رویداد۲۴ عباس ابراهیم فرمانده امنیت عمومی لبنان با هدف آزاد کردن نزار زاکا تبعه آمریکایی لبنانی که در ایران زندانی است، وارد تهران شده است. این خبر تنها یک روز بعد از گزارش روزنامه دیلی استار درباره احتمال آزادی نزار زکا ظرف ۴۸ ساعت منتشر شد.
سازمان امنیت عمومی لبنان یکی از شاخه‌های اصلی امنیتی لبنان است و روز گذشته یکشنبه در توییتر خود نوشته ژنرال ابراهیم عصر امروز بیروت را به مقصد تهران ترک کرده تا پروسه آزادی نزار زاکا شهروند لبنانی را تکمیل کند.
غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه روز گذشته اعلام کرد که «پیشنهادی در مورد عفو او ارسال نشده بود و در این لیست اسم نزار زاکا ارسال نشده است؛ البته اخیرا خود نزار زاکا تقاضای آزادی مشروط کرده و تقاضایی هم از سوی رئیس جمهور لبنان در ارتباط با مساعدت در مورد این محکوم واصل شده که این تقاضا و بررسی‌های قضائی در چارچوب ضوابط و مقررات قانونی انجام می‌شود و اگر چنانچه بررسی‌های قضائی منتهی به نتیجه شد آن را اطلاع‌رسانی می‌کنیم.»
خبرگزاری رسمی لبنان ۴ ژوئن از قول وزارت خارجه این کشور خبر داده بود که نزار زاکا با درخواست مقام‌های لبنانی، در آستانه عید فطر عفو و بزودی آزاد می‌شود. این در حالی است که این ادعا توسط قوه قضاییه رد شده است.
همزمان برخی منابع اگاه از میانجیگری سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان برای آزادی نزار زکا خبر داده‌اند. یک منبع آگاه به خبرگزاری فارس گفته نزار زاکا شهروند لبنانی ظرف چند ساعت آینده به حزب‌الله لبنان تحویل داده می‌شود. این منبع افزود تحویل زاکا «صرفا بنا بر درخواست و میانجیگری سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله انجام شده است.»
هفته گذشته وزیر خارجه لبنان گفته ایران با آزادی نزار زاکا برای نشان دادن حسن نیت در ماه رمضان موافقت کرده است اما سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران امروز دوشنبه در واکنش به این خبر گفته پرونده نزار زاکا یک پرونده قضایی است و اطلاعات مربوط به آن در حدی که لازم بوده بیان شده است.
موسوی افزود: ما در چارچوب روابط خوبی که با لبنان داریم درخواست‌های لبنان را برای مساعدت به این موضوع شنیده‌ایم، ولی همان‌طور که گفتم این موضوع یک موضوع قضایی است و توسط قوه قضاییه دنبال می‌شود. دولت ایران برای تسهیل رسیدگی به این پرونده تلاش می‌کند، ولی در نهایت در مورد این پرونده قضایی، مراجع قضایی تصمیم می‌گیرند.
نزار زاکا کیست؟
نزار زاکا که اکنون حدود ۵۰ سال دارد، تابستان سال ۹۵ در حالی که به دعوت دولت ایران برای سخنرانی در کنفرانسی به تهران رفته بود بازداشت و به اتهام جاسوسی برای آمریکا به ۱۰ سال زندان محکوم شد. به دنبال دستگیری زاکا، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تصاویری از او را با لباس نظامی منتشر کرد و اعلام کرد که نزار زاکا در یک پایگاه نظامی آمریکا بوده است.
خبرگزار تسنیم پس از دستگیری او نوشت: «وی ارتباطات جدی نظامی و امنیتی با ایالات متحده آمریکا به ویژه در پنتاگون و سازمان سیا داشته است. از جمله آن می‌توان به دیدار وی با کالین پاول (وزیر خارجه سابق آمریکا) اشاره کرد.»
سردار سیاری جانشین
اطلاعات سپاه اسفند سال ۹۵ درباره نزار زاکا گفته بود: نزار زاکا جاسوسی که با یک واسطه به اوباما وصل بود، بعد از دستگیری اعتراف کرد که ماموریت ویژه او پیگیری انحراف هدفمند در حوزه زنان و خانواده بود. او اعتراف کرد ۸ میلیون یورو برای جذب ۱۵ ان جی او را هزینه کرده و در اختیار داشته است.
جواد کریمی قدوسی نماینده جبهه پایداری در مجلس شورای اسلامی اسفند ۹۷ در مورد نزار زاکا گفته بود که او به دعوت مولاوردی ایران سفر کرده و آن را دلیل اصلی عدم اطلاع رسانی در مورد سفر بشار اسد به ایران به دفتر ریاست جمهوری خوانده است.
کریمی قدوسی در توییتر خود نوشته بود: در شرایطی که نزار زاکا جاسوس محکوم شده آمریکایی با معاون زنان ریاست جمهوری، خانم مولاوردی و برای اجرای پروژه استحاله فرهنگی خانواده ایرانی ارتباط برقرار می‌کند، نهادهای امنیتی نبایستی سفر بشار اسد را به اطلاع رئیس جمهور و وزیر امور خارجه می‌رساندند.
آذر ماه ۹۶، دولت ترامپ آمادگی خود را برای مذاکره درباره زندانیان اعلام کرد، اما طرف ایرانی مذاکره با آمریکا را نپذیرفت. نیویورک تایمز با اشاره به این موضوع در همان زمان در گزارشی به تغییر بند یکی دیگر زندانیان دو تابعیتی در اوین اشاره کرده و نوشت:
شیو ونگ زندانی دو تابعیتی آمریکایی چینی در ایران در ماه دسامبر به بند نزار زاکا منتقل شده است.
این رسانه در گزارش خود نوشته دلیل این تغییر بند شیو ونگ مشخص نبوده، اما دست کم در بند جدید با نزار زاکا هم اتاق است و کسی را دارد که بتواند با او انگلیسی حرف بزند، آشپزخانه‌ای بوده تا در آن غذا درست کند. گزارش نیویورک تایمز نشان می‌دهد بند نگهداری نزار زاکا از ابتدا بند متفاوتی بوده و از حداقل امکانات برخوردار بوده است.
نیویورک تایمز در گزارشی نوشته آزادی زاکا چه با درخواست میشل عون، چه با میانجیگری سید حسن نصرالله و چه تصمیم مقام‌های ایران باشد یک پیام در پی دارد؛ جمهوری اسلامی ایران در صورت اقتضای شرایط تغییر رویه خواهد داد.
محمد جواد ظریف چندی پیش در مصاحبه‌ای در جریان سفرش به نیویورک گفته بود از طرف نظام نمایندگی دارد پیشنهاد تبادل زندانیان سیاسی را به آمریکا داده بود. خبر آزادی نزار زاکا ابتدا در دیلی استار و سپس در رسانه‌های لبنانی به نقل از منابع آگاه منتشر شده؛ به گفته سخنگوی وزارت خارجه، قوه قضاییه مسئول رسیدگی به پرونده آزادی نزار زاکاست. منابع آگاه به خبرگزاری نزدیک به سپاه درباره میانجی گری سید حسن نصرالله خبر داده است.
سوال اینجاست که نقش دولت در این فرآیند چیست؟ آیا محمدجواد ظریف مسئول مذاکره درباره موضوعی است [آزادی و تبادل زندانیان سیاسی] که از ید اختیار او خارج است؟