رویداد۲۴ صبح روز گذشته آژانس خبری رسمی عربستان سعودی از «حمله خرابکارانه» به دو کشتی نفتکش این کشور خبر داد. وزیر انرژی عربستان گفته دو نفتکش عربستانی هدف حمله خرابکارانه در منطقه انحصاری اقتصادی امارات متحده عربی یعنی ساحل فجیره قرار گرفته‌اند. این در حالی است که این دو نفتکش به سمت خلیج فارس در حرکت بوده‌اند.
روز گذشته نیز خبر انفجار در بندر فجیره امارات منتشر شده بود. امارات از انفجار چهار نفتکش خود خبر داده و این انفجار را عملیاتی خرابکارانه خواند.
وزیر خارجه امارات درباره این حمله گفته این اقدامی خرابکارانه علیه کشتی‌های غیر نظامی بوده و امنیت و جان افراد را به خطر انداخته و یک اقدام بسیار جدی تلقی می‌شود.
نشنال امارات در گزارش خود مدعی شده خبر حمله خرابکارانه به نفتکش‌های اماراتی چند ساعت بعد از خبری که در رسانه‌های روس، ایرانی و لبنانی به اشتباه درباره درباره انفجار در نزدیکی بندر فجیره که محل پهلوگیری کشتی‌های نفت کش است منتشر شده بود، اعلام شد. در این خبر‌ها به پرواز هواپیما‌های آمریکایی و فرانسوی بر فراز فرودگاه فجیره در زمان حادثه نیز اشاره شده بود.
راشد الزیانی دبیر کل شورای همکاری‌های خلیج فارس به انفجارهای اخیر در نزدیکی بندر فجیره اشاره کرده و آن را تحولاتی بسیار جدی که نشان دهنده تمایلات شوم کسانی است که این انفجارها را ترتیب داده‌اند خوانده و گفته این وضعیت امنیت دریانوردی در منطقه را کاهش داده و جان افراد را به خطر می‌اندازد.
انفجار نفتکش‌ها در نزدیکی تنگه هرمز تنها چند روز پس از اعلام اعزام ناو هواپیمابر لینکلن، موشک پاتریوت و بمب‌افکن آمریکایی به خلیج فارس اتفاق افتاده و این تحولات پی در پی احتمال درگیری در این منطقه حساس را بالا برده است.
به گزارش رویداد۲۴ تنگه هرمز گلوگاه عبور ۱۸ میلیون بشکه نفت در روز است و ایران بار‌ها تهدید کرده در صورت متوقف شدن روند صادرات نفت ایران، تنگه را خواهد بست. بندر فجیره یک بندر کوچک در دریای عمان است که به نوعی می‌توان آن را مسیر دور زدم تنگه هرمز خواند. این بندر در سواحل دریای عمان در حاشیه شرقی تنگه واقع شده و برای انتقال نفت از این بندر نیازی به عبور از تنگه هرمز نیست.
هر گونه درگیری در تنگه هرمز به معنای مختل شدن مسیر عبور نفت کشور‌های جنوبی خلیج فارس یعنی عربستان، امارات، بحرین، کویت، قطر و عراق است. وضعیتی که با افزایش تنش‌ها در منطقه، به افزایش احتمال جنگ میان بلوک عربی خلیج به سرکردگی عربستان- امارات و ایران منجر شده است.
ریشه درگیری‌های ایران و بلوک عربی به رهبری عربستان
به دنبال اعدام یک روحانی شیعه در زمستان سه سال پیش در عربستان سعودی، شماری از افراد سفارت عربستان در تهران را آتش زدند و به کنسولگری این کشور در مشهد حمله کردند. عربستان بلافاصله با فراخوانی دیپلمات‌های خود از ایران، روابط سیاسی و اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران را به طور کامل قطع و دیپمات‌های ایرانی را از خاک خود اخراج کرد.
از آن زمان روابط دو کشور بسیار سرد بوده و رهبران آن به طور مداوم یکدیگر را به حمایت از تروریسم و افراط گرایی متهم می‌کنند. در حال حاضر سوئیس حافظ منافع عربستان در ایران است.
یکی از موارد اختلافات شدید ایران و عربستان سعودی، اقدامات جمهوری اسلامی ایران در سوریه، عراق یمن است. عربستان ایران را متهم به دخالت در امور کشور‌های منطقه می‌کند و ایران عربستان را حامی مالی شورشیان و تروریست‌ها در این کشورها می‌خواند.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند درگیری‌های منطقه از جمله جنگ داخلی یمن که با ابتکار عمل محمد بن سلمان وزیر دفاع وقت سعودی و ولیعهد کنونی آغاز شده، درگیری میان گروه نیابتی ایران و ائتلاف عربی به رهبری عربستان است.
