درخواست مشترک روحانی، احمدی نژاد و خاتمی!/ افزایش اختیارات رئیس جمهور؛ آری یا خیر؟
رویداد۲۴ محمد آیتی: «افزایش اختیارات رئیس جمهور» درخواستی که از سوی حسن روحانی برای کنترل شرایط کشور مطرح شده است. روحانی می‌گوید «در برخی حوزه‌ها اختیاری ندارم» و برای افزایش اختیاراتش مثالی از دوره جنگ زده و گفته «در آن مقطع، کشور با مشکلاتی مواجه شد و از این‌رو شورای عالی پشتیبانی جنگ ایجاد شد و همه اختیارات در دست این شورا بود و حتی مجلس شورای اسلامی و قوه قضاییه نیز در تصمیم‌گیری آن شورا دخالتی نداشتند و امروز هم در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم.» با این استدلال او معتقد است «همانگونه که در جنگ هشت ساله اختیارات ویژه‌ای را از امام گرفتیم و توانستیم جنگ را اداره کنیم و موفقیت‌های بسیاری را به دست آوریم امروز هم به چنین اختیاراتی نیاز داریم.»
درخواست روحانی بازتاب‌های فراوانی میان فعالان سیاسی داشته است؛ گروهی در حمایت از این سخنان برآمدند و گفتند در شرایط جنگی باید تصمیم گرفت و گرهی دیگر گفتند اختیارات رئیس جمهور آنقدر زیاد است که نیازی به افزایش ندارد. رویداد۲۴ برای بررسی این موضوع به سراغ چهره‌های مختلف سیاسی و نمایندگان مجلس رفته تا موضوع «افزایش اختیارات رئیس جمهور» در شرایط کنونی را بررسی کند:
قاسم ساعدی: روحانی در حوزه اختیاراتش موفق نبوده که حالا بخواهد آن را افزایش دهد
قاسم ساعدی عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس از مخالفان افزایش اختیارات روحانی است. او به به رویداد۲۴ می‌گوید: به نظر من به مصلحت نظام نیست که به رییس جمهور اختیارات ویژه‌ای علاوه بر اختیارات کنونی داده شود. در شرایط فعلی، هم قوه مقننه و هم قضاییه به بهترین شکل قوه مجریه را همراهی کرده و مطمئناً این روند ادامه خواهد داشت بنابراین اگر آقای روحانی احساس می‌کند در بخشی مشکل دارد باید این موضوع را با نمایندگان مجلس درمیان بگذارد تا مجلس، کمک و هماهنگی‌های لازم را در جهت رفع مشکل بکار گیرد.
نماینده دشت‌آزادگان و هویزه معتقد است مجلس دهم تاکنون در همکاری و هماهنگی با دولت سنگ تمام گذاشته و بسیاری از خواسته‌های روحانی را تامین کرده بنابراین به صلاح کشور نیست که با اندک مشکل و بحران اقتصادی که رخ داده، صحبت از افزایش اختیارات رییس جمهور را به میان آورد. ضمن اینکه اگر امروز وضعیت کشور را با دوران هشت سال جنگ تحمیلی مقایسه کنیم، کاری اشتباه است. درست است که ما در جنگ اقتصادی قرار داریم، ولی هم امنیت لازم را داریم و هم فضا کاملاً قابل مدیریت است.
ساعدی در پاسخ به اینکه «افزایش اختیارات رییس جمهور چقدر می‌تواند باعث سلب مسئولیت نهادهای دیگر شود؟» گفته آقای روحانی به عنوان رییس جمهور از اختیارات بالایی برخوردار است، ولی هنوز پس از گذشت سال‌ها نتوانسته از همه ظرفیت‌هایی که در اختیار داشته استفاده کند. مگر کنترل بازار و تامین معیشت مردم کاری غیر از اختیارات رییس جمهور است؟ آیا ایشان ابزار‌های لازم برای کنترل بحران و بهبود شرایط را در دست ندارد؟ وقتی خیلی از بخش‌های اقتصادی به مشکل خورده و هنوز رییس جمهور برای بررسی اوضاع آن بخش و حل مشکل، کارگروه‌ای را تشکیل نداده چطور می‌شود حرف از افزایش اختیارات زد؟ از طرفی وقتی اختیارات رییس جمهور افزایش پیدا کند حتماً اختیارات بخش دیگر کاهش می‌یابد و این یعنی برهم زدن ساختار اداری نظام که مطمئناً کشور را به چالش خواهد کشاند.
