مریم ابراهیمزاده: طراحی لباس در ایران به نیازهای واقعی مردم نزدیک نیست
رویداد۲۴ مریم ابراهیمزاده 20 سال است که در زمینه طراحی لباس، الگوسازی و آموزش شناخت آناتومی بدن فعالیت میکند. او مربی آموزش زبان بدن در حیطه مدلینگ است و سالها به تربیت افراد برای حضوری سالم و موفق در زمینه مدلینگ فعالیت داشته است.
ابراهیمزاده معتقد است کودکان ما باید یاد بگیرند استایل خود را بسازند. بدون آموزش و ایجاد آگاهی در زمینه اصول تشریفات و بیبهرگی کودکان و نوجوان از پروسههای آموزش، اعتمادبهنفس حاصل نمیشود راه به جایی نمیرود پس جوان مجبور است میلیونها تومان برای ظاهر خود هزینه کند اما هنوز هم ازخودراضی نباشد.
گفتوگوی هنرآنلاین با مریم ابراهیمزاده را در ادامه بخوانید:
خانم ابراهیمزاده، با توجه به تجربیاتتان با شما از چند زمینه میتوان در حوزه مد و لباس سخن گفت. در ابتدا کمی درباره پیشینه فعالیتی خود در این عرصه توضیح دهید.
20 سال است که فعالیت در دنیای طراحی لباس را بهصورت حرفهای آغاز کردهام. زمانی که بسیاری از دوستانم از روی ژورنال کار میکردند من طراحی لباس انجام میدادم. من از روز نخست به این نکته توجه کردم که وقتی وارد حوزه طراحی لباس میشویم باید برای هر ذائقه فکری کرد و این امر باعث میشود مدام به دنبال یک ایده جدید در کار خود باشی. کار رسمی من از سال 89 آغاز شد آن هم با تحقیقی که درباره حجاب و استفاده از حجاب بهینه انجام دادم تا پوششی شیک، مدرن و کارآمد در ایران ارائه کنم. همچنین در این حیطه جزو نخستین نفراتی بودم که برای مدلینگ ایران فعالیت کردم و آن را به اثبات رساندم.
چه شد فعالیت شما و بسیاری از همکارانتان در حوزه مدلینگ متوقف شد؟
البته سبک کار ما شاید امروز دیگر کارایی نداشته باشد زیرا طی سالهای اخیر اتفاقاتی رخ داد که متأسفانه حوزه مدلینگ را به حاشیه برد. هماکنون در ایران مدلینگ هست، اما زیرزمینی. مگر تعدادی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از فعالیت آنها خبر دارد و در قاعده و چارچوب کار خود را انجام میدهند.
در حال حاضر با مجموعههایی خارج از ایران هم همکاری دارید؟
بله. با "عرب فشن ویک" در دوبی همکاری دارم و کار طراحی لباس را به شکل خصوصی برایشان انجام میدهم. در ایران فعالیتم طی سالهای اخیر محدود شده و آموزش را هم به شکل خصوصی انجام میدهم.
به نظر شما این روزها خوراک مناسبی در سطح فروشگاهها برای مردم در زمینه پوشاک وجود دارد؟
طراحی لباس در ایران باید به واقعیت نیاز مردم نزدیک باشد، اما نیست. متأسفانه سبک کاری دانشجویان هم بسیار روتین شده است، مردم به دنبال اتفاقی نو در عرصه مد و لباس هستند. چیزی که توجهشان را از لباسهای غربی معطوف به تولیدات داخلی کند.
برخی برندهای خارجی سبک کارهای ایرانی را در طراحیهای خود لحاظ کرده و بهطور مثال از سال 2015 به این سو گوچی از طرحهای ایرانی بهویژه در حیطه طرحهای سنتی بهخوبی بهره برده است. نظر شما دراینباره چیست؟
سبک زندگی غرب با ما متفاوت است. آنها از آزادی بیشتری برخوردارند و مشکلی در ارتباط با نوع پوشش ندارند پس با ذهن باز الهام میگیرند و از داشتههای فرهنگ ما بهره میجویند. ما در ایران قوانینی داریم که کار ما را محدود میکند البته در این فضا است که خلاقیتها بهخوبی شکوفا میشود. از سویی دیگر مشکلات اقتصادی هم ضربه سنگینی به فعالان این عرصه وارد کرده است که شاید برندهای خارجی کمتر با آن درگیر باشند. مردم باید خودشان متوجه شوند که چه چیزی مناسب هویتشان است. جامعه ما در حال حاضر آسیبپذیر و زخمخورده است و مشکلات اقتصادی جوانان را نه فقط در حوزه مد و لباس که در بسیاری از موارد به سوی مخاطرات سوق میدهد.
