رویداد۲۴«سعید خطیب‌زاده» صبح دوشنبه در نشست خبری مجازی با رسانه‌ها با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای ۱۷ شهریور، در پاسخ به سوالی درباره سفر احتمالی مدیرکل آژانس انرژی اتمی به تهران گفت: اجلاس آتی شورای حکام، نشست عادی است، ولی هیچ طرفی نباید اشتباه محاسباتی کند. استفاده سیاسی از بستر آژانس پاسخ متفاوتی از سوی ایران دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه ایران و آژانس رابطه فنی و محترمانه دارند، افزود: امیدواریم کسی درباره در این رابطه دخالت نکند. سفر گروسی به تهران را شنیده‌ایم، ولی نمی‌دانیم برنامه‌ریزی شده است؛ بنابراین گفتگو‌های فنی و به سوالات پاسخ داده شده و گفتگو‌ها به صوت منظم ادامه دارد.
خطیب زاده درباره پیامد‌های تاخیر در گفتگو‌های وین برای احیای برجام گفت: اصل گفتگو‌ها انجام می‌شود. ایران هم بار‌ها اعلام کرده مذاکرات برای اطمینان برای اجرای بی کم و کاست تعهدات آمریکا ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ ادامه خواهد داشت. گفتگو‌ها باید تامین‌کننده منافع عالیه مردم و ایران باشد که بار‌ها با نقض مکرر آمریکا و بی‌عملی اروپا این منافع تامین نشده است.
وی با بیان اینکه گفتگو‌ها باید تضمین کننده تامین منافع مردم ایران باشد، یادآور شد: با این هدف حتی یک ساعت هم تعلل نخواهیم کرد. انتقال دموکراتیک در ایران انجام شده است و باید همه اجازه این مساله را بدهند که این انتقال انجام شود. دولت و وزرا مستقر شدند. درباره ادامه مذاکرات پیام‌هایی که از سوی رییس‌جمهور و وزیر خارجه داده شده است، روشن است.
رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه ادامه داد: طرف آمریکایی باید بداند با ذهنیت دوران ترامپ نتیجه‌ای جز شکست حداکثری کسب نمی‌کند. آن‌ها باید با دستور کار واقعی به وین بیایند و برجام را بی کم و کاست انجام دهند. این مساله ما را سریع به احیای برجام و توافق کمک می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه اخباری که از پنجشیر می‌رسد را نگران کننده خواند و گفت: حملات دیشب به اشد به وجه محکوم بوده و شهادت رهبران افغانستان موجب تاسف و تاثر عمیق است.
وی با بیان اینکه دخالت خارجی حتماً باید بررسی شود و ما این موضوع را در دست بررسی داریم، گفت: تاریخ افغانستان نشان داده مداخله خارجی چه مستقیم چه غیر مستقیم نتیجه‌ای جز شکست برای نیرو‌های متجاوز نداشته است. مردم افغانستان مردم بسیار استقلال طلب و غیوری هستند و قطعاً هر گونه مداخله خارجی محکوم است.
خطیب زاده اضافه کرد: موضوع پنجشیر به عنوان سیاست اصولی جمهوری اسلامی باید از طریق گفتگو و با وساطت و حضور تمامی بزرگان افغانستان حل شود و هیچ طرفی نباید اجازه بدهد این مسیر به برادر کشی ختم شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: طالبان باید به حقوق خودش ذیل حقوق بین‌الملل و به تعهدات خودش طبق هر آنچه گفته پایبند باشد. محاصره منطقه پنجشیر، گرسنگی دادن به مردم و قطع آب و برق منطقه آن‌چنان که به ما گزارش داده شده مایه نگرانی هست.
وی با تاکید بر اینکه حقوق بشردوستانه ذیل حقوق بین الملل باید رعایت شود، گفت: جمهوری اسلامی ایران تمام مساعی و همت خود را به کار می‌گیرد به پایان آلام مردم افغانستان و تشکیل دولت فراگیر در افغانستان کمک کند که بازتاب دهنده ترکیب قومیتی و جمعیتی این کشور باشد.
