قیمت دلار

رویداد۲۴| 

پیش بینی قیمت دلار 23 اسفند 1403

به گزارش اقتصاد100، با انتشار خبر ورود روسیه به‌عنوان میانجی در روابط ایران و آمریکا، بازارهای مالی ایران واکنش مثبتی نشان دادند.

این مسئله در نگاه نخست، سیگنالی مثبت برای کاهش تنش‌ها و ثبات اقتصادی به شمار می‌رفت.

اما آیا این میانجیگری واقعی است یا صرفا حرکتی تاکتیکی از سوی مسکو برای پیشبرد منافع خود؟

بررسی سیاست خارجی روسیه نشان می‌دهد که مسکو همواره تلاش کرده است ایران را در مدار خود حفظ کند و نزدیکی تهران به غرب را به‌عنوان یک تهدید استراتژیک می‌بیند.

این نگرانی از آنجا ناشی می‌شود که بهبود روابط ایران و آمریکا می‌تواند باعث کاهش وابستگی ایران به روسیه شود و در نتیجه، قدرت چانه‌زنی مسکو در سطح بین‌المللی کاهش یابد.

از سوی دیگر، تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه پس از جنگ اوکراین، وابستگی این کشور به شرکای ضدغربی مانند ایران را افزایش داده است.

در نتیجه، بعید به نظر می‌رسد که مسکو تمایلی واقعی برای حل تنش میان ایران و آمریکا داشته باشد، بلکه بیشتر به دنبال مدیریت آن به نفع خود است.

بازار ارز و طوفان نوسانات پیش رو

واکنش مثبت اولیه بازار ارز به این خبر، ناشی از امیدواری معامله‌گران به کاهش تنش‌ها بود.

با این حال، نگاه بدبینانه کارشناسان سیاسی به نیت واقعی روسیه، فضای بازار را دوباره مبهم کرده است.

در این میان، دو سناریوی اصلی درباره آینده قیمت دلار مطرح است:

سناریوی اول (بهبود شرایط و کاهش قیمت دلار)

اگر میانجیگری روسیه به مذاکرات واقعی بین ایران و آمریکا منجر شود، بازار ارز شاهد کاهش قیمت دلار و ثبات اقتصادی خواهد بود.

در این حالت، سرمایه‌گذاران نسبت به آینده امیدوارتر شده و انتظارات تورمی کاهش می‌یابد.

سناریوی دوم (بازی سیاسی روسیه و افزایش نوسانات ارزی)

اما اگر این میانجیگری تنها یک تاکتیک دیپلماتیک از سوی روسیه برای حفظ جایگاه خود در سیاست خارجی ایران باشد و مذاکرات واقعی شکل نگیرد، دلار مجددا وارد مسیر صعودی می‌شود.

هرگونه واکنش منفی از سوی آمریکا و اروپا به این طرح، باعث بازگشت نوسانات شدید در بازار ارز خواهد شد.

چشم‌انداز آینده؛ احتیاط در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی

در شرایط کنونی، بازار ایران بیش از هر زمان دیگری تحت تاثیر بازی‌های دیپلماتیک قرار گرفته است.

معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید با احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری کنند و از رفتارهای هیجانی پرهیز نمایند.

در نهایت، آنچه تعیین‌کننده مسیر قیمت دلار خواهد بود، نتیجه عملی مذاکرات و واکنش کشورهای غربی به این میانجیگری است، نه صرفا انتشار اخبار خوش‌بینانه.

در حالی که بازار در کوتاه‌مدت به میانجیگری روسیه واکنش مثبت نشان داده است، آینده بلندمدت همچنان مبهم است.

تا زمانی که نشانه‌های واقعی از مذاکرات جدی میان ایران و آمریکا مشاهده نشود، چشم‌انداز باثباتی برای بازار ارز متصور نیست.

الگوی تاریخی و احتمال جهش قیمت طلا

ارزش ذخایر طلای آمریکا در مقایسه با بدهی‌های دولتی، به پایین‌ترین سطح در ۹۰ سال گذشته رسیده است. در دهه ۱۹۷۰ این نسبت ۱۷٪ و در دهه ۱۹۴۰ ۴۰٪ بود، اما اکنون تنها ۲٪ است.

