رویداد۲۴ لیلا فرهادی: روز سه‌شنبه با رای اعضای کمیسیون مشترک صیانت، این طرح به مرکز پژوهش‌های مجلس عودت داده شد تا مواد آن براساس نظرات کارشناسان و صاحب‌نظران اصلاح شود. در ابتدای رای‌گیری پیشنهاد نمایندگان عضو کمیسیون درباره نحوه رسیدگی و تدوین پیش‌نویس قانون موسوم به طرح صیانت، میکروفون روشن رئیس و سخنگوی کمیسیون برای دردسر ساز شد.
لطف الله سیاهکلی سخنگوی کمیسیون مشترک صیانت با این تصور که میکروفون‌های مجلس خاموش است، خطاب به رضا تقی پور رئیس کمیسیون نحوه به رای گذاشتن پیشنهادها را به گونه‌ای طراحی میکند که پیشنهاد مد نظرشان رای بالاتر بیاورد. او در این بخش از جلسه میگوید: اول (طرح) دومی را (رای) بگیریم که رای نمیاره... اولی را اول بگیری قر و قمیش میان. دقت کردی چی شد؟ اولی را بگیری رای نیاره دومی میاره. چون دو پیشنهاد بیشتر نیست.
تقی پور که ظاهرا ایده‌ای در مورد این پیشنهاد ندارد از سیاهکلی می‌پرسد: الان اولی برامون بهتره یا دومی؟
بخشی از این رکورد صدای مهرداد ویس کرمی دبیر کمیسیون صیانت است که میگوید «این (اولی) خوبه. ما دیگه حرف از ۱۴۲ نمی‌زنیم. در سطح خودمون.
منظور ویس کرمی عدم به رای گذاشتن پیشنهادی مبنی بر استفاده از ماده ۱۴۲ آیین‌نامه مجلس است. او میگوید این پیشنهاد اصلا نباید به رای گذاشته شود. این آیین‌نامه در واقع به مجلس این اجازه را می‌داد که مهلت بررسی طرح به ۴۵ و حتی بیشتر تمدید شود و از سوی دیگر از کمیسیون را موظف می‌کرد از نظر همه صاحب‌نظران از جمله نمایندگان فعلی، نمایندگان ادوار، کارشناسان، دانشگاه‌ها، مراکز علمی-پژوهشی، دولت، بخش خصوصی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، هیات عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام و مجموعه‌ها و نهاد‌های دیگر در بررسی طرح استفاده کنند. با مدیریت جلسه توسط اعضای هیات رئیسه کمیسیون، این پیشنهاد از دور خارج شد و عملا طرح به جای به شور گذاشته شدن در بین صاحب نظران، برای بررسی به مرکز پژوهش‌های مجلس عودت داده شد.
رویداد۲۴ درباره افشای این فایل صوتی با لطف الله سیاهکلی گفت‌وگو کرده تا دلایل اینگونه رای‌گیری در مجلس را پیگیری کند. سیاهکلی میگوید: آن روز دو پیشنهاد مطرح بود اولین پیشنهاد این بود که طرح به مرکز پژوهش‌های مجلس ارسال شود. علت ارسال طرح به مرکز پژوهش‌های مجلس این بود که پیشنهاد دولت درباره این طرح موجب تغییراتی در کلیات و جزئیات طرح مذکور می‌شد و با توجه به اینکه هدف ما این است که نظرات دولت درباره این طرح نیز مدنظر قرار گیرد، آن را به مرکز پژوهش‌ها ارجاع دادیم تا تغییرات لازم روی طرح را در مدت ۱۰ روز اعمال کند.
او ادامه داد: پیشنهاد دوم این بود که این طرح برود به کمیته‌های کمیسیون، بنابراین در مورد این پیشنهادها صحبت شد. من به عنوان یک متخصص نظرم این بود که کمیته‌ها کارایی لازم را ندارند و ضمن اینکه طرج جامع است و نمی‌دانستیم کدام قسمت طرح را به کدام کمیته بفرستیم. این کار زمان زیادی می‌گرفت؛ بنابراین نظر من این بود که برود مرکز پژوهش‌ها. رای گیری که شد، دیدیم عموم نمایندگان هم نظرشان همین است و طرح به مرکز پژوهش‌ها ارسال شد.
