عدم برقراری دموکراسی تحت فشار قرار دهد. به هر حال دیگر برای کشورهای عربی حمایت بی چون و چرای ترامپ ادامه نخواهد داشت و دموکرات ها چندان به بن سلمان و متحدانش اعتماد ندارد. به همین دلیل می توان توقع داشت که دموکرات ها برای پایان جنگ یمن، روشن شدن مساله قتل خاشقچی و... به عربستان فشار بیاورند.
در مورد آمریکای لاتین هم توقع می رود که بایدن ابتدا به سراغ مادورو برود. او می گوید که قصد دارد تخفیف هایی در تحریم های کاراکاس ایجاد کند. اما شرط و شروطی دارد. به هر حال به نظر می رسد که روابط با آمریکای لاتین با الگوی مشابه با دولت اوباما پیش برود.
آنچه که می دانیم این است که دولت بایدن مانند دیگر دموکرات ها علاقه زیادی دارد تا روابط خارجی ایالات متحده را به الگوی قبلی خود برگرداند. دموکرات ها پیشرفت آمریکا را در گرو ارتباط با متحدان می دانند. از سوی دیگر به نظر می رسد که الگوی رفتاری رئیس جمهور آمریکا تفاوتی صد و هشتاد درجه ای با دولت ترامپ داشته باشد.