رویداد۲۴ سعید خطیب‌زاده در نشست خبری صبح امروز خود پس از ارائه گاهشمار وزارت امور خارجه در هفته گذشته، در پاسخ به این سوال که با توجه به بحران آبی در ایران آیا در دیدار با سرپرست وزارت خارجه افغانستان در این خصوص صحبتی شده است، گفت: در این دیدار در خصوص حق آبه ایران گفت‌وگوی مستمر ثمری داشتیم و طبق معاهدات پیگیری خواهد شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا زمان برگزاری دور پنجم با عربستان مشخص شده است و آیا فشار‌های اخیر این کشور بر لبنان تاثیری بر مذاکرات دوجانبه خواهد داشت، گفت: دور آتی گفتگو‌ها با عربستان به میزبانی عراق در دستور کار است و هر زمان نهایی شود اعلام خواهیم کرد. در خصوص موضوعات فیمابین ما تلاش کردیم به رغم تمام پرونده‌های اختلافی بنا به مصلحت منطقه برساس صراحت و در عین حال تلاش برای برقراری رابطه ادامه دهیم. در موضوع لبنان دخالت خارجی دلیل مهم برخی نابسامانی‌ها در داخل این کشور است. هم حزب‌الله و گروه‌های دیگر بخش عمده‌ای از حاکمیت بومی هستند و همه باید به این حاکمیت احترام بگذارند.
خطیب زاده در پاسخ به این سوال که شما پیش‌تر گفتید ما نیازمند اراده از سمت اروپا برای پیگیری مذاکرات وین هستیم؛ حالا که وزیر امور خارجه ایران صحبت از پیشرفت مذاکرات داشته‌اند آیا معتقد هستید اراده در اروپا به وجود آمده است، گفت: آنچه در وین اتفاق می‌افتد حاصل تلاش همه طرفین برای دستیابی به توافق است. پس از روز‌هایی که طرف اروپایی کمپین ضد اطلاعاتی راه انداخته بود و فهمید با این اقدامات به جایی نمی‌رسد، آنچه امروز اتفاق می‌افتد تمرکز بر هر ۴ حوزه تحریم، هسته‌ای، تضمین و راستی آزمایی است که در برخی پیشرفت‌هایی حاصل شده است. بسیار درباره سرعت مذاکرات و گفتگو‌ها صحبت می‌شود. سرعت گفتگو‌ها برای ایران مهم است نمی‌شود طرف مقابل لاک‌پشتی حرکت کند و از ما توقع سرعت نور داشته باشد. ما باید به مذاکراتی ادامه دهیم که نتیجه آن توافق پایدار و قابل اتکا باشد و این هم با سرعت بیش از حدی که از سوی م اعمال شود همخوان نیست. ایران به دنبال توافق پایدار و قابل اتکا است.
وی در پاسخ به این سوال که در مذاکرات میان وزیر امورخارجه ایران و سرپرست وزارت امور خارجه طالبان چه موضوعاتی مورد بحث قرار گرفت و آیا موضوع به رسمیت شناختن دولت افغانستان در این دیدار مطرح شده است، گفت: وضعیت امروز مردم افغانستان دغدغه بسیار بزرگ ایران است. ایران در این شرایطی که به دلیل حکمرانی غلط و تجاوز‌های ایالات متحده به این جغرافیای عزیز شاهد هستیم که مردم این کشور ۸۰ درصد زیر خط فقر هستند و تمامی این موارد دغدغه ایران بوده و سفر هیات افغانستانی در چهارچوب این دغدغه بزرگ بوده است. گفتگو‌های بسیار خوبی در این سفر صورت گرفت و تلاش شد با تاکید بر اقتصاد مردم محور و تجارت و تامین مایحتاج مردم و تعاملات در حوزه انرژی و مناطق آزاد مرزی مشکلات مردم کاهش پیدا کند. معتقد هستیم که توافقات به نقطه اجرایی شدن نزدیک شده است. در این ملاقات از آنچه مقامات هیات حاکمه در خصوص تلاش برای تشکیل دولت فراگیر انجام می‌دهند استقبال شد و موضوعاتی است که باید به هیات حاکمه وقت دهیم تا در آن مسیر گام بردارد. ما اساسا در نقطه به رسمیت شناختن دولت افغانستان قرار نداریم و شرایط این شناسایی در این مذاکرات مطرح شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سوال که انتقادی به وزارت امور خارجه وارد است مبنی بر اینکه در خصوص تحولات وین اطلاع‌رسانی جامع ندارد؛ به عنوان مثال ما حضور هیات عربستان در وین را از رسانه‌های خارجی شنیدیم، گفت: کشور‌ها براساس خواست دوجانبه خود سفر می‌کنند و این مربوط به عربستان نیست و کشور‌هایی در وین تردد می‌کنند و این سفر‌ها در زمان برجام هم صورت می‌گرفت و معتقدیم دستگاه دیپلماسی ایران نباید در خصوص همه این سفر‌ها اطلاع‌رسانی کند.
