صفحه نخست

سیاسی

جامعه و فرهنگ

اقتصادی

ورزشی

گوناگون

عکس

تاریخ

فیلم

صفحات داخلی

يکشنبه ۲۷ اسفند ۱۴۰۲ - 2024 March 17
کد خبر: ۳۳۰۲۹۲
تاریخ انتشار: ۰۰:۰۱ - ۲۵ دی ۱۴۰۲
تعداد نظرات: ۴۹ نظر
رویداد۲۴ بررسی می‌کند؛

ضدانقلاب کیست و چگونه خشونت در وضعیت «انقلابی» توجیه می‌شود؟

واژه «ضدانقلاب» بارها از زبان افراد مختلف شنیده شده است و معمولا برای توصیف کسانی است که «نظم موجود» را بر هم زده‌اند، اما «ضدانقلاب» چه کسانی هستند و نخستین بار در تاریخ چگونه استفاده شد؟ رویداد۲۴ در این گزارش به سابقه تاریخی این عبارت که اول بار در انقلاب فرانسه استفاده شد و به مرور ابعاد گسترده‌تری یافت، پرداخته است.

رویداد۲۴ علیرضا نجفی: «متاسفانه کسانی که بساط ۱۵ خرداد را به راه انداختند کما این که در میان کسانی که یا زخمی شده‌اند یا دستگیر شده‌اند، خیلی از آن‌ها می‌گفتند که ما چه کار کنیم به ما ۲۵ ریال پول داده بودند و می‌گفتند که در کوچه‌ها بدوید و بگوئید زنده باد فلانی. ما حالا می‌دانیم این وجوه از کجا رسیده است و به شما ملت ایران به زودی جزئیات گفته خواهد شد. یک ایرانی که پول خارجی را بگیرد و بر ضد جامعه خودش اقدام بکند، این را چه می‌شود گفت و دوم یک نفر شیعه پول بگیرد از یک نفر مسلمان غیرشیعه این چیست؟» / محمدرضاشاه پهلوی در کنگره دهقانان ایران که در تاریخ دی ماه سال ۱۳۴۲ 

«دولت انقلابی تامین امنیت ملت را به شهروندان خوب خود بدهکار است؛ اما به دشمنان انقلاب هیچگونه بدهکاری جز اعدام و مرگ ندارد.» / ماکسیمیلیان روبسپیر رهبر ژاکوبن‌های تندرو در جریان انقلاب فرانسه

واژه «ضد انقلاب» یکی از رایج‌ترین ترم‌ها در ایران است. مخالفان حکومت اغلب با عنوان ضد انقلاب توصیف می‌شوند و خرابی‌ها و فجایج انسانی، مانند قتل انسان‌ها در جریان اعتراضات، به ضدانقلاب نسبت داده می‌شود. این عبارت از همان ایام نخست پیروزی انقلاب اسلامی بر سر زبان‌ها افتاد و سپس به صورت گسترده به کار گرفته شد. اما عبارت «ضد انقلاب» از کجا آمده و چه کارکردی دارد؟

واژه ضد انقلاب در انقلاب فرانسه

واژه ضد انقلاب را نخستین‌بار «مارکی دو کندورسه» در جریان انقلاب کبیر فرانسه وضع کرد. افرادی مانند «ژوزف دو مستر» و «لویی د بونالد» که با انقلاب کبیر فرانسه مخالف بودند توسط انقلابیون با عنوان «Contre-révolution» یا همان «ضدانقلاب» توصیف می‌شدند.

در تاریخ انقلاب کبیر فرانسه دوره‌ای وجود دارد که آن را با عنوان «دوره وحشت» می‌شناسند. در این دوران حدود چهل هزار نفر توسط انقلابیون اعدام شدند و وحشت سراسر فرانسه را فراگرفت. تمام افرادی را که توسط انقلابیون اعدام می‌شدند با همین عنوان متهم می‌کردند. کافی بود «ماکسیمیلیان روبسپیر» رهبر ژاکوبن‌ها کسی را ضد انقلاب معرفی کند، در این صورت او را فی‌الفور به زیر گیوتین می‌فرستادند. ژاکوبن‌ها نه فقط مخالفان انقلاب، بلکه مخالفان شخصی خود را نیز با همین عنوان اعدام می‌کردند.

این امر باعث مخالفت تعدادی از متفکران با انقلاب و روند خشونت‌بار آن شد. بدین ترتیب افرادی مانند «ژوزف دو مستر» و «لویی د بونالد» که با انقلاب کبیر فرانسه مخالف بودند توسط انقلابیون با عنوان «Contre-révolution» یا همان «ضدانقلاب» توصیف می‌شدند. در تاریخ انقلاب کبیر فرانسه دوره‌ای وجود دارد که آن را با عنوان «دوره ترور» یا همان «عصر وحشت» می‌شناسند. در این دوران حدود چهل هزار نفر توسط انقلابیون اعدام شدند و وحشت سراسر فرانسه را فراگرفت.

تمام افرادی را که توسط انقلابیون اعدام می‌شدند با همین عنوان متهم می‌کردند. کافی بود ماکسیمیلیان روبسپیر رهبر ژاکوبن‌ها کسی را ضد انقلاب معرفی کند، در این صورت او را فی‌الفور به زیر گیوتین می‌فرستادند. ژاکوبن‌ها نه فقط مخالفان انقلاب، بلکه مخالفان شخصی خود را نیز با همین عنوان اعدام می‌کردند. «مارکی دو کندرسه» واضع مفهوم «ضد انقلاب»، مانند اغلب انقلابیون فرانسه معتقد بود که تاریخ دارای «جهت و هدف محتوم» است و انقلاب در جهت پیش رفتن به سوی «غایت تاریخ» است.

