در گفت‌وگو با رویداد۲۴ مطرح شد:
طرح جمع آوری کودکان کار ۳۰ بار انجام شد و ۳۰ بار شکست خورد/ عضویت یک «سمن» از شبکه یاری لغو شد
طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان در حالی از اول تیر آغاز شد که این بار یک سمن و یک کلینیک مددکاری با اجرای این طرح همراه شدند، موضوعی که انتقادات زیادی را به دنبال داشت.
رویداد۲۴ طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان برای سی‌امین بار در سطح شهر تهران آغاز شد و یک سازمان مردم نهاد با نام انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده و یک کلینیک مددکاری با نام موسسه آوای باران در این طرح در کنار بهزیستی و نیروی انتظامی قرار گرفتند تا طرح را پیش ببرند، با این حال انتقادها نسبت به نحوه اجرای کار آنقدر بالا گرفت که چندین نهاد مردمی دیگر به میان آمدند تا اشکالات نحوه اجرای طرح و پیامدهای آن که تاثیری در بهبود شرایط این کودکان و خانواده‌های آنها نداشته را یادآوری کنند.
منتقدان گفته‌اند سمن‌هایی که کودکان کار را از خیابان جمع می‌کنند، در حقیقت به جای مقابله با برخی سیاست‌های اشتباه دولت، در حال تکرار همان اشتباه‌ها هستند زیرا تعقیب و گریز بچه‌ها در خیابان و مواردی مانند اسکن چشم کودکان و همچنین نوع برخورد تند با آنها، به مشکلات موجود خواهد افزود.
محمد لطفی فعال حوزه کودکان به رویداد۲۴ می‌گوید: سازمان غیردولتی یا سمن با هدف حل یک آسیب ایجاد می‌شود در واقع سازمانی که در حوزه کودکان کار فعالیت می‌کند باید این استنباط را داشته باشند که کودکانی در جامعه ما وجود دارند که به دلیل سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و برنامه‌های کلان دولتی مورد آسیب قرار گرفته‌اند.
وی ادامه می‌دهد: اگر سیاست‌هایی که تاکنون توسط دولت یا حاکمیت انجام شده است منجر به آسیب نمی‌شد، فلسفه وجودی سمن‌ها هم از بین می‌رفت به معنای دیگر مساله‌ای که سمن‌ها نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند که در اینجا موضوع کودکان کار است به دلیل سیاست‌های اشتباه برنامه‌ریزان دولتی ایجاد شده است.
لطفی با انتقاد از نحوه جمع آوری کودکان کار از خیابان می‌گوید: در این شرایط یک سمن با همان حاکمیتی که منجر به آسیب شده است، در جهت پیشبرد سیاست‌های همان حاکمیت یا دولت همکاری می‌کند؛ آنهم نه برای اجرای سیاست‌های جبرانی یا بهبود وضعیت کودکان بلکه برای پیشبرد همان سیاست‌هایی که منجر به آسیب شده است.
نماینده سمن‌ها در مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک با طرح این سوال که «آیا دولت ابزار لازم برای جمع‌آوری این کودکان را در اختیار ندارد؟» عنوان می‌کند: دولت ۳۰ مرتبه این طرح را اجرا کرده و شکست خورده است به صورتی که امروز جامعه و فعالان اجتماعی نسبت به این طرح بدبین و حساس شده‌اند؛ در چنین شرایطی خود دولت حاضر نیست به تنهایی دست به این اقدام بزند، اما اکنون یک سمن به همراه یک کلینیک مددکاری پذیرفته‌اند که مسئولان دولتی را برای اجرای چنین طرحی همراهی کنند.
وی با تاکید براینکه سازمانی که حال پیش بردن سیاست‌های دولت است، NGO نیست بلکه سازمانی است که همان کار ارگان دولتی را انجام می‌دهد، تصریح می‌کند: برخی سمن‌ها کاری غیر انسانی و در تقابل با آنچه که به خاطر آن تشکیل شده‌اند را انجام می‌دهند. ضربه چنین اقداماتی از سوی دو نهاد یاد شده آن است که اعتماد حداقلی که مردم پس از سال‌ها نسبت به سمن‌ها پیدا کرده‌اند و همچنین اعتماد کودکان کار و خانواده‌های آنها را که با ما در ارتباط هستند مورد آسیب قرار می‌دهد.
