رویداد۲۴ بازار گوشی‌های هوشمند که در چند ماه گذشته با افزایش قیمت بین ۲۵ تا ۳۰ درصدی مواجه بود حالا و علی‌رغم بالاتر رفتن قیمت ارز به ثبات نسبی رسیده و آنطور که فروشندگان بازار می‌گویند گوشی‌های هوشمند طی چند هفته گذشته با افزایش قیمت چندانی روبه‌رو نشده‌اند. با این حال امیر اسحاقی، دبیر انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی، این وضعیت را موقتی می‌داند و معتقد است اگر تخصیص ارز به‌صورت ثابت و مشخص به واردکنندگان داده نشود، آینده بازار موبایل نگران‌کننده خواهد بود.
اسحاقی در مورد علت ثابت ماندن قیمت گوشی‌های هوشمند در یک ماه گذشته علاوه بر بالاتر رفتن قیمت ارز در همین بازه زمانی گفت: «یک بخشی از آن مربوط به تخصیص ارز‌های قطره‌چکانی است. بخش دیگری از آن مربوط به شرکت‌هایی است که ثبت سفارش آن‌ها با مشکل مواجه بود و حالا با برطرف شدن مشکلات توانسته‌اند واردات کنند.» اسحاقی اما دلیل اصلی ثابت ماندن قیمت‌ها در یک ماه گذشته را فروش گوشی‌هایی که با ارز نیمایی وارد شده‌اند عنوان کرد. او در این خصوص توضیح داد: «شرکت‌هایی که قبل از بسته شدن مرز‌ها و گرانی ارز، توانسته بودند ارز نیمایی دریافت کنند، حالا در بازه زمانی مجاز اقدام به واردات کرده‌اند که باتوجه به حاشیه سود تعریف شده از سوی سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده، واردکنندگان مجبور به فروش گوشی با قیمت گذشته هستند. این مساله با وجود رقابت شدیدی که در بازار وجود دارد باعث می‌شود تا واردکنندگانی که با ارز گران‌تری کالا وارد کرده‌اند با حاشیه سود کمتری کالای خود را بفروشند تا در رقابت باقی بمانند.» او ادامه داد: «تا زمانی که این کالاها در بازار موجود است یک فضای رقابتی به وجود می‌آید که بازار را متعادل نگه می‌دارد اما در عین حال کالاهایی که جدید هستند و با قیمت ارز روز وارد شده‌اند قیمت‌های نجومی دارند و این اختلاف قیمت در برخی از مدل‌های جدید کاملا مشخص است.»
رفع مشکل سامانه اتباع
درحالی که حدود دو هفته پیش دبیر انجمن واردکنندگان موبایل عنوان کرد سامانه اتباع به گزینه‌ای برای دور زدن رجیستری تبدیل شده است؛ که امروز (۲۷ خرداد) خبر از بسته شدن راه دور زدن این سامانه می‌دهد. او در این خصوص به پیوست گفت: «در حال حاضر اتباع خارجه تنها در صورت حضور در گمرک می‌توانند گوشی وارد شده را رجیستر کنند.»
او با اشاره به این موضوع که همچنان آتش خرید و فروش پاسپورت و رجیستر گوشی‌ها با بهانه مسافری دامن بازار موبایل را گرفته عنوان کرد: «تا زمانی که ورود گوشی قاچاق صرفه اقتصادی بیشتری از واردات داشته باشد، قاچاق ادامه پیدا می‌کند و هیچ‌کسی هم نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد.»
او در خصوص سوءاستفاده از نام گوشی‌های مسافری برای ثبت کالاهای قاچاق در سامانه رجیستری بیان کرد: «ما در این خصوص راهکار هم پیشنهاد دادیم مبنی بر اینکه هویت مسافر واقعی در گمرک شناسایی شود و همان موقع ورود به کشور، کارهای ثبت کالای وارد شده انجام شود و این ترتیب این فرصت استفاده سه‌ماهه از پاسپورت برداشته و جلوی سوءاستفاده از آن گرفته شود.» دبیر انجمن واردکنندگان موبایل از تخصیص قطره‌چکانی ارز به واردکنندگان ابزار ناراحتی کرد و گفت: «تخصیص ارز در سال جدید حتی به نصف بازه زمانی مشابه در سال گذشته هم نرسیده و در آینده وضعیت خوبی نخواهیم داشت.»
اگر گوشی‌ها دپو شده در گمرک تخصیص ارز بگیرند و ترخیص شوند، بازار موبایل دوباره رقابتی می‌شود و قیمت‌ها کاهش می‌یابد. هرچه واردات محدودتر شود، تقاضا بالاتر می‌رود و این موجب گران‌تر شدن گوشی‌ها می‌شود.
