رویداد۲۴ مریم آیتی: بسیاری از افراد قرص آسنترا را با نام تجاری سرترالین می‌شناسند که یک داروی ضدافسردگی محسوب می‌شود. این قرص برای درمان اختلال‌هایی مثل افسردگی، استرس بعد از سانحه (PTSD)، وسواس اجباری (OCD)، اضطراب اجتماعی یا جمع هراسی، نارسایی پیش از قاعدگی (PMS)، کنترل حملات پانیک و ترس، نوسانات خلقی، زود انزالی، بیش فعالی، بی اشتهایی یا پرخوری عصبی و انحرافات جنسی (برای کاهش تکانه‌های جنسی) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این دارو، ترشح سروتونین که باعث ایجاد تعادل در سلامت روان افراد می‌شود را افزایش داده و از وخیم شدن اختلال‌های موجود در فرد جلوگیری می‌کند. این قرص در قالب‌های آسنترا ۵۰ و آسنترا ۱۰۰ تولید شده و افراد نیازمند پس از تجویز پزشک می‌توانند مصرف آن را آغاز کنند. البته شما باید قبل از آغاز مصرف، با بررسی عوارض قرص آسنترا از ایمن بودن آن اطمینان حاصل کنید تا در آینده هیچ نوع چالشی را پشت سر نگذارید.
مصرف این دارو در برخی از موارد تمایل به خودکشی و پایان دادن به زندگی را در کودکان، نوجوانان و جوانان افزایش می‌دهد. به یاد داشته باشید که این تمایل در دوره‌ی اولیه مصرف دارو بیشتر بوده و پس از گذشت چند ماه کاهش پیدا می‌کند. همچنین تغییر میزان مصرف آسنترا نیز می‌تواند باعث رشد این تمایلات در فرد شود.
با اینکه از بین هر صد نفر، چند نفر عوارض قرص آسنترا را به‌صورت جدی تجربه می‌کنند، اما شما به هیچ عنوان نباید نسبت به این عوارض بی‌توجه باشید؛ چراکه هر نوع بی‌دقتی در مصرف این دارو می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را برای شما یا عزیزان‌تان به بار بیاورد.
• حالت تهوع: مصرف آسنترا بعد از غذا به شما در جلوگیری از بروز این مشکل کمک خواهد کرد.
• بی‌خوابی: در این شرایط داروی خود را صبح‌ها و پس از بیدار شدن مصرف کنید.
• خواب‌آلودگی: داروی خود را عصر‌ها مصرف کرده و از نوشیدن الکل خودداری کنید.
• کاهش میل جنسی: برای رفع این مشکل با پزشک خود مشورت کنید.
• سردرد شدید، مشکلات حافظه و اختلال در تمرکز: با مصرف مایعات و قرص مسکن، درد شما کاهش پیدا خواهد کرد.
• سرگیجه شدید یا بیهوش شدن: در این شرایط فعالیت خود را متوقف و به‌صورت نشسته یا خوابیده استراحت کنید.
• احساس خستگی: در صورتی که این مشکل تا ۱ هفته بعد از مصرف دارو حل نشد، با پزشک خود مشورت کنید.
• اسهال: مصرف مایعات را افزایش داده و بدون مشورت با پزشک، از مصرف دارو‌های دیگر پرهیز کنید.
• احساس درد یا فشار در قفسه سینه یا تنگی نفس
• افزایش خون‌ریزی در دوره قاعدگی یا خون‌ریزی در ایام بین پریود
• تمایل به خودکشی یا آسیب رساندن به خود و دیگران
• خون‌ریزی بیش از ۱۰ دقیقه از زخم
• زرد شدن سفیدی چشم یا پوست (تشخیص این تغییر در پوست‌های تیره دشوارتر است)
• خون‌ریزی لثه یا ایجاد کبودی در این ناحیه
• کاهش یا افزایش وزن بدون قصد قبلی
• سرفه خونی یا وجود خون در ادرار
• وجود خون در استفراغ یا مدفوع سیاه یا قرمز (نشانه‌های خون‌ریزی روده)
• احساس رضایت شدید و غیرطبیعی
• نعوظ دردناکی که بیشتر از ۲ ساعت طول بکشد (بدون رابطه جنسی)
• ضعف جسمانی
• مشکلات گوارشی مانند تهوع و استفراغ
• احساس لرزش
• بی‌قراری
• خشکی دهان
• احساس گزگز در انگشتان
• زنگ گوش
• ضربان نامنظم قلب
• آبریزش بینی
• افزایش تعرق
• پرخاشگری
• کاهش سرعت رشد و تغییر وزن
• تکرر ادرار
• بی‌قراری عضلات و افزایش غیرطبیعی حرکت
• سنگین شدن دوره قاعدگی
• خون‌ریزی بینی
• نشت ادرار
رایج‌ترین عارضه بلندمدت آسنترا، اختلال در میل جنسی افراد در نظر گرفته می‌شود که منجر به کاهش میل جنسی و اختلال در نعوظ خواهد شد. این مشکل ممکن است حتی پس از قطع مصرف دارو نیز در فرد مصرف‌کننده باقی بماند. در این شرایط حتما نظر پزشک خود را جویا شوید. همچنین مطالعات نشان می‌دهد که اگر مصرف این دارو بیشتر از ۱ سال به طول بی‌انجامد، شانس ابتلای فرد به دیابت افزایش پیدا خواهد کرد.
