رویداد۲۴جمعه هفته گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای جنجالی را علیه ایران تصویب کرد. در این رای‌گیری آلمان، فرانسه و انگلیس درباره عدم همکاری ایران با تحقیقات آژانس در دو سایت هسته‌ای مشکوک اعلام نظر کردند؛ هرچند چین و روسیه به آن رای منفی دادند اما این قطعنامه علیه ایران تصویب شد.
این قطعنامه اولین قطعنامه ضد ایرانی آژانس بعد از سال ۲۰۱۵ میلادی و از زمان اجرایی شدن توافق هسته‌ای ایران است؛ اما با این وجود مقامات ایرانی همچنان اعتقاد دارند که این صرفا یک پرونده‌سازی علیه ایران است و اسرائیل به دلیل دشمنی که با ایران دارد دست به چنین کاری زده و پرونده‌ای که مربوط به ۱۷ سال قبل است را بار دیگر بازگشایی کرده و از همین رو دلیلی برای توضیح دادن تهران وجود ندارد.
ماجرا از این قرار است که ماه گذشته آژانس طی گزارشی اعلام کرد که ایران به بازرسان آژانس اجازه بازرسی از دو سایت اتمی را نداده است، «رافائل ماریانو گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در نشست آژانس مدعی شد که ایران بیش از چهار ماه است که اجازه دسترسی به این دو مرکز را نداده و حدود یکسال است که پای میز مذاکره در این خصوص نیامده است.
از سوی دیگر، ایران نیز بر این عقیده است از آنجایی که این پرونده مربوط به سال ۲۰۰۳ میلادی است و در سال ۲۰۱۵ تصمیم بر این شد که پرونده‌های گذشته برای همیشه بسته باشند و همچنین از آنجایی که این مسئله صرفا اتهام زنی از سوی اسرائیل به ایران است، ما نیز تصمیمی برای مذاکره و اجازه برای بازدید از سایت‌ها را ندادیم. در این موضوع کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه و انگلیس با آژانس هم موضع هستند و خواهان تسهیل روند برای بازدید از سایت‌های ایرانی هستند.
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین‌الملل و هسته‌ای در گفت‌و‌گویی در این باره به رویداد ۲۴ می‌گوید: ما ۸ سال بود که همکاری بسیار خوب و شفافی را با آژانس داشتیم، اما اسرائیلی‌ها اسناد و مدارکی را به آژانس دادند و یکسری سوالات و شبهاتی که به قبل از سال ۲۰۰۳ است و اصلا موضوع روز نیست را عنوان کردند. ایران نیز می‌گوید وقتی این پرونده برای الان نیست و از سال ۲۰۱۵ نیز پی‌ام‌دی پرونده‌های گذشته را کاملا بسته است، اکنون دلیلی ندارد موضوعاتی که برای ۱۷ سال قبل است را بار دیگر باز کنند. ایران طی سال‌های گذشته همه نظارت‌ها و کنترل‌های آژانس را پذیرفته است و معتقدم این شبهات از طریق گفت‌وگو و مذاکره قابل حل است.
قطعنامهها ایران را به دردسر می‌اندازد
بهشتی پور با بیان اینکه اسرائیل به دنبال تخریب رابطه ایران و آژانس است، تصریح کرد: اسرائیل با چنین پرونده‌سازی و ادعا‌هایی تلاش دارد تا ارتباط ایران و آژانس را خراب کند. صراحتا باید بگویم که این قطعنامهها ایران را به دردسر می‌اندازد. هر برگ آن برای ایران در آژانس یک پرونده‌سازی است و معتقدم که با تدبیر باید این مشکل را حل کنیم. با قهر و خروج از NPT کاری از پیش نمی‌رود و حتی ممکن است دوستانی همچون چین و روسیه را هم از دست بدهیم و آنها ما را تنها بگذارند.
