رویداد۲۴ سعید شمس: هنگامه قاضیانی بازیگر مشهور سینما متنی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام منتشر کرد که با این جمله پایان یافته بود: «وداع من بعد از بیست و چهار سال خدمت با بازیگری»! این پایان بندی متن خداحافظی هنگامه قاضیانی بود که این روزها نامش به خاطر بازداشت در ایام اعتراضات به حجاب اجباری بیشتر در رسانه‌ها شنیده می‌شد. در نهایت او صحنه سینما را ترک کرد و سرانجام یکی از بازیگران معترض در پاییز پر حادثه ۱۴۰۱ نیز اینگونه پایان می‌یابد.
او یکی از چهره‌های شناخته شده و پر کار سینما است که کارنامه اش حضور در فیلم‌های شاخص دیده می‌شود و کنشگری اجتماعی را هم به عنوان دغدغه جدی پیگیری می‌کند، متن نامه خداحافظی‌اش از سینما در بیستمین روز از خرداد ماه سال جاری منتشر شد و بازتاب‌های زیادی داشت.
هنگامه قاضیانی در سی‌ام اردیبهشت ماه سال هزار و سیصد و چهل و نه در مشهد دنیا آمد. او در سن ۱۹ سالگی ازدواج کرد که البته این زندگی به جدایی انجامید و هنگامه حالا با تک فرزندش که اشکان نام دارد، زندگی می‌کند. قاضیانی درباره رابطه مادر_پسری‌اش گفته است: «رابطه من و پسرم رابطه درستی است. این را به چند دلیل می‌گویم. مهم‌ترین علتش این است که هیچ دروغی بین ما وجود ندارد و همین همه چیز را درست پیش می‌برد. ممکن است بعضی وقت‌ها به خاطر گفتن واقعیت رنج بکشیم، اما مهم این است که به هم دروغ نمی‌گوییم. راستش همیشه فکر می‌کنم که در زمینه حضور پسری مثل اشکان در زندگی‌ام شانس خیلی بزرگی آوردم»
هنگامه قاضیانی با متنی که در صفحه شخصی خود منتشر کرد برای همیشه و رسماً از دنیای بازیگیری کناره گیری کرد. قاضیانی که به واسطه همراهی با جنبش، زندگی، آزادی در طول هفت ماه گذشته چالش‌های زیادی را تجربه کرده است، در ادامه نامه کناره گیری‌اش از عرصه هنر اینطور نوشت: «بگذارید امشب در این حس غریب، اندوه را، برای یک شب هم که شده به ضیافت با شکوه زندگی دعوت کنیم. سال ۱۳۷۸ با سینما، شیدایی هایم راهش را پیدا کرد. چرا میگم حس غریب، چون در همان اولین فیلم که سعادت تجربه شاگردی کردن در حضور عزت الله خان انتظامی را داشتم در پلانی از فیلم به من گفتند: «دخترم حس تعریف کردنی نیست.» دوستتان داشتم و دارم و خواهم داشت تا روزی که زمین را ترک کنم. خانم مهری شیرازی، استاد باوقار من سینما را با شما آغاز کردم. بهتون قول دادم کم نگذارم و وفادار بمونم به مردم عزیز در راه هنر و فرهنگ، به اندازه وسعم تلاش کردم. قلبتان را می‌بوسم. وداع من بعد از بیست و چهارسال خدمت با بازیگری.»
بیشتر بخوانید: ترانه علیدوستی کیست؟
خداحافظی هنگامه قاضیانی با سینما در شرایطی اتفاق افتاد که در سال اخیر نام او به عنوان یک بازیگر معترض در رسانه‌ها مطرح می‌شد و البته او به دلیل آنچه «ارتباط با رسانه‌های معاند و ضدانقلاب» عنوان شده بود، به مدت هفت روز بازداشت شد و در ایام جنبش اعتراضی سال 1401 جزو اولین بازیگرانی بود که حجاب از سر برداشته بود.
