کد خبر: ۱۶۳۶۷۶
تاریخ انتشار: ۱۱:۵۲ - ۰۹ بهمن ۱۳۹۷
مدیریت شهری در برخورد با دستفروشان ثبات ندارد؛
فولادیان گفت : اگر مقابل دستفروشی که آخرین راه امید برای امرار معاش است بایستیم؛ در واقع آخرین راه های امید برای امرار معاش این افراد را بسته ایم و بخشی از آنان به دنبال راه‌های دیگری مانند سرقت و... می‌روند.
رویداد۲۴ کلان شهر تهران سال‌های بسیاری است که با معضل دست فروشی و سد معبر دست و پنجه نرم می‌کند و شرایط نامساعد اقتصادی طی سال‌های اخیر بر تعداد بساط گستران افزوده است؛ اما برخورد قهری شهرداری با آنان طی سنوات گذشته، چگونگی رفتار با دست فروشان را به اخبار جنجالی مبدل کرده است.
از این رو رفتار‌های خشن و فیزیکی ماموران شهرداری با بساط گستران در فضای مجازی، واکنش تند شهروندان را در بر داشته است. نسخه‌های مختلفی برای ساماندهی این وضعیت از سوی مدیران شهری گذشته ارائه شد، اما هیچ کدام نتوانست توفیقی به دست بیاورد و همچنان شاهد رشد بیش از پیش دست فروشان در معابر شهر تهران هستیم.
شورای شهر پنجم در یک سال اخیر، از ساماندهی و رفتار‌های توامان با حفظ منافع این افراد که بعضا به ناچار رو به این شغل آورده اند گفته است در حالی که این روز‌ها صحبت‌هایی خلاف آنچه عنوان شده از مناطق مختلف شهرداری به گوش می‌رسد. به طور مثال در ۲۴ ساعت گذشته؛ شهردار منطقه ۴ تهران با اشاره به اینکه طبق قانون ایجاد سد معبر جرم محسوب می‌شود عنوان کرده است که هرگونه بساط گسترانی و ایجاد سد معبر ممنوع بوده و ضمن برخورد با متخلفان، افراد خاطی به مراجع قضایی معرفی خواهند شد...
رویکرد شورای شهر پنجم در خصوص دستفروشان؛ از حمایت از دستفروشان تا برچسب سلب آسایش
زهرا نژادبهرام؛ عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران آبان ماه سال جاری در رابطه با دست فروشان عنوان کرد که قانون خلا دارد؛ قانون به طور جدی شغل دستفروش را مورد توجه قرار نداده و ساماندهی نکرده است.
این عضو شورای شهر تهران عنوان می‌کند که این کار از وظایف سازمان ساماندهی مشاغل است. وی در جایی دیگر می‌گوید که حدود ۶ هزار نفر از ساکنین این شهر، دستفروشی را به عنوان راهی برای امرار معاش خود انتخاب کرده‌اند و اکثر این افراد را زنان تشکیل می‌دهند؛ بنابراین لازم است در دوره جدید مدیریت شهری، ساماندهی و تعریف فضا‌های مناسب برای کسب و کار آنان در اولویت جدی قرار گیرد.
عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران تا جایی پیش می‌رود که دست فروشی را یکی از عواملی که باعث ایجاد حس محبت و شادی در بین مردم است، می‌داند و ادعا می‌کند حضور دستفروشان در سطح شهر می‌تواند به شاد بودن جامعه کمک کند.
همچنین ابرهیم امینی؛ نائب رئیس شورای شهر تهران در شهریور ماه بیان کرد، مأموران شهرداری حق دست به یقه شدن و درگیری فیزیکی با دستفروشان را ندارند، اما فراموش نکنیم یکی از وظایف اصلی شهرداری مقابله با سد معبر است در همین راستا مأموران شهرداری حق دارند گاری یا وسایل دست فروش را منتقل کنند و اگر دستفروش به سمت آن‌ها حمله کنند و مأمور پاسخ دهد از مصادیق دفاع از خود محسوب می‌شود، اما اینکه گاهی مأموران از حق خود تجاوز می‌کنند وظیفه رسیدگی به آن بر عهده دستگاه قضایی است
افشین حبیب زاده؛ رئیس فراکسیون کارگری شورای شهر تهران در هفتاد و نهمین جلسه علنی شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه به شخصه با پدیده دستفروشی مخالف نیستم، می‌گوید در ساماندهی شرایط دستفروشان مُصِر هستم. شهرداری در فواصل مختلف زمانی به ساماندهی این امر ورود کرده که در برخی اوقات موفق و در برخی اوقات موفق نبوده است. شرایط می‌طلبد که هر چه سریع‌تر به این مسئله ورود کرده تا انتظام بخشی صورت بگیرد.