کندورسه مدعی بود انسان «حیوان تاریخ‌ساز» است و مدام پیشرفت می‌کند و هر آینه بر تمامی نقایص خود، حتی بیماری و مرگ، غلبه خواهد کرد. انقلاب نیز به معنی پیش رفتن از یک مرحله تاریخی خاص به مرحله‌ای پیشرفته‌تر است.

کندرسه با این مبانی، ضدانقلاب را به عنوان کسانی تعریف می‌کرد که می‌خواهند تاریخ را به عقب بازگردانند و پیشرفت انقلابی را زایل کنند؛ ضدانقلابیون مانع تحقق و سعادت انسان هستند. بنابرین سخن هانا آرنت درست است که می‌گوید: «همانگونه که کنش به واکنش وابستگی دارد، مفهوم انقلاب همواره با ضد انقلاب بستگی داشته است.»

«ژوزف دو مستر» که او را از شمار ضدانقلابیون می‌شمردند، در واکنش به این ایده کندرسه جمله معروفی گفت: «ضدانقلاب هرگز به معنی حرکت در جهت معکوس انقلاب نیست؛ بلکه هر آن چیز و کسی است که با انقلاب همراه نباشد.» تاریخ نیز صحت داوری «دو مستر» را به ما نشان می‌دهد.

ضدانقلاب ابتدا بر کسانی اطلاق می‌شود که در پی بازگرداندن رژیم پیشین به عرصه قدرت هستند و سپس دامنه استعمالش گسترش می‌یابد و به تمام «مخالفان و حتی منتقدان جناح حاکم» و می‌رسد و حتی کسانی را که خود در روند انقلاب دخیل بوده‌اند شامل می‌شود. برای مثال در انقلاب فرانسه بسیاری از انقلابیون، از جمله «ژرژ دانتون» به اتهام اینکه به حد کافی انقلابی نیستند به دست خود انقلابیون اعدام شدند.

ایدئولوژی ژاکوبن‌های انقلاب کبیر فرانسه در طی دو قرن اخیر همواره الهام‌بخش اصلی انقلاب‌های سراسر جهان بوده است. انقلاب ایران نیز از جهات عدیده وامدار انقلاب کبیر فرانسه بود. شباهت این دو انقلاب به‌ویژه در ایجاد دوره «ترمیدوری» پس از پیروزی انقلاب و به‌کارگیری مفاهیمی، چون ضدانقلاب علیه مخالفان و دگراندیشان عیان است.

در هر دوی این انقلاب‌ها خشونت بی‌مهار علیه مخالفان یا کسی که ظن مخالفتشان با حکومت می‌رفت، به‌واسطه وضعیت انقلابی توجیه می‌شد؛ یعنی اعلام اینکه در «شرایط حساس کنونی» اصل انقلاب در خطر است و باید به هر نحو ممکن نجاتش داد.

به گزارش رویداد۲۴ «کندرسه» واضع عنوان ضد انقلاب مانند اغلب انقلابیون فرانسه معتقد بود تاریخ «دارای جهت و غایتی محتوم: است و انقلاب در جهت پیشرفتن به سوی «غایت تاریخ» است. کندرسه مدعی بود انسان حیوانی تاریخ‌ساز است و مدام پیشرفت می‌کند و هر آینه بر تمامی نقایص خود، حتی بیماری و مرگ، غلبه خواهد کرد. انقلاب نیز به معنی پیش رفتن از یک مرحله تاریخی خاص به مرحله‌ای پیشرفته‌تر است.

کندرسه با این مبانی، ضدانقلاب را به عنوان کسانی تعریف می‌کرد که می‌خواهند تاریخ را به عقب بازگردانند و پیشرفت انقلابی را زایل کنند؛ ضدانقلابیون مانع تحقق و سعادت انسان هستند. بنابرین همانطور که هانا آرنت می‌گوید، «همانگونه که کنش به واکنش وابستگی دارد، مفهوم انقلاب همواره با ضد انقلاب بستگی داشته است.»

«ژوزف دو مستر» که او را از شمار ضدانقلابیون می‌شمردند، در واکنش به این ایده کندرسه جمله معروفی گفت: «ضدانقلاب هرگز به معنی حرکت در جهت معکوس انقلاب نیست؛ بلکه هر آن چیز و کسی است که با انقلاب همراه نباشد.»

توجیه خشونت در وضعیت انقلابی

تاریخ نیز صحت داوری «دو مستر» را به ما نشان می‌دهد. ضدانقلاب ابتدا بر کسانی اطلاق می‌شود که در پی بازگرداندن رژیم پیشین به عرصه قدرت هستند و سپس دامنه استعمالش گسترش می‌یابد و به تمام «مخالفان و حتی منتقدان جناح حاکم» و می‌رسد و حتی کسانی را که خود در روند انقلاب دخیل بوده‌اند شامل می‌شود. برای مثال در انقلاب فرانسه بسیاری از انقلابیون، از جمله «ژرژ دانتون» به اتهام اینکه به حد کافی انقلابی نیستند به دست خود انقلابیون اعدام شدند.


بیشتر بخوانید:

انقلاب کبیر فرانسه؛ انقلابی که ترکش‌هایش ۱۰۰ سال بعد به ایران رسید

چرا جمهوری اسلامی همیشه در شرایط حساس کنونی است؟


ایدئولوژی ژاکوبن‌های انقلاب کبیر فرانسه در طی دو قرن اخیر همواره الهام‌بخش اصلی انقلاب‌های سراسر جهان بوده است. انقلاب ایران نیز از جهات عدیده وامدار انقلاب کبیر فرانسه بود. شباهت این دو انقلاب به‌ویژه در ایجاد دوره «ترمیدوری» پس از پیروزی انقلاب و به‌کارگیری مفاهیمی، چون ضدانقلاب علیه مخالفان و دگراندیشان عیان است.

