قیمت دلار

رویداد۲۴| 

پیش بینی قیمت دلار 2 آذر 1403 

چرا قیمت دلار مهم است

از زمانی که اقتصاد آمریکا در دنیا به اقتصاد اول جهان تبدیل شد، قیمت دلار بر تمام کشورهای دیگر اثر گذاشت. آمریکا تنها کشوری بود که ارزش پول ملی آن براساس قدرت نظامی آن تعیین می‌شود، بر خلاف سایر کشورها که پارامترهای مهمتری از قدرت نظامی، تعیین کننده ارزش پولشان است.

در ایران با توجه به ارتباط ایران و آمریکا و تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، قیمت دلار بسیار اثرگذار است زیرا این کشور تمام کشورهای دیگر را از معامله با ایران منع کرده و همین موضوع در کنار سوءمدیریت شدید داخلی باعث شده اقتصاد ایران فلج شود و ارزش پول ملی بسیار کاهش یابد. این مسئله از آنجا اهمیت دارد که عمده واردات ایران با دلار انجام می‌شود و کاهش ارزش پول ملی ایران در برابر دلار به شدت اقتصاد ایران را آسیب‌پذیر کرده است.

سنگینی وزنه اخبار سیاسی در حوزه بین‌المللی و برخی سیگنال‌ها در زمینه اقدام اسرائیل در مقابل ایران معامله‌گران را نسبت به ثبات قیمت‌ها بدبین کرده است. آن‌ها ترجیح می‌دهند در قیمت‌های بالا خریدار باشند تا فروشنده.

گفتنی است شبکه خبری العالم به نقل از یک منبع آگاه گفته است جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، طرح جایگزینی مبنی بر اعمال تحریم‌های اقتصادی بیشتر علیه ایران به جای حمله نظامی به این کشور را به نتانیاهو پیشنهاد کرده است.

منابع آگاه به خبرگزاری بلومبرگ گفتند: بایدن به اسرائیل درباره حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران هشدار داده است؛ مقامات آمریکایی از آن می‌ترسند که حمله به زیرساخت‌های انرژی ایران، بازار‌های جهانی نفت و انرژی را به هم بریزند. 
این منابع خاطرنشان کردند که تیم بایدن، رژیم صهیونیستی را برای جلوگیری از حمله به ایران تحت فشار قرار داده است.

به نظر می‌رسد در صورتی که ریتم اخبار سیاسی در جهت عدم اقدام نظامی علیه ایران در روز‌های پیش رو باشد، می‌توان نسبت به ثبات قیمت دلار در هفته پایانی مهر امیدوار و خوش‌بین بود.

قیمت دلار در سال‌های ابتدایی انقلاب

قیمت دلار در ایران در هیچ دوره‌ای کاهش نیافته و تنها دستاورد دولت‌های مختلف این بوده که بتوانند آن را ثابت نگاه دارند. در سال‌های ابتدایی انقلاب چشمگیرترین جهش ارزی در ایران رخ داد که ناشی از وقوع انقلاب و پس از آن جنگ ایران و عراق بود.

داده‌های بانک مرکزی مربوط به نرخ ارز در بازار غیررسمی نشان می‌دهد که در نخستین سال‌های پس از وقوع انقلاب، نرخ ارز جهش یافت و از قیمت ۷ تومان، به ۱۰ تومان رسید. به این ترتیب نخستین شوک ارزی اقتصاد کشور، با ۴۰ درصد افزایش نرخ ارز در سال ۵۷ به وقوع پیوست.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی

در سال ۶۷ که دولت آیت الله خامنه‌ای به پایان می‌رسید و آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیسی جمهور ایران می‌شد، اتفاق عجیبی رخ داد که شوک ارزی منفی بود. وقتی دولت سازندگی بر سر کار آمد، اوج دوره تورم در ایران بود؛ به این معنی که در ابتدای دهه شصت تورم ۹ درصد بود اما در دولت هاشمی تا ۴۹ درصد در سال ۷۴ نیز بالا رفت و بدترین جهش دلار در یکسال اتفاق افتاد و در سال ۷۰ قیمت دلار ۸/۶ تومان به ۱۴۲ تومان رسید.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری خاتمی

دولت سیدمحمد خاتمی باثبات‌ترین قیمت دلار بود و او دلار را با قیمت ۶۴۶ تحویل گرفت و با قیمت ۹۰۴ تومان به محمود احمدی نژاد تحویل داد.

