تلاش برای کسب دو صندلی خالی مجلس خبرگان در پایتخت/ مصباح یزدی و محمد یزدی در ابتدای صف

رویداد۲۴  میثم سعادت: با وفات آیت الله هاشمی رفسنجانی (در هشتاد و دو سالگی) و آیت الله نصرالله شاه آبادی (در ۸۶ سالگی)، تهران دو صندلی خالی برای انتخابات مجلس خبرگان دارد و اصولگرایان امیدوارند اسفند ۹۸ در انتخابات میان دوره‌ای، مصباح یزدی ۸۶ ساله و محمد یزدی ۸۹ ساله را راهی مجلس خبرگان کنند تا اگر اتفاقی برای احمد جنتی ۹۱ ساله افتاد، بتوانند ریاست این رکن مهم را حفظ کنند.

پیش از این با وفات مشکینی در ۸۶ سالگی و مهدوی کنی در ۸۳ سالگی، ریاست مجلس خبرگان ناچار تغییر کرده بود. هاشمی شاهرودی نیز یکی از گزینه‌های ریاست این مجلس بود که بر اثر بیماری از دنیا رفت.

نمایش کلیپ بچگی آیت الله مصباح یزدی را می‌توان در راستای تبلیغات زیرپوستی اصولگرایان، برای زمینه‌سازی انتخابات ۹۸ تعبیر کرد. بسیاری از السابقون و بزرگان خبرگان رهبری درگذشته‌اند و حالا افراد تازه باید جایگزین آنها شوند.

اسدالله ایمانی نماینده ۵ دوره استان فارس و اکبر هاشمی رفسنجانی نماینده ۵ دوره مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری، نتوانستند دوره پنجم را به پایان برسانند. مرحوم واعظ طبسی نیز نامزد انتخابات خبرگان نشد و در همان ایام انتخابات وفات کرد. علی اصغر معصومی نیز نامزد انتخابات خبرگان نشد و یک سال بعد از انتخابات وفات کرد.

آیت الله عصاب محفوظی از گیلان نیز این دوره ترجیح داد نامزد مجلس خبرگان نشود و علی اکبر مشکینی، محمد محمدی گیلانی و سید حسن طاهری خرم آبادی (تهران)، مختار امینیان (ایلام)، ابوالقاسم خزعلی (خراسان) بعد از ۴ دوره عضویت در مجلس خبرگان رهبری، در نیمه راه دوره گذشته وفات کردند.

به این ترتیب تنها شش روحانی هستند که از ابتدای انقلاب هر دوره عضو مجلس خبرگان رهبری بوده اند:

سید ابوالفضل میرمحمدی (متولد ۱۳۰۲) و ابراهیم امینی (متولد ۱۳۰۴) هر دو از حوزه انتخابیه تهران، مسن‌ترین اعضای مجلس خبرگان رهبری هستند.

هفته گذشته حجت الاسلام احمد خاتمی نیز از تغییرات در انتخابات مجلس خبرگان سخن گفته بود. او ابتدا به تفاوت انتخابات در جمهوری اسلامی و حکومت پهلوی پرداخته بود: «در حکومت قبل، برای مردم هیچ سهمی در اداره کشور قائل نبودند تا جایی که اسم کاندیدا‌های نمایندگی مجلس را ساواک تعیین و به نخست‌وزیر ارائه می‌کرد و نخست وزیر نیز به شاه می‌داد و هر کس که شاه روی اسم او خط نمی‌زد، نماینده بود، چه رأی بیشتر می‌آورد چه کمتر؛ بنابراین رأی مردم اصلاً به‌عنوان اصل مطرح نبود و آنان نیز هیچ انگیزه‌ای برای شرکت در انتخابات نداشتند.

مهمترین فراز صحبت‌های احمد خاتمی، تعیین محدودیت‌های جدید برای ورود افراد به مجلس خبرگان رهبری است. محدودیت‌هایی که می‌تواند انتخابات آینده خبرگان رهبری را با چالش‌های جدیدی مواجه کند. «یکی از مشکلاتی که ما در مجلس خبرگان داشتیم این بود که برای نام‌نویسی افراد، در نظر گرفته نشده بود تا کسانی که کاندید می‌شوند چه چیزی عرضه کنند که اسم‌شان نوشته شود. ما باید یک کفی را تعیین می‌کردیم تا کسی که می‌خواهد کاندیدای خبرگان شود، آن را داشته باشد. از این به عنوان کف تعبیر می‌کنم، چون اگر کسی می‌خواهد وارد مجلس خبرگان شود امتحان نیز باید بدهد. این موارد در کمیسیون آئین‌نامه تصویب شده و باید بعد از تصویب در آنجا به صحن علنی بیاید که هنوز این اتفاق نیفتاده است، ولی قرار بر این است کسی که اسم برای خبرگان می‌نویسند، مدرک سطح چهار حوزه را داشته باشد که برابر با دکتری می‌شود؛ حالا اگر پیرمرد‌های ۷۰، ۸۰ ساله‌ای بودند که این دوره‌ها را طی نکرده باشند به مدیر حوزه این اختیار را دادیم که ارزیابی کنند که این افراد در حد سطح چهار هستند یا نه. پیش بینی من این است که این بند رأی می‌آورد. مسئله دیگر این است که حداقل سن برای ورود به خبرگان چند باشد؟ اگر طلبه ۱۸ ساله‌ای آمد و از عهده همه امتحانات برآمد آیا او را بپذیریم یا نه؟ نمی‌گویم فقط ۶۰ ساله‌ها و ۷۰ ساله‌ها می‌توانند، ولی فکر می‌کنم هر کسی باور دارد که ما یک حداقل سنی را باید در نظر بگیریم. یک نظر این است که ۴۰ سالگی را در نظر بگیریم که کمتر از آن هم مطرح شده و بیشتر از آن نیز مطرح شده، اما این باید در صحن علنی تصمیم‌گیری شود.»

به این ترتیب در صورت تصویب در مجلس خبرگان رهبری، انتخابات سال ۱۳۹۸ فرصت مناسبی را در اختیار مصباح یزدی برای ورود به خبرگان رهبری خواهد داد. برای داوطلبان حداقل شرایط سنی در نظر گرفته خواهد شد و افراد باید حداقل چهل سال برای حضور در انتخابات داشته باشند. با این حال سقف و میزان حداکثری برای ورود به مجلس خبرگان وجود نخواهد داشت و اتفاقا برای آن‌ها امتیازاتی هم در نظر گرفته خواهد شد و احتمالا از داشتن مدارک حوزوی سطح بالا معاف شوند. بعضی اعضای خبرگان در حال حاضر نزدیک به صد سال سن دارند.

تغییر دیگری که این عضو مجلس خبرگان از آن سخن گفته است، تغییر در میزان تحصیلات اعضای مجلس خبرگان است به صورتی که روحانیون جوان و افرادی که در دانشگاه تحصیلات علوم دینی کسب کرده‌اند نیز از این به بعد برای ورود به مجلس خبرگان با مانع مواجه خواهند شد.

خاتمی همچنان درباره جنسیت افراد مجلس خبرگان هم سکوت کرده است. به این ترتیب انتخابات خبرگان ۱۴۰۰ باز هم محدودتر از ادوار قبل برگزار خواهد شد. این محدودیت در حالی رخ می‌دهد که اصلاح‌طلبان نسبت به روند شرایط احراز صلاحیت نامزد‌های خبرگان همیشه معترض بودند