ابوالحسن بنی‌صدر نخستین رئیس جمهور تاریخ ایران است. وی پیش از انقلاب به عنوان یک اقتصاددان نوآور تلقی می‌شد و عقاید عجیب و غریب اقتصادی خود را در چند کتاب، مانند اقتصاد توحیدی، بیان کرده بود. پس از انقلاب نیز حدود هجده ماه رئیس جمهور ایران بود ولی نهایتا در نتیجه اختلاف با حزب جمهوری اسلامی از کار برکنار شد.
آریل شارون یکی از سیاستمداران منفور و شرور قرن بیستم بود. او در تاریخ اسرائیل به خاطر اقدامات نظامی، سیاست‌های فاشیستی و تصمیمات جنجالی‌اش شناخته می‌شود. اما در عین حال در جامعه بین‌المللی با میراثی مملو از نقض حقوق بشر و کشتار و سرکوب به یاد آورده می‌شود. فردی که حتی رونالد ریگان وی را جنگ‌طلب و شیطان‌صفت می‌دانست.
داریوش سوم، آخرین شاه هخامنشی، به دلیل کمبود منابع سلطنتی ایرانی، تنها از طریق گزارش‌های مورخان یونانی شناخته شده است. او فردی بود که با صفت شجاعت شناخته می‌شد. اما در نبرد ایسوس (۳۳۳ پیش از میلاد)، به دلیل ضعف در استراتژی و محدودیت جغرافیایی و در حالی که خانواده‌اش اسیر شده بودند، نبرد را به اسکندر مقدونی واگذاشت و خود از میدان نبرد گریخت. این امر باعث شد که بسیاری از مورخان یونانی به او لقب «بزدل» بدهند.
غلامحسین ساعدی یکی از بزرگترین نویسندگان معاصر ایران بود. اما، پیش از آن، انسانی بود که نسبت به رنج هموطنان خود، حساس بود و تاوان این حساسیت و تعهد را نیز با شکنجه و تبعید و مرگ در غربت پرداخت.
این گزارش سفری است به تاریک‌ترین زوایای تاریخ معاصر عراق، جایی که صدام حسین، یکی از جنجالی‌ترین و بی‌رحم‌ترین دیکتاتور‌های قرن بیستم، با مشت آهنین بر سرنوشت ملتش حکمرانی کرد. از جنگ خونین با ایران تا اشغال کویت و سرکوب وحشیانه قیام‌های داخلی، روایت زندگی او داستانی از قدرت‌طلبی، خشونت و سقوط است. در این متن، ضمن مرور جنایات هولناک صدام، روند تحولات سیاسی و نظامی که به سرنگونی و دستگیری او انجامید، به‌طور دقیق و تحلیلی بررسی شده است.
ایدی امین یکی از بی‌رحم‌ترین و جنجالی‌ترین دیکتاتور‌های قرن بیستم بود که با حکومتی استبدادی و رفتار‌های غیرقابل پیش‌بینی، کشور اوگاندا را به ورطه نابودی کشاند. او که با وعده اصلاحات به قدرت رسید، به زودی به سرکوب وحشیانه مخالفان و کشتار‌های قومی و فساد اقتصادی روی آورد. اقدامات امین_ از اخراج جامعه آسیایی اوگاندا و حمایت از تروریست‌ها گرفته تا جنایات هولناکی، چون آدم‌خواری_ نام او را به عنوان «قصاب اوگاندا» در تاریخ ثبت کرد.
آدولفت هیتلر مخوف‌ترین سیاستمدار تاریخ است. کسی که نامش با مرگ فجیع انسان‌های بی‌شماری گره خورده است.