خطیب زاده خاطرنشان کرد: این خواست و اراده مردم است که نهایتاً باید محقق شود و آینده افغانستان را معلوم کند نه دخالت خارجی و هیچ طرح و توطئه دیگری. قطعاً صلح پایدار از طریق گفتگو‌های اصیل بین افغانی بین همه گروه‌ها می‌گذرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: تذکر جدی می‌دهم که تمامی خطوط قرمز و تعهدات ذیل حقوق بین الملل رعایت شود جمهوری اسلامی ایران با دقت و از نزدیک تحولات افغانستان را پیگیری می‌کند. ما در سطوح مختلف در تماس هستیم نماینده ویژه ما به طور ساعتی با طرف‌های مختلف در تماس است. دیشب آقای امیرعبداللهیان به عبدالله عبدالله صحبتی داشتند و مذاکرات و گفتگو‌ها همچنان ادامه پیدا خواهد کرد.
وی گفت: طرح ایران برای گفتگو‌های فراگیر در افغانستان یک دور برگزار شده و ما آمادگی داشتیم دور دیگر هم برگزار کنیم
خطیب زاده دستیابی به راه حل مرضی الطرفین، محقق شدن خواست و اراده مردم افغانستان، و اجتناب از برادر کشی را سیاست اصولی ایران ذکر کرد و افزود: همه آن‌هایی که شاهد و ناظر آن چیزی هستند که در افغانستان اتفاق می‌افتد به نقش موثر و کلیدی ایران اذعان دارند و می‌دانند که ایران چه کرده و چه می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه پنجشیر تنها راه‌حل سیاسی دارد، گفت: محاصره پنجشیر به هیچ وجه من الوجوه از نظر حقوق بین‌الملل و حقوق بشردوستانه قابل پذیرش نیست و گزارش‌هایی که دریافت شده گزارش‌های بسیار نگران‌کننده است و جمهوری اسلامی ایران همچنان به تلاش خود ادامه می‌دهد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: ما در کنار مردم افغانستان هستیم می‌خواهیم جلو برادرکشی گرفته شود و در همین چهارچوب کار را پیش می‌بریم هرگونه دخالت خارجی را هم نه تنها محکوم می‌کنیم بلکه از تمام توان خود استفاده می‌کنیم.
وی یادآورشد: به دوستان و یا آن‌هایی که احیاناً اگر گزارش‌ها درست باشد خطای راهبردی می‌کنند و به نیات دیگری وارد افغانستان می‌شوند، متوجه شان می‌کنیم که افغانستان جایی نیست که تجاوز خارجی را بپذیرد جغرافیای افغانستان جغرافیای مردمی است که همواره برای استقلال خود و بیرون راندن نیرو‌های متجاوز جنگیده اند.
خطیب زاده افزود: با کمک گروه‌های افغانستانی کمک خواهیم کرد که صلح پایدار در این کشور ایجاد شود. همانطور که مقام معظم رهبری گفتند که رفتار دولت آتی و گروه‌هایی که در قدرت هستند، نوع رفتار ایران و کشور‌های بین‌المللی را نسبت به آن‌ها مشخص می‌کنند. هرچقدر آن‌ها مسوولانه رفتار کنند، پاسخ درست‌تری را از سوی نظام بین‌الملل، کشور‌های منطقه و ایران دریافت خواهند کرد.
وی درباره تاثیر قدرت‌گیری طالبان بر مساله حقابه ایران از رود‌های مرزی با افغانستان یادآور شد: اینکه در افغانستان چه کسی دولت را در دست بگیرد، تاثیری بر توافقات و تفاهمات ندارد. قطعا منتظر می‌نشینیم دولت فراگیر در افغانستان شکل بگیرد. حقابه ایران همواره در دستورکار بوده و باز هم خواهد بود.