بهروز بنیادی: روحانی به جای افزایش اختیارات، روحیه جهادی را در مجموعه خود نهادینه کند
بهروز بنیادی عضو فراکسیون امید به رویداد۲۴ گفته اکنون اختیارات رییس جمهور کم نیست، ولی تا زمانی که زیرمجموعه ایشان پای کار نیاید وضع به همین منوال است.
وی در ادامه گفت: به جای افزایش اختیارات رییس جمهور، آقای روحانی باید روحیه جهادی را در مجموعه خود نهادینه کند تا همه آنها متوجه شوند که به معنای واقعی در جنگ اقتصادی قرار گرفته‌ایم.
نماینده کاشمر در پاسخ به اینکه برخی معتقدند باید کل مذاکرات را به جریان محافظه‌کار یا نظامی مثل قاسم سلیمانی واگذار کرد، چون اختیارات بیشتری دارند، گفت: ما قانون اساسی داریم و در این قانون وظیفه همه مشخص شده است. پرداختن به این صحبت‌ها به نوعی در برابر قراردادن افراد است. اگر در نظام جمهوری اسلامی ایران هر کسی به وظیفه خود عمل کند که تداخل وظایف بوجود نیاید و موازی‌کاری که متاسفانه امروز خیلی شاهد آن هستیم نباشد، بسیاری از امور به راحتی و به نحوی شایسته هدایت می‌شود.
محمدجواد جمالی: در شرایط عادی نیازی به افزایش اختیارات رئیس جمهور نیست
محمدجواد جمالی‌نوبندگانی عضو فراکسیون مستقلین مجلس به رویداد۲۴ گفته اگر شرایط جنگی بر کشور حاکم باشد و امنیت به خطر بیفتد شاید بتوان این نوع مباحث را مطرح کرد، ولی امروز شرایط عادی است. در زمان جنگ تحمیلی روز‌هایی بود که سیلو‌ها خالی بودند و مسئولان به خاطر اینکه مردم ناامید نشوند این آمار‌ها را اعلام نمی‌کردند، ولی خوشبختانه سال‌هاست که با چنین چالش‌هایی روبرو نیستیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص اینکه حتی اگر اختیارات رییس جمهور در حوزه سیاست خارجی هم افزایش پیدا کند باز هم به مشروعیت او در برابر سیاست‌های آمریکا منجر نخواهد شد، گفت: رهبر انقلاب در افطاری که چند روز پیش با کارگزاران نظام داشتند گفتند که دولت آمریکا در زمان اوباما هم دو نامه را برای من نوشتند. پس اینکه اختیارات رییس جمهور در حوزه سیاست خارجی افزایش پیدا کند یا نه، دلیلی بر این نیست که، چون دولت آمریکا خیلی مشروعیتی برای رییس جمهور قائل نیست به رهبری نامه می‌نویسد. به عبارتی دولت آمریکا هم در دوره اوباما و هم دوره ترامپ به این نتیجه رسید که حرفش را مسقیماً به بالاترین مقام ایران برساند. از طرفی رهبری هم همیشه از دولت‌ها حمایت کردند و آنها هم اختیارات لازم را برای کارشان داشتند. طبیعی است که رهبری، خطوط قرمز و سیاست‌های کلی نظام را تبیین می‌کنند و خیلی از این سیاست‌ها قابل تفویض نیست.
