بازی بزرگان برای جانشینی هاشمی‌ها/ گزینه‌های ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام چه کسانی هستند؟

رویداد۲۴ میثم سعادت: با وفات محمود هاشمی شاهرودی، بار دیگر صندلی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام خالی ماند و بار دیگر گمانه‌زنی برای انتخاب ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، آغاز شده است. گفته شده ریاست این دوره مجمع مانند دوره‌های گذشته غیرروحانی نخواهد بود، با اینهمه هنوز چیزی معلوم نیست.

 

مجمع تشخیص مصلحت نظام به خصوص در سال‌های ریاست هاشمی رفسنجانی، محلی استراتژیک به شمار می‌رفت، چه اینکه حسن روحانی از مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص، به ساختمان ریاست جمهوری رفت.

 

در ادامه برخی از جدی‌ترین گزینه‌های ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را بررسی می‌کنیم:

۱- حسن روحانی: به جز حسن روحانی، رئیسان جمهور سابق ایران (خاتمی و احمدی نژاد) احتمالا شرایط ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را دارا نیستند. با این حال مشخص نیست میزان اعتماد متقابل بین مسئولان ارشد نظام و دولت روحانی تا چه اندازه بالا باشد. حسن روحانی هم سابقه کار در مجمع تشخیص مصلحت نظام را دارد و هم نسبت به سایر گزینه‌ها محبوبیت بیشتری دارد.

۲- صادق آملی لاریجانی: تابستان آینده دوران ریاست صادق لاریجانی بر قوه قضائیه به پایان می‌رسد و تا امروز روال این بوده که حکم ریئسان قوه قضائیه، فقط برای یک دوره تمدید شود؛ لذا آیت‌الله صادق لاریجانی نیز آماده پذیرش مسئولیتی دیگر خواهد شد و بعید نیست این مسئولیت، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام باشد و صادق لاریجانی برای دومین بار جایگزین هاشمی شاهرودی شود.

۳- محمد علی موحدی کرمانی رییس موقت مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از وفات هاشمی رفسنجانی بود، اما بعد از مدتی این مسئولیت را به هاشمی شاهرودی داد. او حالا دبیرکل جامعه روحانیت، از تشکیلات محوری و اصلی اصولگرایان است و همین مسئله می‌تواند انتقادات به مجمع را افزایش دهد. موحدی کرمانی در چند سال اخیر، گاهی غیبت‌های طولانی از نمازجمعه تهران داشته است که برخی آن را به بیماری‌های این روحانی ۸۷ ساله مربوط می‌دانند و شاید سپردن مسئولیت به فردی که از دو رئیس مرحوم مجمع تشخیص سن بالاتری دارد، مقبول تصمیم‌گیران ارشد نظام نباشد. شاید هم خود او این موضوع را می‌دانسته که گفته ریاست مجمع را قبول نخواهد کرد.

۴- آیت الله احمد جنتی نیز مثل موحدی کرمانی با مشکل کهولت سن مواجه است. او دهه دهم  عمر خود را می‌گذارند. از طرفی او ریاست شورای نگهبان را بر عهده دارد و در حالی که قرار است مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرجع رسیدگی به اختلافات شورای نگهبان و مجلس باشد، ریاست او به مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌تواند روی نتیجه این اختلافات اثرگذار باشد.

۵- محسن رضایی جدی‌ترین گزینه غیر روحانی که شاید بیشتر از سایر گزینه‌های گفته شده، تمایل دارد در مسئولیتی سنگین قرار بگیرد و کارایی خود را نشان دهد. محسن رضایی که این روز‌ها به خاطر اظهارات و توئیت عجیبش در باره عملیات کربلای ۴ بار دیگر به صدر اخبار بازگشته است، همواره در ادبیات سیاسی ایران، یک سیاستمدار شکست خورده محسوب می‌شود.

۶- ابراهیم رئیسی هر چند به عنوان گزینه جدی ریاست قوه قضائیه مطرح شده است، اما یکی از گزینه‌های جدی ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام است و به خصوص اصولگرایان تمایل دارند او در مسئولیتی مهم به کار گمارده شود تا به خصوص افرادی که در انتخابات در ستاد‌های انتخاباتی رئیسی فعالیت کردند، از فعالیت‌های انتخاباتی خود سرخورده نشوند.

۷- علی اکبر ناطق نوری مرد به عزلت نشسته سیاست ایران است که هم بین اصولگرایان و هم بین اصلاح طلبان مقبولیت خوبی دارد و مثل هاشمی رفسنجانی، می‌تواند نقش متعادل کننده را در مجمع تشخیص مصلحت ایفا کند. با این حال خروج ناطق نوری از بازرسی دفتر رهبری نشان از آن دارد که شیخ نور دیگر تمایلی به پذیرش مسئولیت‌های سنگین ندارد و همچنان سکوت و انزوا را برای سال‌های آخر فعالیت سیاسی خود، ترجیح می‌دهد.

۸- محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق ایران، شاید به خاطر استراتژی جذب حداکثری، فرصتی دیگر برای خدمت بیابد. کسی از پشت پرده‌های سیاست خبر ندارد، اما احمدی نژاد حتی بعد از رد صلاحیت در انتخابات ریاست جمهوری، همچنان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده است. همچنان که هاشمی رفسنجانی هم بعد از رد صلاحیت در انتخابات ریاست جمهوری، همچنان ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده داشت.