قاضی محمد، یکی از چهره‌های نامدار سیاسی و مذهبی کردستان ایران در قرن بیستم است که نقشی انکارناپذیر در تاریخ سیاسی کردستان ایران داشته است. او به‌واسطه کاریزمای مذهبی و اجتماعی خود چهرهای محبوب میان کرد‌ها بود، اما در میدان سیاست موفقیتی نداشت و در این عرصه با شکستی سنگین روبه‌رو شد. جمهوری مهاباد، هرچند برای کرد‌ها نویدبخش استقلال و خودمختاری بود، اما مدیریت ناپخته داخلی، وابستگی شدید به قدرت‌های خارجی و عدم درک واقعیت‌های سیاسی ایران و منطقه، به سقوط آن انجامید.
عبدالحسین میرزا فرمانفرما (۱۲۳۶-۱۳۱۸) یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی ایران معاصر است. او از معدود شاهزادگان قاجاری بود که با توانایی‌های مدیریتی و نظامی خود توانست در یکی از پرآشوب‌ترین دوره‌های تاریخ ایران نقش‌آفرینی کند و به زودی به یکی از قدرتمندترین افراد ایران تبدیل شد. اما نهایتا در فلاکتی درگذشت که هیچکس تصورش را نمی‌کرد. در این گزارش به بررسی زندگی و میراث عبدالحسین میرزای فرمانفرمایان می‌پردازیم.
حافظ اسد، یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی خاورمیانه در قرن بیستم است که بیش از سه دهه به‌عنوان رئیس‌جمهور سوریه نقش‌آفرینی کرد. دوران حکومت او با سیاست‌های اقتدارگرایانه، ملی‌گرایی عربی و دخالت فعال در سیاست منطقه‌ای، شناخته می‌شود. حافظ اسد از طرفی موفق شد سوریه را از بی‌ثباتی سیاسی نجات دهد، از طرف دیگر نوعی دیکتاتوری موروثی و سرکوبگر در کشورش به راه انداخت.
سید موسی صدر معروف به امام موسی صدر روحانی ایرانی بود که عمده فعالیت سیاسی خود را به خارج از مرزهای ایران برد و در لبنان به مبارزه علیه اسراییل پرداخت. مخالفانش می‌گویند سرنگونی حکومت پهلوی برای او اصلا دغدغه نبوده زیرا رابطه خوبی با محمد رضا شاه پهلوی داشته است بنابراین او اصلا انقلابی نبوده است. موافقانش نیز او را مسیح لبنان نامیده‌اند و معتقدند تلاش او برای دستیابی به قدرت نبوده و به صورت ریشه‌ای به دین و انقلاب می‌نگریسته به همین دلیل برخی سیاستمداران ایران با او مخالفند و سرنوشت او را پیگیری نکرده‌اند.
امام موسی صدر یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ معاصر جهان اسلام و تشیع است. او نه تنها یک روحانی برجسته و متفکر نوگرا بود، بلکه نقشی کلیدی در تحولات سیاسی و اجتماعی لبنان ایفا کرد. زندگی او، از قم تا بیروت، نمادی از تلاش برای عدالت، همزیستی و وحدت میان جوامع مذهبی و اجتماعی بود. اما آنچه بیش از همه نام او را در تاریخ جاودان کرده، ناپدید شدن مرموز او در لیبی است. این مقاله با بررسی زندگی و اقدامات موسی صدر، نگاهی به رمز و راز ناپدید شدن او و تأثیر این حادثه بر جهان تشیع دارد.
تاریخ سیاسی و اجتماعی عربستان سعودی سرشار از شخصیت‌ها و رویداد‌هایی است که نظام این کشور را به چالش کشیده‌اند، اما شاید هیچ‌یک به اندازه جهیمان العتیبی، رهبر شورش مسجدالحرام در سال ۱۹۷۹، جنجالی نباشد.
اسحاق رابین، رهبر حزب کارگر و نخست‌وزیر وقت اسرائیل، در ۴ نوامبر سال ۱۹۹۶ به دست یک صهیونیست افراطی ترور شد. گناه رابین چیزی نبود جز امضای توافق صلح با سازمان آزادی‌بخش فلسطین. افراطیون اسرائیلی این عمل را خیانت به قوم یهود می‌دانستند و به همین دلیل در پی قتل رابین برآمدند.