نباید اجازه دهیم تاریخ تکرار شود
وی ادامه داد: در تمام این مدت ایران سیاست‌های شفافی را داشته است و گزارش‌های آمانو و گروسی نیز چنین موضوعی را تایید می‌کند. ما با یک سازمان حقوقی که ۱۹۰ عضو دارد روبه‌رو هستیم و نمی‌توانیم به راحتی هر رفتاری را انجام دهیم. سال ۸۴ نیز برخی می‌گفتند این قطعنامهها کاغذپاره است و دیدیم که همان کاغذ پاره‌ها چقدر ایران را به دردسر انداخت. در سال ۸۴ تا ۸۹ حدودا ۱۲ قطعنامه از سوی شورای حکام علیه ایران صادر شد و همه این قطع نامه‌ها به نوعی پرونده‌سازی علیه ایران بود و زمینه‌سازی برای بردن پرونده ایران به شورای امنیت بود. البته برخی در داخل ایران هنوز می‌گویند این قطعنامهها تحت فصل ۷ نبوده است و یکی نیست به این افراد بگوید اگر چنین چیزی نبوده است پس چگونه این تحریم‌ها علیه کشورمان اعمال شد و چنین مسائلی برای ما ایجاد شد؟ ما باید به صدور چنین قطع نامه‌هایی اهمیت دهیم و مجموعه اقداماتی را انجام دهیم تا اجازه ندهیم تاریخ بار دیگر تکرار شود.
بیشتربخوانید: اولین قطعنامه بعد از برجام/ معنی تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران چیست؟
بهشتی پور با تاکید بر اینکه ما باید با آژانس مذاکره و گفت‌وگو کنیم، گفت: وقتی مشکلاتمان با آژانس حل شد تمام بیانیه‌های آژانس تعریف و تمجید از ایران و همکاری خوب کشورمان در اجرای تعهدات بود. ۱۴ گزارشی که آمانو داد تاکید بر اجرایی شدن تعهدات از سوی ایران بود. ما باید با آژآنس گفتگو کنیم و آژانس نیز اکنون از ما توضیح می‌خواهد که جواب ایران نیز این است که مسائلی که آژانس عنوان می‌کند مستند نیست و دلیلی برای توضیح دادن نیست؛ از سوی دیگر بازدید از سایت فقط راه‌حل نیست و راه‌حل‌های دیگری هم وجود دارد.
اجازه دهیم با فناوری‌های نوین از بیرون سایت را چک کنند
رویداد۲۴ وی افزود: به طور مثال گاهی با فناوری‌هایی که دارند می‌توانند از بیرون از سایت آزمایش‌های لازم را انجام دهند. به هرحال ما باید گفت‌وگو کنیم و هرچند که یک سازمان بین‌المللی در حال بهانه‌جویی است و مصوبات آن می‌تواند برای ما دردسر آفرین باشد، ما باید به دنبال راه‌حل‌های دیگر باشیم که همگی از طریق مذاکره و گفت‌وگو ایجاد می‌شود. از یک سو آژانس باید از این جهت مطمئن شود و متقاعد شود که صرفا یک داستان سرایی از سوی اسرائیل است و از سوی دیگر نباید هیچ خدشه‌ای به امنیت ملی و استقلال ما وارد شود. ما باید این دو شرط را رعایت کنیم و به دنبال حل موضوع باشیم. این که بگوییم از پروتکل‌ها خارج می‌شویم صرفا دشمنان را خوشحال می‌کند و باعث می‌شود آنها به اهدافشان برسند، زیرا آنها در تلاش هستند که رابطه ایران با آژانس را تخریب و دوستان ایران از جمله چین و روسیه را از ایران جدا کنند.
بهشتی پور ادامه داد: ایران تا زمانی که با آژانس همکاری کند حمایت چین و روسیه را هم به همراه خواهد داشت. اروپایی‌ها همواره از برجام حمایت می‌کنند و این رفتار اخیر به معنای عدم حمایت از برجام نیست، اما ادعا می‌کنند که قدرت مقابله با هژمونی آمریکا را نداریم و در موضوع بازدید از سایت ایران با آمریکا و آژانس هم موضع هستند و ایران نیز باید به این شبهات پاسخ دهد. در داخل ایران برخی می‌گویند که این بهانه است، ولی چه واقعیت چه بهانه، اروپا با آژانس همنظر است، اما همچنان از برجام حمایت می‌کنند. آنطور که آقای گروسی می‌گوید یک سال است که از ایران می‌خواهند که در این باره مذاکره کنند، ولی ایران قبول نکرده است و امیدوارم که ایران این موضوع را بپذیرد و مذاکره کند.