طالبان هرگونه آتش‌بس را به ضرر منافع خود می‌بیند/ ترامپ به دنبال ورود مزدوران نظامی به افغانستان

رویداد۲۴«پیرمحمد ملازهی» تحلیلگر مسائل جنوب آسیا با اشاره به اعلام آتش‌بس سه‌ماهه از سوی رئیس‌جمهوری افغانستان در گفتگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: از دید اشرف غنی، جنگ در افغانستان به صلح منجر نمی‌شود و تنها راه حل وضعیت فعلی طی شدن روند سیاسی است. این‌که اشرف غنی آتش‌بس «مشروط» سه‌ماهه را اعلام می‌کند نشان از این دارد که مطمئن نیست که آیا طالبان با این موضوع موافقت می‌کند یا خیر و نهایتاً شاهد بودیم در کمتر از ۲۴ ساعت پس از سخنان وی، «هبت‌الله آخوندزاده» رهبر طالبان به سخنان اشرف غنی پاسخ منفی داد و اعلام کرد که نبرد با نیرو‌های دولتی افغانستان همچنان ادامه خواهد داشت. مقصود وی این است که اگر طالبان قرار باشد مصالحه کند، بدون تردید باید منافعش تامین شود.

وی افزود: در این میان پاکستان در مورد هدایت و اینکه طالبان را چگونه خط‌دهی کند، بسیار مبهم عمل می‌کند؛ به طوری که داده‌ها نشان می‌دهد بخشی از طالبان به سمت مذاکره و فعالیت سیاسی گرایش پیدا کرده‌اند و بخشی دیگر به عنوان هسته تندرو در حال جنگ هستند وامیدوارند که از راه اعمال فشار نظامی بتوانند حرف خود را به کُرسی بنشانند. این در حالی است که بخشی از پیشنهاد اشرف غنی مبنی بر آتش‌بس سه ماهه را باید در راستای تبلیغات به نفع خودش قلمداد کرد و این پیام را به مخالفانش مخابره می‌کند که اگر هیچ گشایشی در بحث صلح اتفاق نمی‌افتد، دلیلش کارشکنی‌هایی است که از بیرون خط‌دهی می‌شود.

اینکه دیده می‌شود رهبر طالبان بلافاصله آتش‌بس مذکور را رد می‌کند هم به نوعی جنبه تبلیغاتی دارد، اما اگر پاکستان نتواند طالبان را کنترل یا هدایت کند، بدون تردید اوضاع وخیم می‌شود. اگر آن‌ها وارد مصالحه شوند، طرح حکمتیار که از قدیم به آن اشاره کرده بود معنا پیدا می‌کند. یعنی اینکه برخی مناطق به علاوه چند وزارتخانه به طالبان داده شود.

این تحلیلگر مسائل شبه‌قاره با اشاره به سناریوی بعدی طالبان، گفت: طالبان همچنان به دنبال احیاء امارت اسلامی است، اما طبیعتاً نمی‌تواند کابل و ارگ را تحت تسلط خود قرار بدهد؛ چراکه ایالات متحده نمی‌گذارد طالبان در کابل دست به چنین کاری بزند و نهایتاً آن‌ها روی ولایت غزنی که اکثریت با پشتون‌ها است، سرمایه‌گذاری خواهند کرد. البته این ولایت نقطه آغاز اختلاف میان پشتون‌ها، هزاره‌ها و تاجیک‌ها به حساب می‌آید و از سوی دیگر باید دید دست‌های پشت پرده در این سناریو چه خواهند کرد. اگر قرار باشد طالبان در غزنی مستقر باشد یا آنجا را اشغال کند، بدون تردید باید مرزبندی قومیتی مشخص باشد تا جلوی هرگونه تهدید گرفته شود.

وی در پایان تصریح کرد: عملیاتی کردن چنین سناریویی بدون تردید جغرافیای جنگ در افغانستان را تغییر خواهد داد، اما در این بین نگاه ایالات متحده به افغانستان هم مهم است. درست است که آن‌ها بحث مذاکرات مستقیم با طالبان را بیان کرده‌اند، اما اینکه دیده می‌شود از ورود نیرو‌های نظامی خصوصی مانند بلک‌واتر به افغانستان سخن می‌گویند، موضوع خطرناکی است. آمرکا تجربه ورود این نیرو‌ها در عراق را دارد، اما باید توجه داشت که نگاه ترامپ به این موضوع کاملاً اقتصادی است. آمریکا در افغانستان حدود ۴۵ میلیارد دلار هزینه کرده و اجساد سربازانش که به خانه برمی‌گردند برای آن‌ها هزینه دارد؛ از این رو ترامپ به این می‌اندیشد که اگر نیرو‌های خصوصی نظامی به افغانستان بفرستد، میزان این هزینه کم خواهد شد و مسئولیت حقوقی و سیاسی هم متوجه او و کشورش نخواهد بود.