رویداد۲۴ | مهسا زرگری: موضوع حرام بودن خوردن گوشت خوک یکی از مسائل مهم در دین اسلام است که تأثیرات عمیقی بر باورها و رفتارهای مسلمانان دارد. در قرآن کریم به صراحت چندین بار از حرام بودن این گوشت یاد شده و دلایل مختلفی برای این تحریم ارائه شده است. علاوه بر مبانی دینی، جنبه‌های پزشکی و بهداشتی نیز در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است. اما آیا خوردن گوشت خوک حرام است؟
این بحث نه تنها به جنبه‌های مذهبی محدود نمی‌شود، بلکه شامل تأثیرات فرهنگی و اجتماعی نیز می‌باشد. با توجه به اینکه اسلام به عنوان یک دین کامل، به همه جنبه‌های زندگی بشر ورود کرده است، بررسی دلایل حرام بودن گوشت خوک از منظر قرآن، روایات و علم پزشکی، می‌تواند به درک بهتر این موضوع کمک کند. در این مقاله، به بررسی این سوال خواهیم پرداخت که آیا واقعاً خوردن گوشت خوک حرام است و چه دلایلی پشت این تحریم نهفته است.
اسلام، به عنوان کامل‌ترین دین، در تمامی جنبه‌های زندگی انسان دخالت کرده و او را راهنمایی می‌کند. خداوند هر چیز پاک و سودمند را حلال و هر چیز خبیث و زیان‌آور را حرام اعلام کرده است. خوردن گوشت خوک در چهار آیه از قرآن کریم به صراحت تحریم شده است و مسلمانان همواره از آن پرهیز کرده‌اند. علاوه بر این، گوشت خوک مضرات زیادی برای سلامتی نیز دارد.
آیه هایی که در آنها حرام بودن گوشت خوک اعلام شده است:
بقره، آیه ۱۷۳: «إِنَّما حَرَّمَ عَلَیکمُ الْمَیتَه وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزیرِ»
خداوند تنها مردار، خون و گوشت خوک را بر شما حرام کرده است.
مائده، آیه ۳: «حُرِّمَتْ عَلَیکمُ الْمَیتَه وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزیرِ»
بر شما حرام شده است مردار، خون و گوشت خوک.
انعام، آیه ۱۴۵: «قُلْ لا أَجِدُ فی ما أُوحِی إِلَی مُحَرَّماً عَلی طاعِمٍ یطْعَمُهُ إِلَّا أَنْ یکونَ مَیتَه أَوْ دَماً مَسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنزیرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ»
بگو: در آنچه به سوی من وحی شده، هیچ غذای حرامی نمی‌یابم، جز اینکه مرداری باشد یا خون ریخته شده یا گوشت خوک، چرا که این‌ها پلیدند.
نحل، آیه ۱۱۵: «إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیکمُ الْمَیتَه وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزیرِ»
خداوند تنها مردار، خون و گوشت خوک و آنچه با نام غیر خدا سر بریده‌اند، بر شما حرام کرده است.
خداوند در قرآن، به ویژه در سوره انعام آیه ۱۴۵، گوشت خوک را «رجس» می‌نامد. واژه «رجس» به معنای چیزی کثیف و ناخوشایند است. این ناخوشایندی می‌تواند عقلی، طبعی یا شرعی باشد. به عنوان مثال، شراب‌خواری از نظر عقل و شرع نامطلوب است، اما از نظر طبع ممکن است خوشایند باشد. در حالی که خوردن گوشت مردار از نظر عقل، شرع و طبع به طور همزمان نامطلوب است.
در سوره اعراف آیه ۱۵۷، خداوند می‌فرماید: «و برایشان [خوارکی‌های] پاکیزه را حلال می‌شمارد و پلیدی‌ها را بر آنان حرام می‌کند.» واژه «خبیث» نیز معنایی نزدیک به «رجس» دارد. به گفته آیت‌الله مکارم شیرازی، برخی پلیدی‌ها ظاهری هستند، مانند مردار و خون که همگان از خوردن آنها کراهت دارند، و برخی دیگر باطنی‌اند، مانند قربانی برای بت‌ها.