وقتی شامگاه جمعه ۲۵ مهرماه و همزمان با شب اربعین حسینی، خبر مرگ مهسا امینی در حالیکه در بازداشت ماموران گشت ارشاد بود، منتشر شد، شاید تصور نمی‌شد این اتفاق بسیار تلخ چندین ماه فضای کشور را تحت تاثیر قرار دهد. موضوع این اعتراض برای اولین بار مساله حجاب و نحوه برخورد حکومت در این خصوص بود.
به گزارش رویداد۲۴ در این میان برخی چهره‌های سینمایی بدون حجاب در فضاهای عمومی دیده شدند یا تصاویر بدون حجاب خود را منتشر کردند که هنگامه قاضیانی، الناز شاکردوست، میترا حجار، باران کوثری، سیما تیرانداز، کتایون ریاحی و پانته‌آ بهرام سردمدار تحرکات اهالی سینما در آن روز‌های پر از التهاب بودند. هنگامه قاضیانی روز یکشنبه بیست و نهمین روز از آبان ماه سال گذشته در خیابان میرزای شیرازی تهران با انتشار یک ویدئو کشف حجاب خود را علنی کرد تا به جمع بازیگران زنی بپیوندد که در آن روزها حجاب از سر برداشتند تا مقدمه‌ای باشد برای بازداشت و بازخواست شدن توسط دستگاه قضایی. به طوریکه چند ساعت بعد از انتشار فیلم بازداشت و در ششمین روز از آذر با دستور مقام قضایی آزاد شد. همچنین قاضیانی پیش از کشف حجاب، به مرگ دلخراش کیان پیرفلک نوجوان ایذه‌ای هم واکنش نشان داده بود.
در همان زمان برخی خبرگزاری‌های اصولگرا تلاش کردند تا سخنان پیشین قاضیانی درباره حجاب در فضای سینما را بازنشر کنند و به نوعی به تخریب چهره او بپردازند. خبرگزاری اصولگرای «مهرنیوز» در واکنش به اعلام موضع هنگامه قاضیانی درباره حجاب در روز ۳۰ آذر ۱۴۰۱ فیلم یکی از مصاحبه هایش را منتشر کرد که در آن فیلم قاضیانی می‌گوید: «در کشوری زندگی می‌کنیم که قانون آن حجاب است و کسی بازیگری که می‌خواهد در این کشور کار کند را مجبور نکرده و اگر کار می‌کند، با حجاب باید کار کند و شرایط خاص خود را دارد.»
بیشتر بخوانید: لیلا حاتمی کیست؟
هنگامه قاضیانی روز نهم آبان ماه خبر داد که طی ابلاغیه‌ای به شعبه نهم دادسرای فرهنگ و رسانه تهران احضار شده است و خواسته شده تا ظرف مدت پنج روز از زمان ابلاغ، جهت دفاع از اتهامات نشر اکاذیب و تبلیغ علیه نظام در شعبه مذکور حاضر شود. وی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «پارسال ۸ نفر ناخوانده ریختن تو منزل برای دستگیری من، که هنوز رد پاهاشون رو سلسله اعصاب خاطرات من هست. امسال احضاریه فرستادن. امروز رفتم نبودند، شنبه به دادسرا میرم و امید به خدا.»
قاضیانی همچنین عنوان کرده است که در صورت بازداشتش در روز شنبه، کسی برای ارائه وثیقه به دادسرای فرهنگ و رسانه مراجعه نکند و از نزدیکانش خواسته همه امور را به خانه سینما بسپارند.
هنگامه قاضیانی با اینکه یکی از کارنامه‌دارترین بازیگران سینما شناخته می‌شود، تحصیلاتی غیرمرتبط با هنر داشته است. او کارشناسی جغرافیای انسانی اقتصادی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری اخذ کرده است. همچنین در سطح کارشناسی ارشد در دانشگاه سانفرانسیسکو رشته ارشد فلسفه غرب خوانده است.