خطیب زاده درباره تعداد شهروندان افغانستانی که به‌شکل غیرقانونی یا قانونی وارد ایران شده‌اند، یادآور شد: قطعا آمار رسمی که وجود دارد و آمار آن‌هایی که به صورت «بی‌جا» شده یا آن‌هایی که به صورت غیرقانونی وارد شدند، به صورت تقریبی و تحقیقی وجود دارد.
رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه با یادآوری این موضوع که ایران بیش از ۴۰ سال است چندین میلیون از برادران و خواهران افغانستانی خود را میزبانی می‌کند، عنوان کرد: تمامی مساعی ایران این بوده که میزبان خوبی برای برادران و خواهران خود باشد، اما هیچ جا وطن خود آدم نمی‌شود. در بحران اخیر درخواست‌های بسیار زیادی برای ویزای ایران بود و تا جایی سفارتخانه‌های ایران می‌توانستند تسهیل کردند و این فضا در چارچوب قانونی خود ادامه دارد.
خطیب‌زاده درباره آخرین اقدامات وزارت امور خارجه برای واردات یادآور شد: وزارت امور خارجه از روز اول و حتی قبل از ورود کرونا به کشور، این خطر را گوشزد کرد و فراگیری آن را در دنیا اعلام کرد. در مرحله جذب کمک‌های بین‌المللی و منابع نیز اقداماتی انجام داده شد. در فاز تامین واکسن هم برای تسریع واردات واکسن نقش کلیدی داشت.
وی با تاکید بر اینکه به جهت حفظ آرامش جامعه و اجازه به مجاهدین سلامت تلاش کردیم با سکوت به تحقق برنامه‌ها کمک کنیم، عنوان کرد: تمامی سفرا برای تامین منابع اولیه و دستگاه‌های مورد نیاز حتی دستگاه‌های مورد نیاز برای واکسن داخلی تلاش کردند. واردات را از مقاصد مختلف پیگیری کردیم؛ چه تولید مشترک و چه واردات از چین، هند و روسیه و سبد کوواکس.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه با تلاش‌های گسترده و جدیت چند هفته اخیر، نزدیک به ۲۵ میلیون و ۳۰۰ هزار دُز واکسن از چین وارد کشور شد، گفت: چندین میلیون دُز از سبد کوواکس نیز وارد کشور شده است. سبد‌های خرید از کشور‌های دیگر و دریافت کمک را هم داشتیم. این تلاش‌ها در هفته جاری تشدید می‌شود.
خطییب‌زاده با بیان اینکه واکسن حداقل به اندازه ۲۰ میلیون دُز در سه هفته آینده وارد کشور می‌شود، اظهار کرد: این واردات، علاوه بر واکسن‌هایی است که به شکل مقطعی و ناگهانی وارد کشور می‌شوند. چند ده میلیون دُز واکسن هم در ماه اکتبر وارد کشور می‌شود. وزارت امور خارجه وعده نداده است بلکه اگر مساله‌ای تحقق یافته، خبر آن را داده است.
وی در پاسخ به سوال ایرنا درباره اقدامات وزارت امور خارجه برای حل بحران افغانستان به ویژه پنجشیر هم گفت: ایران هم به شکل آشکار و غیرآشکار تحولات افغانستان را در سطوح مختلف پیگیری می‌کند. گاهی نمایندگان ما به شکل ساعتی با طرف‌های مقابل خود در ارتباط هستند. دیشب امیرعبداللهیان با عبدالله عبدالله گفتگو کرد.
خطیب‌زاده درباره ادعای مقام‌های صهیونیست که فروش محموله سوختی به لبنان از سوی ایران را تهدید امنیتی عنوان کرده‌اند، گفت: اینکه رژیم صهیونیستی در یک خرید و فروش ساده محصولاتی که مردم لبنان به آن نیاز مبرم دارند، چنین ورودی دارد، نشان می‌دهد چه توطئه‌ای برای جنگ، خونریزی، بحران و تحت فشار قرار دادن مردم این کشور دارند.
