واکاوی حادثه آتش‌سوزی ‌مریوان از زبان بازماندگان/ شاهدان عینی دوبار صدای انفجار شنیدند

رویداد۲۴ حوالی ظهر سوم شهریور سال‌جاری بود که دود ناشی از آتش‌سوزی در جنگل‌های روستای پیله و سلسلی در شهرستان مریوان به آسمان برخاست. حجم آتش سوزی به اندازه‌ای زیاد بود که مردم محلی و فعالان محیط زیست نتوانستند دست روی دست بگذارند و منتظر نیرو‌های امدادی شوند پس خودشان دست به کار شدند و برای مهار آتش‌سوزی به منطقه رفتند. در این میان ۲ نفر از نیرو‌های سازمان منابع طبیعی به نام‌های محمد پژوهی و رحمت حکیمی‌نیا و ۲ نفر از اعضای انجمن سبز چیا در مریوان به نام‌های شریف باجور و امید حسین‌زاده (کهنه‌پوش) دچار حادثه شده و فوت کردند. نقل قول‌های زیادی درباره نحوه مرگ این افراد تاکنون روایت شده است. مسئولان استانی و شهرستان مریوان گفته‌اند علت فوت این افراد براثر خفگی ناشی از دود آتش‌سوزی بوده، ولی در مقابل خانواده فوت شدگان روایت دیگری دارند و علت مرگ را حادثه انفجار می‌دانند.

چه بر سر برادرم آمد

محمد باجور برادر شریف باجور درباره مرگ برادرش گفت: برادرم فعالیت‌های بسیاری در خصوص اطفای حریق و محافظت از جنگل‌های این مناطق انجام می‌داد. شریف بدون کوچکترین چشم‌داشتی هر کجا آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس به وقوع می‌پیوست می‌رفت و آن‌ها را مهار می‌کرد.

محمد مدعی شد: روز حادثه مردم می‌گفتند هنگام حادثه در منطقه دو بار صدای انفجار شنیده‌اند و اینکه می‌گویند برادرم و افرادی که همراهش بودند بر اثر خفگی ناشی از دود آتش‌سوزی فوت شدند را نمی‌پذیریم، زیرا برادرم شریف بیش از بیست سال در زمینه اطفای آتش‌سوزی جنگل‌ها تجربه داشت بنابراین سوال من این است که چرا این اتفاق افتاد؟ چه بر سر برادرم آمد؟

روز حادثه انفجار‌هایی در منطقه صورت گرفت

کاوه کردستانی عضو انجمن سبزه‌چیا در مریوان نیز با تکرار این ادعا گفت: به نظرم این افراد بر اثر انفجار نامشخص که در داخل آتش‌سوزی رخ داده فوت کردند، همان روز نیز سلیمی، رئیس سازمان امداد و نجات کشور در شبکه خبر گفت: «انفجار‌هایی هم در منطقه صورت گرفته»؛ اما هنوز مشخص نیست انفجار‌ها بر اثر مین بوده یا مواد منفجره دیگر، اصلا چرا آن انفجار‌ها صورت گرفته است، آن دو نفر که از نیرو‌های پیمانی سازمان منابع طبیعی بودند به دلیل سن کم و تجربه زیادی که در زمینه اطفای آتش‌سوزی نداشتند، ممکن است بر اثر دود ناشی از آتش‌سوزی خفه شده باشند، ولی شریف و امید با تجربه‌هایی که در زمینه اطفای حریق داشتند امکان ندارد خفه شده باشد.

روز بعد از حادثه مرگ این چهار نفر ما با فرماندار مریوان جلسه داشتیم. در آن جلسه گفتیم که در این حادثه انفجار رخ داده و خواستیم تکلیف انفجار هر چه بوده حالا چه انفجار مین و چه مواد منفجره دیگر، مشخص شود

کردستانی افزود: این دو نفر در طول سالیان زیادی آتش‌سوزی‌های جنگل‌های زاگرس بالغ بر سه الی چهار هزار مورد را اطفا کرده‌اند و آن‌قدر تجربه داشته‌اند که در دام آتش‌سوزی نیفتند.