هنگامه قاضیانی فعالیت هنری اش را از سال ۷۹ و بازی در فیلم «سایه روشن» ساخته حسن هدایت شروع کرد؛ او در این فیلم فرصت یافت در کنار عزت‌الله انتظامی نقش ایفا کند. به علاوه نمایش مثل خون برای استیک کاری از گروه تئاتر لیو نیز اولین بازیگری قاضیانی در فضای تئاتر بوده است. او تا کنون در چندین فیلم سینمایی و نمایش تئاتر بازی کرده است. یکی از تجربه‌های مهم قاضیانی در بازی در فیلم سینمایی «به همین سادگی» اثر رضا میرکریمی بوده است. بازی در فیلم «پدر آن دیگری» نیز یکی از تجربه‌های مهم قاضیانی است که به کارگردانی یدالله صمدی بوده است. هنگامه قاضیانی در دوران فعالیتش در سینما، در فیلم‌های معروف و موفقی نقش داشته است.
در حالی هنر را کنار گذاشت که در سریال خانگی «آمستردام» که هم اکنون در حال پخش است، حضور دارد. او همچنین «پدر گواردیولا» به کارگردانی سعید نعمت‌الله هم نقش آفرینی کرده است که هنوز برای پخش به بازار عرضه نشده است. قاضیانی در ۳۰ سالگی بازی در سینما را شروع کرده است. او درباره دلیل این امر گفته است «نمی خواهم درباره خانواده ام از لفظ روشنفکر استفاده کنم. اما ما در خانه استقلال نظر داشتیم و اینکه در ۳۰ سالگی کار را شروع کردم، تصمیم جمعی در خانواده بود. یعنی قرار شد، بعد از فارغ التحصیل شدن از آمریکا برگردم و وارد سینما شوم.»
«به همین سادگی»، «سعادت آباد» و «من مادر هستم» را می‌توان شاخص‌ترین فیلم‌هایی دانست که هنگامه قاضیانی در آن‌ها نقش آفرینی داشته است، اسامی ۳۲ فیلم این بازیگر به ترتیب سال پخش شامل «سایه روشن، بازنده، به آهستگی، روایت‌های ناتمام، اقلیما، به همین سادگی، نیلوفر، طاووس‌های بی پر، بیداری رویاها، سعادت آباد، برف روی شیروانی داغ، آینه‌های روبرو، میگرن، روز‌های زندگی، من مادر هستم، زندگی مشترک آقای محمودی و بانو، بشارت به یک شهروند هزاره سوم، به تهران خوش آمدید، با دیگران، ساکن طبقه متوسط، جینگو، آزادی مشروط، پدر آن دیگری، هاری، دلبری، برادرم خسرو، یک قناری یک کلاغ، اردک لی، به وقت خماری، زعفرانیه ۱۴ تیر و ساز‌های ناکوک» است. او فرصت این را داشته است که با بهروز غریب‌پور کارگردان در فیلم سینمایی «اردک لی» همکار شود. غریب‌پور بیش از پنجاه نمایش و اپرای عروسکی را طراحی کرده است. فعالیت‌های بازیگری قاضیانی اگرچه به سینما محدود نمی‌شود و در حوزه تئاتر روی صحنه درخشیده است اما باید اذعان کرد که عمده عمر بازیگری خود را به سینما اختصاص داده است.
حضور روی صحنه تئاتر برای خیلی از سینماگران در سرتاسر دنیا اهمیت زیادی دارد. با این حال برخی از چهره‌ها به دلیل‌های زیادی با وجود درخشش روی پرده سینما، آنطور که باید روی صحنه موفقیتی نداشتند که هنگامه قاضیانی را می‌توان در این دسته دانست. او که در ۳۲ فیلم سینمایی نقش آفرینی کرده است، در حوزه تئاتر فقط در سه اثر با نام‌های در انتظار گودو در سال ۱۳۸۳، خنکای ختم خاطره در سال ۱۳۸۸ و کالیگولا که در سال ۱۳۸ روی صحنه رفت، حاضر بوده است. قاضیانی درباره کم کاری در تئاتر گفته بود: «در انتظار پیشنهاد خوب برای بازی روی صحنه هستم» که ظاهراً پیشنهادات رسیده در حدی نبودند که هنگامه قاضیانی را به بازی ترغیب کنند.