وی با تاکید بر اینکه ایران مادامی که شخصیت‌ها، تجار و دولت لبنان تمایل به خرید سوخت ایران داشته باشند، این مسیر را در چارچوب‌های خود انجام می‌دهد، اظهار کرد: نه رژیم صهیونیستی و نه دولت‌های دیگر نمی‌توانند جلوی تجارت مشروع را بگیرند. روشن است که این برای امروز و آینده لبنان تامین مایحتاج اولیه آن‌ها ضرورت اساسی است.
این دیپلمات ارشد درباره جزییات موافقت نخست‌وزیر عراق با حضور ۳۰ هزار ایرانی برای مراسم اربعین تصریح کرد: بیش از آنچه اعلام عمومی شده، جزییاتی را در اختیار ندارم. هم در سفر وزیر امور خارجه و هم گفتگو‌های قبلی و حتی در سفر من به بغداد و همچنین سفیر ایران، گفتگو‌هایی در این باره انجام شده است. با مشخص‌تر شدن مسائل، جزییات را بیان خواهیم کرد. تلاش ما انجام این کار با رعایت پروتکل‌های بهداشتی است.
خطیب زاده درباره احتمال لغو ویزا با عراق در زمان اربعین هم ابراز داشت: هیچ گاه لغو ویزا با کشور‌ها نداریم البته یکجانبه موردی را تصویب کردیم که اگر طرف عراق هم لغو روادید داشته باشد، آن را انجام دهیم، اما هنوز این کار عملیاتی نشده است. در دوران اربعین لحاظ کردن مهر ورود به جای لغو روادید است و روادید رایگان است.
وی درباره احتمال ارجاع پرونده هسته‌ای به شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: هر تغییری انجام شود، اعلام می‌شود. گمانه‌زنی‌هایی بوده است. اگر این کار صورت گیرد، اعلام می‌شود. گفتگو‌های وین گفتگو‌های فنی برای اطمینان از اجرای برجام توسط آمریکا و طرف‌های دیگر است. مذاکرات برای پذیرش تعهدات جدید یا دست یافتن به توافق جدید نیست. اگر تصمیمی در مجموعه حاکمیت گرفته شود، ما آن را اعلام خواهیم کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره اظهارات رابرت مالی نماینده دولت آمریکا در امور ایران مبنی بر اینکه نمی‌توانیم تا ابد منتظر تهران برای بازگشت به مذاکرات باشیم، بیان کرد: این ایران نبوده که برجام را ترک کرده و قطعنامه ۲۲۳۱ را مکررا نقض کرده است، بلکه این آمریکا بوده که نه تنها برجام را ترک بلکه قطعنامه شورای امنیت را هم را نقض کرد و دیگرانی که به دنبال اجرای آن بودند، تهدید به تنبیه و مجازات کرده است.
خطیب‌زاده با تاکید بر اینکه ایران همواره در میز و اتاق برجام بوده و آمریکا باید مجوز ورود به این میز و اتاق را بگیرد، یادآور شد: مقام‌های آمریکایی جایگاه خود را بدانند. ایران تا ابد منتظر این نمی‌ماند آمریکا با اهرم غیرقانونی تحریم فشار را بر مردم ایران وارد کند. این پنجره برای واشنگتن محدود است و امیدوارم مقامات آمریکایی این را بدانند که چگونه به تعهدات خود عمل کنند. اگر راستی‌آزمایی شده و دقیق منافع ایران ذیل برجام تامین شود، ایران به عنوان طرف متعهد کار خود و تعهداتش را انجام خواهد داد.
وی درباره ارسال کمک‌های بشردوستانه به افغانستان نیز عنوان کرد: این موضوعی است که به صورت جدی پیگیری خواهیم کرد و رایزنی‌ها با کشور‌های مختلف در این باره، در جریان است. علاوه بر سه میلیون تبعه افغانستانی، تا آنجایی که در توان ایران بوده، انجام داده‌ایم و باز هم در کنار مردم افغانستان خواهیم بود.