برخی از تحلیلگران بر این باورند اگر این نسبت مجدداً به ۱۷٪ برسد، قیمت طلا می‌تواند تا ۲۵,۰۰۰ دلار افزایش یابد و در صورت رسیدن به ۴۰٪، ممکن است قیمت طلا به ۵۵,۰۰۰ دلار برسد. این اعداد در حالی از سوی برخی کارشناسان مطرح می‌شود که قیمت طلا اکنون در محدوده ۳ هزار دلار قرار دارد. به بیان دیگر، در صورت تحقق این اعداد قیمت طلا بین ۸ تا ۲۴ برابر خواهد شد! البته این اعداد صرفاً برای درک پتانسیل رشد قیمت طلا مطرح می‌شوند و اهداف قیمتی قطعی نیستند.

افزایش ذخایر طلا توسط بانک‌های مرکزی

بانک‌های مرکزی در سراسر جهان طی ۵۰ سال گذشته بیشترین میزان خرید طلا را داشته‌اند، در حالی که ذخایر طلای آمریکا در پایین‌ترین سطح خود طی ۹ دهه اخیر قرار دارد. این شکاف در ذخایر طلا، می‌تواند ایالات متحده را وادار کند تا سیاست‌های خود را درباره طلا بازبینی کند.

چرا دلار آمریکا در معرض سقوط است؟

دلار آمریکا در حال حاضر در بالاترین سطح ارزش‌گذاری تاریخی خود در مقایسه با سایر ارزها قرار دارد. با توجه به وقایع تاریخی همچون توافق پلازا در ۱۹۸۵ و بحران‌های دهه ۱۹۳۰، احتمال سقوط ارزش دلار در آینده نزدیک وجود دارد.

در این شرایط تضعیف دلار می‌تواند باعث افزایش قیمت دارایی‌های فیزیکی از جمله طلا، نقره و سایر کالاها شود. همچنین، کاهش ارزش دلار، می‌تواند رشد بازارهای نوظهور را تسریع کند و سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های جایگزین سوق دهد.

نقره در آستانه یک جهش قیمتی؟

علاوه بر طلا، کارشناسان به پتانسیل رشد نقره نیز تاکید دارند. برخی تحلیلگران بذ این باورند که الگوی “فنجان و دسته” (Cup and Handle) در نمودار نقره، نشان‌دهنده احتمال یک شکست صعودی است. عرضه محدود نقره در کنار افزایش تقاضا، می‌تواند قیمت آن را به بالاترین سطح تاریخی خود برساند. برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که اگر نقره بتواند یک بسته شدن قیمتی در سطح بالایی داشته باشد، ممکن است به ۴۰ دلار در هر اونس برسد.

آیا زمان ورود به بازار طلا و نقره فرا رسیده است؟

با توجه به سقوط احتمالی ارزش دلار، افزایش تقاضای جهانی برای طلا و نقره و سیاست‌های مالی نامطمئن آمریکا، گروهی معتقدند که فلزات گران‌بها در مسیر صعودی قرار دارند. اگرچه پیش‌بینی قیمت ۲۵,۰۰۰ تا ۵۵,۰۰۰ دلاری برای طلا ممکن است بلندپروازانه به نظر برسد، اما افزایش تدریجی قیمت این فلزات به دلیل تورم، بحران‌های مالی و کاهش ارزش دلار، می‌تواند یک روند بلندمدت باشد.

قیمت دلار در سال های مختلف پس از انقلاب تا کنون

قیمت دلار در سال‌های ابتدایی انقلاب

قیمت دلار در ایران در هیچ دوره‌ای کاهش نیافته و تنها دستاورد دولت‌های مختلف این بوده که بتوانند آن را ثابت نگاه دارند. در سال‌های ابتدایی انقلاب چشمگیرترین جهش ارزی در ایران رخ داد که ناشی از وقوع انقلاب و پس از آن جنگ ایران و عراق بود.

داده‌های بانک مرکزی مربوط به نرخ ارز در بازار غیررسمی نشان می‌دهد که در نخستین سال‌های پس از وقوع انقلاب، نرخ ارز جهش یافت و از قیمت ۷ تومان، به ۱۰ تومان رسید. به این ترتیب نخستین شوک ارزی اقتصاد کشور، با ۴۰ درصد افزایش نرخ ارز در سال ۵۷ به وقوع پیوست.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی

در سال ۶۷ که دولت آیت الله خامنه‌ای به پایان می‌رسید و آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیسی جمهور ایران می‌شد، اتفاق عجیبی رخ داد که شوک ارزی منفی بود. وقتی دولت سازندگی بر سر کار آمد، اوج دوره تورم در ایران بود؛ به این معنی که در ابتدای دهه شصت تورم ۹ درصد بود اما در دولت هاشمی تا ۴۹ درصد در سال ۷۴ نیز بالا رفت و بدترین جهش دلار در یکسال اتفاق افتاد و در سال ۷۰ قیمت دلار ۸/۶ تومان به ۱۴۲ تومان رسید.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری خاتمی

دولت سیدمحمد خاتمی باثبات‌ترین قیمت دلار بود و او دلار را با قیمت ۶۴۶ تحویل گرفت و با قیمت ۹۰۴ تومان به محمود احمدی نژاد تحویل داد.

