دغدغه ای به نام جای پارک
رویداد۲۴-هر روز در تهران بیمارستان‌ها در حال توسعه هستند، اما همراهان بیماران از نبود جای پارک در اطراف این مکان‌ها همیشه در مضیقه هستند. این در حالی است که نبود یا کمبود پارکینگ در شهر تهران فقط به بیمارستان‌ها محدود نمی‌شود، بلکه در اغلب اماکن پر تردد و کوچه‌های تنگ و باریک شهر شهروندان با مشکلات متعدد از جمله نبود جای پارک روبه‌رو هستند. در دنیای وابسته به خودرو، پارکینگ‌ها نیز به اندازه راه‌ها و پل‌ها اهمیت دارند، زیرا دسترسی آسان به محل کار، سکونت، خرید، تفریح و ... را فراهم ساخته اند، چرا که بخش لاینفکی از تاسیسات زیربنایی هستند. در این راستا حتی شهروندانی که مشکلی برای پارک خودرو در پارکینگ منزل مسکونی ندارند، هنگامی که به محیط کار یا مراکز خرید می‌روند با مشکل یافتن جای پارک مواجه هستند. در این میان زمانی که شخص برای یافتن جای پارک صرف می‌کند، گاهی اوقات از مسیری که برای رسیدن به مقصد طی کرده بیشتر است.
مساله پارکینگ در شهر تهران در هر منطقه متفاوت و موضوعی کاملا محلی و جزئی است و باید به این موضوع نه در سطح کلان و پیچیده بلکه به‌صورت خرد پرداخت. همچنین این مساله نیازمند راه‌حلی معقول و ابتکاری با مشارکت شهروندان و استفاده از تجربه‌های جهانی و پیوست‌های مطالعاتی است. در آذر 96، محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران درباره چالش‌های مربوط به کمبود پارکینگ در شهر تهران به‌ویژه در محلات و مناطق مرکزی و متراکم شهری گفت: «هر چند در این حوزه با مشکل حاد روبه‌رو هستیم، اما باید تصمیمات مدیریت شهری جدید مبتنی بر تجربه‌های جهانی و پیوست‌های مطالعاتی باشد. به‌طوری که بسیاری از صاحب نظران معتقدند صرف ایجاد فضا برای پارکینگ اعم از پارک حاشیه‌ای و پارکینگ‌های طبقاتی این مشکل را حل نمی‌کند و حتی این نگرانی وجود دارد که جذب سفر و استفاده از خودروهای شخصی در تردد به محلات مرکزی را تشدید کند و مجددا این چالش را افزایش دهد.»
**سلب آرامش به‌دلیل نبود پارکینگ
در حوالی شهرک غرب بیمارستانی معروف وجود دارد. در اطراف این بیمارستان به کرات تابلوهای پارک ممنوع و حمل با جرثقیل نصب شده است. حوالی ساعت 14 وقت ملاقات است. در محدوده این خیابان جای سوزن انداختن نیست و در اطراف خیابان خودروها دوبله پارک شده‌اند. از سوی دیگر افسر راهنمایی و رانندگی در حال جریمه خودروها به مبلغ 40هزار تومان است.
مسعود یکی از افرادی که خودرویش در آنجا پارک شده به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: قبل از هر ساخت‌و‌ساز در شهر تهران باید جانمایی برای پارک در اولویت قرار بگیرد. برای مثال این بیمارستان به‌عنوان هتلینگ بیمارستانی بیماران داخلی و خارجی فراوانی را تحت پوشش قرار می‌دهد، اما همین نبود پارکینگ به معنای بی‌توجهی مسئولان امر به رفاه بیماران و مراجعه‌کنندگان به این مرکز است. به‌گفته او در حوالی مراکز درمانی و بیمارستان‌ها تابلوهای بوق زدن ممنوع نصب شده است، اما همین نبود پارکینگ و ازدحام مردم باعث شده تا رانندگان توجهی به این مساله نداشته باشند و باعث بروز تنش‌های روانی و از بین رفتن آرامش بیماران شوند.