عربستان از جمله کشور‌هایی بوده که در زمان اوباما با امضای توافق هسته‌ای مخالفت جدی داشته و از تصمیم دونالد ترامپ به خروج از توافق اتمی با ایران و بازگشت تحریم‌های پیشین علیه جمهوری اسلامی ایران حمایت کرده است.
سال گذشته روزنامه‌های آمریکایی از تلاش عربستان و امارات برای پیروزی ترامپ در انتخابات پرده برداشتند. در این گزارش گفته شده بود که عربستان و امارات در سال ۲۰۱۶ با استخدام یک شرکت اطلاعات جاسوسی اسرائیلی و با همکاری دونالد ترامپ جونیور فرزند ترامپ سعی داشتند زمینه را برای پیروزی او در انتخابات فراهم کنند.
به نوشته نیویورک تایمز، محتوا و هدف اصلی اقدامات امارات و عربستان، مقابله با خطر ایران بوده است.
فصل جدید درگیری با روی کار آمدن ترامپ
از زمان روی کار آمدن ترامپ، کشور‌های عربی بار‌ها از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای حمایت کردند. بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ، عادل الجبیر وزیر پیشین خارجه عربستان گفته بود که توافق اتمی قدرت‌های جهانی با ایران نقص داشته است.
روابط آمریکا و عربستان در این دوره بهبود قابل توجهی پیدا کرد به گونه‌ای که ترامپ اولین سفر خارجی خود را به عنوان رییس جمهور به مقصد عربستان انتخاب کرد. این درحالی است که سایر روسای جمهوری آمریکا معمولا سفر به کانادا، همسایه آمریکا را به عنوان اولین سفر خارجی خود برمی‌گزیدند.
در پی امضای توافق‌های تسلیحاتی چند صد میلیارد دلاری میان عربستان و آمریکا، آیت الله خامنه‌ای رهبر ایران در جمع سفرای کشور‌های اسلامی شرکت کننده در سی و دومین کنفرانس وحدت اسلامی عربستان را به گاو شیرده آمریکا تشبیه کرد و گفت: آمریکا بنا بر طبع استکباری خود، این کشورها را تحقیر می‌کند و همانگونه که همه دیدند، رئیس جمهور یاوه‌گوی آمریکا، حکام سعودی را به «گاو شیرده» تشبیه کرد و همانطور که آمریکایی‌ها صراحتاً بار‌ها اعلام کرده‌اند، این گاو شیرده را خواهند دوشید و پس از تمام شدن شیر، آن را ذبح خواهند کرد.
پس از آغاز دور جدید تحریم‌ها علیه ایران و قرار گرفتن نام سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی، محمد جواد ظریف در جریان سفر خود به نیویورک بار‌ها تاکید کرد ایران از گذشته تنگه هرمز و خلیج فارس را باز نگه داشته و در آینده نیز چنین خواهد کرد، اما گر آمریکا می‌خواهد وارد تنگه هرمز شود، باید با کسانی که از این تنگه حفاظت می‌کنند یعنی سپاه پاسداران ایران، صحبت کند.
او در جریان این سفر بار‌ها از توطئه گروه موسوم به گروه بی متشکل از جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی و محمد بن سلمان به همراه شیخ محمد بن زاید برای ترقیب آمریکا به جنگ با ایران صحبت کرد و گفت: ترامپ شخصا علاقه‌ای به ورود به یک درگیری با ایران ندارد، اما گروه بی او را به سمت جنگ میبرند.
تحولات اخیر در خلیج فارس و تنگه هرمز
حادثه بندر فجیره امارات درحالی روی داده که در هفته‌های اخیر تنش میان آمریکا و ایران درحال افزایش بوده است. در روزهای گذشته در تاریخ ۱۰ می (جمعه ۲۰ اردیبهشت) اداره کشتیرانی آمریکا به کشتی‌های تجاری و باربری این کشور درباره تهدید‌های ادعایی ناشی از تحرکات ایران و متحدانش هشدار داده بود.
این سازمان در بیانیه خود اعلام کرده بود: ممکن است ایران و متحدانش کشتی‌های تجاری، از جمله نفتکش‌ها، یا کشتی‌های نظامی آمریکا را در دریای سرخ، باب المندب یا خلیج فارس هدف قرار دهند.