البته در دوره‌ای ارز چند نرخی آسیب‌های بسیاری به اقتصاد زد؛ از جمله زمانی که در سال ۸۰ قیمت ارز در بازار آزاد، بیش از چهار و نیم برابر نرخ رسمی آن بود.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد

قیمت دلار در دهه هشتاد و مشخصا تا سال ۱۳۸۹، از ۸۱۳ تومان به ۱۱۰۰ تومان رسیده بود؛ این یعنی تقریبا ۲۸ درصد رشد ایجاد شده بود.

در سال ۹۰ همزمان با تشدید زمزمه‌ها مبنی بر کاهش درآمد‌های نفتی، افزایش نرخ ارز حالتی شتابان به خود گرفت. در پایان سال ۸۹ حدود ۱۰۳۳ تومان بود، اما در پایان اسفند سال ۹۰، قیمت دلار به ۱۸۹۲ تومان رسید؛ این یعنی ۸۳ درصد افزایش در کمتر از یکسال!

در تابستان ۹۱ قیمت دلار از ۱۸۰۰ تومان به ۲۳۰۰ تومان در پایان شهریورماه رسید. به این ترتیب در عرض یکی دو ماه جهش دوم رخ داد و قیمت دلار چند برابر شد.

جهش بعدی قیمت دلار در مهرماه سال ۹۱ بود که این بار ۳۱۸۲ تومان رسید. البته در سال ۹۱ دامنه نوسان‌های نرخ ارز بسیار زیاد بود و دلار بر حسب ریال رقم ۴۰۰۰ تومان هم تجربه کرد، ولی بعد از آن روند کاهشی به خود گرفت و در سال جاری بین ۳۰۰۰ تا ۳۱۰۰ تومان در نوسان بود.

قیمت دلار در دولت روحانی

دولت نخست روحانی دولتی منضبط بود که توانستنرخ دلار را کنترل کند؛ مدتی بعد برجام امضا شد و نوسان‌های ارزی از بین رفت. اگر از سال ۹۳ نرخ دلار افزایش یافت اما دوباره قیمت کاهش یافت؛ به عنوان مثال قیمت دلار در فروردین ۹۳ حدود ۳۰۹۹ تومان بود که این رقم در پایان دی ماه همان سال از ۳۵۰۰ تومان عبور کرد، اما بهمن و اسفند مجددا کاهش یافته و به ۳۳۹۳ تومان می‌رسد.

در سال ۹۴ هم وضع به همین منوال است. تا مرداد ماه بهای دلار در دامنه ۳۳۰۰ تومان قرار دارد، اما در شهریور ماه به کانال ۳۴۰۰ تومان می‌رسد و این روند در مهر، آبان، آذر و دی ادامه یافته و به ۳۶۷۳ تومان می‌رسد و دوباره در بهمن و اسفند حدود ۲۰۰ تومان کاهش می‌یابد، اما این رقم باز ۱۲۹ تومان بالاتر از فروردین ماه ۹۴ است.

در سال ۹۵ همین سناریور تکرار می‌شود و در نهایت دلار از میانگین ۳۴۹۳ تومان در فروردین ماه به ۳۷۷۲ تومان در پایان اسفند می‌رسد، این روند در ۹ ماهه سال جاری هم تکرار می‌شود.

بعد از لغو برجام توسط آمریکا، قیمت دلار به صورت جهشی افزایش یافته است؛ چنانچه دلار در سال ۹۸ به بالای ۳۰ هزار تومان رسید و تا مرز ۳۵ هزار تومان پیش رفت، اما مدتی بعد قیمت‌ها کاهش یافت و در ماه پایانی دولت روحانی او دولت را با قیمت دلار ۲۵ هزار تومانی تحویل خواهد داد.

قیمت دلار در دولت رئیسی

حسن روحانی دلار را با قیمت ۳۵۸۰ تحویل گرفت و در روز ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ با قیمت ۲۵۶,۱۹۰ ریال تحویل داد. تا این لحظه قیمت دلار در دولت رئیسی وارد کانال ۲۷ هزار تومان شده است؛ این یعنی تا شهریور ۱۴۰۰ قیمت دلار در دولت رئیسی بیش از ۲ هزار تومان افزایش داشته است. قیمت د لار در دی ۱۴۰۱ در دولت رئیسی از کانال ۴۰ هزار تومان عبور کرده است.