در روز‌هایی که دست صدا و سیما از چهره‌های شاخص و محبوب خالی است و همچنین سینمای ایران تحت تاًثیر اتفاقات ۱۴۰۱ حال و روز خوشی ندارد، شبکه خانگی در اوج به سر می‌برد که مردم این روزها نظاره گر نقش آفرینی هنگامه قاضیانی در سریال «آمستردام» به کارگردانی مسعود قراگوزلو و تهیه کنندگی مرتضی شایسته در شبکه نمایش خانگی هستند. این بازیگر همچنین در شبکه خانگی در سریال‌های هم گناه، جزیره و پدر گواردیولا به عنوان یکی از بازیگران اصلی بازی کرده است. این سریال قرار بود در تاریخ 13 اردیبهشت ماه امسال از شبکه نمایش خانگی پخش شود اما بعد از حوادثی که پیرامون هنگامه قاضیانی شکل گرفت، تصویر او از بیلبوردهای تبلیغاتی این سریال نمایش خانگی حذف شده بود و همین مساله توجه افکار عمومی را جلب کرده بود.
دو سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر و ۵ جایزه متفرقه دیگر محصول ۲۳ سال حضور در عرصه هنر برای هنگامه قاضیانی است. قاضیانی برای حضور در فیلم‌های به همین سادگی (۱۳۸۶) و روز‌های زندگی (۱۳۹۰) مستحق دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول شناخته شد. همچنین «جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره وارنا برای بازی در به همین سادگی»، «جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره دنیای تصویر برای بازی در به همین سادگی»، «جایزه بهترین بازیگر زن تندیس حاضر برای بازی در بیداری رویاها»، «جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن جشن خانه سینما برای بازی در سعادت آباد»، «جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم دفاع مقدس برای بازی در روز‌های زندگی» و «جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم فجر کرمان برای بازی در بشارت به یک شهروند هزاره سوم» در کارنامه هنری هنگامه قاضیانی به ثبت رسیده است.
در روز ۲۲ شهریور همزمان با روز ملی سینما، هنگامه قاضیانی در واکنش به نمایش (بدون اجازه او) عکس‌های کودکی‌اش در قسمت اخیر سریال «خونسرد» با لحن تندی اعتراض کرد و در صفحه اینستاگرامش نوشت: «روز ملی سینما را به سارقان عکس کودکی‌ام از آرشیو اینستاگرام شخصیم تسلیت می‌گویم، به عوامل سریال خونسرد، نبوغ شما، سر پدر و مادر منو چیکار داشتین، خرجش یه عکاسی بود، ممنون از هانیه خطیبی از آمریکا که پیامو رسوند.»
رسانه‌ها در روز بیست و نهم آبان ماه از بازداشت هنگامه قاضیانی و کتایون ریاحی خبر دادند. مرکز رسانه قوه قضاییه چندی بعد از جلب هنگامه قاضیانی به اتهام اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام خبر داده و نیز از انتقال آن‌ها به دادسرا گفته بودند. او چندی بعد در ششم آذرماه به قید وثیقه آزاد شد. در روز چهارم بهمن ماه سال گذشته نیز برخی رسانه‌ها از برگزاری جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات هنگامه قاضیانی، بازیگر سینما و تلویزیون خبر دادند. اگرچه برخی رسانه‌ها نیز اتهام «ارتباط با رسانه‌های معاند و ضدانقلاب» را نیز برای او عنوان کرده بودند.
به هر حال هنگامه قاضیانی در شرایطی از هنر کناره گیری کرد که بی شک اسمش و همچنین آثارش در تاریخ سینمای ایران ماندگار و همچنین در نزد افکار عمومی به عنوان چهره‌ای مردم مدار معرفی خواهد شد.