از ابتدای هفته گذشته برخی رسانه‌ها گزارش‌های بی اساسی درباره انتقال موشک‌های میان برد و کوتاه برد بالستیک ایرانی با قایق به آب‌های خلیج فارس منتشر کردند. از این گزارش‌ها به عنوان منطق اعزام ناوگروه آمریکایی به همراه بمب افکن به خلیج فارس یادشده است. مقامات آمریکایی مدعی شدند اسنادی به دست آن‌ها رسیده که نشان می‌دهد ایران قرار است متحدان و نیرو‌های آمریکایی در منطقه را تهدید کند.
روز گذشته خبر انفجار در بندر فجیره در ابتدا در رسانه اسپوتنیک روسیه و سپس در رسانه‌های ایرانی و المیادین لبنان به نقل از این رسانه روس منتشر شد. در ساعات اولیه انتشار این خبر، مقامات اماراتی وقوع چنین حادثه‌ای را تکذیب کرده و آن را بی اساس خواندند. برخی رسانه‌های عربی پا را از یک تکذیب ساده فراتر گذشته و با ساکنین بندر فجیره امارات گفت‌وگو کردند. ساکنان این بندر نیز خبر انفجار را تکذیب کردند.
عبدالخالق عبدالله مشاور سابق ولی عهد ابوظبی در توییتر خود درباره این حادثه نوشته بود: اخیرا اخبار دروغین زیادی از جانب ایران، ترکیه و قطر علیه امارات منتشر می‌شود این بار از انفجار در بندر فجیره حرف زده‌اند در حالی که عملیات‌ها در فجیره به طور معمول در حال انجام شدن است.
پس از تایید وقوع این حادثه توسط مقامات اماراتی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران حوادث روز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت برای چند کشتی در دریای عمان را نگران کننده و تاسف بار دانست و خواهان روشن شدن ابعاد دقیق این حادثه شد.
موسوی با اشاره به تاثیر منفی این حوادث بر سلامت کشتیرانی و امنیت عبور و مرور دریایی نسبت به هرگونه دسیسه از سوی بدخواهان جهت برهم زدن ثبات و امنیت در منطقه هشدار داد و خواهان هوشیاری کشور‌های منطقه نسبت به هرگونه ماجراجویی از سوی عوامل خارجی شد.
هیچ یک دو کشور امارات و عربستان تا این لحظه به نحوه انفجار نفت کش‌ها اشاره‌ای نکرده‌اند. با توجه به ادعای مقامات عربستانی و امارات درباره «خرابکارانه» بودن ماهیت این انفجارها، احتمال اتفاقی بودن آن‌ها منتفی است.
اقدام خرابکارانه در فجیره کار کیست؟
رسانه‌های آمریکایی، اماراتی و عربستانی در گزارش‌های خود در رابطه با حادثه فجیره، به همزمانی آن با انتشار اسناد بی اساس دال بر انتقال موشک توسط ایران به آب‌های خلیج فارس اشاره کرده‌اند.
ست آبرامز ستون نویس نشریه نیوزویک و استاد آمریکایی در توییتر خود نوشت: عربستان، امارات و اسرائیل از زمان روی کار آمدن ترامپ سعی دارند آمریکا را تحریک کنند که وارد جنگ با ایران شود. هر اقدامی از جانب آمریکا که بر اساس داده‌های دست کاری شده و تایید نشده این سه کشور باشد بسیار خطرناک است.
او در توییتر خود به تقارن تلاش‌های مخفیانه امارات و عربستان به نفع ترامپ در دوران رقابت‌های انتخاباتی از طریق استخدام یک گروه جاسوسی اسرائیلی اشاره کرده و نوشت: امروز امارات به دنبال جنگ با ایران است. نتانیاهو نیز بار‌ها علنا از تمایل خود به ورود به جنگ با ایران حرف زده. او نیز مانند متحدان خود در عربستان، امارات و کاخ سفید است. هر بیانیه‌ای از جالب این‌ها درباره ایران باید با تردید مورد تحلیل قرار بگیرد در غیر این صورت زمانی چشم باز می‌کنیم که وارد یک جنگ فاجعه بار و غیرضروری جدید شده‌ایم.
با کنار هم قرار دادن پازل به نظر می‌رسد وقوع انفجار‌هایی که منبع و جزییات آن افشا نشده می‌تواند یک اقدام خرابکارانه از سوی کشور‌های امارات و عربستان روی نفتکش‌های خودی با هدف متهم کردن ایران و تسریع جنگ علیه ایران باشد.
منظور آبرامز از متحدان اسرائیل، عربستان و امارات در کاخ سفید، جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ است. بولتون بار‌ها به طور علنی از تمایل خود برای تغییر نظام در ایران سخن گفته است. در این صورت باید دید آیا افسار بولتون، به واقع همانگونه که اخیرا ترامپ مدعی شده، در دستان رییس جمهور آمریکاست یا نه.