به گزارش رویداد۲۴ درخواست افزایش اختیارات تنها از سوی حسن روحانی مطرح نشده است؛ پیش از او، محمود احمدی نژاد در جمعی شیوه تقسیم وظایف میان قوا را غیرعالمانه خوانده بود: «بین قوا تقسیم کار شده است و ساز و کارهای تعیین شده در این زمینه عالمانه نبوده چرا که این ساز و کارها از ۱۰۰ سال پیش تا کنون تغییر نکرده؛ در حالی که در طول این سال‌ها همه کارها پیچیده‌تر شده است و من در نامه‌ای که خدمت مقام معظم رهبری نوشتم با این هدف بود که می‌خواستم برای باز شدن برخی از گره‌ها تدبیری صورت گیرد.»
احمدی نژاد زمانی دیگر مجلس را به دخالت در امور دولت متهم کرد و در نامه‌ای به آیت الله جنتی نوشت: «مجلس شورای اسلامی نباید در امور اجرایی و لوازم آن دخالت کند و تصمیماتی بگیرد که از وظایف قوه مجریه است.» نامه احمدی نژاد همان زمان به عنوان درخواست افزایش اختیاراتش تلقی شد که البته با پاسخ منفی بزرگترین حامی خود روبرو شد. در مواردی همچون یارانه‌ها نیز احمدی نژاد معتقد به افزایش اختیارات خود بود.
پیش از احمدی نژاد، سید محمد خاتمی نیز بارها درخواست افزایش اختیارات خود را مطرح کرده بود: «اختیارات رییس جمهور در قانون اساسی متناسب با وظیفه وی برای اجرای این قانون نیست. من بعد از سه سال و نیم باید اعلام کنم که رئیس جمهور اختیار کافی برای اجرای این وظیفه مهم [اجرای قانون اساسی] ندارد.» همان زمان جمعیت ایثارگران از احزاب تندرو و اصولگرا سخنان خاتمی «خوراک تبلیغات انتخاباتی» توصیف کرده بود؛ چه آنکه سخنان خاتمی سال ۷۹ مطرح شده بود و سال بعد انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شد. حامیان خاتمی اما اعتقاد داشتند «رییس جمهور باید مجری قانون اساسی باشد، در حالی که بخشی از قوا از حیطه وظیفه رییس جمهوری خارج است.»
نه سیدمحمد خاتمی و نه محمود احمدی نژاد هیچکدام نتوانستند تغییری در اختیارات رئیس جمهور بدهند؛ در این مورد تفاوتی میان اصلاح طلبان و اصولگرایان نبوده است و هر دو جریان در دوره‌های مختلف معتقد بودند همینکه رئیس جمهور بتواند از ظرفیت کامل اختیارات کنونی‌اش استفاده کند، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد و نیازی به افزایش اختیارات یا تفویض اختیارات نیست. این در حالی است که روحانی در مدت اخیر برای بار دوم این درخواست را تکرار کرده است. باید دید آیا روحانی صف شکن افزایش اختیارات رئیس جمهوری خواهد شد یا او نیز مانند اسلاف خویش دست خالی از این مسیر بازخواهد گشت.
اگر در راستای این بردار،باری لازم است حتماً به ایشان تفویض می شود.
مردم رأی دادند به اینها، مردم شانزده میلیون تقریباً یا یک قدری بیشتر رأی دادند به قانون اساسی. مردمی که به قانون اساسی رأی دادند منتظرند که قانون اساسی اجرا بشود؛ نه هرکس از هر جا صبح بلند می‌شود بگوید من شورای نگهبان را قبول ندارم، من قانون اساسی را قبول ندارم، من مجلس را قبول ندارم، من رئیس جمهور را قبول ندارم، من دولت را قبول ندارم. نه! همه باید مقید به این باشید که قانون را بپذیرید، ولو برخلاف رأی شما باشد. باید بپذیرید، برای اینکه میزان اکثریت است، و تشخیص شورای نگهبان که این مخالف قانون نیست و مخالف اسلام هم نیست.
سخنان حضرت امام خطاب به بنی صدر