رویداد۲۴ سعید شمس: بهمن آرمان درباره لایحه بودجه ۱۴۰۲ به رویداد۲۴ می‌گوید: ایران بیشتر از مقطع دیگری در معرض تحریم‌ها قرار دارد و همچنین کشور با مدیریتی ناکارآمد و تصمیم‌هایی نابه‌‍جا و هزینه‌ساز روبروست؛ به طوری‌که در روز‌های زمستان، گاز بسیاری از مناطق کشور قطع شده است؛ بنابراین بودجه‌نویسی برای دولت به امری دشوار تبدیل شده است.
آرمان می‌گوید: درآمد‌ها عمدتاً از طریق واحد‌های تولیدی تامین می‌شود؛ این در حالی است که آقای رئیسی هنگام تقدیم بودجه به مجلس گفته بود در سال گذشته ۵ درصد از مالیات شرکت‌ها را کاهش دادیم و امسال هم ۲ درصد دیگر کم خواهد شد؛ با این حال که در فاصله ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ قیمت گاز تحویلی به واحد‌های فولادی ۱۰ برابر شد. طبیعتاً هر جای دیگر دنیا چنین اتفاقی می‌افتاد، بورس واکنش نشان می‌داد. اما بعد از یک هفته که بورس روند صعودی داشت، کاهش پیدا کرد و قرمز شد. این به این معنا است که دستورالعمل یا مواردی که همکاران آقای رئیسی در بودجه گذاشتند، نمی‌تواند بخش تولید و افزایش عرضه را تامین کند.
استاد اقتصاد دانشگاه می‌گوید: به علت عدم سرمایه‌گذاری کافی تعداد زیادی از واحد‌های پتروشیمی تعطیل شده‌اند. همچنین واحد‌های فولادسازی که بعد از پتروشیمی بیشترین درآمد ارزی دارند، با یک یا دو کوره کار می‌کنند؛ بنابراین اثرات منفی این روند در آینده‌ای نه چندان دور مشخص خواهد شد. این در حالی است که اگر برق در تابستان و گاز در زمستان قطع نمی‌شد، تولید نفت به ۳۵ میلیون تن می‌رسید. اما الان با این شرایط که روز به روز هوا سردتر می‌شود، حداکثر تولید ممکن است به ۳۰ میلیون تن برسد. یعنی ۵ میلیون کمتر از چیزی که باید تولید می‌کردیم. اگر این عدد را به قیمت جهانی ضرب کنیم، حدود ۳ میلیارد دلار به صنایع فولاد وارد ضربه شده است. الان به بعضی از واحد‌های پتروشیمی گفته‌اند، فقط ۴۰ درصد نیازتان را تاًمین خواهیم کرد که در چنین شرایطی، واحد‌های تولیدی چاره‌ای جز تعطیلی ندارند. همچنین معلوم نیست، فشار اتحادیه اروپا چقدر بیشتر خواهد شد یا شرایط سیاسی کشور به نرمال می‌رسد یا نه؟ به همین دلیل باید اذعان داشت، تدوین بودجه دشواری‌های زیادی دارد.
جعفرزاده ایمن آبادی: لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ با هدف انحصار بسته شده است
تحلیلگر مسائل اقتصادی می‌گوید: آقای فرزین رئیس جدید بانک مرکزی قبل از اینکه وارد ساختمان میرداماد شود، در اقدامی غلط و هزینه‌ساز اعلام کرد نرخ دلار نیمایی ۲۸۵۰۰ تومان خواهد شد. آن‌هم در حالی که قیمت دلار وارد کانال ۴۰ هزار تومان شده است. مابه‌التفاوتِ ارز نیمایی در گذشته با ارز آزاد ۵ یا ۶ هزار تومان بود و به همین دلیل اثر چندانی بر صادرات پتروشیمی نداشت. اما با توجه به فاصله بالای ۱۰ هزار تومانی ارز نیمایی با ارز آزاد، عملاً کشور را به سمت فلج شدن می‌برد.
آرمان می‌گوید: دولتی‌ها برای تدوین بودجه از یک طرف متکی به مالیات شرکت‌های بورسی هستند، چون شرکت‌های غیربورسی زمینه را طوری می‌چینند که مالیات پرداخت نکنند. با این حال آقای رئیسی در روز تقدیم لایحه، مالیات را برای همه شرکت‌های تولیدی بر شمردند. یعنی رئیس دولت نمی‌داند، حساب شرکت‌های غیر بورسی شفاف نیست و به راحتی می‌توانند از زیر بار پرداخت در بروند.
استاد اقتصاد دانشگاه ادامه داد: درباره درآمد‌های پیش‌بینی شده‌ای که دولت برای لایحه روی آن حساب ویژه‌ای باز کرده است، باید گفت میزان درآمد به فروش نفت، صادارت غیر نفتی و پتروشیمی و ... بستگی دارد که متغیر هستند. همچنین شنیده‌ها حاکی است که از سال ۱۴۰۲ واردات بنزین به دلیل رشد بالای مصرف هم آغاز خواهد شد تا برای بی‌نظمی مالی مزید بر علت باشد. از طرف دیگر هزینه‌های جاری دولت حتی بیش از نرخ تورم افزایش پیدا کرده است. پس به طور طبیعی در بودجه سال آتی چیزی به عنوان بودجه عمرانی وجود سهمی نخواهد داشت. در چنین وضیعتی بخش اندکی از کارهای عمرانی پیش می‌رود که در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان انتظار داشت آزادراه یا کارخانه‌ای ساخت، راه‌آهنی ایجاد کرد، سدِ نیمه تمامی را تکمیل کرد.
آرمان می‌گوید: وقتی در ۱۰ روز گذشته بورس تاًسیس شرکت‌های سهامی عام فروش محور را تصویب و ابلاغ کرد، هم به مجلس و به سازمان بورس نامه نوشتم که مردم از این ابلاغیه اطلاعی ندارند و باید در رسانه‌های گروهی تبلیغ کنید که از همین کار هم خودداری کرده و حتی پاسخ من را ندادند تا مشخص شود، نمی‌خواهند کارهای بزرگ را از طریق سرمایه‌های مردم انجام بدهند. جریانی که با توسعه ایران ضدیت دارد که با نفوذش در عرصه تصمیم‌گیری، قول و قرار‌های موثر برای پیشرفت را بایکوت می‌کند بنابراین معتقدم نهادهای امنیتی باید این دست اخلاگران را شناسایی کند.