برای تثبیت جایگاه مدلینگ در چرخه مد و لباس چه دغدغههایی دارید؟
دلم میخواهد یک سری همایشها مدام ترتیب داده شود و جا بیفتد که مدلینگ یعنی چه؟ این برخورد شدید در این حیطه باید برداشته شود. یک مدل یک الگو رفتاری دارای شناسنامه است. وقتی یک مدل شناخته میشود خودش ناخودآگاه در یک چارچوب و اصول اخلاقی قرار میگیرد چون میداند که کد شناسایی دارد و باید طبق چه قوانینی در این کشور حرکت کند پس کنترل چنین مسئلهای تبدیل به معضل نمیشود اما وقتی این اتفاق پشت درهای بسته رخ میدهد افرادی سودجو هستند که از نوجوان و جوان ما سوءاستفاده میکنند و همین امر موضوع مدلینگ را در ایران بغرنج کرده است. حتی بسیاری از افراد که وارد سینما میشوند ناخودآگاه به سمت این تفکر سوق داده شدهاند که صورتها باید دستکاری شود و بینی کوچک، چشمهای روشن، لبهای درشت و امثالهم رمز پیشرفت است. کافی است برویم مطب جراحان پلاستیک و با آن صف عریض و طویل جهت جراحی مواجه شویم که اتفاقاً بسیاری از افراد هم بعد از عمل با صورتی مواجه هستند که اساساً از تقارن هم خارج شده است. همه اینها آیتمهای هستند که در نوع پوشش هم اثر میگذارند.
به نظر شما برای اصلاح طرز تفکر منفی نسبت به پدیده مدلینگ چه باید کرد؟
گام اساسی باید از دوران کودکی آغاز شود. کودکان ما باید با حیطه خوشپوشی، زیبا پوشی، اخلاق، رفتار و استایل فردی آشنا شوند که ناخودآگاه هر فرد و جامعهای را الگو خود قرار ندهند. بچههای ما یا به پشت سر نگاه میکنند یا به اطراف خود. برخی تناقضات باعث میشود که نوجوان دچار سردرگمی هویت شود و اینجا نیاز به تربیت اخلاقی درست بیش از هر زمانی احساس میشود. کودکان ما باید یاد بگیرند استایل خود را بسازند. بدون آموزش و ایجاد آگاهی در زمینه اصول تشریفات و بیبهرگی کودکان و نوجوان از پروسههای آموزش، اعتمادبهنفس حاصل نمیشود راه به جایی نمیرود پس جوان مجبور است میلیونها تومان برای ظاهر خود هزینه کند اما هنوز هم ازخودراضی نباشد.
کمی برای ما از آسیبهای فعالیتهای زیرزمینی در زمینه مدلینگ بگویید که برخوردهای سلبی نهتنها آنها را از بین برده که روزبهروز به تعداد آنها افزوده نیز میشود.
وقتش رسیده که برخورد سلبی با پدیده مدلینگ را کنار بگذاریم. متأسفانه در داخل کشور عکاسیهای مدلینگ در حال انجام است و بهویژه دختران به دلیل نبود کار و نیاز به درآمد جذب این نوع فعالیتهای حتی به نام همکاری با کمپانیهای ترک میشوند. جالب است برخی به دلیل نوع آرایش قابل تشخیص نیستند که اینها دختران ایرانند. آنها بجای اینکه در قالب الگوی اسلامی و ایرانی برای مملکت خودمان فعالیت کنند بهشدت مورد سوءاستفاده قرار میگیرند، در ابتدا درآمدهای خوبی هم کسب میکنند، اما در ادامه آسیبهای بسیار میبینند. در کشورهای دیگر کمپانیهایی رسمی وجود دارند که افراد شاغل در آن از مدل اجازه سوءاستفاده ندارند. خارج از ایران عکاس حق ندارد مدل را انتخاب کند، اما در اینجا عکاس به خود اجازه میدهد که خودش مدل را انتخاب کند چون بانک و منبع قانونی هم وجود ندارد که یک طراح و صاحب برند نیاز خود در زمینه مدل را مرتفع کند.
لطفاً درباره جدیدترین کتاب خود در زمینه مد و لباس توضیح دهید؟
کتابی با نام شناخت آناتومی بدن را در حال تکمیل دارم شامل آیتمهایی همچون آشنایی با اصول استایل فردی، نوع نگرشها، نوع چهرهها، انواع پوشت و عواملی دیگر که میتواند زمینه شناخت فرد از جسم خود را ایجاد کند و چه بسا راهگمکردههای که میتوانند انتخابهای درستی در بحث پوشش داشته باشند. وقتی هر یک از ما استایل خود را بشناسیم و با الفبای دیزاین و سبک شناسی آشناییم بهراحتی میتوانیم لباس مناسبی برای محافل گوناگون انتخاب کرده و نیازی هم به راهنمایی و تذکرات دیگران نیست.