او معتقد است تا زمانی که بازار موبایل، بین ۲ تا ۲/۵ میلیون گوشی ذخیره داشته باشد، قیمت‌ها به شدت رقابتی و در پایین‌ترین حد خود قرار می‌گیرد که درحال حاضر چنین چیزی وجود ندارد. او در این خصوص توضیح داد: «از اول سال رقمی حدود ۲/۶ میلیون گوشی مصرف شده که تنها ۲ میلیون گوشی وارد شده است. این یعنی ۶۰۰ هزار گوشی از ذخیره استفاده شده که تنها یک میلیون و ۴۰۰ هزار گوشی ذخیره دیگر در بازار باقی مانده و با روند کندی که واردات در پیش گرفته ممکن است باز هم از این ذخیره استفاده شود و زمانی که تمام شود آن وقت دیگر بازار فرو می‌پاشد.» آنطور که اسحاقی می‌گوید درحال حاضر ۵۰۰ هزار گوشی داخل گمرک دپو شده که انجمن واردکنندگان موبایل بعد از بارها نامه‌نگاری موفق نشده در این زمینه به نتیجه‌ای برای وارد شدن این گوشی‌ها به بازار انجام دهد.
بیشتر بخوانید: تلفن همراه ۳۰ درصد گران شد
دبیر انجمن واردکنندگان موبایل افزود: «اگر این گوشی‌ها تخصیص ارز بگیرند و ترخیص شوند، بازار موبایل دوباره رقابتی می‌شود و قیمت‌ها کاهش می‌یابد. هرچه واردات محدودتر شود، تقاضا بالاتر می‌رود و این موجب گران‌تر شدن گوشی‌ها می‌شود. در نتیجه آینده خوبی برای بازار پیش‌بینی نمی‌کنم.»
در انتظار روزهای بهتر
درحالی دبیر انجمن ورادکنندگان موبایل از آینده این بازار ابزار نگرانی می‌کند که آیدین آرام، عضو انجمن واردکنندگان موبایل، معتقد است در ماه‌های آینده بازار به ثبات خواهد رسید. او در مورد علل مختلف گرانی موبایل که از ابتدای سال جاری برای چند هفته اتفاق افتاد گفت: «گران شدن قیمت گوشی‌های هوشمند دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. یکی اینکه قیمت ارز بالا برود و ارز تخصیص داده شده از نیمایی به صادراتی تغییر کند. نکته دیگر فراوانی محصول در بازار است.
هرچه کالا با کمبود بیشتری مواجه شود با قیمت بالاتری فروخته می‌شود. در دو ماه ابتدایی سال ۹۹ همه این موارد با هم اتفاق افتاده؛ یعنی هم ارز نیمایی دیگر به واردکنندگان داده نمی‌شود. هم قیمت ارز نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد بالا رفته، هم بخاطر کرونا و بسته شدن مرز‌های زمینی، هوایی و دریایی وارداتی صورت نگرفته است.»
او ادامه داد: «تمام این‌ها در کنار هم باعث ایجاد چنین قیمت‌هایی در بازار گوشی‌های هوشمند شد. اما از آخر اردیبهشت، با بازگشایی شرکت‌ها، سامانه‌ها، بانک‌ها، مرز‌ها و خطوط تولید، رفته رفته تعداد و تنوع مدل‌های گوشی‌های هوشمند در بازار زیاد شد و همین موضوع درصدی از افزایش قیمت‌ها را کاهش داد.» آرام افزود: «درحال حاضر که من با شما صحبت می‌کنم تقریبا ۷۰ درصد از مدل‌های مختلف برند‌های مطرح مانند سامسونگ و آنر در بازار موجود است. اگر همین روند ادامه داشته باشد در آینده خیلی نزدیک شاهد ثبات در بازار خواهیم بود. ممکن است قیمت گوشی باز هم بالا برود اما دیگر می‌دانیم تنها دلیلش گرانی ارز است و نه کمبود کالا و مشکلات وارداتی.»
آرام در مورد مشکلاتی که گریبان واردکنندگان را گرفته گفت: «زمانی که واردکنندگان از ارز نیمایی استفاده می‌کردند، به محض آن که بانک مرکزی تخصیص ارز را صادر می‌کرد، واردکننده می‌توانست همان روز ارز را از بانک دریافت کرده و از تولیدکننده خارجی درخواست ارسال کالا کند؛ اما حالا که ارز نیمایی برای واردکنندگان حذف شده، بعد از کلی انتظار برای تخصیص ارز از سمت بانک مرکزی که ۳۰ روز هم به‌طول می‌انجامد، واردکننده باید در مرحله‌ای جدید به دنبال یک صادرکننده باشد تا از او ارز بخرد. این کار ممکن است یک روزه انجام شود یا ممکن است دو هفته به‌طول بیانجامد. این زمان بسیار طولانی روند واردات را کند می‌کند که به ضرر بازار موبایل است.»