رویداد۲۴ مهسا زرگری: در منابع اسلامی، نام و نسب حضرت خضر به طور مستقیم ذکر نشده است و اطلاعات دقیق در این مورد در قرآن و روایات اسلامی موجود نیست. از این رو، نام و نسبت وی در اسلام به موضوع احادیث و روایات مرتبط با حضرت خضر منتسب شده است.
در برخی از روایات اسلامی، نام حضرت خضر به عنوان "الخضر" ذکر شده است، اما نام واقعی و نسب وی در این روایات آمده نیست. همچنین، در برخی منابع میگویند که حضرت خضر نسبتاً جاودانه است و با اشاره به او به عنوان "خضر العیسی" یا "خضر بن یشع" اشاره شده است، که به تعبیری، خضر، پیروز و بازمانده از مصیبتها و آزمایشهای الهی را نشان میدهد.
همان طور که اشاره شد، حضرت خِضر، یکی از اولیای الهی که برخی او را پیامبر نیز دانستهاند. نامش به صراحت در قرآن نیامده ولی بر اساس برخی احادیث او همان شخصی است که داستان موسی و خضر با او در سوره کهف آمده است. در این آیات خضر دارای علم لدنی توصیف شده است. بر اساس آیات ۶۰ تا ۸۲ سوره کهف، خضر کشتی عدهای مستمند را سوراخ میکند، پسر بچهای بیگناه را میکشد و در روستایی که به آنان غذا ندادند، دیواری مخروبه را تعمیر میکند. موسی(ع) به این کارها اعتراض میکند و خضر تأویل کارهای خود را بیان میکند.
خضر را از نوادگان اسحاق نبی دانستهاند. طبق روایات، حضرت خضر مثل حضرت عیسی(ع) زنده است. در کتابهای شیعه احادیث متعددی درباره شخصیت خضر، ماجرای دیدارش با حضرت موسی و نیز حضورش نزد حضرت محمد(ص) و امامان نقل شده است. مطابق روایتی او مونس امام عصر در زمان غیبت است. خضر در ادبیات صوفیانه و اشعار فارسی مرشد و راهنما و دارای مقام ولایت است و به سرچشمه حیات دست یافته است.
حضرت خضر روی هر زمین خشکی مینشست، زمین، سبز و خرم میگشت و دلیل نامش، (خضر: سبز) نیز همین است. زندگی خضر، از قبل از زمان موسی تا زمان حاضر، و ادامهٔ زندگیش تا آخرالزمان، مورد اتّفاق مسلمانان است. به اعتقاد مسلمانان، خضر، طولانیترین عمر را در میان فرزندان آدم دارد.
در قرآن، داستان حضرت خضر به صورت مختصر و با جزئیات کمی ذکر شده است. داستان حضرت خضر در قرآن در سوره الکهف (سوره شماره 18) آمده است و به توصیف دیدار حضرت موسی (علیه السلام) با او میپردازد. در این داستان، نام "خضر" به صورت مستقیم ذکر نشده است و به او به عنوان "عبدٍ من عبادنا آتیناه رحمةً من عندنا و علمناه من لدنا" اشاره شده است که به تعبیری به معنای "بندهای از بندگانی که بر او رحمتی از جانب ما نازل کرده و او را از نزد ما به علمی آموختهایم" است.
در داستان، موسی به همراه شاباز (یا معشوق) خود در سفری به دنبال "مقام العبد" (محلی که در آن شخصیتی خاص با علم الهی زندگی میکند) هستند. آنها با مردی خاصی بنام "عبدٍ من عبادنا" (که بعدها مشخص میشود او حضرت خضر است) روبرو میشوند. حضرت موسی از او برخی امور را میپرسد و او به صورت دلیلی شگفتانگیز و غیرمنتظره عمل میکند، مانند تعمیر کشتیی که در حال ساخت است و کشتی را به طور ناگهانی نیزهزنی میکند یا قتل کودکی که آیندهای بدتر داشته باشد.
