رویداد۲۴| مازیار وکیلی: فاطمه معتمدآریا را بعد از خداحافظی سوسن تسلیمی میتوان بهترین و مهمترین بازیگر زن سینمای ایران در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی دانست. بازیگری که با حضور پرقدرتش در فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی نقش مهمی در ارتقای بازیگری سینمای ایران داشت. فرقی نمیکرد معمتمدآریا در یک فیلم کودکانه مانند کلاه قرمزی و پسرخاله بازی کند یا درام پیچیده مسافران که ساخته یکی از معتبرترین کارگردانان تاریخ سینمای ایران یعنی بهرام بیضایی است، بازی او همیشه کیفیت بالایی داشت و این کیفیت بالا بود که باعث شد به جایگاه بهترین بازیگر زن سینمای ایران در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی برسد. اما نام معتمدآریا با حاشیه هم گره خورده است. حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ و موضعگیریهای او پس از حوادث سال ۱۴۰۱ تنها بخشی از حواشی این بازیگر بزرگ سینمای ایران است. به بهانه اکران فیلم روزی روزگاری آبادان نگاهی انداختهایم به کارنامه این بازیگر موفق سینمای ایران.
بسیاری از منتقدان ناصرالدین شاه آکتور سینما را آغاز تغییر فاز بزرگ مخملباف در فیلمسازی دانستهاند. او که زمانی یکی از تندروترین کارگردانان سینمای ایران به حساب میآمد و قصد داشت به خودش نارنجک ببند و سازنده اجارهنشینها را همراه خودش منفجر کند و حاصر نبود با کارگردانان قبل از انقلاب سینمای ایران حتی در یک لانگ شات بهایستد، در ناصرالدین شاه آکتور سینما از تمام مواضع قبلی خود اعلام برائت کرد و نقبی زد به تاریخ سینمای ایران تا از همه دست اندرکاران جاضر در این حرفه تقدیر کند. فاطمه معتمدآریا در این فیلم نقش مهمترین کاراکتر سینمای ایران یعنی دختر لر را بازی کرد. کاراکتری که سینمای عامه پسند ایران با او متولد شد. بازی معتمدآریا در این نقش درخشان است. او به قدری زیر و بم این شخصیت قدیمی را خوب از کاردرآورده بود که بازیاش با بازی بازیگر اصلی فیلم دختر لر مو نمیزد. ناصرالدین شاه آکتورسینما بدل به فیلم خاطره انگیزی شد و بازی معتمدآریا هم در این فیلم تا ابد در ذهن تماشاگران ایرانی باقی خواهد ماند.
چه روسری آبی را یک فیلم هندی پرسوز و گداز بدانیم و چه آن را یکی از بهترین ملودرامهای بعد از انقلاب سینمای ایران نمیتوانیم این موضوع را کتمان کنیم که این فیلم در کنار نرگس بهترین فیلمهای یکی از مهمترین فیلمسازان سینمای بعد از انقلاب اسلامی یعنی رخشان بنیاعتماد است. بنیاعتماد این فیلم را در دورانی ساخت که هنوز خیلی سیاسی نشده بود و حواسش جمع کار فیلمسازیاش بود.
بیشتر بخوانید: افسانه بایگان؛ اولین سوپراستار زن بعد از انقلاب | از سریالهای دهه ۶۰ تا فیلمهای روشنفکرانه دهه
داستان عشق دختر کارگری بنام نوبر کردانی که دل صاحب کارخانه مسنی بنام رسول رحمانی را میبرد آن زمان بسیار مورد توجه قرار گرفت. معتمدآریا در حضور بازیگر بزرگی مانند عزتالله انتظامی بازی درخشانی از خود ارائه میدهد و فیلم را از آن خود میکند. بدون حضور معتمدآریا در نقش کارگری رنج کشیده روسری آبی به چنین جایگاهی در سینمای ایران نمیرسید.
