نکاتی درباره رزمایش قطع اینترنت که نمیدانید/ قلمرو اختیارات پدافند غیرعامل به اینترنت رسید!
رویداد۲۴ شرکت سداد یکی از شرکتهای ارائهدهنده درگاه پرداخت اینترنتی در ایران که سهام عمده آن متعلق به بانک ملی است، به کسانی که از خدمات آنها استفاده میکنند، خبر داده با اطلاعیه شاپرک و اعلام پدافند غیرعامل کشور به فرماندهی سردار جلالی، رزمایش قطع اینترنت در ایران انجام خواهد شد. آنگونه که این شرکت خبر داده همه سرویسهای مبتنی بر کارت در تاریخ ۱۳۹۷/۱۱/۷ از ساعت ۱۰ تا ۱۲ بهمدت دو ساعت قطع خواهد شد.
این شرکت در تبصره بعدی خود اعلام کرده قطع اینترنت برای پذیرندگانی است که دارای سرور بیرون از کشور هستند. در این اطلاعیه اعلام شده رزمایش قطع اینترنت باز هم انجام خواهد شد تا در نهایت همه پذیرندگانی که دارای سرور بیرون از ایران اند هستند، سرورهایشان را به درون کشور بیاورند.
بدین ترتیب ۷ بهمن ماه ۹۷ در حالی آغاز خواهد شد که از ساعت ۱۰ تا ۱۲ تمام درگاههای پرداختهای اینترنتی، کارتخوانهای فروشگاهی، پرداختهای موبایلی و کیوسکهای پرداخت الکترونیک که مدیریت شبکه آنها بیرون از ایران است، از کار میافتند. برخی کارشناسان گفتهاند این احتمال وجود دارد که پرداختهای اینترنتی در داخل کشور نیز با مشکل مواجه شود.
انجام رزمایش در راستای اینترنت ایرانی - اسلامی
پیش از اعلام خبر رزمایش قطع اینترنت، سردار غلامرضا جلالی پس از جلسه در یکی از کمیسیونهای مجلس خبرگان رهبری به خبرنگاران گفته بود در این جلسه درباره «اینترنت ایرانی - اسلامی» صحبت شده و به اعضای جلسه گفتهایم «میتوانیم اینترنت ایرانی ــ اسلامی داشته باشیم چنانکه اروپاییها، چینیها و دیگر کشورهای دنیا برای خود حریم زیرساختی، موضوعی و معنوی تعریف میکنند و این ضرورت جدی و اساسی برای کشور ما نیز وجود دارد که امیدوارم به آن بهطور جدی پرداخته شود.»
امیر ناظمی رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران و معاون وزیر ارتباطات گفته قرار است این موضوع بررسی شود و ابتدا مشخص شود «آیا چنین موضوعی در تناقض با حقوق کاربران هست یا نه؟ و اینکه کدام نهاد با چه قلمروی از اختیارات میتواند در خصوص این موضوع تصمیم بگیرد؟»
مهدی عبادی دبیر انجمن فین تک ایران تصمیمگیرنده این مسئله را بانک مرکزی میداند. او در گفتگویی که با سایت دیجیاتو داشته میگوید: «بعضی صرافیها و افرادی که کار ارزی انجام میدهند، از PSPها دستگاه پوز گرفتهاند و سپس دستگاههای پوز خود را به بیرون از ایران بردهاند. به این شکل ایرانیان خارج از کشور با دسترسی به این دستگاهها، با استفاده از کارت شتاب خود، دلار و سایر ارزها را از این افراد دریافت میکنند. حالا دغدغه بانک مرکزی این است که صادرکنندگان، دلار و ارز خود را وارد کشور نمیکنند. آقای همتی با این دغدغه، به شاپرک دستور داده است تا تمام دستگاههای پوز که بیرون از ایران مورد استفاده است را به شکلی قطع کند. PSPها هم در این رابطه اخطار جدی دریافت کردهاند و کش کردن این دستگاههای پوز مشمول جریمههای سنگین میشود.»
عبادی در توضیح پرهزینه بودن این طرح گفته «مصوبه بانک مرکزی میگوید درگاههای پرداخت نباید با IP بیرون از ایران باز شود و سروری هم که دارد رکوئست به درگاه پرداخت میفرستد، نباید بیرون از ایران باشد. این مسئله به شکل ساده یعنی اینکه اگر دیجیکالا سرور بیرون از ایران دارد، دیگر مشتریانش نمیتوانند درگاه پرداخت را ببینند. یا اگر یک ایرانی، بیرون از ایران از کارت بانکی استفاده میکند، دیگر نمیتواند درگاه پرداخت را ببیند. در این بین، در واقع بانک مرکزی مشغول انجام برخی حرکات کور هم هست که شامل بستن درگاه پرداخت سایتهای فروش گیفت، کارتهای ویزا، مستر و از این موارد است.»
محمد کشوری کارشناس ارتباطات نیز گفته «اگر گفته میشد سایتهایی که به شکل مستقیم خدمات مالی میدهند باید به داخل کشور منتقل شوند، میتوانست توجیه داشته باشد، اما بر اساس این نامه، سایتهایی که سرویس میگیرند [درگاه دارند] هم باید سرور خود را به داخل کشور منتقل کنند.»
اگر این رزمایش تکرار شود و خدماتی که برای فروش یا دسترسی به مخاطب به تراکنشهای اینترنتی نیاز دارند، دچار مشکل خواهند شد. سرور بسیاری از سایتها در ایران نیست و اینگونه که فرمانده پدافند غیرعامل میگوید راهی جز این نیست تا سرورها به ایران آورده شود.