نقش برخی ممنوعیتها در تغییر جهت مد جامعه را چگونه میبینید؟ مثلاً ممنوعیت فروش مانتوهای جلوباز.
مقولهای که سالهاست با آن مواجهیم بحث اعتراضات مردم نسبت به برخی ممنوعیتهاست. مثلاً مانتوی جلوباز که طی روزهای اخیر فروشش ممنوع شده به خودی خود اشکال ندارد، اما نحوه استفاده مهم است که باید بررسی شود. وقتی هر نوع پوشش خارج از عرف باشد نازیباست، پس این ربطی به نوع تولید و طراحی ندارد. مانتوهای جلوباز بسیار راحت هستند. وقتی این بهعنوان یک تولیدی پشت ویترین مغازه میرود بهتر است آن هم در کنارش قرار گیرد تا مخاطب الگو گرفته و استفاده بجایی از آن داشته باشند. ایکاش فرهنگهای حاکم بر دیگر کشورها را عمیقاً و کامل ببینیم. ما آزادی غرب را میبینیم، اما توجهی به چارچوبها نداریم، یعنی هر فردی نسبت به فضایی که در آن ورود میکند حق انتخاب دارد و هیچکس خارج از عرف جامعه خود وارد حیطه انتخاب نمیشود. در غرب افراد نسبت به جایگاه خود رفتار درستی دارند. در تمام دنیا احترام به عرف باب است که در ایران رنگ و لعاب دینی هم به خود گرفته. ما باید واقعیت درون مردم را ببینیم نه آنچه بدان اعتراض دارند. ما امروز با طیف وسیعی از اعتراضات مواجهیم که بهنوعی حدود اعتدال را هم بر هم زده است. اگر این اعتدال ایجاد شود بسیاری از معضلات ما در امر پوشش هم مرتفع میشود. مردم ما به اصول اخلاقی واقفند، اما گاه مشکلات بزرگتر موجب شده که افراد از سر لجاجت بسیاری از چارچوبها را هضم نمیکنند و بر خلاف جریان آب شنا میکنند.
یکی از تفاوتهای مهم میان ایران و غرب در حوزه فشن، وجود کلونیها و فضاهای آموزشی ارائه خدمات آموزش سبک زندگی است. نظرتان دراینباره چیست؟
بله. متأسفانه در ایران فعالیتها در این زمینه آموزشی محدود شده و هر فردی حاضر نیست این شکل از خدمات را ارائه دهد. پیشنهاد میکنم این کار از مهدهای کودک آغاز شود. فرزندان ما جذابیتها را میبینند. بچههای ما از مسیر دنیای مجازی همه چیز را میبینند. این نوع آموزش را باید از مهدهای کودک آغاز کرد. اینکه کودک دوست دارد چه رنگ لباسی را بر تن کند اهمیت دارد. بسیاری از فرزندان با پدر و مادرها در تضاد هستند و متأسفانه لباسهایی خریداری میشود که کودک حاضر نیست یک بار هم آن را بر تن کند. این نیاز به آموزشی دوسویه در ارتباط با سبک پوشش را ایجاد میکند. کودکان باید خود را بشناسند، اعتماد به نفس پیدا کنند و از سنین پایین برای موضوع پوشش و استایل اهمیت قائل شوند.
مدتی پیش اعلام کردید که قرار است در این زمینه وارد حوزه برنامهسازی برای رسانه ملی شوید. این تصمیم به کجا رسید؟
برای تولید یک برنامه در شبکه سه سیما ماهها رایزنی کردم برای ساخت یک برنامه در زمینه مد و لباس، اما به یکباره دیدیم افرادی که با ما وارد مذاکره شدند به یکباره بایکوت شدند و خبری از آنها نیست. ما سرمایهای هم صرف این کار کردیم. افرادی انتخاب شدند. استودیوهایی قرار شد با ما همکاری کنند و درصدی از میزان درآمد برنامهسازی هم به آنها تعلق میگرفت. در پس این سهلانگاری صداوسیما، خسارتهایی هم به ما هم وارد شد و بعد شاهد پخش آیتمهایی از تلویزیون بودیم که از ایده ما نشئت گرفته بود. شرمندهام از این همه رفتار غیرحرفهای.
و سخن پایانی؟
هر فردی باید در جایگاه خود قرار گیرد. اگر دغدغه من طراحی لباس است باید در این حیطه دل بسوزانم. اگر دغدغه من ورزش است نخواهم توانست در عرصه مدلینگ خدمت کنم، پس یاد بگیریم و بدانیم باید به دنبال اولویتهای نخستمان برویم.