در هر دوی این انقلاب‌ها خشونت بی‌مهار علیه مخالفان یا کسی که ظن مخالفتشان با حکومت می‌رفت، به‌واسطه «وضعیت انقلابی» توجیه می‌شد؛ یعنی اعلام اینکه در شرایط «حساس کنونی» اصل انقلاب در خطر است و باید به هر نحو ممکن نجاتش داد. وضعیت انقلابی از جمله وضعیت‌هایی بحرانی و استثنایی جوامع است که در جریان آن قوانین تعلیق شده و دادگاه‌های انقلابی دست به کار حذف مخالفان می‌شوند. امتداد شرایط انقلابی به معنی «امتداد شرایط استثنایی» و فضای سرکوب مخالفان است.

ضد انقلاب در تاریخ ایران

واژه «ضد انقلاب» یکی از رایج‌ترین مفاهیم سپهر سیاسی ایران است. مخالفان اغلب با عنوان «ضد انقلاب» توصیف می‌شوند و خرابی‌ها و فجایج انسانی در جریان اعتراضات، به ضدانقلاب نسبت داده می‌شود. اما عبارت «ضد انقلاب» از کجا آمده و چه کارکردی دارد؟

چنانچه گفته شد مفهوم انقلاب به معنای «براندازی حکومت با ابزار قهری و به شکل آنی» است و استعمال آن به عصر جدید باز می‌گردد. این مفهوم در قرون هفده و هجده میلادی به دو معنا به کار می‌رفت: در یک معنا براندازی قهری و سریع حکومت در جهت پیشرفت در تاریخ و آفرینش یک نظم سیاسی و اجتماعی کاملا نوین بود. این مورد که رواج بسیار بیشتری داشت را می‌توان نزد انقلابیون فرانسه سراغ گرفت.

معنای دوم بر مفهوم لغوی خود واژه انقلاب تمرکز می‌کرد که عبارت است از «بازگشت به اصل» و انقلاب را براندازی سریع و قهری حکومت برای احیای نوعی خلوص و جامعه آرمانی از دست رفته می‌دانست. در معنای نخست هدف انقلاب معطوف به آینده و خلق امری نوین بود و در کاربرد دوم هدف انقلاب معطوف به گذشته و احیای امری مسبوق به سابقه فهم می‌شد. بنابرین واژه ضدانقلاب که همبسته با مفهوم انقلاب است در دو معنا فهم می‌شد. ابتدا به مفهوم نخست بپردازیم که اعتبار و گستردگی بیشتری داشت.

وضعیت انقلابی از جمله وضعیت‌هایی بحرانی و استثنایی جوامع است که در جریان آن قوانین تعلیق شده و دادگاه‌های انقلابی دست به کار حذف مخالفین می‌شوند. امتداد شرایط انقلابی به معنی امتداد شرایط استثنایی و فضای سرکوب و ارعاب است. اما همانطور که گفتیم کاربرد و معنای دوم انقلاب و ضدانقلاب نیز در همان ایام انقلاب کبیر فرانسه رواج داشت.

همانطور که هانا آرنت در کتاب انقلاب، می‌گوید، این معنای دوم از واژه انقلاب به «بازآوری» و «بازگشت» دلالت داشت و درست بر خلاف معنای نخست بود. آرنت این معنای دوم را که بیشتر توسط «تامس پین» استفاده می‌شد، متعلق به عصر پیشامدرن می‌داند. فرض بر این بود یک جامعه آرمانی و الگویی اصیل در گذشته وجود داشته و به تدریج از میان رفته است و حال کنش انقلابی در صدد احیای آن برآمده است. برای مثال قیام لوتر و کالون علیه کلیسا را می‌توان از انواع این مفهوم از انقلاب دانست. در قاموس آن‌ها ضدانقلاب کسی بود که مانع از احیای دین اصیل مسیح می‌شد و علیه بازگشت به گذشته ایستادگی می‌کرد.

ضد انقلاب از نظر محمدرضا شاه پهلوی

اما جالب اینجاست که هر دو معنای واژه انقلاب و ضدانقلاب در تاریخ ایران معاصر وجود دارند. محمدرضاشاه پهلوی مخالفان انقلاب سفید را مرتجعانی می‌دانست که با پیشرفت و ترقی مخالف‌اند و می‌خواهند ایران را به عقب بازگردانند.

در دوره بعد این مفاهیم تغییراتی داشت؛ از جمله اینکه پس از انقلاب، مخالفان افرادی اعلام می‌شدند که در برابر بازگشت به تمدن آرمانی اسلام و احیای «جامعه نبوی» مقاومت می‌کنند. در واقع دعوی اصلی اسلام سیاسی متاثر از آموزه‌های اخوان‌المسلمین بوده و عبارت است از «بازگشت به سلف صالح» و مقاومت علیه تمدن مدرن. این تمدن از منظر اسلام‌گرایان باعث بروز بزرگترین جنگ‌های بشری شده بود؛ چنانچه جنگ جهانی اول و دوم و حمله آمریکا به ویتنام و ... نمونه‌هایی از همین «شر تمدن غرب» معرفی شدند بنابراین این تمدن از منظر آنها چیزی جز شرارت و ظلمت نیست و باعث زوال و انحطاط جوامع اسلامی شده است.

