رویداد۲۴ | مازیار وکیلی: بدون شک سریال مدرس یکی از مهم‌ترین و پرتماشاگرترین سریال‌های دهه شصت تلویزیون ایران است. سریالی که خسرو شکیبایی را تبدیل به یکی از ستارگان سینما و تلویزیون ایران کرد و توانست مخاطب را با گوشه‌ای از زندگی یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی ایران معاصر یعنی سید حسن مدرس آشنا کند. تمرکز نویسنده و کارگردان این سریال بر یکی از پرمناقشه‌ترین دوران زندگی سید حسن مدرس یعنی حضور او در مجلس شورای ملی و درگیری‌اش با رضاخان بود. درگیری که در نهایت به شهادت مدرس به دست رضاخان انجامید. البته که این سریال هم در پخش‌های بعدی از تیغ سانسور مسئولان سازمان صدا و سیما در امان نماند. تا جایی که هوشنگ توکلی کارگردان سریال درباره نحوه پخش مدرس گفت: «سریال شهید مدرس را سال‌ها بعد از اولین پخش روی آنتن بردند، اما رفته رفته گرفتار تیغ سانسور شد؛ تا جایی که چیزی از آن باقی نمانده و دیگر خودشان هم پخش نمی‌کنند.» اتفاقی تلخ که در نهایت باعث شد توکلی به تدریج کارگردانی را کنار بگذارد و سراغ بازیگری برود.
هوشنگ توکلی بازی در تئاتر را از سال ۱۳۴۶ آغاز کرد و در سال ۱۳۵۵ با حضور در فیلم کوتاه زنده به گور وارد عرصه تصویر شد. هوشنگ توکلی در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بیشتر به عنوان بازیگر شناخته می‌شود و تماشاگران او را بیشتر به واسطه حضور درخشانش در سریال زیرتیغ به یاد می‌آورند که نقش دایی دلسوز و مقتدر خانواده را باظرافت کم نظیری بازی کرد. اما توکلی به غیر از زیر تیغ حضور متفاوتی هم در فیلم‌ها و سریال‌هایی مانند روزگار قریب، کوچک جنگلی، مرگ تدریجی یک رویا و زیر سقف دودی داشت. توکلی که همسر فریده سپاه منصور بازیگر زن توانای سینمای ایران است سابقه مدیریتی هم در کارنامه کاری خود دارد. او به مدت چند سال مدیر اداره هنر‌های دراماتیک تئاتر بود و این نهاد صنفی را به خوبی اداره کرد.
در سریال مدرس بازیگران سرشناس زیادی مانند سیروس گرجستانی، آتش تقی پور و جلیل فرجاد بازی می‌کنند، اما بدون شک مهم‌ترین نقطه قوت این سریال حضور متفاوت و درخشان خسرو شکیبایی است که به نقش یک روحانی سیاسی اقتدار و ظرافتی را اضافه کرد که باعث جاودانگی شخصیت مدرس در ذهن تماشاگر شد. به غیر از خسرو شکیبایی دو بازیگر دیگر (مرحوم هادی اسلامی و حسین محجوب) هم نقش این مبارز سیاسی را بازی کرده‌اند، اما بدون شک مدرس در میان مردم با بازی خسرو شکیبایی شناخته می‌شود. درخشش خیره کننده شکیبایی در این سریال به حدی بود که نقش مدرس را تبدیل به مهم‌ترین نقش دوره اول کارنامه بازیگری این بازیگر توانا کرد.
حضور درخشان در این سریال بود که زمینه را برای حضور شکیبایی در هامون و تبدیل شدن او به یکی از بهترین بازیگران تاریخ سینمای ایران مهیا کرد. بدون شک تماشاگران مونولوگ بسیار طولانی و نفسگیر شکیبایی که در قالب یک سخنرانی ارائه می‌شد را به خاطر دارند. مونولوگی که اجرای سخت و پیچیده‌اش تبدیل به مهم‌ترین دستاورد نیمه ابتدایی کارنامه بازیگری شکیبایی شد. بدون شک سریال مدرس بدون حضور استثنایی و متفاوت شکیبایی تا این اندازه محبوب نمی‌شد.
سریال مدرس را می‌توان یکی از معدود آثار تلویزیونی صدا و سیما دانست که نگاه نو و متفاوتی به زندگی یکی از ماندگارترین شخصیت‌های سیاسی ایران معاصر داشت. همین نگاه نو و متفاوت هم بود که باعث شد تا این سریال توسط مردم دیده و در طول تاریخ ماندگار شود. توکلی در این سریال کوشیده بود به زوایای مختلف زندگی سید حسن مدرس سرک بکشد و از او کاراکتر چند وجهی بسازد که برای تماشاگر به شدت ملموس است. البته درخشش شکیبایی هم در دیده شدن این سریال بی‌تاثیر نبود. مدرس در زمانی درست و به شکلی درست ساخته شد و همین موضوع هم باعث ماندگاری این سریال شد.