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به اینکه ائتلاف عربی ادعا‌هایی را در خصوص حضور کشتی‌های ایرانی در نزیکی بنادر یمن مطرح کرده است، گفت: ما هرچند در خصوص قطعنامه ۲۲۱۶ نظراتمان را اعلام کردیم، اما به رغم این نگاه یک‌طرفه، جمهوری اسلامی ایران همواره به این قطعنامه پایبند بوده است. با این حال کشور‌های متجاوز که در خصوص سال‌ها محاصره مردم یمن و در محاصره شکست خورده‌اند، به بهانه‌های دیگری روی آورده‌اند. ما پیشنهاد می‌کنیم به خواست و اراده مردم یمن احترام بگذارند تا این بحران در اسرع وقت حل شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال ایلنا در خصوص صحت و سقم دیدار امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه طالبان با احمد مسعود و اسماعیل خان در تهران و همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه سرنوشت مردم دره پنجشیر از جایگاه بالایی در اذهان مردم ایران قرار دارد، این موضوع چه جایگاهی در گفتگو‌های روز گذشته داشته است، گفت: نگاه ایران به وضعیت مردم افغانستان شمول‌گرا و فارغ از منطقه و قومیت بوده است. در خصوص ملاقات نیز ایران میزبان گروه‌های مختلف افغانستانی است و گفتگو‌های بین‌الافغانی همچنان در دستور کار ایران قرار دارد. در این سفر نیز ایران میزبان این گفتگو‌ها بوده و تا جایی که ما خبر داریم مذاکرات خوبی میان این رهبران انجام شده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که با توجه به سخنان وزیر امور خارجه ترکیه مبنی بر شکل گیری همکاری کریدوری میان سه کشور ترکیه، امارات و ایران؛ آیا با تهران در این خصوص رایزنی شده است، گفت: آنچه که در این منطقه در حال شکل‌گیری است دینامیسم حرفه‌ای است. این منطقه از رقابت‌های ناسالم و جنگ خسته است و ما هم از مذاکرات دوجانبه و چه سه جانبه استقبال کرده‌ایم.
بیشتر بخوانید: جزئیات جدیدی از متن مذاکرات هسته‌ای/ توافق وین نزدیک است؟
خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا تهران همچنان بر موضع عدم پذیرش «توافق موقت» تاکید دارد، گفت: ما به دنبال توافق پایدار و قابل اتکا هستیم و هیچ توافقی که این دو مولفه را نداشته باشد در دستور کار ما قرار ندارد چرا که این موارد با هیچ توافق موقتی حاصل نمی‌شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص موضع تهران در قبال ناآرامی‌های آلماتی قزاقستان گفت: در خصوص تحولات جاری در قزاقستان تهران از نزدیک پیگیری مساله است و در تماس مداوم با دوستانمان در این کشور هستیم و البته تصورمان این است که مردم و دولت قزاقستان این توانایی را دارند که با کمترین مشکل این مساله را حل کنند. متاسفانه شاهد حضور دست‌های خارجی هستیم و بیانیه ابتدایی ما هم به این موضوع اشاره داشت که باید به دولت قزاقستان اجازه داده شد تا بتواند این مساله را حل کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اهداف سفر رئیس‌جمهور به روسیه نیز گفت: این سفر در چارچوب همکاری‌های فیمابین ایران و روسیه تعریف می‌شود و هم ابعاد تجاری و هم رایزنی‌های منطقه‌ای دارد و گفتگو‌ها در سطوح دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی تنظیم شده است. روابط ایران وروسیه براساس حسن همسایگی شکل گرفته و همگرا و نزدیک است و این همگرایی‌ها در اقدامات و دیدگاه‌های مختلف ترجمه شده است آنچه در وین و در آستانه می‌بینیم. این مراودات باید در سطوح مختلف انجام شود و سفر رئیسی به عنوان سفر کاری از مدت‌ها قبل در دستورکار بوده و ان‌شاءالله بزودی انجام می‌شود.
