هر زباله گرد روزانه ۳۶ هزارتومان درآمد دارد

 رویداد۲۴«پیام روشنفکر» در نشست تأملی بر «کار کودک در خیابان؛ چالش یکسان سازی» افزود: براساس تحقیق در شش استان کشور ۷۱.۲ درصد کودکان کار دستفروش، ۵.۸ درصد آن‌ها باربر، ۲۱ درصد زباله گرد و سه درصد دیگر نیز درگیر فعالیت‌های غیرقانونی مانند فروش و قاچاق مواد مخدر بوده اند.

وی افزود: فقر عامل اصلی شکل گیری اقتصاد غیررسمی و پدیده کار کودک است.

روشنفکر با اشاره به لزوم مواجهه با «چالش یکسان سازی» در بحث کودکان کار و خیابانی این چالش را به دو حوزه شناختی و کاربردی تقسیم کرد و گفت: اصل تمایزیابی از پایه‌های اصلی پرداختن به موضوع کودکان کار است و در جنبه شناختی سعی بر این است که نخست کودکان کار را از دیگر کودکان متمایز کنیم چرا که نمی‌توان تفاوت‌های موجود در میان آن‌ها را نادیده گرفت.

وی با اشاره به نتایج آخرین تحقیق انجام شده درسال گذشته که در مرکز شش شهر و کلان‌شهر شامل تهران، کرج، مشهد، زاهدان، کرمانشاه و بندرعباس تحت عنوان «ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی در ایران» خاطرنشان کرد: با توجه به ساعاتی که کودکان کار براساس نتایج این پژوهش بیرون از محیط خانه می‌گذرانند، ۷۵ درصد کودکان خیابانی بیش از ۵ ساعت در خیابان هستند بنابراین کار کودکان در بیرون از خانه را می‌توان به عنوان یک کار تمام وقت تلقی کرد.

روشنفکر به تفاوت‌های موجود در محیط کار و نوع کار‌هایی که کودکان خیابانی درگیر آن‌ها هستند تاکید کرد و گفت: برای تفکیک و رسیدگی به موضوع «کودکان کار» و برنامه ریزی طولانی مدت برای حل مشکلات کودکان خیابانی می‌بایست، میان کودکان دستفروش، کودکان زباله گرد و کودکانی که درگیر جرم هستند تفاوت قائل شد.

وی به علت یابی چگونگی شکل گیری کار کودک در خیابان پرداخت و افزود: پدیده کودک خیابانی به مفهوم جمعی و اجتماعی بقا مرتبط است و زمانی که هستی اجتماعی و بقای نوعی ما از لحاظ بنیادی با اشکال مختلفی، چون مالکیت خصوصی بر ابزار تولید، تقسیم غیراجتماعی کار و موارد دیگر مخدوش شود، پیامد آن نیز شکل گیری پدیده هایی، چون کودک خیابانی، فقر و اعتیاد خواهد بود.

این پژوهشگر اجتماعی به حوزه کاربردی در «چالش یکسان سازی» بحث کودکان کار و کودکان خیابانی پرداخت و خاطرنشان کرد: باید متوجه باشیم که راه حل‌هایی که اکنون با آن‌ها مواجه هستیم، راه حل‌هایی مقطعی، امدادی و تنها برای کاهش آسیب بوده و اساسأ مبتنی بر علل بنیادی نیستند و با توجه به تفاوت‌های موجود در کودکان کار، راه حل‌های مقطعی نیز تا زمانی که نسخه اختصاصی ارائه ندهند اثرگذاری حداقلی خواهند داشت.

*آمار درستی از کودکان زباله گرد نداریم
در ادامه این نشست سپیده سالاروند، محقق و فعال حقوق کودک به بررسی یک مورد عینی از تحقیق میدانی صورت گرفته از یک گود زباله در منطقه محمود آباد - اشرف آباد شرق تهران پرداخت و گفت: در این تحقیق به دلیل پویایی این نوع فعالیت و با توجه متغیر بودن آمار و ارقام در خصوص تعداد کودکان زباله گرد، برای ارائه آمار دقیق‌تر، از روش مردم نگاری استفاده کردیم. چرا که ارائه راهکار‌های اساسی برای مواجهه با مسئله کودکان کار می‌بایست مبتنی بر شواهد باشد.

وی ادامه داد: کسانی که در این گود سکونت دارند تعدادشان کم نیست و بیشتر آن‌ها تبعه کشور افغانستان هستند که در ساختمان‌های کوچکی که دستگاه نام دارند به تفکیک زباله می‌پردازند به طوری که هر دستگاه شامل ۴ تا ۵ اتاق است که در هر کدام از این اتاق‌ها ۳ الی ۴ نفر سکونت دارند و سرپرستی آن‌ها به عهده شخصی به نام ارباب است.

این کارشناس ا. فزود: این افراد با میل و اراده خود به این کار مشغول هستند بنابراین هیچ نوع مافیای اقتصادی در این کار وجود ندارد و به دلیل سختی کار در این دستگاه‌ها رده سنی افرادی که در این دستگاه‌ها کار می‌کنند بین ۸ تا ۴۰ سال متغیر است.

سالاروند به نتایج این تحقیق در خصوص فرآیند جمع آوری زباله‌ها در دستگاه‌ها اشاره کرد و گفت: زباله گردی از ساعت ۳ بعدازظهرآغاز می‌شو د. و تا ساعت ۲ بامداد ادامه می‌یابد.

به گفته وی هر زباله گرد به طور میانگین ۳۰ کیلو پلاستیک را ۳۰۰ تومان، ۲۰ کیلو مشمع را ۲۰۰ تومان، ۱۰۰ کیلو کتاب را ۱۰۰ تومان، ۱۵ کیلو آهن را ۲۰۰ تومان، ۲ کیلو فلز را ۱۰۰۰ تومان و ۲۰ کیلو نان را ۲۰۰ تومان به ارباب دستگاه می‌فروشد و به طور میانگین هر زباله گرد روزانه ۳۶ هزارتومان درآمد دارد که بخشی از این درآمد به خود زباله‌گرد پرداخت و بخش اعظم آن توسط ارباب به افغانستان فرستاده می‌شود.

وی در خصوص چگونگی پیوند این دستگاه‌ها با شهر نیز گفت: وظیفه ارباب دستگاه‌ها تسهیل امور است و می‌بایست با پیمانکار منطقه قرارداد ببندد و به ازای هر دستگاه بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون تومان به مالک زمین اجاره پرداخت کند.