رویداد۲۴| مازیار وکیلی: این روز‌ها که به دلیل حملات ددمنشانه رژیم صهیونیستی به فلسطین و لبنان نام این دو کشور یک بار دیگر در صدر فهرست اخبار رسانه‌های جهان قرار گرفته و توجه تمام مردم جهان به این دو کشور معطوف شده بد نیست نگاهی بی‌اندازیم به فیلم‌های مهمی که در سینمای ایران درباره این دو کشور ساخته شده است. سینمای ایران از بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز به دلیل قرابت و نزدیکی که با جریان مقاومت و مردم فلسطین و لبنان احساس می‌کرد فیلم‌های زیادی درباره مصائب و مشکلات این دو کشور ساخته است که در میان آن‌ها بعضاً فیلم‌های بسیار خوبی هم به چشم می‌خورد. به بهانه اتفاقات تلخی که در روز‌ها و ماه‌های اخیر در دو کشور لبنان و فلسطین اُفتاده است نگاهی انداخته‌ایم به پنج فیلم مهم سینمای ایران که درباره مصائب و مشکلات این دو کشور ساخته شده است.
بدون شک سرب در کنار دندان مار بهترین فیلم‌های مسعود کیمیایی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی هستند. مسعود کیمیایی در سرب هم مثل سایر فیلم‌هایش سراغ داستانی سیاسی می‌رود که به شدت مورد علاقه اوست. یک زوج جوان یهودی بنام دانیال و یونس در سال ۱۳۳۰ قصد عزیمت به سرزمین موعود را دارند. اما بعد ازین که سازمان مخفی هاگانا با عزیمت آن‌ها مخالفت می‌کند و عموی‌شان که مخالف صهیونیسم است را می‌کشد، درگیر مصائب و مشکلات فراوانی شده و مجبور به فرار می‌شوند. مسعود کیمیایی در سرب سراغ یکی از حساس‌ترین موضوعات درباره تشکیل سرزمین اسرائل و نحوه برخورد سازمان‌های مخفی یهودیان با هم کیشان خود می‌رود. به واسطه پرداخت بسیار خوب کیمیایی و نگاه متفاوتی که به سوژه فیلمش دارد، سرب تبدیل به یکی از بهترین فیلم‌هایی می‌شود که ضمن نشان دادن ماهیت اصلی صهیونیسم موفق می‌شود بخشی از تاریخ معاصر ایران را هم به خوبی برای تماشاگر روایت کند.
در میان فیلم‌های ایرانی که به مسئله فلسطین و لبنان پرداخته‌اند بازمانده مرحوم سیف الله داد بهترین فیلمی است که درباره این موضوع ساخته شده است. مرحوم داد بازمانده را از روی کتاب بازگشت به حیفا نویسنده چپ گرای فلسطینی غسان کنفانی اقتباس کرد. غسان کنفانی عضو جبهه مردمی برای آزادی فلسطین بود و تمام عمر کوتاه سی و چند ساله‌اش را با اسرائیل مبارزه کرد و سرانجام در یک عملیات تروریستی به دست موساد کشته شد. داستان فیلم بازمانده در سال ۱۹۴۸ اتفاق می‌اُفتد. فیلم داستان دکتر سعید فلسطینی را روایت می‌کند که همسایه دوران کودکی‌اش شمعون را در قطار درحال بمب گذاری می‌بیند. سعید به پلیس اطلاع می‌دهد. اما خبر دادن به پلیس سرآغاز مشکلات اوست. شمعون دکتر سعید را تهدید می‌کند که باید شهر را ترک کند. ماجرا‌ها از زمانی ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند که صفیه خانم مادر سعید برای راضی کردن پسرش به ترک شهر به حیفا می‌آید. بازمانده بعد از گذشت سی سال از زمان ساخته شدنش هم چنان فیلمی تاثیرگذار است که رنج و مظلومیت مردم فلسطین و شقاوت و زیاده‌خواهی صهیونیست‌ها را به زیباترین شکل ممکن به تصویر می‌کشد.
چشم‌های آبی زهرا مینی سریالی بود که بعد‌ها یک نسخه سینمایی هم از آن تهیه و توسط عوامل فیلم در سینما‌ها پخش شد. این فیلم داستان یکی از عوامل بلندپایه اسرائیل را روایت می‌کند که قصد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را دارد. او که فرزند ناقص الخلقه‌ای دارد گروهی را مامور می‌کند تا در اردوگاه‌های فلسطینی به دنبال اجزای بدن افرادی بگردند که با اجزای بدن پسر او مشابهت دارد. برای پیوند چشم دختری بنام زهرا انتخاب می‌شود. از سوی دیگر برادر زهرا که عضو انتفاضه فلسطین است در پی یافتن خواهرش دچار مسائلی می‌شود که داستان این فیلم را شکل می‌دهد. امروز و بعد از بیست و دو سال از این فیلم/سریال بازی زیبای ابوذر قدرتی در نقش تئودور پسر معمول یهودی در خاطر می‌ماند که به خوبی و با ظرافت نقش یک معلول جسمی را بازی کرده بود.
پرویز شیخ طادی در شکارچی شنبه تلاش کرده بود تا ریشه‌های فکری صهیونیست‌ها را نشان دهد. شکارچی شنبه داستان زنی یهودی است که با مردی مسیحی ازدواج می‌کند و با اصرار و پیگیری حقوقی بچه برای مدتی فرزند خود را به پدربزرگش می‌سپارد. پیرمرد هم تلاش می‌کند تا با استحاله فکری بچه از او یک صهونیست تندرو بسازد. شکارچی شنبه موضوع و مضمون جالبی داشت و می‌توانست تبدیل به فیلمی تاثیرگذار شود که به خوبی ریشه‌های صهیونیسم را نشان می‌دهد. اما اغراق‌های پرویز شیخ طادی در روایت داستان باعث شد که حتی یهودیان ساکن ایران هم بعد از تماشای فیلم به آن معترض باشند. شیخ طادی با اجرای بد ایده‌اش فرصت خوبی را برای نشان دادن ماهیت صهیونیسم از دست داد.
جمال شورجه یکی از کارگردانان نزدیک به جریان اصول گرایی سینمای ایران است که فیلم‌های زیادی درباره دوران جنگ ساخته است. به همین خاطر بهترین گزینه برای ساخت فیلمی درباره جنگ ۳۳ روزه میان اسرائیل و حزب الله لبنان به حساب می‌آمد. ۳۳ روز داستان یک روستا در مجاورت اسرائیل را روایت می‌کند که از حمله اسرائل به دیگر جناح‌های جبهه مقاومت جلوگیری می‌کند. ۳۳ روز فیلم خوش ساختی است که اکران نسبتاً موفقی در سینما‌ها داشت و البته درگیر حواشی هم شد. مهم‌ترین حاشیه فیلم ممانعت از حضور بازیگر محجبه مصری حنان ترک برای بازی در این فیلم بود. اتفاقی که باعث شد عوامل فیلم در آستانه فیلمبرداری مجبور شوند که بازیگر اصلی ۳۳ روز را تغییر دهند.