همچنین حجت نظری؛ عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران در مرداد ماه سال جاری با بیان اینکه نمی‌توان پدیده دستفروشی را ناپدید کرد و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق دارد، گفته است که ممکن است همکاران ما در شهرداری برخورد نامناسب و تندی با دستفروشان داشته باشند و همین موضوع لزوم توجه و برنامه‌ریزی برای این حوزه را افزایش می‌دهد.
علی اعطا؛ سخنگوی شورای شهر تهران در مهر ماه سال جاری طی اظهار نظری عنوان می‌کند شهرداری مسئول تامین نظم و ساماندهی فضا‌های عمومی شهر است. ما در تهران از یک سو با پدیده نگران کننده‌ای به نام دستفروشی مواجه هستیم که بخش اعظمی از کسانی که از طریق دستفروشی امرار معاش می‌کنند اقشار کم درآمد و آسیب پذیر جامعه هستند؛ از سوی دیگر شاهد تقاضای شهروندان برای برطرف کردن مشکلات جدی که در این رابطه فراهم شده است و امنیت پیاده رو‌ها را به مخاطره انداخته است، هستیم.
شورا در حال بررسی طرحی است که در صورت تصویب امیدواریم شاهد ساماندهی این پدیده به عنوان یکی از معضلات جدی شهر باشیم و علاوه بر تامین مسائل امنیتی، اقتصادی، درآمد برای شهرداری و جلوگیری از تخلف، این نوع فعالیت‌ها قاعده‌مند و منظم شود. با این وجود برخورد خشن و نامناسب با دستفروشان به هیچ وجه پذیرفته نیست. همکاران ما در شرکت شهربان و مأموران سدمعبر باید آیینه تمام نمای صبر، شکیبایی و مردم داری در مدیریت شهری باشند و با تعامل نظم اجتماعی شهر را برقرار کنند.
از سوی دیگر بهمن ماه سال گذشته الهام فخاری، رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران به عملکرد شهرداری در جمع آوری دستفروشان چهارراه، ولی عصر واکنش نشان داده و با مقایسه عملکرد شهرداری درباره جمع آوری دستفروشان و کودکان کار، عنوان کرده که شورای شهر از شهرداری خواسته درباره سیاست‌ها و عملکردش توضیح بدهد.
این گفته‌ها در حالی بیان شده است که وی در اسفند ماه سال گذشته با بیان اینکه چه دستفروشان، چه کسبه و چه شهروندان، به آموزش مداوم نیاز دارند تصریح می‌کند که هر حقی همراه با تکالیف و مسئولیت‌هایی است و اینکه من حق دارم در این شهر زندگی کنم، دلیل نمی‌شود که نظم شهری را رعایت نکنم و در هر زمان و هر مکانی، هر طور دوست دارم رفتار کنم.
با همه این ادعا‌ها در خصوص ساماندهی دستفروشان سهیلا جلودار زاده عضو فراکسیون امید مجلس در تیرماه سال جاری با بیان اینکه شهرداری تهران از دستفروشان حمایت نمی‌کند، می‌گوید طبق قانون شهرداری باید محلی برای دستفروشان مهیا کند که، اما متاسفانه شهرداری تهران این قانون را اجرا نکرده است.
دستفروشی با سد معبر متفاوت است؟!
مدیرعامل شهربان در رابطه با آخرین اقدامات صورت گرفته در رابطه با ساماندهی دستفروشان به خبرنگار برنا گفت: بحث ساماندهی دستفروشان در دستور کار قرار دارد و در این رابطه جلسات متعددی برگزار شده است.
سیدامیر فتاحیان افزود: دستفروشان تا حد زیادی در برخی مناطق ساماندهی شده اند و باید توجه کنید که تعداد این افراد کم نیست.
