تاریخچه سازمان اوپک و همه دبیران کل آن

فؤاد روحانی نماینده ایران در کنفرانس بغداد که از دهم تا چهاردهم سپتامبر سال ۱۹۶۰ برگزار شد. او از شخصیت‌های مؤثر در تأسیس اوپک بود و طی سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۴ سمت دبیرکل اوپک از سوی ایران را بر عهده داشت.

رویداد۲۴ مژده کریمی: حدود۶۲ سال پیش در سپتامبر سال ۱۹۶۰ میلادی نشستی در بغداد به منظور مذاکره درباره کاهش قیمت مواد خام تولید شده تشکیل شد. ونزوئلا، ایران، عراق، عربستان سعودی و کویت کشور‌های شرکت‌کننده در این نشست بودند. در آن زمان این پنج کشور تامین کننده حدود ۹۰ درصد بازار نفت جهان بودند. این کشور‌های صادرکننده نفت در خاورمیانه سازمانی را با نام اختصاری اوپک (Organization of the Petroleum Exporting Countries) تشکیل دادند که مجمعی برای کشور‌های صادر کننده نفت بود.

نماینده عراق در کنفرانس بغداد

نماینده کویت در کنفرانس بغداد

نماینده عربستان سعودی در کنفرانس بغداد

نماینده ونزوئلا در کنفرانس تاریخی بغداد

بیشتر بخوانید: داستان ملی شدن صنعت نفت ایران / اعتراضاتی که به یک مطالبه ملی انجامید

هدف اوپک هماهنگ کردن و یکسان سازی سیاست‌های نفتی بین کشور‌های عضو به منظور تضمین قیمت‌های منصفانه و پایدار برای تولیدکنندگان نفت است. از دیگر اهداف این سازمان عرضه کارآمد، اقتصادی و منظم نفت به کشور‌های مصرف کننده؛ و بازگشت عادلانه سرمایه برای کسانی است که در این صنعت سرمایه‌گذاری می‌کنند. سپس کشور‌هایی شامل: قطر (۱۹۶۱)، اندونزی (۱۹۶۲)، لیبی (۱۹۶۲)، امارات متحده عربی (۱۹۶۷)، الجزایر (۱۹۶۹)، نیجریه (۱۹۷۱)، اکوادور (۱۹۷۳)، گابن (۱۹۷۵)، آنگولا (۲۰۰۷)، گینه استوایی (۲۰۱۷) و کنگو (۲۰۱۸) به پنج عضو اوپک اضافه شدند.

اوپک پلاس چیست؟

پس از تشکیل اوپک، به تدریج کشور‌های غیر عضو اوپک هم رشد کردند. این کشورها تولید و صادرات نفت را افزایش دادند که در نهایت این حرکت اقتصادی سبب شد قدرت مجمع اوپک در جهان کاهش یابد. در دسامبر سال ۲۰۱۶ در الجزایر نشستی برگزار شد. در این نشست کشور‌هایی از جمله جمهوری آذربایجان، روسیه، مکزیک، سودان، مالزی، سودان جنوبی، قزاقستان، برونئی، عمان و بحرین به کشور‌های پیشین عضو اوپک اضافه شدند.

سازمان اوپک با این کشور‌های تازه عضو شده برای کاهش تولید نفت خام به توافق رسید. اما این تنها هدف اوپک پلاس نبود و مجمع اوپک پلاس به منظور تعیین سیاستی مشترک در تنظیم بازار تشکیل شد. برای نمونه نیمه سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفته شد با افزایش سقف تولید، از فراتر رفتن بهای نفت از ۷۵ دلار جلوگیری شود و به این ترتیب قیمت‌های بالا بر تقاضا اثر منفی نگذارد.

کشور‌های تولیدکننده نفت غیر عضو اوپک روسیه، مکزیک، جمهوری آذربایجان، بحرین، سودان، سودان جنوبی، مالزی، قزاقستان، برونئی، و عمان، اوپک پلاس نامیده می‌شوند. اوپک پلاس با هدف همراهی دیگر تولیدکنندگان نفت با اوپک، در تنظیم بازار و کنترل قیمت‌ها شکل گرفته است. کشور‌های الجزایر، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اکوادور، آنگولا، ونزوئلا و کنگو نیز به عنوان تولید کننده نفت، اوپک را تشکیل داده‌اند.