گفتگوی رویداد۲۴ با لطف الله سیاهکلی درباره فایل صوتی منتشر شده به شرح زیر است.
* آقای سیاهکلی در فایل صوتی منتشر شده شائبه جهت‌دهی به آرای نمایندگان مخالف پیشنهاد، ایجاد شده. چه پاسخی دارد؟
این جزو وظایف هیات رئیسه است. وقتی میگوییم شفاف‌سازی یعنی همین. خود شما فکر میکنید اگر این طرح به کمیته‌ها می‌رفت بهتر بود یا مرکز پژوهش‌ها؟ این جزو وظایف هیات رئیسه است. هیات رئیسه به ترتیب تنظیم میکند و ارائه می‌دهد و نماینده‌ها هم رای میدهند. مهم این است که آنچه که درست است اتفاق بیفتد. وظیفه هیات رئیسه هم این است که مسیر را جوری تنظیم کند که آن چیزی که درست است اتفاق بیفتد. ممکن است ده تا پیشنهاد بیاید، ولی هیات رئیسه به پیشنهادی که فکر میکند درست است عمل میکند.
* چه تضمینی است که حتما همانجور که شما فکر میکنید درست باشد؟ شاید از نظر شما درست باشد، ولی لزوما دیگران اینگونه فکر نکنند.
اینطور نیست. دلیل این است که کمیته جامعیت ندارد.
بیشتر بخوانید: قوانین عجیب در جهان/ وقتی قانونگذاران بیکار باشند، چه می‌کنند؟
* به نظر می‌رسد بعضی از نماینده‌ها نسبت به کلیت پیشنهادها ایده‌ای ندارند و روی ترتیب به رای گذاشته شدن طرح‌ها، تصمیم گیری می‌کنند. این موضوع درست است؟
نه، درباره طرح‌ها و نحوه رای‌گیری صحبت می‌شود. این پیشنهاد اصلا برای جلسه قبل بوده، رای استمزاجی هم گرفته بودیم. نمایندگان کاملا می‌دانستند و مطلع بودند. قصد ما این بود که وقتی طرح می‌خواهد برود مرکز پژوهش‌ها، با رای بالایی برود وگرنه رای داشت، چون ما استمزاجی هم گرفته بودیم. نظر ما این بود که برود مرکز پژوهش‌ها که جامعیت بیشتری دارد. کمیته‌ها جامعیت ندارند. من مثال خودم عضو کمیته زیرساخت هستم. این کمیته فقط سه عضو دارد. در نتیجه قطعا در این کمیته با توجه به ضیق وقت نمایندگان دقت لازم ایجاد نمی‌شد.
* پیشنهاد ۱۴۲ آیین نامه مجلس چرا به رای گذاشته نشد؟
می‌گفتند استناد کنیم به ماده ۱۴۲ که رای نیاورد.
* اینکه در آن فایل صوتی گفتید «قر و قمیش می‌آیند»، منظور چه کسانی بود؟
نظر من این بود که آن‌هایی که مخالف پیشنهاد اولی هستند، که چند نفر بودند، وقت دومی رای نیاورد، مطمئن می‌شوند دومی وجود ندارد در نتیجه به اولی رای میدهند که با آرای بیشتری رای می‌آورد. چون اگر از اول، دومی را رای می‌گرفتیم، رای نمی‌آورد و رای هم نیاورد. ولی وقتی دومی رای نمی‌آورد آن‌هایی که به دومی علاقه‌مند بودند به اولی گرایش پیدا می‌کردند و با رای بالاتر می‌رفت.
* این شائیه ایجاد شده که انگار مدیریت مجلس به نظر نماینده‌ها جهت می‌دهد؟
من یک نیروی متخصص هستم. من قرار است حرف تخصصی بزنم. نماینده آزاد است که هر حرفی را بزند. ما به مردم تعهد دادیم درست عمل کنیم.