بیشتر بخوانید: بیوگرافی حضرت هود (ع)
در طول داستان، حضرت خضر به موسی توضیح میدهد که اعمال و اقدامات او برای حکمت خداوند است و درک کامل آن را ندارد. این داستان نشان میدهد که علم الهی و حکمت خداوند بسیار گسترده و عمیق است و انسان ممکن است درک کامل از آن را نداشته باشد.
اهمیت اصلی این داستان در قرآن این است که نشان میدهد که حکمت الهی و علم خداوند بسیار بزرگ و غیرقابل تفهیم برای انسان است و او ممکن است در برخی از اعمال و واقعیتهای زندگی، آن را نمیفهمد. این داستان همچنین تاکیدی بر تواضع و تسلیم در برابر حکم الهی دارد و به انسان یادآوری میکند که حکمت خداوند را قبول کند و از عقب نشینی و سؤالات بیهوده خود خودداری کند.
به گزارش رویداد۲۴ در اسلام و قرآن، طول عمر حضرت خضر به صورت دقیق ذکر نشده است. اطلاعات مربوط به طول عمر او در اساطیر و روایات خارج از قرآن وجود دارد، اما این اطلاعات بر اساس منابع متفاوت ممکن است متفاوت باشند و صحت و قطعیت آنها تأیید نشده است.
در برخی روایات اسلامی، طول عمر حضرت خضر به طور جاودانه و بیپایان توصیف شده است. این روایات میگویند که حضرت خضر در حالت زندگی ابدی قرار دارد و از عوامل پیری و مرگ در امان است. بر اساس این روایات، حضرت خضر در طول تاریخ مذهبی و زمانهای مختلف با برخی از پیامبران دیگر نیز دیدار کرده است.
مهم است توجه داشت که این ادعاها و روایات درباره طول عمر حضرت خضر معمولاً در حوزه اسطورهای و افسانهای قرار دارند و صحت علمی آنها تأیید نشده است. بنابراین، در واقعیت تاریخی، ما اطلاعات دقیق در مورد طول عمر حضرت خضر نداریم.
ذوالقرنین زندگی جاودان را از خضر پرسید و خضر چند نشانی به او داد. معلوم شده بود که جای چشمهٔآب حیات در ظلمات است، ذوالقرنین و خضر و الیاس در این مسیر حرکت کردند.
آن سه نفر مدتها در سرزمین تاریک جهان گشتند و از هر آبی و چشمهای نوشیدند، اما ذوالقرنین به آب حیان نرسید، اما خضر و الیاس در جستجو به آب حیات رسیدند و از آن نوشیدند. به ذوالقرنین گفتند، اما هر چه گشتند دوباره آن چشمه حیات را نیافتند. بدینسان خضر و الیاس عمر جاوید یافتند.
یکی از ویژگیهای حضرت خضر این بود که با دستیابی به چشمه آب حیات توانست به زندگی جاودان دست پیدا کند. در نتیجه او هنوز زنده است و تا نفخ صور زنده خواهد بود.
یکی دیگر از خصوصیات او این بود که هرکجا مینشست آن محل سرسبز و خرم میشد و این مساله نیز از دیگر ویژگیهای حضرت خضر به شمار میآید. امام صادق (ع) فرمود: «بر هیچ تخته خشکیدهای نمینشست مگر آنکه سبز میگشت.» در قرآن کریم نیز در سوره کهف از حضرت خضر یاد شده است. البته از او به صورت آشکارا یاد نشده است؛ بلکه از او به عنوان عالم یاد ششده است. یکی دیگر خصوصیات او این است که هر جا از او یاد شود، سریعاً احضار خواهد شد که این را امام رضا (ع) بیان کرده است.
ضمناً گفته میشود که همه ساله در مراسم حج حاضر میشود و مناسک حج را به جای میآورد.
نیشابوری از ثعلبی نقل نقل میکند که حضرت خضر آخرین نفری است که از دنیا میرود و در واقع به خاطر عمر جاودان این اتفاق برای او میافتد. این موضوع از روایات برکشیده شده است.