رویداد۲۴ هدی کاشانیان: آخرین خبر‌ها از زاهدان حاکی است که تعدادی از مبلغان مذهبی مسجد مکی زاهدان که از اطرافیان مولوی عبدالحمید بوده‌اند بازداشت شده‌اند و به علت اینکه دارای اسناد اقامت نبودند به کشورشان بازگردانده شده‌اند. این خبر درحالی منتشر می‌شد که مولوی عبدالحمید طی بیانیه‌ای اعتقاد داشت که چطور مبلغان دینی از دیگر کشور‌ها در موسساتی همچون جامعه‌المصطفی جذب می‌شوند و دولت اقدام به بازگرداندن آنها نمی‌کند. در این مطلب درباره پیشینه و اهمیت مسجد مکی زاهدان بیشتر می‌خوانیم.
مسجد مکی با زیربنای ۶۰۰ مترمربعی از بزرگترین مسجد‌های اسلامی در سراسر دنیا است. در سال ۱۳۵۳، عبدالعزیز ملازاده روحانی بلندپایه و مطرح اهل سنت ایران پروژه ساخت این مسجد را در محوطه‌ای به مساحت ۶۰۰ مترمربع آغاز کرد. تاریخچه و مشخصات مسجد جامع مکی زاهدان و ساخت آن به سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۵۰ بازمی‌گردد.
این مسجد در کنار مرکز علوم اسلامی زاهدان ساخته شده و یک مجموعه مذهبی با هدف آموزش و ترویج تفکرات و فلسفه اسلامی است. سازه ابتدایی مسجد مکی از همان سال‌های نخست تأسیس به یکی از مراکز اسلامی مهم در شهر زاهدان و استان سیستان و بلوچستان تبدیل شد. با گذشت زمان و افزایش جمعیت، کمبود فضای ساختمان مسجد، متولیان و تصمیم‌گیران مسجد جامع مکی را به توسعه ساختمان و تقویت زیرساخت‌های مسجد ترغیب کرد.
بنای اولیه دارای دو مناره با ارتفاع ۳۷ متر بود که با گذشت زمان و افزایش جمعیت و نیاز به فضای وسیع‌تر برای عبادت در چند مرحله توسعه و گسترش یافت.
نمای بیرونی مسجد بسیار شبیه به مسجد سلطان احمد ترکیه است و فضای داخلی آن نیز به مسجدالنبی شباهت دارد. شاید برایتان جالب باشد دانستن این نکته که مسجد مکی ظرفیت حضور ۵۰ هزار نمازگزار را برای برپایی نماز جماعت دارد. همچنین نورپردازی شبانه مسجد مکی در نمای بیرونی این مسجد را به نگینی برای شب‌های شهر زاهدان تبدیل کرده است.
بیشتر بخوانید: مسجد ضرار کجاست و توسط چه کسانی ساخته شد؟
در سال ۷۰ مرحله اول توسعه مسجد در سه طبقه زیرزمین، همکف و طبقه اول شروع شد و نزدیک به ۲۰ سال طول کشید. با واردشدن به مسجد مکی، تصویری از مسجدالنبی، معروف‌ترین مسجد مسلمان‌ها را در جلوی چشم‌هایتان می‌بینید. گچ‌بری‌ها و کاشی‌کاری‌های فضای داخلی بسیار تماشایی است. بخشی از این کاشی‌ها مثل کاشی‌های مسجدالنبی طلایی هستند؛ البته از کاشی‌های آبی هم استفاده کرده‌اند که ترکیبی بی‌نظیر را ساخته است. سفیدی دیوار‌ها در بخش‌های داخلی، حس آرامش و پاکی را منتقل میکند و در پرنوربودن فضا هم اثر میگذارد.
مسجد مکی با معماری منحصربه‌فردش بین جا‌های دیدنی زاهدان محبوبیت زیادی دارد و در سال ۱۳۹۰ با نقشه و معماری متفاوت مرحله بعدی توسعه شروع شد و هم اکنون نمای بیرونی و داخلی در حال انجام است.
به گزارش رویداد۲۴ امام جمعه اهل‌سنت زاهدان درباره اینکه چرا نام «مکی» برای این مسجد باشکوه انتخاب شده می‌گوید: زمانی‌كه این مسجد در حال ساخت بود، تصمیم گرفته شد که منزل مولانا عبدالعزیز از کنار مسجد نور در خیابان فعلی رزمجومقدم، به مكانی نزدیك مدرسه منتقل شود. در مكانی كه هم‌اكنون مسجد «مدنی» واقع است یکی از ارادتمندان حضرت مولانا قطعه زمینی را برای بنای مسجد و زمینی را برای بنای منزل در اختیار ایشان گذاشت. مولانا، عبدالعزیز مسجدی را آنجا بنا کرد و نام آن را مسجد «مدنی» گذاشت و از این‌رو، این مسجد، نام «مکی» به خود گرفت. در واقع نام‌گذاری این دو مسجد با الهام از نام دو شهر مقدس مكه و مدینه انجام گرفت. تعلق خاطری كه حضرت مولانا عبدالعزیز با حرمین شریفین داشت باعث انتخاب این نام‌ها برای این دو مسجد شد.