**مدیریت شهری به روز شود
در مرکز شهر مشکل پارکینگ به وضوح مشاهده می‌شود. در بین مناطق پر تراکم شهرداری تهران می‌توان به منطقه 10 اشاره کرد. بر اساس گفته‌های ماموران نیروی انتظامی روزی نیست که در این منطقه دعوا، ضرب و شتم و مشاجره به‌دلیل نبود جای پارک و عدم رعایت حق تقدم مشاهده نشود. نسرین در خیابان کارون در مجاورت دو بیمارستان زندگی می‌کند.
او به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: هر روز ملاقات‌کنندگان بیماران خودرو خود را در کوچه‌های اطراف پارک می‌کنند و می‌روند. این مساله برای افرادی که از جلو در منزلشان به‌عنوان پارکینگ استفاده می‌کنند، مساله ساز شده است. این در حالی است که چندین بار نیز به پلیس زنگ زده‌ام، اما باز آنها نتوانستند کاری کنند. به‌گفته او ساخت‌و‌ساز این منطقه و خیابان به بیش از 80 سال قبل بر می‌گردد، اما تاکنون مدیران شهری برای پاسخگویی به نیاز شهروندان در ابعاد مختلف آن‌طور که باید و شاید پاسخگو نبوده‌اند. این زن میانسال می‌افزاید: هم‌اکنون هر خانواده‌ای یک تا دو خودرو دارد. در این وضعیت با الگوهای شهری متعلق به گذشته نمی‌توان کاری از پیش برد.
**ایجاد پارکینگ مکانیزه در اولویت قرار گیرد
یک عضو شورای شهر تهران به خبرنگار «آرمان» درباره معضل پارکینگ در شهر تهران می‌گوید: رشد و توسعه بی‌رویه جمعیت در شهر تهران بر خلاف طرح‌های مصوب جامع و تفسیری صورت گرفته و موجب شده تا بارگذاری‌هایی در سطح شهر تهران انجام شود. اغلب این بارگذاری‌ها بدون رعایت تامین سرانه‌های خدماتی و مورد نیاز بوده است. زهرا صدراعظم نوری می‌افزاید: برای مثال برخی از واحدها با تغییر کاربری از مسکونی به اداری یا تجاری تبدیل شده‌اند، طبیعتا پارکینگ مورد نیاز این واحدها تامین نشده است. از سوی دیگر برخی از خانواده‌ها چند خودرو داشته و در این شرایط پارکینگ‌ها بیشتر در محل‌های سکونت و شغل افراد تامین می‌شود.
به‌گفته او امروزه با شهر شلوغ و پر رفت‌و‌آمد تهران روبه‌رو هستیم. از سوی دیگر مردم این شهر کمتر از سیستم حمل‌و‌نقل عمومی استفاده می‌کنند. این عضو شورای شهر تهران می‌افزاید: در این وضعیت شهروندان برای تردد از خودروهای شخصی استفاده کرده و برای پارک آن هم نیازمند جای مناسب هستند. این در حالی است که حاشیه خیابان‌ها و معابر دیگر ظرفیت پاسخگویی به نیاز شهروندان تهرانی را ندارند. به‌گفته او در برخی مواقع در کنار اماکن حساس همچون بیمارستان‌ها و محل‌هایی که باید خدمات سریع به شهروندان داده شود، به‌دلیل نبود پارکینگ مشکلات متعدد بروز می‌کند.
در این وضعیت می‌توان با توسعه حمل‌و‌نقل عمومی شهروندان را به استفاده از این مکان‌ها تشویق کرد تا دیگر هر فرد برای انجام فعالیت‌های روزمره خود از خودرو شخصی استفاده نکند. این عضو شورای شهر تهران تاکید می‌کند: یکی دیگر از راه‌ها برای تامین پارکینگ، ایجاد پارکینگ‌های مکانیزه است، چون این اقدام به فضای محدود نیاز دارد و در این فضا نیز می‌توان 10ها خودرو را به سهولت پارک کرد. از سوی دیگر در شهر تهران باید زمین مورد نیاز برای پارک خودرو نیز تامین شود.