یکی از عوارض دیگری که شما بعد از مصرف آسنترا ممکن است با آن روبرو شوید، واکنش آلرژیک جدی یا آنافیلاکسی است که باید به محض مشاهده علائم آن، با اورژانس تماس بگیرید. از این علائم می‌توانیم از موارد ذیل نام ببریم:
بیشتر بخوانید: آشنایی با قرص فلوکستین یا پروزاک
• خارش، تورم یا قرمزیِ پوست
• تورم، تاول یا لایه‌لایه شدن پوست
• تورم دهان، لب‌ها، زبان یا صورت
• مشکل در صحبت کردن یا تنفس
• خس‌خس کردن
اگر در حال مصرف قرص آسنترا هستید، برخی از دارو‌ها را به هیچ عنوان نباید مصرف کنید؛ در غیر این صورت احتمال بروز عوارض جدی در شما به‌شدت افزایش خواهد یافت. این دارو‌ها عبارتند از:
• پیموزاید (Pimozide) مصرف همزمان این دارو با آسنترا، شانس حمله قلبی را افزایش می‌دهد.
• متیلن بلو داخل وریدی (intravenous methylene blue) و لینزولید (Linezolid) شانس ابتلا به سندروم سروتونین با مصرف همزمان این دارو‌ها با آسنترا بیشتر می‌شود.
• ایزوکاربوکسازید (isocarboxazid)، ترانیل سیپرومین (tranylcypromine) و فنلزین (phenelzine) مصرف آسنترا با این گروه دارویی خطر ابتلا به سندروم سروتونین را افزایش خواهد داد. (حداقل ۲ هفته وقفه)
• دارو‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و وارفارین
• لیتیوم (Lithium)
• تریپتان‌ها (Triptans)
• دارو‌های سروتونرژیک مثل ترامادول و فنتانیل
• سایمتیدین (Cimetidine)
• دارو‌های ضدافسردگی سه حلقه‌ای (TCAs) مثل آمی تریپتیلین، ایمی پرامین و دزیپرامین
به گزارش رویداد۲۴ در صورتی که شما به مصرف هر کدام از دارو‌های ذکرشده احتیاج داشتید، قبل از هرگونه اقدامی حتما نظر تخصصی روانپزشک را درباره عوارض قرص آسنترا جویا شوید تا بهترین راهکار برای رفع این تداخل دارویی به شما ارائه شود.
*چنانچه اشاره کردیم Asentra در ۲ دوز ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرمی یافت می‌شود.
*یک بار در روز صبح یا عصر این دارو باید استفاده شود.
*گاهی درمان با دوز ۵۰ میلی‌گرم آغاز می‌شود و بعد اگر پاسخ مناسب نباشد، دوز به تدریج افزایش می‌یابد.
*حداکثر دوز مصرف روزانه آسنترا ۲۰۰ میلی‌گرم است.
*در بعضی موارد برای درمان حملات پانیک دوز ۲۵۰ میلی‌گرم نیز ممکن است تجویز شود.
*اگر یک نوبت فراموش کردید که قرص Asentra را بخورید، به محض به خاطر آوردن باید آن را مورد استفاده قرار دهید.
*چنانچه زمان مصرف بعدی این دارو نزدیک است، دیگر دوز فراموش شده را مصرف نکنید. یعنی هر دو قرص را همزمان با هم مورد استفاده قرار ندهید.
*این قرص را با غذا یا بدون غذا می‌توانید بخورید.
حداقل ۱۰ روز باید صبر کنید تا نخستین نشانه‌های اثرگذاری این دارو را مشاهده نمایید. برای اینکه علائم بهبودی به طور کامل مشاهده شود، معمولا چند ماه زمان لازم است؛ بنابراین پس از شروع مصرف این قرص فورا در مورد اثرگذاری یا عدم موثر بودن آن نباید تصمیم بگیرید. دقت داشته باشید که قطع مصرف این دارو نیز باید به تدریج صورت گیرد نه به یکباره.
اگر این دارو بیش از اندازه مصرف شود، خطر مسمومیت وجود دارد. نشانه‌های مسمومیت با این دارو به شرح زیر هستند:
• افزایض ضربان قلب
• توهم
• از دست رفتن تعادل و هماهنگی عضلات
• سرگیجه شدید
• اسهال و استفراغ
• تب
• آشفتگی و پریشانی
• بی‌حوصلگی غیر طبیعی
علائم ترک این قرص در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد هیچ علائمی ندارند، در حالی که در برخی دیگر علائم آنقدر شدید هستند که در وظایف معمول آن‌ها در خانه، محل کار یا مدرسه اختلال ایجاد می‌کند.