نورپردازی نیز از دیگر ویژگی‌های بارز و از وجوه حائزاهمیت مسجد مکی زاهدان به حساب می‌آید. به منظور تامین نور طبیعی، پنجره‌های متعددی در بخش‌های مختلف مسجد از جمله دورادور گردن هر گنبد تعبیه شده است. تعدادی از دیوارهای مسجد هم پنجره‌هایی بزرگ برای تامین نور فضای داخلی دیگر بخش‌ها دارد. اما بخشی دیگر از نورپردازی مسجد مکی به نمای بیرونی در شب هنگام مربوط میشود که توسط چراغ‌های متعدد نصب شده روی مناره‌‌ها و همچنین ریسه‌های کشیده شده از هر چهار مناره به گنبد اصلی تامین میشود. به این ترتیب، زیبایی این مسجد هنگام شب بسیار دیدنی و چون نگینی درخشان در شب شهر زاهدان است.
شما هر زمان از روز، حدفاصل اذان صبح تا پایان نماز مغرب و عشا می‌توانید به مسجد مکی بروید و از این جاذبه گردشگری مذهبی دیدن کنید، اما بهترین زمان بازدید هنگام اذان مغرب و برگزاری نماز جماعت است که زیبایی، شکوه و حس و حال معنوی فضا با تشکیل صف‌های منظم نمازگزاران و جمعیت بالای آنان، دوچندان میشود. علاوه‌بر این، نمای بیرونی مسجد در شب نورپردازی بسیار باشکوهی دارد که زیبایی سازه مسجد را صدچندان میکند.
مولوي عبدالحميد در خطبه‌هاي نماز جمعه اهل سنت زاهدان اظهار داشت: به دنبال خاكبرداري براي بازسازي و توسعه مسجد مكي چند حفره در زير زمين نمايان شد كه پس از بررسي‌هاي لازم مشخص شد اين حفره‌ها مربوط به چاه هاي فاضلاب است كه چند سال پيش براي سرويس‌هاي بهداشتي مسجد ايجاد شده بود.
امام جمعه اهل سنت زاهدان گفت: متاسفانه عده‌اي ناآگاه با مشاهده اين حفره‌ها شايعه كرده‌اند كه اين‌ها تونل است در حالي كه اگر به دقت بررسي مي‌كردند متوجه مي‌شدند كه اين حفره‌ها، راه ارتباط چند چاه فاضلاب و سرويس بهداشتي است.
وی در بخش ديگري از سخنانش در جمع نمازگزاران مسجد مكي اهل سنت زاهدان شايعه ايجاد حفر تونل زير اين مسجد توسط نيروهاي اطلاعاتي را تكذيب كرد.
مسجد جامع مکی در حال حاضر بزرگترین مسجد زاهدان و محل برگزاری نماز جمعه شهروندان اهل تسنن است. تولیت این مسجد با عبدالحمید اسماعیل زهی (مولوی عبدالحمید) است. از سال ۱۳۶۵ تا به امروز این مسجد دیدنی محل برگزاری نماز جماعت است. نکته جالب توجه در مورد این مسجد باشکوه مشارکت پررنگ مردم زاهدان در توسعه و مدیریت این مسجد به‌عنوان یک سازمان مذهبی مردم‌نهاد است.
در یک سال گذشته، مسجد مکی بیش از پیش بر سر زبان بسیاری از ایرانی‌ها قرار گرفته است و دلیل آن، به شکل‌گیری اعتراضات سال ۱۴۰۱ و البته حمله به نمازگزاران این مسجد و کشته شدن حدود یکصد تن از آنها برمی‌گردد. در این یک سال، مولوی عبدالحمید، امام جماعت این مسجد با نطق‌های انتقادی‌اش در نماز جمعه، توجهات زیادی را به سمت خود معطوف کرده است.
سالانه بالغ بر هزاران گردشگر از فضای فوق‌العاده و خاص مسجد مکی زاهدان دیدن میکنند و از تجربه آرامش بکر و ناب این مسجد زیبا به وجد میآیند. مسجد جامع مکی در خیابان خیام شهر زاهدان قرار دارد و چنانچه اشاره شد اوقات نماز و روز‌های جمعه زمان مناسبی برای بازدید از این مسجد است، اما اگر علاقه دارید خلوت بی‌مانند و سکوت مسجد مکی را تجربه کنید می‌توانید در ساعات دیگر هم به این مسجد مراجعه کنید. سیستان و بلوچستان سرزمین اسرار آمیز و باستانی شرق ایران با دنیایی از دیدنی‌های حیرت‌انگیز است که مسجد مکی زاهدان یکی از بهترین نمونه‌های این ادعا به‌حساب می‌آید.