رویداد۲۴ علیرضا نجفی: تصویر ثبت شده در تاریخ ۱۸ دی سال ۱۳۵۷ در نزدیکی استادیوم امجدیه. هواداران شاپور بختیار و محمدرضا شاه پهلوی برای تجمع و حضور در میتینگ سیاسی به استادیوم امجدیه میروند تا نشان دهند که هواداران حکومت پهلوی هم کم نیستند. این راهپیماییها، توسط حکومت راهاندازی میشد اما آن را به عنوان راهپیمایی خودجوش به مردم معرفی میکردند. مهمترین نمونه این نوع راهپیماییها در استادیوم امجدیه تهران و اصفهان انجام شد.
روزهای پایانی حکومت پهلوی عمدتا با نزاع میان شاپور بختیار و دولت انقلابی طی شد. آیتالله خمینی پنج روز پس از بازگشت به ایران، در حالی که دولت بختیار هنوز سر کار بود، مهندس مهدی بازرگان را مسئول تشکیل دولت موقت کرد و همزمان با این اتفاق، ژنرال هایرز فرستاده ویژه ایالات متحده که برای اتحاد ارتش و حفظ دولت بختیار به ایران آمده بود، از کشور خارج شد.
دولتهای غربی در دیماه و بهمنماه سال ۵۷ مصمم شده بودند دست از حمایت از رژیم شاه بردارند چرا که موازنه قوا هر روز بیشتر به سمت انقلابیون سنگینی میکرد و سقوط نظام سلطنت قریبالوقوع به نظر میرسید.
رابرت اوئن وزیرخارجه وقت بریتانیا، تنها سفیر دولتهای قدرتمند غربی بود که نسبت به پیروزی انقلاب دیدی منفی داشت و مدام به دولت بریتانیا درباره پیروزی انقلابیون هشدار میداد.
در چنین شرایطی بود که بختیار عاجز از کنترل وضعیت کشور، با دوست دیرینه خود مهندس بازرگان تماس گرفت تا وی را برای استعفا از مقام نخستوزیری قانع کند. طبعا بازرگان راضی به چنین چیزی نمیشد و بختیار با دیدن گرایش هرچه بیشتر افسران ارتش به آیتالله خمینی، دولت خود را در خطر سقوط میدید.
تظاهرات میلیونی هواداران انقلاب نیز سقوط بختیار را تشدیدی میکرد، از اینرو بختیار و دولتمردانش تصمیم گرفتند روز هجدهم بهمنماه هواداران خود را در ورزشگاه آزادی جمع کنند. این تظاهرات در روز مذکور برپا شد و هواداران بختیار آن را تظاهرات «پشتیبانی از قانون اساسی مشروطه و نهادهای آن» نامیدند.
بیشتر بخوانید: ریشههای انقلاب ایران و سقوط پهلوی/ «معترضین اندک» چگونه شاه را سرنگون کردند؟
رادیو تهران تظاهرات مذکور را چنین وصف کرد: «حدود دهها هزار نفر از گروههای مختلف مردم تهران و اعضای جبهه وحدت ملی در ورزشگاه امجدیه گرد آمدند. این گروه که به طرفداری از قانون اساسی و پشتیبانی از دولت دکتر شاپور بختیار شعار میدادند. دولت از کلیه حاضران و وطنپرستان دعوت میکرد در هفته آینده نیز در میتینگ پرشکوهی که با همکاری کلیه ارگانهای سیاسی جبهه وحدت ملی ایران انجام خواهد شد، یکبار دیگر پیمان و پیوستگی خود را با تاریخ پرعظمت ایران تجدید نمایند.»
در ادامه بیانیه چنین آمده است: «به گزارش فرانسپرس گروهی از مخالفان نزدیک ظهر امروز به گروهی از تظاهرکنندگان طرفدار قانون اساسی با اسلحه سرد حمله کردند و گروهی را مجروح کردند. خبرگزاریهای جهان تعداد تظاهرکنندگان طرفداران قانون اساسی را بین ٣٠ تا ۵٠ هزار نفر برآورد کردهاند.»
ادعای رادیو تهران مبنی بر درگیری انقلابیون با هواداران بختیار را تعدادی از انقلابیون از جمله آقای ناطق نوری تایید کردهاند. مسعود بهنود که ظاهرا شاهد ماجرا بود اینگونه مینویسد: «جمعی از طرفداران قانون اساسی با اجتماع در امجدیه اعلام داشتند فردا در تهران تظاهرات آرامی برپا میکنند. یک روحانی، دو نماینده مجلس در این مراسم سخنرانی کردند. از مردم خواسته شده بود شعار طرفداری از سلطنت ندهند، ولی یکی دو تن از بانوان به نفع شاه و بختیار شعار دادند.»
بختیار از این تظاهرات و میتینگ هوادارانش خوشحال شده بود. او تصور میکرد این تظاهرات باعث محبوبیتش خواهد شد و به مرور خیل عظیمی از مردم از جمله هوادارانش خواهند شد. در مقابل، مهندس بازرگان نیز که در پی شکست متحد دیرینه خود برآمده بود، درست در همان روز به دانشگاه تهران رفت و علیه دولت پهلوی سخنرانی کرد.
با وجود اینکه رسانههای هوادار انقلاب سخنرانی بازرگان را پوشش دادند، تظاهرات جبهه بختیار بیش از سخنرانی بازرگان در رسانهها بازتاب یافت و این مساله به خوشبینی بختیار دامن زد. به صورتی که اعلام کرد: «هواداران من که روز اول پنج هزار نفر بودند، هفته گذشته به پانزده هزار نفر و سپس چهل هزار نفر رسیدند، امروز هم صد و پنجاه هزار نفریم و تا آدم که راه بیفتد، خیلی زود به سیصد چهارصد هزار نفر خواهد رسید.» اما نهایتا تظاهرات حکومتی دردی از بختیار دوا نکرد و دولت وی سه روز پس از تظاهرات حکومتی سقوط کرد.