وی اظهار کرد: مناطق مختلف شهرداری در نظر دارند تا مکان‌هایی را آماده و در اختیار دستفروشان قرار دهند و بنا نیست که پولی از آنان دریافت کنیم و تنها به دنبال ساماندهی آنان هستیم.
فتاحیان با اشاره به شرایط خاص بساط گستران عنوان کرد: دستفروشان پول کمی دارند و بخشی از آنان افاغنه هستند و از میان افاغنه تنها کسانی که اجازه کار دارند، باید مشغول باشند.
وی ادامه داد: بخش زیادی از دست فروشان ناتوان هستند و برای کسانی که واقعا در امرار معاش در مضیقه هستند برنامه‌ای خواهیم داشت، اما توجه داشته باشید برخی در پی دستفروشی نیستند و به دنبال بهانه‌ای برای فروش ادوات غیر مجاز هستند.
مدیرعامل شهربان افزود: مناطق مختلف شهرداری کاملا با ما همکاری می‌کنند تا بحث ساماندهی به نقطه خوبی برسد، اما برخی از این افراد واقعا به دنبال تنش و بد جلوه دادن کار هستند چرا که منافع آنان درگیر است و واقعا فقیر نیستند؛ اما بخش دیگر فقیر هستند و تمام توان خود را در این راه گذاشته اند و خواهش می‌کنم این‌ها از یکدیگر تفکیک کنید.
وی در رابطه با ادعای شهردار منطقه ۴ مبنی بر مجرم بودن دستفروشان عنوان کرد: هیچ کجای قانون نگفته است که دستفروشی جرم بوده، اما عنوان شده که سد معبر جرم است. برابر ماده ۶۹۲ قانون مجازات اسلامی آن چه که به اضرار برای مردم برسد جرم است و از دیدگاه ما نیز سد معبر کننده جرم است چرا که باعث اضرار خواهد شد و شهردار منطقه ۴ به جرم بودن سد معبر اشاره داشته است.
فتاحیان در پاسخ به این سوال که در ذات بساط گستری، سد معبر وجود دارد، گفت: دستفروشی که سد معبر نکند با آن مشکلی نداریم و نمی‌شود هر فردی به اختیار خود خیابانی را ببندد و حقوق عمومی را از بین ببرد. حق شهروندان است که با آرامش در سطح شهر تردد کند، اما با دستفروشی مشکلی نداریم و مشکل اساسی مدیریت شهری با سد معبر است. برخی مواقع مردم به دلایل عاطفی تفاوت سد معبر و دستفروشی را متوجه نمی‌شوند و این دو را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند و نارضایتی ایجاد می‌شود.
مدیرعامل شهربان ادامه داد: نگاه ما این است که افراد به اختیار خود هر کجا می‌خواهند بساط نکنند بلکه در فضا‌هایی که برای آنان در نظر گرفته شده است دستفروشی کنند.
وی با اشاره به اینکه همه بساط گستران الزاما فقیر نیستند، گفت: برخی از افراد سو استفاده گر هستند و گا‌ها مواد مخدر صنعتی تحت عنوان دستفروشی توزیع می‌کنند و این امر سبب بیراهه رفتن مردم خواهد شد؛ اما دستفروشی که صادقانه به دنبال امرار معاش است ساماندهی خواهد شد.
فتاحیان اضافه کرد: برخی از این دستفروشان درآمد ۶ تا ۱۰ میلیون تومانی از فروش سایر محصولاتی مانند قاچاق و یا مواد مخدر دارند که این افراد در زمره مخاطبان ما نیستند بلکه دستفروشانی که به نان شب محتاج هستند ساماندهی خواهند شد.
مدیرعامل شهربان اظهار کرد: دستور شهردار تهران، اعضای شورای شهر و معاونت خدمات شهری نگاه عاطفی نسبت به این افراد است، اما با افرادی که سو استفاده می‌کنند در چارچوب اختیارات قانونی نیروی انتظامی، دستگاه قضائی ومدریت شهری برخورد خواهد شد.