البته در دوره‌ای ارز چند نرخی آسیب‌های بسیاری به اقتصاد زد؛ از جمله زمانی که در سال ۸۰ قیمت ارز در بازار آزاد، بیش از چهار و نیم برابر نرخ رسمی آن بود.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد

قیمت دلار در دهه هشتاد و مشخصا تا سال ۱۳۸۹، از ۸۱۳ تومان به ۱۱۰۰ تومان رسیده بود؛ این یعنی تقریبا ۲۸ درصد رشد ایجاد شده بود.

در سال ۹۰ همزمان با تشدید زمزمه‌ها مبنی بر کاهش درآمد‌های نفتی، افزایش نرخ ارز حالتی شتابان به خود گرفت. در پایان سال ۸۹ حدود ۱۰۳۳ تومان بود، اما در پایان اسفند سال ۹۰، قیمت دلار به ۱۸۹۲ تومان رسید؛ این یعنی ۸۳ درصد افزایش در کمتر از یکسال!

در تابستان ۹۱ قیمت دلار از ۱۸۰۰ تومان به ۲۳۰۰ تومان در پایان شهریورماه رسید. به این ترتیب در عرض یکی دو ماه جهش دوم رخ داد و قیمت دلار چند برابر شد.

جهش بعدی قیمت دلار در مهرماه سال ۹۱ بود که این بار ۳۱۸۲ تومان رسید. البته در سال ۹۱ دامنه نوسان‌های نرخ ارز بسیار زیاد بود و دلار بر حسب ریال رقم ۴۰۰۰ تومان هم تجربه کرد، ولی بعد از آن روند کاهشی به خود گرفت و در سال جاری بین ۳۰۰۰ تا ۳۱۰۰ تومان در نوسان بود.

قیمت دلار در دولت روحانی

دولت نخست روحانی دولتی منضبط بود که توانستنرخ دلار را کنترل کند؛ مدتی بعد برجام امضا شد و نوسان‌های ارزی از بین رفت. اگر از سال ۹۳ نرخ دلار افزایش یافت اما دوباره قیمت کاهش یافت؛ به عنوان مثال قیمت دلار در فروردین ۹۳ حدود ۳۰۹۹ تومان بود که این رقم در پایان دی ماه همان سال از ۳۵۰۰ تومان عبور کرد، اما بهمن و اسفند مجددا کاهش یافته و به ۳۳۹۳ تومان می‌رسد.

در سال ۹۴ هم وضع به همین منوال است. تا مرداد ماه بهای دلار در دامنه ۳۳۰۰ تومان قرار دارد، اما در شهریور ماه به کانال ۳۴۰۰ تومان می‌رسد و این روند در مهر، آبان، آذر و دی ادامه یافته و به ۳۶۷۳ تومان می‌رسد و دوباره در بهمن و اسفند حدود ۲۰۰ تومان کاهش می‌یابد، اما این رقم باز ۱۲۹ تومان بالاتر از فروردین ماه ۹۴ است.

در سال ۹۵ همین سناریور تکرار می‌شود و در نهایت دلار از میانگین ۳۴۹۳ تومان در فروردین ماه به ۳۷۷۲ تومان در پایان اسفند می‌رسد، این روند در ۹ ماهه سال جاری هم تکرار می‌شود.

بعد از لغو برجام توسط آمریکا، قیمت دلار به صورت جهشی افزایش یافته است؛ چنانچه دلار در سال ۹۸ به بالای ۳۰ هزار تومان رسید و تا مرز ۳۵ هزار تومان پیش رفت، اما مدتی بعد قیمت‌ها کاهش یافت و در ماه پایانی دولت روحانی او دولت را با قیمت دلار ۲۵ هزار تومانی تحویل خواهد داد.

قیمت دلار در دولت رئیسی

حسن روحانی دلار را با قیمت ۳۵۸۰ تحویل گرفت و در روز ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ با قیمت ۲۵۶,۱۹۰ ریال تحویل داد. تا این لحظه قیمت دلار در دولت رئیسی وارد کانال ۲۷ هزار تومان شده است؛ این یعنی تا شهریور ۱۴۰۰ قیمت دلار در دولت رئیسی بیش از ۲ هزار تومان افزایش داشته است. قیمت د لار در دی ۱۴۰۱ در دولت رئیسی از کانال ۴۰ هزار تومان عبور کرده است.