واژه انقلاب در سال‌های پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ نیز مکرر در سپهر سیاسی ایران استفاده می‌شد و کاربرد آن بیش از همه به انقلاب مشروطه و انقلاب سفید اشاره داشت. اما واژه ضد انقلاب پس از انقلاب ۵۷ بود که وارد گفتمان سیاسی ایران شد و تا پیش از آن محمدرضاشاه پهلوی معمولا مخالفان خود را با عبارت «ارتجاع» توصیف می‌کرد. وی برای توصیف مخالفان انقلاب سفید نیز از همین واژه استفاده می‌کرد؛ واژه‌ای امروز هم در گفتمان سلطنت‌طلبی رایج است.

در سایت دانشسرای مشروطه ایران که توسط حامیان سلطنت خاندان پهلوی اداره می‌شود واژه ضد انقلاب چنین تعریف شده است: «ضد انقلاب علیه کسان و گروه‌ها جبهه‌گیری می‌کند و آن‌ها را می‌کُشَد و کوشش برآن دارد که شرایط اجتماعی پیش از رخداد انقلاب را دوباره برقرار سازد. ضد انقلابی به عنوان واپسگرا یا مرتجع نامیده می‌شود. واپسگرا یا مرتجع کسی است که مخالف دگرگونی‌های اجتماعی است.» می‌بینیم که در این گفتمان «ضدانقلاب» و «مرتجع» مترادف با یکدیگر به کار رفته‌اند.

محمدرضاشاه پهلوی در کنگره دهقانان ایران که در تاریخ دی ماه سال ۱۳۴۲ برگزار شد اینگونه سخن گفت: «موقعی که مواد قوانین ششگانه انقلاب ملی خودمان را برای دهقانان ایران و ملت ایران توضیح می‌دادم متذکر شدم که دو قوه از پای نخواهند نشست، چون در آزادی ملت ایران و رفاهیت آن‌ها آن دو قوه مرگ خودشان را مشاهده می‌کردند یکی از آن‌ها ارتجاع سیاه یا هر کسی که مثل یک مرتجع سیاه فکر می‌کند و زندگیش افکارش عاداتش چه بود؟ تجلی روح مرتجعین سیاه را ما در روز چهارشنبه ۱۵ خرداد در شهر تهران مشاهده کردیم.»

محمدرضاشاه نیز مخالفان خود یا به اصطلاح مرتجعان را وابسته به بیگانگان و حمایت مالی آن‌ها می‌دانست. وی در ادامه همین سخنرانی می‌گوید: «باید به شما بگویم که متاسفانه کسانی که بساط ۱۵ خرداد را به راه انداختند کما این که در میان کسانی که یا زخمی شده‌اند یا دستگیر شده‌اند، خیلی از آن‌ها می‌گفتند که ما چه کار کنیم به ما ۲۵ ریال پول داده بودند و می‌گفتند که در کوچه‌ها بدوید و بگوئید زنده باد فلانی. ما حالا می‌دانیم این وجوه از کجا رسیده است و به شما ملت ایران به زودی جزئیات گفته خواهد شد. یک ایرانی که پول خارجی را بگیرد و بر ضد جامعه خودش اقدام بکند، این را چه می‌شود گفت و دوم یک نفر شیعه پول بگیرد از یک نفر مسلمان غیر شیعه این چیست؟» مخاطبان شاه شعار دادند «خیانت به اسلام است.»

در سال‌های بعد واژه «ارتجاع سرخ» نیز به گفتمان حکومت پهلوی اضافه شد که بر گروه‌های چپ‌گرا دلالت داشت. حکومت پهلوی با همین واژه از مخالفان خود تمایززدایی می‌کرد و همه آن‌ها را در یک کلیت انتزاعی گنجانده و در جبهه دشمنان ملت قرار می‌داد.

ضد انقلاب پس از سال ۵۷ 

پس از پیرون انقلاب ۵۷ کاربرد واژه ضدانقلاب گسترش یافت و این واژه مقداری فربه شد و بخشی از گروه‌هایی را که خود در پیروزی انقلاب نقش داشتند را شامل می‌شد. حکومت جدید مشروعیت را بر دو پایه استوار کرده بود: اسلام و انقلاب. بر همین اساس منتقدان حکومت نیز ضدانقلاب و دشمن اسلام خوانده شدند.

اختلاف گروه‌های مختلف به هرچه گسترده شدن دایره ضدانقلاب دامن زد و در واقع واژه ضدانقلاب در این دقیقه تاریخی دچار یک نوع «تورم رتوریک» یا زیباشناسی در بیان شد. کمتر از سه سال بعد پیروزی انقلاب، بسیاری از گروه‌های سیاسی که نقشی فعال در روند پیروزی آن داشتند، به دایره ضدانقلاب پیوستند.

برای مثال این‌ها فقط نام تعدادی از گروه‌های سیاسی هستند که بدل به ضدانقلاب شدند. در میان گروه‌های مسلمان می‌توان از گروه فرقان، حزب جمهوری خلق مسلمان، سازمان مجاهدین خلق، نهضت آزادی ایران و جبهه ملی ایران نام برد. در میان گروه‌های چپ‌گرا سازمان فداییان خلق، سازمان پیکار و حزب توده ایران قابل ملاحظه هستند و در میان گروه‌های قومیت‌گرا می‌توان از حزب دموکرات کردستان، حزب خلق عرب، خلق ترکمن، جبهه آزادی بخش بلوچستان و التحریر خوزستان نام برد. در این میان حتی برای توصیف موارد اخیر که غالبا از گروه‌های تجزیه‌طلب بودند نیز به عنوان ضدانقلاب یاد می‌شد؛ یعنی واژه ضدانقلاب به قدری متورم شده بود که دامنه شمول آن از مهندس مهدی بازرگان تا عبدالرحمن قاسملو را در بر می‌گرفت.