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه کمبود پارکینگ و نارسایی‌ها در این زمینه در محدوده مرکزی شهر مشاهده می‌شود، می‌گوید: این مراکز از بافت قدیمی برخوردار هستند و هنوز توسعه نیافته‌اند. با این تفاسیر تامین پارکینگ مورد نیاز در اولویت ساکنان این مناطق نبوده است. هر چند حجم تردد و رفت‌و‌آمد در این محدوده افزایش یافته و نیاز به فضای مناسب برای پارک خودرو مشاهده می‌شود. به‌گفته او با وجود اینکه امروز شهر توسعه یافته، اما سرانه‌های خدماتی مورد نیاز برای شهروندان تامین نشده است.
صدر اعظم نوری می‌افزاید: از دیگر اقدامات برای توسعه پارکینگ تملک و احداث پارکینگ طبقاتی است و این مساله نیازمند زمین برای ساخت‌و‌ساز است. از سوی دیگر می‌توان با ساخت‌و‌ساز در قطعات کوچک‌تر پارکینگ‌های مکانیزه احداث کرد تا بتوان به شکل گسترده پارک خودروها را مورد پوشش قرار داد. به‌گفته او همچنین می‌توان با توسعه سیستم حمل و نقل عمومی و کاهش تردد با خودروهای شخصی و از طریق فرهنگسازی در کاهش تردد با خودروهای شخصی اقدامات مناسب انجام داد، چون به هر حال در معابر کم حجم نمی‌توان خودرو را پارک کرد. در این وضعیت شهروندان برای یافتن پارکینگ نیازمند صرف وقت فراوان هستند و این مساله باعث بروز و تشدید آلودگی صوتی و زیستی می‌شود و در مجموع نتیجه مناسبی به‌همراه ندارد.
**همه به‌دنبال پارکینگ
در مقایسه شهرهای جهان باید گفت بیش از 70درصد از شهروندان در جاکارتا، بزرگ‌ترین پایتخت مسلمان، از دوچرخه و موتور برای تردد استفاده می‌کنند. اما در حال حاضر در شهر تهران سه نفر از اعضای یک خانواده خودرو دارند و تهران را به یک پارکینگ تبدیل کرده‌اند. از سوی دیگر هیچ‌اقدامی مبنی بر فرهنگسازی برای توسعه حمل‌و‌نقل عمومی جزو اولویت‌های مدیریت شهری نیست.
در حالی که پارکینگ‌ها باید در مجاورت مترو یا سایر وسایل حمل‌و‌نقل ایجاد شود تا به‌صورت پارک‌سوار اقدام به جا به جایی مسافر کنند و بر همین اساس مردم و به‌ویژه افرادی که از شهرستان‌های اطراف به تهران می‌آیند می‌توانند خودرو خود را در پارکینگ‌ها پارک کرده و با مترو در سطح شهر تردد کنند و این گونه می‌توان مدیریت سفر و تشویق سرمایه‌گذار برای ساخت پارکینگ را دنبال کرد.
در این میان در شهریور 96، محمد علیخانی، رئیس کمیسیون حمل‌و‌نقل شورای شهر تهران گفت: معمولا مالکان زمین‌ها چه خصوصی یا عمومی و چه زمین متعلق به شهرداری از آنجایی که به‌دنبال انتفاع بیشتر هستند، به جای ایجاد پارکینگ زمینشان را تغییر کاربری می‌دهند تا منافع اقتصادی بیشتری کسب کنند و این یک نوع آسیب است، چرا که بسیاری از زمین‌ها که قابلیت تبدیل شدن به پارکینگ عمومی را دارند، تغییر کاربری داده و مشکلاتی را ایجاد می‌کنند. به‌عنوان مثال پارکینگی در جنوب پارک نیاوران وجود داشت که بعد از مدتی به‌دلیل انتفاع بیشتر به اطلس مال تبدیل شد که این امر مشکلات ترافیکی آن منطقه را دو چندان کرد.