* نظر مردم را در مورد طرح صیانت می‌دانید؟ مردم حس می‌کنند نظر ابتدایی و اصرار ۳۷ تن از نمایندگان دارد به قانونی تبدیل می‌شود که با آن مخالفند؟
ما برابر قانون عمل می‌کنیم. این قانون است.
* شما خودتان قانونگذار هستید. یعنی چه برابر قانون عمل می‌کنیم؟
خب اجازه بدهید قانون درست تصویب شود.
* آقای آقاتهرانی می‌گویند اگر یک میلیارد نفر مخالف این طرح باشد، باز هم ما این طرح را تصویب می‌کنیم. آیا این جمله به معنای نمایندگی مردم است؟
من اطلاعی ندارم.
* نظر مردم را می‌دانید؟
بله می‌دانم، برای همین جلسه را باز گذاشتیم که مردم بشنوند. نکته دیگر اینکه آیا در مجلس رای مردم برای هر قانون گرفته می‌شود؟ ما به نمایندگی از مردم در مجلس رای می‌دهیم. در جلسه کمیسیون هم همه اصناف و اتاق بازرگانی حضور داشتند.
* اگر نظر آنها ملاک است که آقای الفت‌نسب نماینده کسب و کار‌های مجازی در همان جلسه در مجلس صراحتا نظر اصناف را اعلام کرد و گفت ما صد درصد مخالف طرح هستیم.
حتما حرف خودش را زده، حرف مردم را که نزده است. ما به حرف‌ها گوش می‌کنیم و سعی می‌کنیم جامع عمل کنیم. کسانی که الان در فضای مجازی مالشان به سرقت میرود، دزدی می‌شود، فساد می‌به شود، سرشان کلاه میرود، باید جواب بدهند. ما برای اینها داریم قانون می‌گداریم.
* مگر برای دزدی و فساد قانون نداریم؟ سال‌هاست که پلیس فتا هم که برای این منظور تاسیس شده است.
وقتی هتک حرمت می‌شود ربطی به جرایم فضای مجازی دارد؟ آبروی آدم‌ها را می‌برند. کار بسیاری از خانواده‌ها به خاطر همین فضای مجازی به طلاق کشیده می‌شود اینها را شما جواب می‌دهید؟ قانونی که می‌نونیسیم باید قانون درستی باشد. اگر کسی به کسی تعدی کرد، آبرویش را برد، باید بتواند در دادگاه اعاده کند و قانون اجازه داشته باشد حق مردم را بگیرد. در همین فضای مجازی راجع به افرادی دروغی می‌گویند و خانواده‌اش باور می‌کنند و کار به طلاق می‌کشد.
* در فضای واقعی و غیر مجازی این اتفاق نمی‌اقتد؟ آیا برای آن قانون جداگانه نوشته شده؟
در فضای واقعی تعداد کمی مطلع می‌شوند. در فضای مجازی کل کشور می‌فهمند. الان خطا‌هایی که در فضای مجازی رخ می‌دهد، حیثیت افراد را ملی و بین المللی می‌برد.
* منظورتان اخباری است که از فساد منتشر می‌شود؟ به خاطر اینکه اینها علنی می‌شود، چنین قانونی تصویب میکنید؟
به طور کلی می‌گویم. همین تکه‌ای که راجع به من پخش شد؛ کسی که پخش کرده نمی‌گوید اولی چه بوده، دومی چه بوده؟ کدام بهتر بوده؟ من به عنوان متخصص که نشستم، باید حرف بزنم یا نزنم؟ از من که نیروی متخصص هستم شما انتظار ندارید سعی کنم چیزی که درست است تصویب بشود؟
اگر نحوه اعمال نظر شما ایجابی و اقناعی بود مشکلی نداشت؛ ولی، چون شکل سلبی و جهت‌دهی داشت، انتقادات ایجاد شد؟
این مدیریت جلسه است و من به خاطر مسئولیتم جلسه را مدیریت کردم. باید حرف مردم را بزنم. متخصص هستم نباید بگذارم قانون سیاسی تصویب شود. اگر قانون بخواهد سیاسی تصویب شود، من مشکل دارم.
خادم نباید باعث محدود شدن ولی نعمت خود شود که اصلا خوب نیست