در حقیقت بخشی از این گروه‌ها، به دنبال ترور و تجزیه‌طلبی و حمله مسلحانه بودند و بخشی دیگر به دنبال اصلاح بودند و اساسا به هرگونه انقلاب دوباره به جز انقلاب سال ۵۷ مخالف بودند، اما مسئله اینجاست که به همگی یک «عنوان» داده شد و زیر چتر «ضدانقلاب» توصیف شدند، در حالی که می‌شد با اسامی دیگر توصیف شوند و در بدبینامه‌ترین حالت مثلا «جریان انحراف» معرفی شوند، اما به دلیل همان تورم رتوریک واژه ضد انقلاب، همه به یک نام معرفی شدند.

البته در فضایی که همه خود را انقلابی و بازیگر اصلی انقلاب می‌دانستند، توصیف ضدانقلاب نیز مختص گروه خاصی در حاکمیت نبود و طیف‌ها و افراد مختلف از آن استفاده می‌کردند. برای مثال ابوالحسن بنی‌صدر در سخنرانی معروف ۱۴ اسفند خود ملی‌گرایان غیرمذهبی را ضدانقلابیونی دانست که از نام مصدق سوءاستفاده می‌کنند. یا مثلا سازمان مجاهدین خلق نیز حزب جمهوری اسلامی را ضدانقلاب خطاب می‌کرد. مثال دیگر گروه‌های مارکسیستی بودند که مدعی بودندد انقلاب‌شان دزدیده شده و تمام گروه‌های دیگر را ضدانقلاب خطاب می‌کردند.

البته کثرت استعمال واژه ضدانقلاب توسط گروه اخیر دور از انتظار نبود، چرا که ریشه‌ای دیرینه در سنت مارکسیست-لنینیستی دارد و اصلا برچسب ضدانقلاب از طریق گفتمان مارکسیستی وارد سپهر سیاسی ایران شده است. حتی امروز هم در اغلب گروه‌های چپ رادیکال، با وجود افول سیاسی و گفتمانی آنها، برچسب ضدانقلاب به عنوان «تحلیل سیاسی» به کار می‌رود.

نگاهی گذرا به تیتر بیانیه‌هایی که سازمان چریک‌های فدایی خلق در جریان اتفاقات دو سال گذشته منتشر کرده برای تایید این مدعا کافیست: «انقلاب و ضدانقلاب در خیزش بزرگ اخیر» که در تیر ماه سال ۱۴۰۲ منتشر شده و دیگری «از مخدوش شدن صف انقلاب با ضد انقلاب جلوگیری کنیم» که در مهرماه سال ۱۴۰۱ انتشار یافته. شباهت این لحن و گفتار به گروه‌های داخلی اتفاقی نست.

کتاب «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» شامل مجموعه‌ای از گفتگو‌های بهمن احمدی امویی، موازی‌سازی نهادی و اساسا پدیده تداخل نهاد‌های موازی را علت اصلی بسیاری از ناکارآمدی‌های پس از انقلاب به ویژه در عرصه اقتصادی می‌دانند. انقلاب‌ها توطئه‌اندیشند و با بزرگنمایی خطر ضد انقلاب به غیریت‌سازی دامن می‌زنند. هراس از بازگشت ضدانقلاب و بی‌اعتمادی به ساختار‌های باقی‌مانده از رژیم پیشین به حدی است که انقلابیون چاره‌ای جز بدیل‌سازی برای نهاد‌های موجود ندیده و سازمان‌های موازی را شکل می‌دهند. مشکل اما اینجاست که پس از فرونشستن التهابات انقلابی نه تنها این نهاد‌های موازی برچیده نمی‌شوند بلکه موجبات تشدید ناکارآمدی‌ها را نیز فراهم می‌آورند.

استعمال واژه ضدانقلاب در میان مارکسیست-لنینیست‌ها ایدئولوژیک بود، اما این عبارت در میان جناح حاکم بدل به استفاده سیستماتیک شد و به سطح واژه‌ای «حقوقی» برکشیده شد. در سال‌های پس از پیروزی انقلاب دیگر با هر اتفاقی مخالفان، ضدانقلاب خطاب شده یا به گروه‌های ضدانقلاب نسبت داده شدند. امروز نگاهی گذرا به تیتر اخبار کثرت استعمال واژه ضدانقلاب را عیان می‌کند؛ تا حدی که خبرگزاری فارس بازداشت گروهی از معلمان معترض به وضعیت معیشت خود را «بازداشت عناصر نفوذی ضدانقلاب» می‌خواند.

در واقع ضدانقلاب یک «دال» تهی است که «مدلول» آن به صورت مقطعی و مصلحتی تغییر می‌کند. برای مثال در جریان مطرح شدن موضوع حجاب اجباری و موضع‌گیری آیت‌الله طالقانی مبنی بر اینکه درباره حجاب اجباری در کار نیست، دادستان وقت کل کشور بیانیه صادر کرد و در آن «مزاحمان بانوان بی‌حجاب» را ضدانقلاب خواند. امروز اما خود آن «بانوان بی‌حجاب»، ضدانقلاب به حساب می‌آیند.

نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۴۹
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۴۲
وطن پرست
۱۶:۲۶ - ۱۴۰۱/۱۲/۰۷
انقلاب پدیده درونی، از روی اجبار و شبیه بالا آوردن هست. انقلاب یک مرحله موقت و زودگذر برای تغییر سمت و رسیدن به ثبات هست. نمیشه همیشه در حال انقلاب بود. مثل ماشینی میشه که همواره دور میدون می چرخه. ما اگر طبق ملت و فرهنگ و هویتمون رفتار نکنیم و مدام بکوبیمش بخاطر یک تفکر وارداتی و ترکیبی، مشکلاتمون حل نمیشه.باید اول ایرانی باشیم. اولویتمون باید ایران باشه. مردم ایران باشه. ارزش پول و اعتبار و احترام ایران و ایرانی در دنیا باشه.
عوام
۰۸:۵۰ - ۱۴۰۱/۱۲/۰۴
43 ساله دهن ها باز است و دست ها بالا

دریغ از یک دقیقه تفکر
ایران فولادی
۱۵:۵۷ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۶
سلام
اول؛چرا با دو خط متن به شبهه افتادین؟
دوم؛انقلاب کردیم،خون هم دادیم،جان هم دادیم،وباز هم میدهیم،
سوم:انقلاب مستمراست تا به دستِ صاحبش برسد،به قولِ امام خمینی(ره)؛از دستِ شاه وطاغوت خلاص شدیم،ولی بعیداست به این زودی از دستِ افکارِ غربگرا خلاص بشیم.
ایران پایگاهِ امام زمان عج
پاسخ ها
محمدمعصومی
۱۲:۳۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
غیرتمندی و شرف
جام زهر
عدالت حق ایران بود
حرف خدا درست بود
محمدمعصومی
۱۲:۳۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
فولاد دروغین
ناشناس
۲۱:۳۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
البته به قول شما و همفکرانتان حفظ نظام از اوجب واجبات است حتی مهمتر از جان امام زمان(ع)یعنی صاحب اصلی انقلاب!!! حالا چگونه میخواهید به دست ایشان برسانید یک انقلابی را که از مسیر اصلی خودش یعنی حمایت از محرومان منحرف شده من نمی‌دانم!!!
ناشناس
۲۰:۲۹ - ۱۴۰۱/۱۲/۰۲
منتظربشین تا بیاد!!! والله اگر همین فردا صبح امام زمان ظهور کند وبگوید من مهدی صاحب الزمان هستم بلافاصله توسط....کشته میشود
ناشناس
۰۹:۵۳ - ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
اما به نظر میرسد در محضر استادان طوسی و ثقتی و باجناق ها و ... چیزهای دیگری هم دادین ,
یک ضرب المثل چینی هست که میگه :هرکه ک.. داد مرد میدان شد , هر که ... کرد خانه ویران شد
ناشناس
۱۲:۵۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۶
قرآن تمام نظام‌های حکومتی راطاغوتی ومعاندمیداندوازضدانقلاب حمایت میکند
سرخ. پوش
۰۸:۱۲ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۵
ضدانقلاب کسانی هستن به ملت ظلم میکنن اخطلاص دزدی اموال پول‌های مردمی که به حرمین ریخته میشه برجهای می‌سازند همیشه گرسنه اند اینجانبان هیچ زدانقلابی درکشورمون نیست ونخوایم داشت وقتی آقای روحانی شب می‌خوابه روزش میبینه بنزین گرون شده کلیدش گم. شده اختلاص رفت بالا کارمندبانک دزدی میکنه کارمند تامین اجتماعی وبقیه اورگانهای دولتی خصوصی چپاول میکنن ضدانقلابن.
ناشناس
۲۲:۳۷ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
انقلاب ما یک نفر واقعا بنده آفریدگار در مقام راهنما و رهبر داشت که مسلط به علم فلسفه فقه حکومت داری جامعه شناسی و علوم سیاسی و داشتن مشاوران مختلف از همه رشته ها در حد عالی مانند شهید بهشتی بازرگان مطهری چمران شریعتی باهنر خامنه ای هاشمی بنی صدر مفتح منتظری حالا بعضی ها نتوانستند مطالبشان را با علوم اکثریت هماهنگ کنند حذف شدند. بزرگ‌ترین موفق شدن انقلاب ایران عامل رهبری بود
پاسخ ها
ناشناس
۱۵:۰۹ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۴
اراده امریکا وانگلیس وشرکتهای نفتی بود !
ناشناس
۰۹:۴۷ - ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
به قول شاهنشاه آریامهر الان چی بدست اوردین ؟ مذهب ؟دموکراسی ؟ حقوق بشر ؟ مردم سالاری ؟
ناشناس
۱۳:۴۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
اصلا در ایران انقلاب نشده است بلکه براندازی صورت گرفته است. رژیم هر رژیمی یک سر دارد یک بدن یا بنیاد. رژیم گذشته یک ایدولوژی داشت. شاهنشاهی. چو فرمان یزدان چو فرمان شاه. شاه و نظام شاهنشاهی مقدس است. شاه سایه خداست روی زمین. وو اینها بنیاد نظام شاهنشاهی بودند. حاکمیت فردی. حاکمیت انحصاری فرد و خانواده و طبقه. حالا باید دید این بنیاد فکری تغییر کرده است و یا این که افراد تغییر کرده‌اند. یعنی براندازی صورت گرفته. آیا حکومت از انحصار فرد و خانواده و طبقه خارج شده است. آيا حکومت جمهوری شده است. ضد انحصار شده است. ضد فرمایشی شده است. قانون به جای فرد نشسته است. دیگر فرمایش نیست. دیگر حکم به جای قانون نیست. آیا مردم دیگر با فرد طرف نیستند دیگر با قانون که اراده ملی است طرف هستند. اگر مثب بود انقلاب صورت گرفته است و گرنه براندازی.
ناشناس
۱۰:۱۹ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
