بلاتکلیفی شهرداری تهران در مقابل نیروهای مازاد/ استراتژی سکوت در معاونت منابع انسانی شهرداری!
رویداد۲۴ حمیدرضا کشاورز: تعداد کارکنان شهرداری تهران چقدر است؟ این سوالی است که زیاد از مدیریت شهری پرسیده می‌شود. واقعا چند نفر پرسنل قراردادی و رسمی در شهرداری تهران مشغول به کارند؟
گفته می‌شود در سال ۸۴ که محمود احمدی نژاد هدایت شهرداری تهران را به محمدباقر قالیباف سپرد، تعداد کل نیروهای کارگری و کارمندی شهرداری تهران اعم از قراردادی و رسمی ۱۷ هزار نفر بود. قالیباف که در شهریور۸۴ برنامه‌ای برای اداره شهر تهران نداشت؛ در صحن علنی شورای شهر وقت بر دو شعار «خدمت بی منت به مردم» و «داشتن پیوست فرهنگی در هر پروژه» و دو رویکرد «چابک‌سازی سازمانی» (کوچک شدن ساختار) و برون سپاری (واگذاری کار مردم به خود مردم) تاکید کرد.
با استقرار محمدباقر قالیباف بر کرسی مدیریت شهر و انتخاب معاونان، شعارهای مطرح شده در شهریور ۸۴ بر عکس عمل شد و ساختار شهرداری روز به روز گسترده‌تر شد؛ تا آن زمان در شهرداری تهران صرفا یک اداره وظیفه برنامه‌ریزی را در زیر مجموعه معاونت هماهنگی و برنامه ریزی بر عهده داشت اما زمان خداحافظی وی در شهریور ۹۶ در هر معاونت شهرداری (۹ معاونت) یک اداره کل، یک مدیر کل، دو معاون و هریک ده‌ها پرسنل و کارشناس مشغول به کار شدند. نکته عجیب‌تر اینکه بسیاری از این ادارات کل در قراردادهایی، امور جاری خود را به بخش خصوصی واگذار کردند.
مجید فراهانی پیش از این در مصاحبه‌ای با همشهری اعلام کرد «۱۳۰هزار نفر از شهرداری تهران حقوق دریافت می‌کنند» در حالیکه مستندات نشان‌دهنده حاکی از حضور ۶۸ هزار نفر در شهرداری است.
به گزارش رویداد۲۴ حسن رسولی رئیس کمیسیون منابع انسانی شورای اسلامی شهر تهران نیز جانمایی صحیح و مهندسی مجدد این تعداد از نیروهای شهرداری را راهکار مناسب برای ساماندهی وضعیت تعدد منابع انسانی شهرداری می‌داند. سید محمود میرلوحی نیز گفته اعضای شورای اسلامی شهر تهران با کلیات تعدیل نیرو موافقند و آن را اجتناب‌ناپذیر می‌دانند.
محمدباقر قالیباف درباره نیروهای شهرداری تهران گفته چنانچه ۷۰ تا ۸۰ درصد منابع انسانی شهرداری تعدیل شوند، نه تنها اتفاقی نمی‌افتد بلکه خدمات در شهرداری پویا می‌شود؛ این در حالی است که تعداد نیروهای انسانی در شهرداری تهران در دوره مدیریت او تقریبا سه برابر شده بود.
گزارش‌های رویداد۲۴ در شهریور و مهر ماه سال گذشته نشان می‌داد که پرداخت حقوق ماهانه ۶۵۰ میلیارد تومانی به بزرگترین ابرچالش شهرداری تهران تبدیل خواهد شد. مجید فراهانی عضو کمیسیون بودجه پرداخت حقوق را مشکلی فراسازمانی دانسته که شهردار، معاون مالی و اقتصادی و سایر معاونان و مدیران ارشد را از ابتدای هر ماه تا پایان آن درگیر می‌کند. بدین ترتیب تقریبا هیچ پروژه‌ای در شهرداری تهران کلید نمی‌خورد. این وضعیت بحرانی را رویداد۲۴ از حدود ۱۵ ماه قبل پیش بینی کرده و به مسئولان شهرداری تهران در زمان محمد علی نجفی طی چندین گزارش هشدار داده بود.
آبان ماه سال گذشته، محمدعلی نجفی شهردار وقت تهران در همایش فصلی مدیران شهری به ابراهیم شیخ معاون تازه منصوب شده‌اش ماموریت داد وضعیت تعداد پست‌ها، تعداد مشاغل، امکان گردش شغلی، تعداد نیروهای مازاد، تعدد شغل و امکان هرگونه برون‌سپاری را برای تصمیم‌گیری شهردار آماده کند.