قطع مصرف استرا ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند و از آنجا که نیمه عمر آسنترا (مدت زمانی که دارو قبل از خروج از بدن در جریان خون باقی می‌ماند) کوتاه است، زمانی که تصمیم به قطع دارو گرفته می‌شود، اثرات آن به سرعت از بین می‌رود. به همین دلیل اگر فردی به طور ناگهانی مصرف اسنترا را متوقف کند، سطح سروتونین وی به طور ناگهانی کاهش می‌یابد. به همین دلیل است که متخصصان اغلب با کاهش تدریجی مقدار مصرف دارو، این دارو را قطع می‌کنند.
مغز با سطح سروتونین پس از مصرف اسنترا سازگار می‌شود، اما زمانی که دارو مصرف نشود، بدن ممکن است باعث کاهش سروتونین شود. علائم سندرم قطع SSRI معمولا یک تا سه هفته طول می‌کشد. شدت علائم قطع مصرف بسته به مدت زمانی که فرد آسنترا را مصرف کرده است متفاوت خواهد بود.
علائم احتمالی قطع مصرف آسنترا عبارتند از:
• لرز
• سرگیجه
• خستگی و ضعف
• سردرد
• تحریک پذیری
• بی‌خوابی
• عدم تمرکز
• سبکی سر
• تهوع و استفراغ و اسهال یا از دست دادن اشتها
• کابوس و رویا‌های غیر معمول، رویا‌های بیش از حد، یا بی خوابی
• افکار خودکشی، اضطراب و آشفتگی، وحشت، افسردگی، تحریک پذیری، عصبانیت، شیدایی یا نوسانات خلقی
• احساس سوزن سوزن شدن پوست یا شوک الکتریکی
• سرگیجه
• مزه‌های عجیب
• حساسیت بیش از حد به صدا
• تعریق زیاد، گرگرفتگی یا عدم تحمل دمای بالا
• لرزش، تنش عضلانی، پا‌های بیقرار، راه رفتن ناپایدار
• مشکل در کنترل گفتار و حرکات جویدن
علائم ترک اسنترا ممکن است چند روز تا چند هفته پس از آخرین دوز شما ادامه داشته باشد. برای اکثر مردم، ترک اسنترا ظرف سه تا چهار روز از آخرین دوز شما شروع می‌شود. مدت زمان برداشت SSRI می‌تواند متفاوت باشد، اما می‌توانید انتظار داشته باشید که از چند روز تا چند هفته طول بکشد، اما گاهی اوقات می‌تواند بسیار بیشتر طول بکشد.
یکی از روش‌هایی که پزشک برای ترک دارو‌های مهار کننده باز جذب سروتونین استفاده می‌کنند ترک تدریجی دارویی است. در این روش پزشک با تجویز دوز‌هایی به تدریج کوچکتر در طول چند هفته یا چند ماه مصرف دارو را کاهش می‌دهد. اگر بعد از ترک دارو هنوز مشکلات ترک دارو را داشته باشید ممکن است پزشک روش‌های کمکی دیگری نیز در نظر بگیرد.
روان درمانی
این روش باعث بهبود در خلق و خوی شما می‌شود و اضطراب شما را کاهش می‌دهد و به شما کمک می‌کند با علائم خود بهتر کنار بیایید.
دارو
ممکن است پزشک برای کاهش درد و علائم شبه آنفولانزا دارو‌های مسکن بدون نسخه و دارو‌های ضد تهوع تجویز کند.
تغییر روش زندگی
همچنین می‌توانید کار‌هایی انجام دهید که ممکن است علائم ترک را کاهش داده یا حداقل مدیریت آن‌ها را آسان‌تر کند. مثل:
• ورزش: انجام ورزش حدود ۴۵ دقیقه متوسط سه بار در هفته می‌تواند خلق و خو را بهبود بخشد و استرس را کاهش دهد.
• خواب: اطمینان حاصل کنید که هر شب استراحت کافی دارید.
• رژیم غذایی: با برنامه منظم وعده‌های غذایی مقوی بخورید و مطمئن شوید که هیدراته هستید. سعی کنید از غذا‌هایی که ممکن است اضطراب شما را افزایش دهد مانند نوشیدنی‌های کافئین دارد خودداری کنید.
دارو‌های طبیعی
ویتامین ها، مواد معدنی و مکمل‌های گیاهی ممکن است مفید باشد. با این حال قبل از مصرف هر گونه مکمل طبیعی یا دارو‌های خانگی، همیشه باید همه این موارد را با پزشک خود مشورت کنید.