رویداد۲۴| مازیار وکیلی: عمده شهرت حمید جبلی به خاطر حضور در کنار ایرج طهماسب و خلق شخصیت بامزه و ماندگار کلاه قرمزی است. اما جدای از خلق کلاه قرمزی حمید جبلی یکی از بهترین بازیگران سینمای ایران در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم هست. جبلی با کارگردانان بزرگی مانند علی حاتمی، ناصر تقوایی، مسعود جعفری جوزانی و داریوش مهرجویی کار کرده است. بازیگری که طنز مخصوص به خودش را دارد و تمام نقشهایش را با حلاوت و شیرینی خاصی بازی کرده است. او مدتها است از عالم هنر کناره گیری کرده است و این برای کسی که جز عزیزترین خاطرات جمعی ایرانیان است بسیار غم انگیز است.
مادر یکی از نوستالژیکترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران است. قطعاً تمام نقشهای چنین فیلم نوستالژیکی ماندگار خواهند شد. اوس مهدی هم از این قاعده مستثنی نیست. جوان سر به زیر، خجالتی و محجوبی که دو چیز را خیلی دوست دارد. یکی همسرش طلعت و دیگری کار نجاری. به خاطر همین عشق زیاد هم هست که هر بار به بهانهای در خانه مادر میرود و کنایههای محمد ابراهیم را به جان میخرد تا یک نظر طلعت را ببیند. جبلی با بازی در مادر توانست جایگاهی را که نزد مخاطب عام داشت، نزد مخاطبان جدی و منتقدان سینما هم پیدا کند و تبدیل به بازیگری قابل اعتنا در سینمای ایران شود.
ای ایران را را میتوان ضعیفترین فیلم ناصر تقوایی دانست. فیلمی استعاری و نمادین که حوادث انقلاب اسلامی را در یک روستای شمالی بازسازی کند. فیلم داستان یک استوار ارتش است که به روستایی دوراُفتاده اعزام میشود تا نظم را در این روستا که درگیر انقلاب است برقرار کند. حمید جبلی در این فیلم نقش یک جوان انقلابی را بازی میکند که عامل اصلی شورشهای روستا است. مشکل اصلی نقش جبلی در ای ایران این است که به پرسوناژ بازیگری او نمیخورد. این نقش زیادی جدی به اجرای طنزآمیز راه نمیدهد و همین موضوع تبدیل به پاشنه آشیل جبلی شده برای بازی در این فیلم شده است. به طور کلی ای ایران را نمیتوان جز نقشهای ماندگار جبلی دانست.
تجربه بازی در مادر انقدر خوب بود که علی حاتمی مجدداً به همکاری با حمید جبلی ترغیب شود. دل شدگان را میتوان فیلمی در ستایش موسیقی اصیل ایرانی دانست. فیلمی که از داستان سه سفر واقعی یک گروه موسیقی ایرانی برای ضبط آهنگهای اصیل این سرزمین به شهرهای مختلف جهان استفاده کرده است. فیلمی که نسبت به سایر آثار حاتمی ضعیفتر است و علت اصلی این ضعف عدم تطابق واقعیت تاریخی با فیلمنامهای است که علی حاتمی به رشته تحریر درآورده است. دل شدگان یکی از معدود آثار سینمای ایران است که موسیقی آن (به واسطه اجرای درخشان محمدرضا شجریان) از خود فیلم مشهورتر است. حمید جبلی در این فیلم نقش یکی از نوازدگان گروه را بازی میکند. بازی او در نقش نوازنده سنتور عالی است. او این نقش را با حلاوت و شیرینی همیشگی خود بازی کرده و موفق شده از یک نقش فرعی، نقشی ماندگار بسازد.
حمید جبلی در کنار ایرج طهماسب خالق اصلی ماندگارترین کاراکتر عروسکی تاریخ هنرهای نمایشی ایران است. عروسکی که توانست هم پای بزرگ ترین بازیگران سینمای ایران به حافظه جمعی مردم راه پیدا کند. برنامه جغجغه و فرفره اولین حضور کلاه قرمزی در صفحه تلویزیون بود. این حضور به قدری شیرین و جذاب بود که بعد از سالها مردم از حضور این کاراکتر در هر برنامه و مدیومی استقبال میکنند. حمید جبلی نه تنها یکی از نویسندگان کلاه قرمزی بود که صداپیشگی دو شخصیت اصلی این فیلم یعنی کلاه قرمزی و پسرخاله را هم به عهده داشت و نقش شیرین و جذاب نگهبان (با آن تکیه کلام معروف اگر دیدی جوانی بر درختی تکیه کرده/ بدان عاشق شده است و گریه کرده) بازی کرد. کلاه قرمزی و پسرخاله نشان داد حمید جبلی یک هنرمند چند وجهی است که نمیتوان او را صرفاً بازیگر دانست. او عروسک گردان، صداپیشه، نویسنده و حتی کارگردان خوبی هم هست. کلاه قرمزی و پسرخاله با فروش افسانهای خود از جبلی هنرمند پولسازی ساخت که حضورش در هر فیلمی میتوانست یک اتفاق خاص باشد.
خواب سفید یکی از ماندگارترین فیلمهای کارنامه کاری حمید جبلی است. فیلمی که خود او نویسندگی و کارگردانی آن را به عهده داشته است. فیلم داستان مرد شیرین عقل و تنهایی بنام رضا را روایت میکرد که در یک مغازه فروش لوازم عقد و عروسی کار میکند. روزی او با دیدن زنی عاشق میشود و تصمیم به ازدواج با آن زن میگیرد. خواب سفید یکی از لطیفترین و انسانیترین فیلمهای دهه هشتاد سینمای ایران است. فیلمی که در آن مرز میان بلاهت و معصومیت به خوبی رعایت شده است. رضا شاید کمی شیرین عقل به نظر برسد اما نکتهای که نباید درباره این شخصیت فراموش کرد معصومیت اوست. او کودکی خیالباف است که آرزوهای دور و درازی دارد و زندگی را از دریچه نگاه یک کودک تماشا میکند. سکانس پایانی فیلم که آمیزهای از واقعیت و خیال است یکی از ماندگارترین تصاویر در سینمای ایران است. بازی جبلی در این نقش درخشان و ماندگار است. او مانند فیلمنامه مرز باریک میان بلاهت و معصومیت را به خوبی رعایت کرده و موفق شده از رضا پسری دوست داشتنی بسازد که همه چیز را پاک و عاری از ریاکاری میبیند. کارگردانی خواب سفید نشان داد که جبلی علاوه بر بازیگری کارگردان خوبی هم هست و میتواند فیلمهای ماندگاری هم بسازد. رضا خواب سفید آخرین نقش ماندگار حمید جبلی در سینمای ایران بود و او بعد از این فیلم به تدریج از سینما و تلویزیون محو شد و کارش را به صداپیشگی و عروسک گردانی و نویسندگی کلاه قرمزی محدود کرد.
هنر و هنرمند
دانایی و معرفت
صاحب سرزمین کیست
صاحب آسمانها و زمین
حرف درست حرف حق
حرف خدا درست بود
دانایی و عقل