جنگ ستارگان ۲/ اهداف ایران در تقویت برنامه هوا و فضا چیست؟

نشریه فارین پالسی در گزارشی به برنامه فضایی ایران اشاره کرده و نوشت: ماه گذشته ایران سعی کرد دو ماهواره را به هوا پرتاب کند. ماهواره پیام و دوستی؛ پرتاب هر دو ماهواره با شکست مواجه شد.

 

آمریکا با این وجود به برنامه ماهواره‌ای ایران اعتراض کرد چرا که مدعی بود این تکنولوژی پایه موشک‌های باستیک قاره پیماست.

 

مایک پمپئو پیش از برنامه پرتاب ماهواره ایران، در یک توییت پیشگویانه، هشدار داد که پرتاب ماهواره برنامه موشکی ایران را توسعه میدهد و آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان در این باره در قطع نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به ایران هشدار‌های قبلی را داده اند و قرار نیست بیاستند و شاهد تهدید امنیت بین المللی توسط ایران باشند.

 

کمی بعد مشخص شد که دولت ترامپ برنامه محرمانه دوران بوش برای جاسوسی و خرابکاری در برنامه موشکی و هوافضای ایران را در پیش گرفته و طرح فروش اقلام و قطعات مشکل دار به ایران برای صنعت هوا فضا را دنبال میکند.

 

با این حال اهمیت امنیتی برنامه فضایی ایران بیش از اینهاست. حضور روبه گسترش ایران در فضا به ویژه زمانی که با تقویت ظرفیت‌های فضایی ایران همراه می‌شود به معنای تقویت همه ابعاد قدرت سخت برای ایران است.

برنامه فضایی ایران از برنامه موشکی اش نشات گرفته و از دهه ۱۹۸۰ با کمک کره شمالی، چین، لیبی و شوری آغاز شده است. در سال ۲۰۰۳ و دوران ریاست جمهور خاتمی، مجلس ایران شورای عالی فضایی و آژانس هوافضای ایران را ایجاد کرد. این دو زیر مجموعه وزارت ارتباطات ایرانند.

 

برنامه فضایی ایران در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد تقویت شد. در فوریه ۲۰۰۹، در سی امین سالگرد انقلاب اسلامی، ایران با موفقیت اولین ماهواره خود را به فضا پرتاب کرد. ماهواره امید که با استفاده از ماهواره بر سفیر پرتاب شده بود، در کنار ماهواره‌های دیگر در مدار قرار گرفت.

 

در سال ۲۰۱۰ ایران از پرتاب کننده سیمرغ رونمایی کرد که ارتقا یافته سفیر با چهار موتور موشکی بود. این پرتاب کننده قادر بود ماهواره‌ای با پنج برابر وزن سفیر را در مدار قرار دهد.

 

از سال ۲۰۱۶ تا کنون ایران بار‌ها با سیمرغ ماهواره‌هایی را پرتاب کرده، اما هیچ کدام موفقیت آمیز نبوده است.

 

در ژانویه ۲۰۱۳ گفته میشود ایران یک میمون را به فضا فرستاده است. تا امروز تنها روسیه، آمریکا و چین موفق به ارسال موجود زنده به فضا شده اند. در سال ۲۰۱۳ ایران مرکز رصد فضایی را افتتاح کرد. اولین اقدام ضروری برای رصد اقلام ساخته دست بشر، حوادث و فعالیت‌هایی که در فضا اتفاق می‌افتاد.

 

موفقیت‌های ایران تاکنون در مدار‌های نزدیک به زمین بوده که بیشترین ترافیک ماهواره‌ای را دارد و ۱۲۰۰ کیلومتر با سطح زمین فاصله دارد. این منطقه عمدتا برای ماهواره‌هایی مورد استفاده قرار میگیرد که برای رسد زمین طراحی شده اند و سیستم‌های مخابراتی محدود در این ناحیه قرار گرفته اند. ایران در حال حاضر میخواهد ماهواره‌هایی را به مدار دوم نزدیک به زمین که به مدار‌های میانی شهرت دارند ارسال کند. این مدار‌ها در ناحیه ۱۲۵۰۰ مایلی و ۲۲۰۰۰ مایلی زمین قرار گرفته اند. ماهواره‌های راه یابی نظیر GPS، اینترنت، سیستم‌های تلویزیونی و رادیویی در این مدار قرار گرفته اند.

 

درست مانند برنامه هسته ای، تهران معتقد است این برنامه‌ها برای استفاده‌های صلح آمیز طراحی شده اند. اما ایران به عنوان کشوری که دائما در معرض تهدید است، احتمالا به فضا به عنوان یک عامل امنیتی بالقوه نگاه میکند. ایران قطعا میخواهد جلوی هرگونه تسلیح فضایی از سوی دیگران علیه خودش را بگیرد.

ایران قطعا در حال حاضر در حال ارزیابی تلاش دیگر کشورهاست. در ژوئن ۲۰۱۸ ترامپ به پنتاگون دستور داده تا یک نیروی فضایی مجزا از نیروی هوایی ارتش آمریکا ایجاد کند تا آمریکا بر فضا مسلط شود. روسیه و چین به این دستور واکنش نشان داده و بر استفاده صلح آمیز از فضا اصرار کردند. اما با اینکه تاکنون هیچ جنگ فضای‌ای رخ نداده، اما رقابت تسلیحاتی در این خوزه بین آمریکا و چین بی سر و صدا در جریان است. روسیه نیز به سرعت در همین مسیر قدم بر میدارد.

 

در سال ۲۰۰۷، چین با موفقیت یک سلاح ضد ماهواره‌ای را در یکی از ماهواره‌های هواشناسی بازنشسته خود در مدار قرار داد. لاین اولین بار بود که بعد از حنگ سرد در دهه ۱۹۸۰ چنین اقداماتی شکل میگرفت.

 

در سال ۲۰۱۸، وزارت دفاع آمریکا هشدار داد که چین و روسیه هر دو بر سلاح‌هایی که قادر به حمله به ماهواره‌های آمریکا و دارایی‌های فضایی این کشور هستند سرمایه گذاری کرده و این رویه میتواند فضا را به جبهه جنگ تبدیل کند.

 

این معضل امنیتی در حال رشد، باعث شده دیگر کشور‌ها نیز برای تقویت ظرفیت‌های خود جهت تسلط بر فضای زمین تمرکز بیشتری داشته باشند.

 

از سوی دیگر ایران به آرامی و پیوسته توانایی‌های اطلاعاتی، شناسایی و سیستم‌های هشدار دهنده اش را بهبود بخشیده است. گزارش‌ها نشان میدهد که ایران برنامه ریزی کرده تا از فناوری‌های فضایی برای دستکاری سیستم GPS پهپاد‌های آمریکایی، ماهواره‌های جاسوسی آمریکا استفاده کند.

 

با وجود اینکه ایران پیمان منع استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در فضای بیرونی را امضا کرده، اما هنوز آن را تصویب نکرده و میتواند به طور بالقوه، جاه طلبی‌های هسته‌ای خود را با آرمان‌های فضایی اش گره بزند.

 

اینکه بگوییم ایران به ظرفیت‌های پیشرفته فضایی نظیر چین و روسیه دست پیدا کرده کمی اغراق آمیز است، اما حتی اگر دکترین فضایی ایران بی گناه باشد، عملیات‌های فضایی دفاع از خود نظیر لیزرها، جاسوسی یا هک کردن نیز میتواند بسیاری از خدمات به جامعه بین المللی را که به ناوبری و ارتباطات وابسته است مختل کند.