وی ادامه داد: روز بعد از حادثه مرگ این چهار نفر ما با فرماندار مریوان محمد شفیعی جلسه داشتیم. در آن جلسه گفتیم که در این حادثه انفجار رخ داده و خواستاریم که تکلیف انفجار هر چه بوده حالا حاصل از انفجار مین و یا مواد منفجره دیگری که آنجا رخ داده مشخص شود و اصلا این انفجار بر اثر چه چیزی رخ داده است؟ وی در پاسخ به سئوال ما گفت که اجساد را تحویل پزشکی قانونی داده‌ایم و باید منتظر جواب باشیم.



منابع ما نیز باید پاسخ پزشکی قانونی را تایید کنند

عرفان حسینی مدیرعامل انجمن سبزه‌چیا شهرستان مریوان هم گفت: آتش‌سوزی از دو روز قبل شروع شده بود و این فعالان برای اطفای حریق به آنجا رفتند. روز حادثه حالا به چه دلیلی دوباره مجددا شعله‌ور شد، نمی‌دانیم این آتش‌سوزی و تمامی آتش‌سوزی‌های این منطقه عمدی هستند، اما فعلا نمی‌توانیم خیلی شفاف بگوییم که این مورد هم عمدی بوده، ولی یک‌سری حدس و گمان‌ها وجود دارد که منتظر جواب از سوی ارگان‌های مربوطه هستیم.

وی عنوان کرد: ما انتظار داریم که علت مرگ این افراد نه به خاطر ما و یا روشن شدن افکار عمومی جامعه بلکه به خاطر خانواده‌های آن‌ها شفاف اعلام شود. این خانواده‌ها خیلی مستاصل هستند و این بی خبری حق‌شان نیست.

حسینی ادامه داد: شریف و امید حسین‌زاده سال‌هاست که در مهار آتش‌سوزی‌های جنگل‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام و حتی کردستان عراق شهر به شهر و منطقه به منطقه رفته و هر کجا آتش‌سوزی رخ می‌داد خاموش می‌کردند و گاه آتش‌سوزی‌هایی با گستردگی ۹۰۰ الی ۱۰۰۰ هکتار در این مناطق به وقوع پیوسته که این افراد به راحتی آن‌ها را اطفا کردند و کوچکترین آسیبی به آن‌ها نمی‌رسید.

وی اظهار داشت: سال ۸۹ نیز دقیقا مشابه همین آتش‌سوزی در این منطقه به وقوع پیوست و همین افراد ۹۰۰ هکتار را بعد از چهار الی پنج روز خاموش کردند و ما نمی‌گوییم که این حادثه عمدی بوده، ولی برای ما قابل قبول هم نیست افرادی که نیرو‌های استان‌های دیگر را در زمینه خاموش کردن جنگل‌ها و آتش‌نشان‌های مریوان آموزش می‌دادند و از زبده‌ترین و کارآزموده‌ترین اعضای انجمن سبزه چیا بودند به راحتی در این آتش‌سوزی گیر افتاده و دچار سوختگی و خفگی شده‌باشند. احتمالا در حین آتش‌سوزی انفجاری رخ داده و مشکلی پیش آمده است.

مدیرعامل انجمن سبزه‌چیا ادامه داد: صداوسیمای کردستان با یکی از مصدومان حادثه که به شهر سنندج منتقل شد و فیلمش موجود است مصاحبه کرده بودند. این فرد می‌گوید در حین اطفای حریق صدای انفجار مهیبی به گوش رسید که چهار نفر در میان شعله‌ها بر سر انفجار گیر افتادند. این فرد که شاهد عینی حادثه بود از ناحیه کمر دچار سوختگی شده است.

