سامانه پدافند هوایی اسپایدر اسرائیل

رویداد۲۴ حسین فلاحی: سامانه موشکی پدافند هوایی پایتون 5 و دربی اسپایدر (SPYDER) یک سامانه موشکی سطح به هوا واکنش سریع سطح پایین است که توسط سازمان توسعه تسلیحات رافائل و بخش موشکی صنایع هواپیماسازی MBT و بخش رادار التا اسرائیل توسعه یافته است. 

رافائل پیمانکار اصلی و IAI پیمانکار فرعی اصلی برنامه اسپایدراست. اسپایدر قادر به درگیری با هواپیما، هلیکوپتر، وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین ( پهپاد) و مهمات هدایت شونده دقیق است. پرتابگر اسپایدر برای شلیک موشک های زمین به هوای پایتون 5 و دربی طراحی شده است.

انواع اسپایدر

سامانه اسپایدر-اس آر کوتاه برد (SPYDER-SR) دارای قابلیت درگیری 360 درجه است و موشک ها را می توان در حالت آمادگی کامل در کمتر از پنج ثانیه از زمان تایید هدف پرتاب کرد. محدوده هدف گیری از کمتر از 1 کیلومتر تا بیش از 15 کیلومتر و در ارتفاعات از حداقل 20 متر تا حداکثر 9000 متر است. این سامانه قابلیت درگیری همزمان چند هدفه و همچنین شلیک تک، چندگانه و موج دار را در روز و شب و در هر شرایط آب و هوایی دارد. سیستم اسپایدر -SR (کوتاه برد) برای اولین بار در نمایشگاه هوایی پاریس 2005 در Le Bourget به نمایش گذاشته شد.

رافائل یک نسخه میان برد به نام اسپایدر-ام آر ( SPYDER-MR) را توسعه داد که بردی بیش از 35 کیلومتر در ارتفاعات 20 تا 16 کیلومتری دارد. اسپایدر-MR دارای هشت موشک است در حالی که اسپایدر-SR چهار موشک دارد. اسپایدر-MR همچنین دارای یک رادار نظارتی جدید IAI/Elta MF-STAR است.

اجزای سیستم موشکی اسپایدر

اجزای اصلی سیستم اسپایدر عبارتند از: واحد فرماندهی و کنترل سوار بر کامیون، واحد شلیک موشک با موشک‌های پایتون 5 و دربی، خودروی خدمات میدانی و خودروی تامین موشک.

بیشتر بخوانید: سامانه پدافند موشکی فلاخن داوود اسرائیل

وسایل نقلیه دارای تهویه مطبوع هستند که خدمه را در برابر جنگ های بیولوژیکی و شیمیایی (BCW) محافظت می کنند. این سیستم بر اساس طراحی مدولار است و تعمیر و نگهداری سیستم در این زمینه از طریق تعویض بسیار سریع ماژول انجام می شود.

حالت های عملیات پرتاب موشک های پایتون 5 و دربی

این سامانه می‌تواند موشک‌ها را در دو حالت کار پرتاب کند: قفل کردن قبل از پرتاب (LOBL) و قفل کردن پس از پرتاب (LOAL). روش پرتاب شیب، بر خلاف پرتاب عمودی، به LOBL اجازه می دهد تا جستجوگر موشک قبل از پرتاب روی هدف قفل شود. حالت LOBL به فرمانده اسکادران اجازه می دهد تا قبل از پرتاب موشک قفل شده روی هدف تعیین شده را تایید کند، احتمال اصابت بالایی در برابر اهداف کوتاه برد با مانور بالا می دهد و امکان درگیری با اهداف تعیین شده توسط حسگرهای نوری اضافی را فراهم می کند.

واحدهای فرماندهی و کنترل اسپایدر و شلیک سیار

یک اسکادران معمولی اسپایدر از یک واحد فرماندهی و کنترل متحرک (CCU) و چهار واحد شلیک سیار (MFU) تشکیل شده است.

CCU و MFU هر کدام منبع تغذیه داخلی خود را دارند. این سیستم دارای یک کامپیوتر خودکار است که به اپراتورها در تکمیل موفقیت آمیز رهگیری اهداف متخاصم در محیط های شدید میدان نبرد کمک می کند. CCU سیار مجهز به رادار نظارتی و دو ایستگاه اپراتور است. یک ارتباط داده رادیویی بین CCU و چهار MFU وجود دارد.

CCU داده های رادار نظارت محلی و مراکز فرماندهی و کنترل رده بالایی را تا فاصله 100 کیلومتری ترکیب می کند. همچنین شرایطی برای دریافت تصاویر وضعیت هوا از سایر ارتباطات داده وجود دارد.

