روابط رئیس جدید پارلمان عراق با ایران چگونه است؟/ تلاش ریاض و واشنگتن برای انتخاب دولت جدید بغداد

رویداد۲۴ پس از گذشت پنج ماه از برگزاری انتخابات پارلمانی عراق، در رقابتی غیرقابل پیش‌بینی، یک سیاستمدار جوان با کارنامه‌ای قابل توجه به ریاست چهارمین دوره پارلمان عراق رسید تا شمارش معکوس برای انتخاب نخست وزیر جدید این کشور آغاز شود. «محمد ریکان الحلبوسی» ۳۶ ساله، سیاستمدار عراقی عرب سنی، استاندار سابق الانبار و عضو فراکسیون الحل و ائتلاف فتح به رهبری «هادی العامری» ائتلاف نزدیک به ایران است.

الحلبوسی دارای مدرک لیسانس مهندسی عمران از دانشگاه «المستنصریه» بغداد بوده و در سال ۲۰۰۶ نیز در همین رشته و دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیل شده است. الحلبوسی ۳۶ ساله، همچنین داراه دیپلم زبان انگلیسی از دانشگاه المستنصریه بغداد است.

وی شنبه گذشته در رقابت با سلیم الجبوری و خالد العبیدی توانست حمایت اکثریت کرسی‌های پارلمان را کسب کند و با ۱۶۹ رای از مجموع ۲۹۸ نماینده حاضر در مجلس به ریاست پارلمان عراق برسد. وی پیشتر و در سال ۲۰۱۴ نیز به مدت کوتاهی به ریاست پارلمان عراق رسید، اما این کرسی را به محمد الغلاب واگذار کرد و به استانداری الانبار رفت.

حلبوسی اگرچه از سوی ائتلاف فتح برای ریاست پارلمان عراق معرفی شده بود، همین موضوع باعث شد این شائبه ایجاد شود که حلبوسی گزینه نزدیک به ایران است و این انتخاب نشان از نفوذ تهران در بغداد دارد، اما نکته قابل توجه در این زمینه آن است که حلبوسی حمایت ائتلاف سائرون به رهبری مقتدی صدر به عنوان ائتلاف پیروز در این انتخابات و همچنین کرد‌ها را در اختیار داشت. علاوه بر آن حلبوسی را سیاستمداری بی طرف و همه جانبه می‌دانند که همین موضوع منجر به انتخاب وی به عنوان رئیس پارلمان عراق شده است.

با این حال، خبرگزاری فرانسه در خبری بعد از انتخاب الحلبوسی نوشت که رئیس جدید پارلمان عراق سیاسیون نزدیک به ایران است. این رسانه فرانسوی نوشت «الفتح» به ریاست هادی العامری که مورد حمایت ایران است، موفق شد با حمایت از حلبوسی، در تاریخ عراق «کم‌سن‌ترین فرد» را به ریاست پارلمان این کشور برساند.

وبگاه خبری «الیمن العربی» در واکنش به انتخاب الحلبوسی نوشت که «محور ایران در عراق توانست با انتخاب حلبوسی به عنوان رئیس پارلمان اولین دستاورد خود را محقق کند».

حلبوسی در نخستین اظهارنظرخود پس از پیروزی در این رای گیری، تروریسم را در اولویت سخنان خود قرار داد و خواستار مبارزه همه جانبه با تروریسم شد. وی همچنین در پاسخ به پیام تبریک علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران، از وی برای سفر به بغداد دعوت کرد و از حمایت‌های ایران در مبارزه این کشور علیه داعش تشکر کرد.

بغداد، همچنان دنباله روِ تهران است؟

حیدرالعبادی نخست وزیر سابق عراق که خود را برای دور جدید نخست وزیری در این کشور آماده می‌کرد، به توصیه آیت الله سیستانی مرجع عالی شیعیان از گردونه رقابت‌ها کنار رفت تا رسانه‌های خارجی تیتر اعمال نفوذ ایران و حذف آمریکا در تشکیل دولت جدید عراق را منتشر کنند و بنویسنند نگرانی‌هایی درباره روی کار آمدن نخست وزیر نزدیک به ایران در عراق وجود دارد.

بر اساس قوانین عراق، نخست وزیر این کشور باید یک عرب شیعه باشد آنطور که رئیس پارلمان باید فردی از اعراب سنی و رئیس جمهور نیز از کرد‌های عراق باشد. طی پنج ماه گذشته گمانه‌زنی‌های بسیاری درباره اینکه چه فردی قرار است به نخست وزیری عراق برسد مطرح می‌شد و اکنون نیز چندین گزینه از جمله عادل عبدالمهدی، جعفر صدر (پسر عموی مقتدی صدر)، فالح الفیاض، مشاور امنیت ملی عراق، قصی السهیل، رهبر پیشین در جریان صدر و معاون سابق رئیس پارلمان، محمد شیاع السودانی، وزیر کار و امور اجتماعی، علی دوای استاندار فعلی میسان، صالح الحسناوی، وزیر بهداشت پیشین و ضیاء الاسدی رئیس دفتر جریان صدر برای تصدی این گزینه مطرح هستند.

در انتخابات اخیر که میزان مشارکت مردم زیر ۵۰ درصد بود ائتلاف مقتدی صدر با عنوان سائرون موفق شد ۵۴ کرسی را بدست بیاورد، در جایگاه دوم ائتلاف هادی العامری با عنوان فتح و با ۴۷ کرسی قرار گرفت، سپس ائتلاف نصر به ریاست حیدرالعبادی و با کسب ۴۲ کرسی قرار گرفت. البته کرسی‌های واقعی جریان صدر که به حزب استقامات تعلق دارد حدود ۳۰ کرسی می‌باشد، اما مقتدی صدر بدلیل ائتلاف با احزاب کمونیست و لائیک توانست در جایگاه اول قرار گیرد.

بر همین اساس تاکنون دیدار‌های مختلفی میان سیاستمداران عراقی در راستای رایزنی برای انتخاب نخست وزیر جدید این کشور برگزار شده است، عراق همچنین طی یک ماه گذشته شاهد تنش و بحران‌های داخلی و اعتراضات گسترده و همچنین حمله به اماکن دیپلماتیک ایران و آمریکا در شهر‌های مهم و کلیدی خود همچون بصره بود، موضوعی که نشان می‌دهد اهمیت انتخاب نخست وزیری با تلاش آمریکا و عربستان برای مقابله با تهران در عراق و به دست گرفتن آینده قدرت در این کشور ارتباط جدی و معناداری دارد، چرا که واشنگتن و ریاض به دنبال آن هستند تا مانع از ادامه نفوذ ایران در عراقِ امروز پس از شکست داعش باشند.