به گزارش رویداد۲۴ ساخته شدن مرد عوضی به عنوان یکی از بهترین کمدیهای سینمای ایران را باید بیش از هر چیز مدیون دوم خرداد و به قدرت رسیدن سیدمحمد خاتمی باشیم. محمدرضا هنرمند موفق شد در مرد عوضی کمدی پرنیش و کنایه و درخشانی بسازد که پر از اشارات فرامتنی بود و تابوهای بسیاری را در سینمای ایران شکست. داستان مردی که مغزش را با بدن یک نفر دیگر پیوند میزنند در دستان هنرمند تبدیل به کمدی شد که هم منتقدان از آن تعریف کردند و هم تماشاگران را سر ذوق آورد. فیلم در فضای ملتهب سیاسی سال ۱۳۷۶ فروش بسیار خوبی داشت و رکوردهای بسیار زیادی را جا به جا کرد. فاطمه معتمدآریا که در همسر نشان داده بود مایههای خوبی برای بازی در نقشهای کمدی دارد در این فیلم پا به پای پرویز پرستویی و افسانه بایگان درخشید و موفق شد یکی از بهترین بازیهای خود را ارائه کند و سهم زیادی در پرفروش شدن مرد عوضی داشته باشد.
گیلانه را میتوان یکی از معدود فیلمهای سینمای ایران دانست که درباره مصائب جنگ صحبت میکند. رخشان بنیاعتماد ابتدا یک فیلم کوتاه با محوریت کاراکتر گیلانه ساخت و بعد تصمیم گرفت با گسترش داستان آن فیلم کوتاه گیلانه را تبدیل به یک فیلم بلند سینمایی کند. گیلانه از فیلمهای خوب کارنامه کاری رخشان بنی اعتماد نیست و مشخص است داستان کشش یک فیلم بلند سینمایی را ندارد. اما همین فیلم هم دارای لحظات بسیار درخشانی است که این لحظات درخشان را مدیون بازی فاطمه معتمدآریا است. معتمدآریا که اُستاد عینیت بخشیدن به رنج است در این فیلم هم موفق شده نقش زنی رنج کشیده را که یگانه پسرش در جنگ مجروح و زمین گیر شده را با درخشش کم نظیری بازی کند. بازی که مهمترین سرمایه فیلم است و تماشاگرانی که در آن سالها به تماشای گیلانه نشستهاند این فیلم را با فاطمه معتمدآریا به خاطر میآورند. معتمدآریا که برای بازی در این نقش از جان خود مایه گذاشت و نتیجه آن را هم با ماندگار شدن کاراکتر گیلانه دید.
بهرام توکلی را میتوان یکی از مهمترین کارگردانان سینمای ایران در سالهای اخیر دانست. کارگردانی که مهمترین خصیصهاش اهمیتی است که به اقتباس ادبی برای ساخت فیلم میدهد. این جا بدون من را میتوان بهترین فیلم بهرام توکلی تا به امروز و یکی از موفقترین اقتباسهای ادبی از منابع خارجی دانست. باغ وحش شیشهای یکی از بهترین نمایشنامههای نویسنده شهیر آمریکایی تنسی ویلیامز است. بهرام توکلی در این جا بدون من به پیروی از نمایشنامه ویلیامز داستان خانواده عجیب و غریبی را روایت میکند که یک دختر فلج دارند. معتمدآریا در این فیلم نقش مادر خانواده را بازی میکند که دلیل اصلی عجیب و غریب بودن خانواده است. نکته شگفت انگیز اما درباره مادر این جا است که اعتقاد و باور عمیقی دارد که او و خانوادهاش نه تنها عجیب نیستند بلکه بسیار هم معمولی هستند. همین اعتقاد و باور هم هست که خانواده را به ورطه نابودی میکشاند. بازی استثنایی معتمدآریا بهترین بازی این بازیگر کهنهکار سینمای ایران در سالهای اخیر است. معتمدآریا چنان مرز باریک میان عقل و جنون را رعایت کرده که تماشاگر در نهایت متوجه نمیشود این مادر واقعاً عاقل است یا دیوانهای است که ادای عقلا را در میآورد.
فیلم روسری آبی
..................
گلها گل سرخ
گلها گل رز
رز سیاه
معرفت
و دانایی
مهر عشق
قدر شناس حق شناس
زن شناس خدا شناس