تصویر وضعیت هوا (ASP) در ایستگاه کاری اپراتور در مرکز فرمان نمایش داده می شود. هنگامی که اپراتور تصمیم به راه اندازی می کند، یک روش خودکار آغاز می شود. CCU هدف را به واحد پرتاب مناسب اختصاص می دهد.

هر دو موشک دربی و پایتون 5 می توانند در حالت های LOBL و LOAL عمل کنند. هدف با انفجار کلاهک در هنگام برخورد یا توسط فیوز مجاورت نابود می شود.

واحد فرماندهی و کنترل کامیون

واحد فرماندهی و کنترل در یک پناهگاه سوار بر کامیون به همراه رادار برای رصد اطلاعات خودی یا دشمن (IFF) و تجهیزات ارتباطی قرار می گیرد. سیستم ارتباطی بدون تداخل VHF/UHF برای ارتباطات اسکادران داخلی و فرماندهی لایه بالایی است.

رادار نظارت سه بعدی Elta EL/M 2106 ATA

رادار نظارت سه بعدی Elta EL/M 2106 ATAR می تواند تا 60 هدف را به طور همزمان ردیابی کند. این رادار دارای قابلیت عملیات 360 درجه و قابلیت شبانه روز در همه شرایط آب و هوایی است. این رادار شامل اقدامات متقابل الکترونیکی پیشرفته (ECCM) برای عملیات در محیط‌های جنگ الکترونیک متخاصم متراکم است.

پرتاب کننده موشک سوار بر کامیون اسپایدر از یک واحد شلیک موشک سوار بر کامیون استفاده می کند که مجهز به یک سیستم ارتباطی و مجهز به یک واحد پرتاب برجک با قابلیت چرخش 360 درجه با عملکرد الکترومکانیکی است. واحد پرتاب اسپایدر-SR هر ترکیبی از چهار موشک پایتون 5 یا دربی را حمل می کند.

موشک پایتون 5

موشک پایتون 5 موشک هوا به هوای جدید رافائل با قابلیت بسیار بالا است. پایتون 5 یک موشک توسعه یافته پایتون 4 با آرایه صفحه کانونی دو باند و جستجوگر مادون قرمز (IIR) تصویربرداری است که میدان دید بسیار گسترده ای را ارائه می دهد.

پایتون 5 مانند موشک پایتون 4 دارای کاناردهای مثلثی شکل، دو باله جاروب کنترل رول، موتور موشک، کلاهک و فیوز یکسان است. در حالت LOAL داده های هدف از واحد فرماندهی و کنترل از طریق پرتابگر به موشک منتقل می شود. سیستم‌های هدایت و کنترل این موشک برای مدت سه برابر بیشتر از پایتون قبلی فعال هستند و موشک را قادر می‌سازد تا با اهدافی که در صدد انجام مانورهای گریز هستند مقابله کند. در این موشک سرجنگی با قابلیت انفجار بالا دارای فیوز مجاورتی لیزری فعال است.

موشک دربی

موشک دربی یک موشک میان برد با هدایت رادار فعال است که در اصل برای نقش هوا به هوا ساخته شده است. این موشک پدافند هوایی دارای قابلیت تمام آب و هوا و فراتر از برد بصری است.

 طراحی بدنه دربی مشابه موشک پایتون است. رادار RF فعال / جستجوگر مادون قرمز، توسعه یافته توسط IAI، در دماغه موشک نصب شده است. این موشک دارای یک سیستم پیشرفته ECCM قابل برنامه ریزی است. دربی در حالت LOBL برای درگیری با هدف کوتاه برد و حالت LOAL برای درگیری های میان برد عمل می کند.

سفارشات و تحویل اسپایدر 

اسپایدر توسط نیروهای مسلح هند در ژوئن 2006 انتخاب شد. این سامانه در نهایت توسط شورای خریدهای دفاعی هند در جولای 2008 تایید شد. قراردادی به ارزش 1 میلیارد دلار برای 18 سیستم اسپایدر در سپتامبر 2008 به رافائل اعطا شد. سیستم دفاعی در سال 2017 وارد نیروی هوایی هند (IAF) شد.

وزارت دفاع چک در سپتامبر 2020 سیستم اسپایدر را انتخاب کرد و مذاکرات را برای تهیه چهار باتری از سیستم دفاع هوایی اسپایدر آغاز کرد. توافقنامه بین دولتی بین دو کشور برای تامین چهار باتری در اکتبر 2021 امضا شد. سیستم های موشکی طبق مشخصات ارتش چک و با مشارکت شرکت های چک RETIA و Vojenský technický ústav ساخته شد. 

مشخصات کلی سامانه پدافند هوایی اسپایدر