فاطمه اشرفی درباره علت همکاری خود در اجرای
طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان به رویداد۲۴ می‌گوید: موضوع
ساماندهی کودکان کار و خیابان یک برنامه عمل دولتی برای پاسخگویی به پدیده کودکان کار و خیابان و آسیب پذیری‌های روز افزون آن است که براساس قوانین بین‌المللی همچون کنوانسیون حقوق کودک و کنوانسیون منع و اقدام فوری برای برای محو بدترین اشکال کار کودک مصوب ١٣٨٠ و نیز آئین‌نامه
ساماندهی کودکان خیابانی مصوب ١٣٨٤ هیات وزیران به اجرا درآمده، اما آنچه همواره با مخالفت و نگرانی روبرو بود چگونگی رویکرد و برنامه‌های دولت با این مساله اجتماعی بود چنانکه در نشستی که سال ۹۶ در
مرکز یاسر با حضور فرماندار تهران برگزار شد این دغدغه را داشتیم که این برنامه بر اساس چه سیاست مشخصی انجام می‌شود؟ رویکرد شما به مساله چیست و برنامه‌های حمایت اجتماعی در آینده درخصوص این مساله چیست؟
وی ادامه می‌دهد: اکنون هم نمی‌گویم طرحی که در حال اجراست به تمامی این نگرانی‌ها پاسخ داده است، اما آنچه که مشهود است اصلاح رویکرد دولت از رویکرد ضربتی به رویکرد «مساله محور» تغییر کرده است که می‌توان آن را گامی به جلو توصیف کرد و این رویکرد قطعا در فرایند سیاستگذاری و برنامه ریزی‌های آتی نسبت به این پدیده با هوشیاری و درایت بیشتری عمل خواهد کرد.
مدیرعامل انجمن حامی با بیان اینکه طی یک سال اخیر به شدت شاهد افزایش تعداد کودکان کار در سطح شهر هستیم، عنوان می‌کند: شواهد حکایت از آن دارد که این پدیده در حال ورود به فاز جدیدتری است و کودکان جدیدی در حال ورود به این چرخه هستند که با کودکانی که به طور سنتی در حال کار بودند و ما با آن‌ها و خانواده‌هایشان در ارتباط هستیم تفاوت دارند، این موضوع باعث شد که با نگاهی آسیب‌شناسانه به این طرح ورود کنیم تا بتوانیم از این طریق به این کودکان دسترسی یافته و آن‌ها را پایش کنیم لذا این همکاری برای ما فرصت خوبی است برای شناخت بیشتر و عمیق‌تر از جامعه هدف و قطعا اگر بتوانیم اطلاعات مناسب و رصد خوبی از این پدیده اجتماعی داشته باشیم در سیاست‌گذاری‌ها وبرنامه‌ریزی‌های آتی نسبت به این پدیده عملکرد بهتری خواهیم داشت.
ضرورت همکاری جامعه مدنی و دولت در موضوع کودکان کار
اشرفی خاطرنشان می‌کند: حضور سازمان‌های غیر دولتی در کنار سازمان‌های دولتی در حوزه اجتماعی و برای پیشبرد اهداف اجتماعی یک امر طبیعی است. دولت ظرفیت‌های سخت افزاری و منابعی در اختیار دارد و نهاد‌های مدنی ظرفیت‌های نرم‌افزاری و دانش و آگاهی کارشناسی، در یک تعامل مثبت میان این دو ظرفیت است که پاسخگویی‌های موثر اتفاق می‌افتد و نقاط ضعف‌ها کاهش می‌یابد. اینکه این طرح با حضور یک سازمان غیر دولتی متخصص، حرفه‌ای و توسعه‌ای در کنار دولت در حال اجراست اتفاقا نقطه مثبت است و نه منفی. جایگزینی چنین رویکردی به جای کنشگری‌های تقابلی و اعتمادزدا، می‌تواند زمینه‌های گفتگو و تعامل میان دولت و نهاد‌های مدنی را گسترش داده و میزان تاثیر و نفوذ جامعه مدنی بر سیاست‌ها و برنامه‌های دولت را افزایش دهد.
اشرفی تصریح می‌کند: نقش ما در این طرح تنها در حوزه کودکان کار اتباع خارجی به دلیل اشراف و تسلطی است که بر این موضوع داریم و در سایر بخش‌ها و در موضوع کودکان کار ایرانی سازمان‌های غیر دولتی دیگری در حال فعالیت هستند.
کودکان کار اتباع را پایش می‌کنیم
این فعال مدنی با تاکید براینکه نقش انجمن حامی در طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان پایش فردی و خانوادگی کودکان اتباع خارجی است، می‌افزاید: این کودکان ابتدا به مجتمع فوریت‌های خدمات اجتماعی وارد شده و سلامت عمومی آن‌ها بررسی می‌شود و سپس اطلاعات فردی و خانوادگی آن‌ها، اطلاعاتی که برای یک مداخله اجتماعی موثر لازم است اخذ شده و در ادامه برای بررسی وضعیت دقیق خانواده و اطمینان از شرایط و موقعیت کودکان محل زندگی آن‌ها و خانواده‌شان مورد بازدید و بررسی قرار می‌گیرد تا در عین حال با اطمینان بیشتری بتوانیم برنامه‌ریزی‌های آتی را تنظیم کنیم و اولویت بندی‌های حمایتی برایمان آسان‌تر شود.