همچنین جلسات متعددی در کمیسیون منابع انسانی شورای اسلامی شهر تهران نیز با حضور حسن رسولی، مشاوران کمیسیون، ابراهیم شیخ معاون توسعه منابع انسانی، صادقی مدیرکل منابع انسانی و سایر مسئولان معاونت توسعه منابع انسانی و معاون سازمان شهرداری‌ها به عنوان نماینده وزارت کشور تشکیل شد که در آن جلسات به بحران تعداد انبوه و مازاد نیروها و منابع انسانی شهرداری تهران اشاره شده بود.
در یکی از جلسات این کارگروه که اعضای آن همان اعضای قانونی کمیسیون یا شورای عالی استخدامی بودند، حسن رسولی به مزاح از محمد صادقی مدیر کل منابع انسانی پرسیده بود این چه وضعیتی است؟ چرا باید شرکتی مثل بهره‌برداری مترو ۵۰۰۰ نیروی مازاد داشته باشد؟ صادقی با لبخند پاسخ داده بود ببخشید ما شرمنده‌ایم!
مجوزهایی که برای جذب نیروی انسانی در همه مناطق، ادارات کل، سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه شهرداری تهران صادر می‌شود می‌بایست با نظر اداره کل منابع انسانی باشد، جالب آنکه در دوره قالیباف که محمد صادقی قائم مقام اداره کل منابع انسانی بوده و این اشتباه‌ها رخ می‌داده، مدیرکل فعلی عکس‌العملی نشان نمی‌داده است!
البته نمی‌توان پذیرفت چنین تصمیم‌گیری بدون آگاهی اداره کل منابع انسانی انجام شده باشد چون تعداد جذب نیرو تقریبا نزدیک به ۳۵ هزار نفر است و این فرایندی نامعقول و غیرطبیعی است که هیچکس در اداره کل منابع انسانی به ویژه معاونان کارمندی و کارگری یا قائم مقام آنان نسبت به موضوع بی‌اطلاع باشند.
نکته دیگر اینکه اولا آیا حقوق و دستمزد این ۳۵ هزار نفر که ناخالص آن با احتساب بیمه، مالیات و سایر مازاد بر ۳۰۰ میلیارد تومان در ماه است با یک اظهار شرمندگی پاک می‌شود؟
دوم اینکه آیا مدیری که در فرآیند جذب نیرو در دوره قالیباف تصمیم‌گیر بوده و بحران فعلی یا حداقل بخشی از آن متوجه اوست، شایستگی سمت مدیرکلی را در همان مجموعه دارد؟ این سوالی است که ابراهیم شیخ باید به آن پاسخ دهد و بگوید:
۱) چرا برنامه معاونت توسعه منابع انسانی پس از یکسال هنوز آماده نشده است؟
۲) شیخ که مدعی است فارغ التحصیل رشته منابع انسانی از بهترین دانشگاه‌های کشور است، بهترین راهکار برای خروج از بحران فعلی را چه می‌داند؟
یکی از اصول برنامه‌ریزی موفق، بودجه‌ریزی عملیاتی است. هر سازمانی برای تامین حقوق و دستمزد خود در دوره مالی آتی نیاز به بودجه دقیق مبتتنی بر عملکرد نیروی انسانی دارد. در لایحه بودجه ۹۸ شهرداری جهت هزینه‌های جاری که حقوق و دستمزد نیز بخشی از آن است عینا سرجمع سال ۹۷ دیده می‌شود، به جز آن بخش که در تبصره‌های افزایش حقوق پایه مصوب هیات محترم وزیران دیده می‌شود. این بدان معناست که در سال ۹۸ نیز مانند سال گذشته هیچگونه تعدیل یا ساماندهی در تعداد منابع انسانی شهرداری تهران دیده نشده است.
عدم تغییر به معنای آن است که ابَرچالش تعداد نیروی انسانی شهرداری تهران برای مدیران شهرداری به ویژه معاون توسعه منابع انسانی شهرداری تبدیل به یک مشکل لاینحل شده است.
شورای شهر اعلام کرده تا پایان این دوره می‌خواهد تعداد نیروهای شهرداری را به ۶۰ هزار نفر کاهش دهد، در حالیکه تعداد نیروهای شهرداری در حال حاضر مشخص نیست. ۶۸۰۰۰ نفر محمد علی نجفی یا ۱۳۰۰۰۰ نفر مجید فراهانی؟
گویا استراتژی سکوت ابراهیم شیخ در معاونت توسعه منابع انسانی در عین بی برنامه بودن برای ماندگاری‌اش در دوران شهرداری نجفی و افشانی پاسخ داده است؛ اما شنیده‌ها حاکی است حناچی در حال رایزنی است تا تغییراتی صورت دهد.