کاهش جایگاه مردمی سمن‌ها
لطفی با بیان اینکه عمیق‌ترین ضربه‌ای که می‌توان به یک جامعه زد از بین بردن نهاد‌های مردمی است، اظهار می‌کند: این اقدام به دو شیوه انجام می‌شود یکی اینکه از سطح حاکمیتی اجازه تشکیل و فعالیت سمن را ندهند و شیوه دیگر موریانه‌زدگی است که ما را از درون خواهند پوساند یعنی باعث می‌شوند جامعه هدف سمن‌ها و مردم به آنها اعتماد نکنند.
این فعال حوزه کودکان می‌گوید: عضویت این سمن که در اجرای طرح جمع آوری کودکان فعالیت کرده، در شبکه یاری که مجوعه‌ای از سازمان‌های مردم نهاد است لغو شده است. این اقدام در برابر افرادی که از خط قرمز ما که کودکان هستند عبور کردند، بسیار موثر است.
وی با اشاره به فقر والدین کودکان کار اظهار می‌کند: آیا اجرای این طرح می‌تواند فقر را از بین ببرد؟ علت وجود کودکان کار چیست؟ دراین خانواده‌ها معمولا اگر پدر کار نمی‌کند بیمه بیکاری نمی‌گیرد و اگر کار می‌کند دستمزد پایینی دارد در واقع درآمد خانواده کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد موضوعی که علت اصلی وجود کودکان کار در خیابان است.
نماینده سمن‌ها در مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک تاکید می‌کند: برخی نهادها معمولا برای توجیه اقدام خود استثنا را به جای قاعده تعریف می‌کنند؛ آنها استدلال می‌کنند که وضع مالی پدر فلان کودک خوب است اما در خیابان کار می‌کند یا فلان کودکان درگیر باند‌های کار کودک است که این موارد استثناءهای بسیار دور هستند. این نهادها می‌خواهند استثناء را به جای قاعده به جامعه معرفی کنند و اگر جامعه هیجانی باشد نمی‌تواند تحلیل درستی داشته باشد و ممکن است این توجیه را بپذیرد در حالیکه چنین نیست و تنها هدف این نوع طرح‌ها از بین برد صورت مساله است.
لطفی می‌گوید: برای دستگیری بچه‌ها تعقیب و گریز رخ می‌دهد و برخی از بچه‌های ما که دستگیر شده‌اند گزارش داده‌اند که از آنها اسکن عنبیه گرفته شده است. برای چنین اقداماتی معمولا مساله شناسایی این کودکان در صورت دستگیری دوباره را مطرح می‌کنند تا در چنین شرایطی اگر کودک تبعه بیگانه است رد مرز شده و اگر ایرانی است و در خیابان دستگیر می‌شود با خانواده‌های آنها برخورد جدی‌تری صورت گیرد.
وی خاطر نشان می‌کند: بهتراست به جای این برخورد‌های مقطعی مساله به صورت ریشه‌ای حل شود یعنی وضعیت اقتصادی را بهبود بخشیده و دستمزد‌ها را افزایش دهیم؛ خط اصلی سیاست‌گذاری در جامعه ما تامین نیروی کار ارزان برای سرمایه‌داران است اگر این مساله تغییر کرده و عدالت اجتماعی در جامعه برقرار شود، باقی مسائل از جمله موضوع کودکان کار حل خواهد شد.
به گزارش رویداد۲۴ پدیده کودکان کار معلول پدیده بزرگ‌تری به نام فقر و بیکاری است، اجرای طرح‌هایی مانند طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان که تنها به پاک کردن صورت مساله می‌پردازد هم مسکنی مقطعی و کوتاه مدت است که باعث بهبود شرایط این کودکان و خانواده‌های آنها نمی‌شود، اما اینبار این طرح با همراهی یک سمن و یک کلینیک مددکاری انجام می‌شود، موضوعی که باور آن سخت بوده و نه قابل توجیه است و نه قابل پذیرش، و این سوال را مطرح می‌کند که این همراهی به چه دلیل انجام شده و قرار است این بار و حضور این مراکز چه نتایج مثبتی برای این خانواده‌ها به دنبال داشته باشد؟
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