وی درباره انتقادهای مطروحه از سوی برخی فعالان اجتماعی نسبت به حضور انجمن حامی در اجرای این طرح می‌گوید: ما هنوز متوجه اصل مخالفت‌ها نشدیم که چرا یک سازمان غیر دولتی رسمی نباید در چارچوب قوانین و مقررات کشور در حوزه تخصصی خود فعالیت کند؟ این سوال را باید معدود سازمان‌هایی پاسخ دهند که به حوزه کودکان به عنوان یک انحصار و مونوپل نگاه می‌کنند و حضور دیگران را به هر دلیل برنمی‌تابند. معدود سازمان‌های مشخصی که با ایجاد تنش و تشویش افکار عمومی درصدد تخریب همکار مدنی خود هستند و این درک و آینده‌نگری را ندارند که با رفتار‌های هیجانی خود تیشه به ریشه پیکره نحیف جامعه مدنی می‌زنند.
مدیرعامل انجمن حامی می‌گوید: تنها الزام و خط قرمز ما، انجام فعالیت‌ها در چارچوب‌های قانونی است، یعنی رعایت محدودیت‌ها و ملاحظات سازمان‌های غیردولتی در تعامل و همکاری با ارگان‌های مختلف داخلی و بین‌المللی حتی در همکاری‌های بین بخشی. نکته مهمی که دوستان باید جواب دهند این است که راه حل پیشنهادی آن‌ها برای کنترل و کاهش کار کودکان چیست؟ اگر قرار باشد راه حلی نداشته باشند و از طرف دیگر با اقدامات خوب و بد دیگران هم مخالفت کنند می‌تواند نشانه رضایت آن‌ها با کار کودکان، با خشونتی عظیم و غیر قابل انکار بر کودکان کار و همچنین با قاچاق کودکان باشد که این روز‌ها به شدت در حال انکار آن هستند.
این فعال اجتماعی درباره لغو عضویتش از سوی شبکه یاری کودکان با تصریح براینکه خود مدت‌ها پیش ارتباطش را با این شبکه قطع کرده است تاکید می‌کند: درحال حاضر مجموعه‌ای به نام شبکه کودکان کار و خیابان به صورت رسمی و قانونی در کشور نداریم آنچه که به عنوان شبکه در حال فعالیت است یک مجموعه غیررسمی و فاقد مجوز و اعتبار قانونی است که تحت پوشش یک موسسه غیردولتی با نام «گروه تلاش‌گران یاری همدل» که دارای مجوز از سازمان بهزیستی است فعالیت می‌کند.
وی می‌افزاید: شبکه یاری هنوز هیچگونه مجوز قانونی برای فعالیت ندارد، اما علیرغم فقدان ماهیت قانونی و حقوقی ما به عنوان مجموعه‌ای از فعالین اجتماعی با رویکرد حقوق کودک و به صورت کاملا داوطلبانه، همراهی با همدیگر را در نظر داشتیم، اما بعد از گفت‌وگویی که با یکی از مسئولان شبکه داشتم و بروز اختلاف نظر‌هایی در این خصوص که شبکه حق ندارد که حدود و چارچوب استقلال سمن‌ها را برای رسیدن به اهداف عالیه‌شان که تامین منافع کودکان است کنترل و هدایت کند، باعث شد که ۱۱ خرداد ۹۳ همراهی و حضورم را در کنار دوستان شبکه قطع کنم و دلایل خودم را هم اعلام کردم.
وی می‌گوید: با وجود اینکه استعفا و دلایل خود را مطرح کردیم جمعی از دوستان تشکیل جلسه داده و اعلام کردند که عضویت حامی در شبکه سلب شده است در حالیکه به این مساله توجه نکردند که ما پیش از آن از شبکه بیرون آمده بودیم. سوال من است که چگونه یک مجموعه غیررسمی می‌تواند برای مجموعه‌ای که در یک چارجوب قانونی فعالیت می‌کند تعیین تکلیف کند و با رسانه‌ای کردن آن به تخریب یک سازمان غیر دولتی پیشکسوت بپردازد که نه با موازین و چارچوب‌های اخلاقی مطابق است و نه با روحیات و مرام جامعه مدنی، این موضوع ناشی از حس استبداد زدگی عمیقی است که در کنه وجود برخی مدعیان وجود دارد.
به گزارش رویداد۲۴ در حالی اجرای طرح ساماندهی به کودکان کار و خیابان همچنان تکرار می‌شود که انتقادات وارده از سوی سمن‌ها و فعالان اجتماعی نه به دلیل غیرقانونی بودن آن بلکه به دلیل نحوه اجرا و نگاه این طرح به کودکان کار و خانواده آنهاست، رفتار نامناسب با این کودکان و حتی خانواده‌های آن‌ها پس از جمع‌آوری از خیابان و نارضایتی کودکان از دور شدن از خانواده‌هایشان که در چند روز اخیر در تعدادی از رسانه‌ها مطرح شد و رویداد۲۴ نیز
گزارشی درباره آن منتشر کرد امروز یکی از بزرگترین دغدغه‌های فعالان حوزه کودک است، هرچند که نباید مورد استثمار قرار گرفتن کودکان از سوی برخی افراد سودجو را از نظر دوست داشت، اما همچنان نحوه جمع‌آوری این کودکان از سطح خیابان با روش‌های ارعابی صورت می‌گیرد که قطعا مورد انتقاد قرار دارد با این همه، اما رویکرد این‌بار متولیان امر در طرحی که این روز‌ها اجرا شد از نظر مدیرعامل انجمن حامی رویکردی عقلانی‌تر بوده است که می‌تواند فراراهی باشد برای سیاستگذاری‌های کارشناساسانه‌تر بعدی.