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سوالی درباره جزئیات سخنان وزیر امور خارجه در خصوص موضوع تسهیل رفت و آمد ایرانیان خارج از کشور گفت: بهترین قاضی وضعیت خود مردم و شهروندان ایران هستند. هیچ مانعی برای تردد ایرانیان خارج از کشور نبوده است. شاید تعداد انگشت شماری را برخی رسانه‌های متعلق به دول خارجی که با زبان فارسی صحبت می‌کنند برای ایران هراسی مطرح کرده باشند و این رسانه‌ها در تلاش برای القای ایران‌هراسی هستند. امروز لیستی از مجرمانی که در کانادا اموال ملت را دزدیدند و دولت کانادا مامن این دزدان شده‌اند و این دولت از استرداد این‌ها استنکاف می‌کند، داریم.
وی ادامه داد: دولت سیزدهم تلاش بسیار جدی را کرده که تردد و ارتباط ایرانیان مقیم خارج با داخل را تسهیل کند. معدودی از کسانی که سال‌هاست به ایران سفر نداشته‌اند برخی نگرانی‌ها را دارند که سامانه پرسمانی را در تارنمای وزارت خارجه درست کردیم که به راحتی و با دادن کمترین اطلاعات در عرض کمتر از چند روز پاسخ بگیرند که آیا پرونده مفتوحی دارند یا خیر و آن‌هایی که پرونده مفتوح دارند اگر بخواهند در دادگاه پاسخ دهند منع ترددی برای آن‌ها نیست.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: نگاه ما به ایرانیان خارج از کشور نگاه هموطنی است. قانون جامع حمایت از ایرانیان خارج از کشور ربطی به بحث تردد ایرانیان خارج از کشور ندارد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سوال که اعلام شده بود برخی سفر‌ها به تهران در دستور کار قرار دارد، گفت: تهران محلی برای گفتگو‌های دیپلماتیک است و هم هیأت‌هایی از ایران عازم کشور‌های مختلف بودند و هم میزبان هیأت‌های مختلفی بوده است و سفر رئیس جمهور ترکمنستان در دستورکار است و سفر مقدماتی هیأت آن‌ها انجام شده و بزودی انجام می‌شود و سفر نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا نیز در دستورکار است و بزودی تاریخ آن را اعلام خواهم کرد.
خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که برخی طرف‌ها به دنبال تحمیل جدول زمانی در مذاکرات وین هستند، موضع ایران در این خصوص چیست، گفت: ما هیچ تاریخ ساختگی را قبول نداریم و از سرعت پیشرفت مذاکرات راضی نیستیم. طرف مقابل در دور هفتم وقت کشی زیادی کرد و بعد پذیرفت درباره ابتکارات ایران مذاکره کند. هیات ایران هم در سطح کارشناسی از این توان برخوردار است و این سوال را باید کرد که آیا هیات‌های دیگر با این توان تصمیم گیری در وین حاضر هستند و آیا ایران فقط باید تمام تلاش خود را بکند و ابتکارات و موضوعات را با دقت مطرح کنند و آیا انتظار است طرف مقابل نیز چنین کنند.
وی ادامه داد: اگر این اراده و سطح از توانایی در طرف مقابل در روز‌های آتی دیده شود می‌توان گفت با کمترین زمان ممکن می‌توان به توافق خوب، قابل اتکا و پایدار رسید.
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص مواضع غرب در مذاکرات وین و اقدام دو کشور آلمان و انگلیس نسبت به تغییر مذاکره‌کنندگان‌شان در وین گفت: این تغییرات به خاطر تغییر دولت در آلمان و تغییر مذاکره کننده انگلیسی به خاطر بازنشستگی نماینده قبلی بوده است. شاید بیشتر مربوط به حاشیه است. انتظار ما از سه کشور اروپایی این است که خودشان را به عنوان عضو برجام بدانند و نه نماینده طرف خاصی و براساس این واقعیت به عنوان یکی از اعضای مانده در برجام تلاش کنند. لازم است همه طرف‌ها این اطمینان را پیدا کنند که آمریکا به صورت راستی‌آزمایی و موثر و همچنین با ارائه تضمین‌ها به برجام برگردد. تصور ما این است سه کشور اروپایی باید به هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام اجازه دهند گفتگو‌ها را در مسیر سازنده ادامه دهد و اگر این مسیر را ببینیم به توافق پایدار خواهیم رسید.
وی درباره خبر منتشر شده مبنی بر برگزاری مذاکرات بین ایران، مصر، عربستان و ترکیه نیز گفت: در خصوص موضوع مذاکره با این چهار کشور نمی‌توانم جوابی بدهم چراکه اولین بار است می‌شنوم. درباره گفتگو‌های منطقه‌ای مذاکراتی چه در نیویورک و سایر کشور‌ها انجام شده است، اما هنوز نقطه مشخصی درباره اجرایی کردن آن ابتکارات وجود ندارد.