خبرنگاری درباره امضای قرارداد عراق با توتال فرانسه درباره میادین مشترک نفت و گاز با ایران سوال کرد که رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه پاسخ داد: از جزییات این قرارداد مطلع نیستم. حتما وزارت نفت جزییات آن را پیگیری می‌کند. ما با کشور‌های همسایه روابط دوستانه و راهبردی داریم و سعی می‌کنیم اختلاف نظر‌ها را حل کنیم. درباره این موضوع و موضوعات دیگر منافع مردم پیگیری می‌شود و درباره منافع مردم و منافع عالیه هیچ کوتاهی نداریم.
خطیب‌زاده درباره محدودیت‌های خرید واکسن کرونا هم گفت: تحریم‌های ظالمانه آمریکا یکی از موانعی خرید واکسن بوده است. منابع مالی به دلیل تحریم‌های آمریکا در سیستم کوواکس دریافت نشده است. با آنکه ما چندین میلیون دلار واکسن خریداری کردیم، اما بانک به دلیل تحریم‌های آمریکا، منابع مالی را انتقال نمی‌دهد. این دلیلی نبوده و نخواهد بود که حاکمیت جمهوری اسلامی ایران به عنوان حافظ جان و ناموس مردم تلاش نکند.
وی اضافه کرد: وزارت امور خارجه از روز اول در کنار مردم بود و با اعلام زودهنگام آن به مقامات و بعد از آن تامین واکسن و چند ده میلیون دز اقدام کرده است. البته وزارت بهداشت به نوع واحد صلاحیت انحصاری تایید واکسن، نوع واکسن‌ها را مشخص کرده است.
این دیپلمات ارشد درباره دیپلماسی اقتصادی نیز اظهار کرد: دیپلماسی اقتصادی ابعاد مختلفی دارد و مفهوم ساده و بسیطی نیست. در برنامه وزیر امور خارجه به مجلس درصد بسیاری از برنامه‌ها متمرکز بر دیپلماسی اقتصادی است. برخی نهاد‌ها داریم که در دیپلماسی اقتصادی مهم است. همه این‌ها در بدنه دولت باید همراهی کنند. وزارتخانه‌هایی که کار اقتصادی می‌کنند، باید در زمینه تامین و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، تامین ارز، صادرات و واردات و... همکاری کنند.
به گفته خطیب‌زاده، در وزارت امور خارجه تمامی مشکلات بررسی و احصا شده است و اراده ملی می‌خواهیم که دیپلماسی اقتصادی را به عنوان محور‌های اساسی در دستورکار قرار بدهیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا دستورالعمل جدیدی به سفرا در موضوع دیپلماسی اقتصادی ابلاغ شده است، گفت: دستورالعملی از سوی وزیر امور خارجه در این رابطه ارسال شده است. البته این دستورالعمل اولیه بوده، ولی در هفته‌های آتی تکمیل خواهد شد و هر ۶ ماه گزارش آن را خواهند داد. ابتکار برگزاری نشست سفرای کشور‌های همسایه به زودی در قدم اول برگزار خواهد شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره پروژه سیاسی‌سازی ویروس کرونا خاطرنشان کرد: بدترین برخورد با کرونا سیاسی کردن منشأ کرونا و ابعاد مختلف است. آنچه آمریکا و برخی کشور‌های غربی در سیاسی کردن منشأ کرونا انجام می‌دهند، در حالی است که باید همت گذاشته شود که همه دسترسی برابر به واکسن کرونا داشته باشند.
به گفته خطیب‌زاده، اینکه آمریکا و کشور‌های غربی سیاسی کردن کرونا را کلید زدند و با شدت جلو می‌برند، جای تأسف دارد. الان باید کشور‌های تولیدکننده واکسن دسترسی منصفانه بدهند و این امر محقق نشده است. متأسفانه دچار آپارتاید واکسن هستیم. آمریکا و اروپا باید به مسئولیت قطعی خود عمل کنند. همه در این میانه به هم کمک کنند بشر از این بیماری و فراگیری به سلامت عبور کند.