حسینی تصریح کرد: پزشکی قانونی هرچه اعلام کند برای ما نیز باید قابل قبول باشد. امیدواریم پزشکی قانونی بنابر سوگندی که یاد کرده پایبند بوده و واقعیت را در مورد مرگ این عزیزان اعلام کند.

وی در پایان گفت: با وجود تنش آبی در کشور، کوه‌های زاگرس هنوز هم حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد از آب شرب ایران را تامین می‌کنند پس چرا باید هر از چندی دچار آتش‌سوزی شوند. چند نفر دیگر باید بمیرد تا شاید مدیران از خواب غفلت بیدار شوند. هم‌اکنون تنش بر سر آب در برخی از شهر‌های ما به وجود آمده، ولی متاسفانه این موضوع برای سازمان محیط‌زیست و منابع طبیعی ایران اولویتی ندارد. کشور‌های دیگر با وجودی که میانگین بارندگی در آن‌ها از ایران کمتر است، ولی با مدیریت صحیح به مشکل بحران آب برنمی‌خورند. چرا با عاملان این اتفاق برخورد نمی‌شود؟

مسئولان برای دلجویی نیامدند/ کودک امید فقط ۱۵ روزه بود

در ادامه عثمان کهنه‌پوش (حسین زاده) عموی امید در رابطه با مرگ برادرزاده‌اش در این حادثه گفت: وقتی به بیمارستان رفتیم و خبر فوت امید را به ما دادند تعدادی از بچه‌های انجمن که همراهشان بودند گفتند هنگام خاموش کردن آتش‌سوزی صدای انفجار شنیدند که باعث شعله‌ور شدن بیشتر آتش شده بود. در همین حین قاضی کشیک دادگاه آمد و به ما گفت: می‌خواهید اجساد کالبدشکافی شوند که ما گفتیم بله و آن‌ها گفتند اجساد جهت کالبدشکافی باید به سنندج منتقل شوند. ما نیز جهت مراحل قانونی و تنظیم شکایت به دادگستری شهرستان رفتیم، اما بلافاصله اجساد را به پزشکی قانونی مریوان منتقل کرده و همانجا کالبدشکافی می‌کنند در صوری که قاضی کشیک به ما گفته‌بود تجهیزات نداریم و اجساد به سنندج منتقل می‌شود که این مساله برای ما ایجاد ابهام کرده است.

حسین‌زاده ادامه داد: پیکر‌ها کاملا سوخته بود و امید را از روی انگشتر عقیقی که دستش بود شناسایی کردیم. شریف نیز از روی مو‌های سرش که از پشت بسته بود شناسایی شد.

عموی امید ادامه داد: امید بار‌ها به دلیل بحث بازیافت زباله‌ها در مریوان و شریف هم بخاطر مخالفت با احداث مکان تخلیه آلودگی‌های زیست محیطی پالایشگاه نفت در این شهرستان با برخی به مشکل برخورده بودند.

وی اضافه کرد: مسئولان هیچ ارگانی جهت دلجویی از خانواده برادرم برای مرگ فرزند عزیزشان نیامدند و تنها تسکین درد آن‌ها وجود اعضای انجمن و فعالان مدنی و جمع کثیری از مردم مریوان بود که در مراسم تشییع، زن و مرد و کودک شرکت کردند. امید، جانش را برای حفظ محیط زیست و جنگل‌های این شهرستان داد. برادر زاده‌ام مسیر خود را به درستی انتخاب کرد. امید پدری است که تنها فرزندش را که ۱۵ روز بود به دنیا آمده بود، سیر در آغوش نگرفت.

پزشکی قانونی جوابی نداد

در پی پیگیر‌ها برای شنیدن پاسخ و توضیحات پزشکی قانونی مریوان چندین بار با این سازمان تماس گرفته شد، اما مسئولان مربوط از ارائه پاسخ خودداری کردند.