وی در پایان در خصوص تاریخ ساماندهی بساط گستران بیان کرد: زمان مشخصی برای ساماندهی نمی‌توان عنوان کرد، اما قطعا تا عید نوروز ساماندهی انجام می‌شود.
مقابله با دست فروشی راه را برای اعمال غیر مجاز باز می‌کند/ دستفروشی را غیر قانونی اعلام نکنید
مجید فولادیان، دکترای جامعه‌شناسی و عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد پیامد‌های این نوع نگاه مدیریت شهری را مورد انتقاد جدی قرار داد.
وی در این خصوص گفت: تا کنون در تمام دنیا نتوانسته اند بحث دستفروشان را به طور کامل جمع آوری کنند و ساماندهی را در دستور کار قرار داده اند.
فولادیان افزود: پدیده دستفروشی در ایران با توجه به زمان، مکان و... متغیر است و برای حل آن باید به متغیر‌های زیادی توجه کرد. بر این اساس معتقدیم که لزوما نباید هر کار خوبی را در زمان نامناسب انجام بدهیم.
این استاد حوزه جامعه شناسی با اشاره به وضعیت نا مناسب اقتصادی و اجتماعی بیان کرد: با توجه به شرایط امروز ایران، ممکن است انجام برخی کار‌هایی که در دنیا موفق بوده، اشتباه باشد و هر کاری باید در شرایط مشخص اجتماعی صورت بگیرد در غیر اینصورت شاهد تبعات عجیب و غریب خواهیم بود.
وی اضافه کرد: به تعبیری دیگر، هر گونه سیاست گذاری در عرصه‌های مختلف باید شرایط اجتماعی و اقتصادی نیز در نظر گرفته شود و گرنه پیامد‌های خاص خود را دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد با تاکید بر مسائل خاصی که این روز‌ها در کلان شهر‌ها وجود دارد، گفت: در جامعه‌ای که درصد قابل توجهی حاشیه نشین هستند، مشخصا سیستم و ساختار اقتصادی که مردم از طریق آن معیشت خود را دنبال می‌کنند مشاغل خدماتی با مهارت پایین مانند کارگری روزمرد است.
وی اظهار کرد: هنگامی که اتفاقی برای اقتصاد رخ می‌دهد و رکود جدی در مسکن به وجود می‌آید بدین معناست که بیشترین بیکاری برای این گروه وجود دارد و مسلما این افراد برای امرار معاش به کار‌هایی مانند دستفروشی که سرمایه اندکی می‌خواهند، گذران زندگی می‌کنند.
فولادیان ادامه داد: مشخص است که دستفروشی در آینده نیز افزایش خواهد یافت. اگر مقابل دستفروشی که آخرین راه امید برای امرار معاش است بایستیم؛ در واقع آخرین راه‌های امید برای امرار معاش این افراد را بسته ایم و بخشی از آنان به دنبال راهکار‌های دیگری که می‌تواند شبه مجاز و شاید غیر مجاز مانند سرقت و... باشد، خواهند رفت چرا که آخرین حوزه‌های تنفسی این افراد را نیز می‌گیریم.
این استاد حوزه جامعه شناسی ضمن ارائه پیشنهاد در این رابطه گفت: معتقدم شهرداری موظف است که در این شرایط، یکسری منافذ برای امرار معاش باقی بگذارد و حداقل کاری که می‌توانند انجام بدهند سهل گیری است.
وی اضافه کرد: اگر نمی‌خواهند قانونی بودن دستفروشی را اعلام کنند و نمی‌توانند سامان بدهند، حداقل دستفروشی را غیر قانونی اعلام نکنند. این روال می‌تواند تا زمانی ادامه بیابد تا وضعیت اجتماعی و اقتصادی بهتر شود.
فولادیان اظهار کرد: پیشنهاد می‌دهم دستفروشان را در حال حاضر به معابری که عرض زیادی دارند هدایت شوند و مانع حضور آن‌ها نشوند.
وی در پایان افزود: می‌توان ساعات مشخصی را برای دستفروشی جهت ساماندهی در دستور کار قرار داد. اما اصلا نباید برخورد قهری صورت بگیرد چرا که در شرایط فعلی اشتباه بزرگی خواهد بود و مدیریت شهری هر چه بیشتر برخورد قهری داشته باشد باید هزینه‌های بیشتری بدهد.