مئیر کاهان، تروریست معروف یهودی، تاثیر عمیقی بر سیاست اسرائیل گذاشته است. این خاخام و سیاستمدار افراطی که در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی فعالیت داشت، با ایدئولوژی رادیکال و جنجال‌آفرین خود به یکی از نماد‌های افراط‌گرایی در تاریخ معاصر اسرائیل تبدیل شد و به نوعی پدرخوانده‌ی دولت امروز اسرائیل است.
موشه دایان یکی از چهرهای نمادین و در عین حال پیچیده در تاریخ اسرائیل است. او به‌عنوان یک فرمانده نظامی و سیاستمدار تاثیر شگرفی بر تحولات اسرائیل و خاورمیانه داشته است. شخصیت دایان عمیقا متضاد بود؛ ترکیبی از خشونت، واقع‌بینی و صراحت لهجه. دایان زمانی از قهرمانان اسرائیل به حساب می‌آمد، اما در سال‌های اخیر و با کشف اسناد جدید تاریخی، در میان راست‌گرایان اسرائیلی به چهرهای منفور بدل شده است.
گلدا مایر چهارمین نخست‌وزیر اسرائیل است و تنها زنی است که تاکنون نخست‌وزیر اسرائیل شده است. گلدا مایر همچنین به دلیل تصمیمات کلیدی و گاه جنجال‌برانگیزش در صحنه سیاسی و نظامی، در تاریخ خاورمیانه و منطقه جایگاه ویژه‌ای دارد.
ریچارد نیکسون یکی از منفور‌ترین رئیس جمهور‌های تاریخ ایالات متحده آمریکا است و نام وی در تاریخ آمریکا با صفاتی همچون قدرت‌طلبی، جنجال و رسوایی گره خورده است. او فردی بود که از شرایط فقر و فاقه خود را بالا کشید و تا حد ریاست جمهوری ایالات متحده پیشرفت کرد؛ اما سقوطش چنان تراژیک و شرم‌آور بود که ملتی را در بهت و حیرت فرو برد. نیکسون که همواره به عنوان فردی کاریزماتیک، حیله‌گر و پیچیده شناخته می‌شد، با ترکیبی از موفقیت‌های چشمگیر و خطا‌های بزرگ میراثی فراموش‌نشدنی از خود به جای گذاشت و جنبه‌های تاریک شخصیت و اقدامات او همچنان محل بحث است.
علامه دهخدا با نوشتن آثاری مانند «چرند و پرند» ژانر ادبی جدیدی به زبان فارسی افزود و سبک نگارش تازه‌ای آفرید که منبع الهام نویسندگان بعدی شد. به تعبیر حسن کامشاد، طنز دهخدا به راستی تازگی داشت چون نه تنها نهادهای «نظم قدیم» را به باد تمسخر می‌گرفت، بلکه هم‌هنگام معیاری برای واقع‌گرایی اجتماعی در نثر به دست می‌داد.
کوروش دوم، معروف به کوروش کبیر، بنیان‌گذار امپراتوری هخامنشی است. او در تاریخ ایران جایگاهی بی‌بدیل یافته و حتی فراتر از مرزهای ایران، چهرهای الهام‌بخش به شمار می‌رود. در عین حال، تاریخ‌نگاران و روشنفکران ایرانی و غیرایرانی نظرات متفاوتی درباره شخصیت، دستاورد‌ها و سیاست‌های او ارائه کرده‌اند. این مقاله نگاهی عمیق به زندگی، شخصیت و آثار کوروش از دیدگاه تاریخی دارد و در کنار آن، چگونگی استفاده‌های مدرن از این شخصیت بزرگ را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد. به همین منظور، از منابع و دیدگاه‌های مختلف بهره گرفته شده و به نویسندگانی همچون هرودوت، گزنفون، و همچنین مورخان مدرن اسناد شده است.