استفاده از گوشت خوک تنها در صورتی مجاز است که فرد ناچار باشد و گزینه دیگری برای خوردن وجود نداشته باشد، طبق آیه 145 سوره انعام.
در روایات و احادیثی از پیامبر(ص) و امامان، درباره حرام بودن گوشت خوک توضیحات فراوانی آمده است.
امام رضا علیه‌السلام می‌فرماید:
«حَرَّمَ الْخِنْزِیرَ لِأَنَّهُ مُشَوَّهٌ جَعَلَهُ اللَّهُ تَعَالَی عِظَه لِلْخَلْقِ وَ عِبْرَه وَ تَخْوِیفاً وَ دَلِیلًا عَلَی مَا مُسِخَ عَلَی خِلْقَتِهِ وَ لِأَنَّ غِذَاءَهُ أَقْذَرُ الْأَقْذَارِ مَعَ عِلَلٍ کثِیرَه»
خداوند خوک را به دلیل زشتی‌اش حرام کرده است تا عبرتی برای مردم باشد و نشانه‌ای از مسخ بر خلقتش.
امام صادق علیه‌السلام نیز می‌فرماید:
«و أما لحم الخنزیر فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَی مَسَخَ قَوْماً فِی صُوَرٍ شَتَّی مِثْلِ الْخِنْزِیرِ وَ الْقِرْدِ وَ الدُّبِّ ثُمَّ نَهَی عَنْ أَکلِ الْمَثُلَه لِکیلَا ینْتَفَعَ بِهَا وَ لَا یسْتَخَفَّ بِعُقُوبَتِهِ»
بیشتر بخوانید:
حرمت گوشت خوک به این دلیل است که در گذشته، خداوند مردمی را به خاطر گناهانشان به صورت حیواناتی مانند خوک و میمون مسخ کرد و سپس خوردن گوشت این گونه حیوانات را تحریم نمود تا مردم از عواقب گناه آگاه شوند.
خوردن گوشت خوک نه تنها از منظر قرآن و ائمه حرام است، بلکه از نظر پزشکی نیز مضراتی دارد:
چربی و کلسترول: گوشت خوک مشابه دیگر انواع گوشت قرمز، سرشار از کلسترول و چربی‌های مضر LDL است.
بیماری‌های مفصلی: میزان بالای چربی و اسید اوریک در این گوشت می‌تواند به بیماری‌های تصلب شرایین و دردهای مفصلی منجر شود.
هضم دشوار: گوشت خوک به‌سختی هضم می‌شود و می‌تواند موجب ناراحتی‌های گوارشی شود.
بیماری هپاتیتE: افرادی که این گوشت را مصرف می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به هپاتیت E، نوعی التهاب ویروسی کبد قرار دارند.
تأثیرات روحی: خوک حیوانی است که در امور جنسی بی‌تفاوت است و این ویژگی‌ها می‌تواند بر روحیات فرد تأثیر بگذارد.
انگل‌ها: در امعای خوک، انگل‌هایی مانند بالانتی دیوم وجود دارند که می‌توانند موجب اسهال در انسان شوند.
یرقان عفونی: تنها منبع ابتلا به یرقان عفونی از نوع Romana، خوک است.
انتقال میکروب: خوک می‌تواند میکروب انتامیب هیستولتیک را منتقل کند که باعث اسهال آمیبی می‌شود.
بیماری شبه باد سرخ: بیماری‌ای که به خوک و دیگر حیوانات مبتلا می‌شود و می‌تواند به انسان منتقل شود، با علائمی چون لکه‌های سرخ و سوزش شدید همراه است.
میکروب‌ها: خوک گاهی مدفوع خود را می‌خورد و به همین دلیل می‌تواند ناقل انواع میکروب‌های بیماری‌زا باشد.
کرم‌ها: لارو کرم کدوی خوک می‌تواند باعث نارسایی‌های گوارشی شود.
تری‌شینوز: این کرم ریز که از طریق خوردن گوشت خوک خام یا نیم‌پز وارد بدن می‌شود، می‌تواند عوارض جدی مانند درد شدید عضلات و مشکلات تنفسی ایجاد کند.