انقلاب يعنی ویرانگری و بنیاد گری. آیا انقلاب 57 توانست ویران کند نظام فرمایشی که بوسیله دربار و ساواک اداره می شد و از آنطرف بنیاد کند نظامی که براساس فرمایش نباشد و قانون در جامعه به حکومت فردی حاکم باشد؟
ناشناس
۰۸:۳۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
درود برشما
وقتی انقلاب از مسیر خودش که همانا انقلاب تکاملی است منحرف شد و تبدیل به انقلاب ارتجاعی گردید مردم از حالت انقلابی تبدیل می شوند به ضد انقلاب.
پاسخ ها
ناشناس
۱۹:۳۸ - ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
کار خوبی می کنن .
جامعه شناسان این حالت را افول انقلاب می دانند که می تواند به انقلابی دیگر منجر شود
ناشناس
۱۷:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
انقلاب ،یعنی دگرگونی! ملت ایران درسال ۵۷
انقلاب کردند،چون ازوضع موجود ناراضی بودند. جمهوری اسلامی سرکار آمد.و۴۴سال
فرصت داشت ،خواسته های مردم را تحقق
بخشد! ولی متأسفانه به هیچکدام از تعهدات
خودعمل نکرد! ملتی که قرار بود وارث زمین
شود،زیر چرخهای فاصله طبقاتی «له» شد!
حالا با کمال تأسف این مردم ،که حقوقشان
پایمال شده ،شده اند«ضدانقلاب»!!!
چه تعبیر وارونه ای!!!
پاسخ ها
شقایق
۱۹:۳۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
غربزده ها به درمان خود عمل نکردن خیلی ها بنا مجاهدین خلق باشند مجاهدین صدام و غرب شدند
ناشناس
۲۰:۱۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
امید وسوگند شد شقایق خخخخخخخخخخ بیکارالدله جفنگ نویس خخخخخخخخخ
ناشناس
۲۱:۴۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
۱۱ برابر حکومت علی ع زمان داشتند با کلی ثروت ۱ هزارم او عدالت ومساوات را بر پا نکردند الان جز ورشکسته ترین کشورهای دنیا هستیم !
ناشناس
۱۸:۰۲ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
حکومت حضرت علی ع یک تجربه تاریخی حکومتی که در راه الهی قرار گرفت است برای بهره برداری و استفاده ما
سیاه نمایی مبلغش افراد بیمارند
ناشناس
۱۵:۰۷ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۴
از حکومت امام علی چه استفاده ای کردید قراربود الگوی عدل علی برپا شود حالا نشده. مامی گوییم رفتارهای حکومت بعد ۴۴ سال علوی ونبوی نیست سیاه نمایی کردیم ؟ کارشما در چاپلوسی وکاسه لیسی حکومت از حد معمول گذشته توماموری تو ابله نیستی نانخورحکومتی وگرنه می فهمیدی وحق وباطل را تشخیص می دادی .جناب لقمه حرام کور وکر می کند مثل سپاه کوفه در روز عاشورا که امام حسین انقدر نصیحتشان کرد اما لقمه های ناپاک چشم وگوش وعقلشان را از کار انداخته بود شما اگر ۱۲۴ هزار پیامبر دوباره یک به یک برشما مبعوث شوند بازهم حق را نمی پذیرید! پیامبر فرمود در اخرالزمان کسی که به حق اقرار کند نجات دارد انهم فقط اقرار لسانی چون عمل دینی سخت یا ناممکن است . دلیلش رالان می بینیم که چماعتهایی مثل شما حتی به زبان حاضر به پذیرش حق نیستید این که فرمود برترین جهاد کلمه ای از حق است که در برابر حاکم ستمگری گفته شود مال الان است که حتی بیان حق در زبان در فضای حاکمیت فرعونها ونمرودها ممکن نیست .
ناشناس
۰۹:۴۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
یا با ما یا ضد انقلاب!
پاسخ ها
ناشناس
۱۶:۴۲ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
فرض شما درست نیست دلیلش عوامل اغتشاش ۸۸ و امسال انشاالله آنهایی که ظالم بودند برای حفظ حرمت انسانیت محاکمه شوند
آشنا
۰۸:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
این است سزای همکاری با ساواک شاه و از این بدتر را هم به دنبال دارد. منتظر باش...
پاسخ ها
رضا
۱۰:۵۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
خودتم منتظر بدتر ازونا باش
ناشناس
۰۶:۵۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
انقلاب به معنی Revolution معنای گسترده ای دارد ولی اگر بمعنای هرج و مرج (بی قانونی) باشد ویرانگر است در هرج و مرج، سنگدل ترین و بی رحم ترین ها کنترل اوضاع را بدست می گیرند. هیچ عقل سلیمی (روشنفکر) موافق انقلاب به معنی براندازی از طریق هرج و مرج نیست.
اما اینکه می گویند حکومت و دولت انقلابی است، درست می گویند: بعد از ۴۴ سال هنوز قانون مسلط نشده است.
asd
۰۵:۰۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
سال57 مروارید غلطان را دادیم و به جایش آب نبات گرفتیم
پاسخ ها
امید
۱۶:۵۲ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
حرف شما از روی حسادت است شما فقط کاپیتالاسیون را برای مردم ایران معنا کن بعد مامان
ناشناس
۲۰:۱۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
شقایق وسوگند شد امید خخخخخخخخخخخ
ناشناس
۰۶:۱۰ - ۱۴۰۱/۱۲/۰۷
کاپیتولاسیون ، یعنی فیلم ایرانی را ایرانی نباید ببیند ولی در خارج از ایران پخش شود ، کاپیتولاسیون یعنی سیم کارت اینترت آزاد به گردشگر خارجی بدهند و اینترنت برای ایرانی فیل تر باشد ، کاپیتولاسیون یعنی وزارت بهداشت برای کارکنان داروخانه های خصوصی بخشنامه مقنعه بدهد و خانم ماریا خانم زاخاروا در وزارت خارجه ایران و در خاک ایران و جلوی دوربین و ... لنگ و پاچه بیرون بیاندازد !!!!
خر فهم شدی جناب امید خانِ بی همه چیز ؟؟!!
ناشناس
۰۴:۴۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
البته این کلمه ضد انقلاب کلاً اشتباه استفاده میشه ، طرفداران حکومت فعلی و وضعیت موجود و اقتصاد و... حال حاضر میشن حکومتی و ضد انقلابی و طرفداران تغییر در نوع حاکمیت کنونی میشن انقلابی های کنونی ! بعضیا هنوز توی سال 57 موندن
ارزشی کله پوک
۰۲:۲۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
میدانید چرا استفاده از واژه (ضد انقلاب) و (دادگاه انقلاب) و خیلی دیگه از نهادهای انقلابی چرا بعد از 45 سال همچنان وجود دارند به علت اینکه در رسیدن به هدف که (اتحاد جماهیر اسلامی) تاکنون چندان موفق نبوده همچنان خودشو انقلاب میدونه.
بنابراین تا این اقدام به سرانجام نرسه استفاده از این واژه که اتفاقا ریشه در غرب داره و ارزشیها بسیار در ادبیات از اون استفاده میکنند استفاده خواهد شد.
پاسخ ها
ناشناس
۰۹:۴۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
الحق اسم برازنده خودت انتخاب کردی!
شقایق
۱۷:۰۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
انقلاب ما شباهتی با انقلابهای دیگر ندارد از ۱/۱/۱ شروع شده ۵۷ یک عدد هست تا.
وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلَّهِ ۚ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
با آنان نبرد كنيد تا ديگر فتنه‌اى نباشد و دين همه دين خدا گردد. پس اگر باز ايستادند، خدا كردارشان را مى‌بيند.
ناشناس
۰۱:۲۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
فحش؛ برچسب ناروا و خشونت نشان ترس ؛ وحشت و ناتوانی هست ! تاسف بارتر و خطرناکتر از آن این هست که شهامت برای اقرار به آن نباشد!
پاسخ ها
ناشناس
۱۴:۳۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۳
آیا تا به حال جمله معروف: انقلاب فرزندان خود را می‌خورد را شنیده اید!؟ اما این جمله واقعا در مورد انقلاب ایران به حقیقت تبدیل شد!!! و تعداد زیادی از شخصیت‌های انقلابی ایران مانند آیت الله منتظری،میرحسین موسوی،سیدمحمد خاتمی،هاشمی رفسنجانی،مهندس بازرگان،بنی صدر،صادق قطب زاده و غیره... یا از حکومت کنار گذاشته و منزوی شدند و یا حتی به زندان و اعدام محکوم شدند...!!!
آزادی
۰۰:۴۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
خودی نباشی و اعتراض کنی ضد انقلاب محسوب میشی خلاصه مطلب همینه
پاسخ ها
محمدمعصومی
۱۱:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
نظام دروغین
انقلاب دروغین
ناشناس
۱۲:۴۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
خودی باشی واعتراض کنی هم گاهی ضد انقلاب خوانده می شوی چون وقتی دو دایره بنام خودی وناخودی وجود دارد به محض اینکه تو اعتراض کنی از دایره خودیها خارج می شوی
شقایق
۱۹:۱۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
انصاف انصاف. آیت الله جنتی فرزندش که در رژیم شاه کلی زندانی داشت اما بعد از انقلاب اعدامش کرد رویداد منتشر کن
ناشناس
۲۱:۳۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
شقایق ! سایبری جنتی داغ بود اون موقع الان چرا میرسلیم و .....این کار رو نمی کنه در حالی که برای اتش زدن سطل اَشعال در خونه ات که جگرت رو کباب کرد بچه های مردم رواعدام می کنن!
ناشناس
۱۷:۵۵ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
میرسلیم به نظر من از اغتشاشگرهای که به دام نیفتادند دفاع کرد که برایش متاسفم پایه گذار اقازادگی و ژن خوب اختلاس دولت خاتمی بود هر چند رویداد منتشر نمی کند
ناشناس
۰۰:۴۴ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۱
زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ نه آدم کش های مجاهدین خلق
پاسخ ها
پرویز
۰۱:۰۶ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
درسته آنها همه قاتل وآدم کش از سازمان منافقین بودن مگر دراینهمه سال هرکه را اعدام کردن اسم ومشخصاتش رااعلام نکردن خب نظام دراین مورد چرا سکوت توام با کتمان راپیش گرفته ورسما اسامی اینها را رسما اعلام نمیکنه اگر کار درستی راانجام داده؟
ناشناس
۱۷:۵۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
اسامی آنها را به تو اعلام نکردند همه خبر دارند حتی در شهر ما برایشان مراسم گرفتند من شاهد بودم. شما اگر با غرب رفیقی بگو اسامی کشته شده های عین الاسد را اعلام کند
ناشناس
۱۴:۱۸ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۳
در انتقام سخت!! عین الاسد سیزده موشک با هماهنگی دولت عراق و همچنین آمریکا به یک پایگاه آمریکایی خالی از سکنه پرتاب شد که برای نمونه یک سرباز آمریکایی کشته نشد!!!
محمدمعصومی
۱۱:۰۷ - ۱۴۰۱/۱۱/۲۵
نظام دروغین
انقلاب دروغین
دشمن انسانیت
دشمن زن و مرد
دشمن آدمیت
دشمن خدا بود
نظرات شما