رویداد۲۴ گزارش میدهد؛
در دریای عمان چه اتفاقی افتاد؟/ ۵ نکته مهم درباره حمله به نفتکشها
روز پنجشنبه حادثه انفجار نفتکشها دریای عمان، بار دیگر تنش ایران و آمریکا را افزایش داد. انتشار یک ویدئو توسط ارتش آمریکا به تردیدها دامن زده. در این یادداشت پنج نکته مهم درباره همه ابعاد این حادثه عنوان شده است.
رویداد۲۴ روایتهای متعددی از حادثه انفجار نفتکشها در دریای عمان تاکنون منتشر شده است. همزمان با اینکه دولت آمریکا به طور رسمی ایران را مقصر این حادثه خوانده برخی تحلیلگران خواستار ارائه مدارک مستدل برای این ادعا شده و آن را رد کردهاند.
روز گذشته ویدئویی توسط مقر مرکزی ارتش آمریکا منتشر شد و این ادعا را مطرح کرد که ایرانیها در حال جدا کردن یک مین آهنربایی از بدنه نفتکش بودهاند. پس از انتشار این ویدئو بسیاری صحت ادعای آمریکا را زیر سوال بردهاند. صاحب نفتکش ژاپنی نیز ابعاد کلیدی روایت آمریکا را تکذیب کرده است.
پایگاه خبری هیل که به کنگره آمریکا تعلق دارد در یادداشتی ۵ نکته کلیدی درباره این حادثه را برشمرده است.
انفجار نفتکشها در دریای عمان چگونه رخ داد؟
زمانی که آمریکاییها هنوز خواب بودند، پنجشنبه صبح زود گزارشهایی مبنی بر حمله به دو نفتکش در دریای عمان منتشر شد. بر اساس زمان بندی انتشار خبر توسط مقر مرکزی آمریکا سنتکاک، نیروی دریایی آمریکا دو تماس در ساعتهای ۶:۱۲ به وقت محلی از نفتکش نروژی فرانت آلتیر و ساعت ۷ صبح به وقت محلی از نفتکش ژاپنی کوکوکا کورجس دریافت کرده است.
تصاویر و ویدئوهای مربوط به نفتکش آلتیر بلافاصله در رسانهها دست به دست شد. ناو یو اس اس بین بریج در منطقه حضور داشت و به این تماسها پاسخ داد و ساعت ۱۱:۰۵ صبح به وقت محلی به محل حادثه رسید و همه ۲۱ خدمه کشتی ژاپنی را خارج کرد.
این حادثه در حالی رخ داده که ایران و آمریکا به واسطه ورود ناو گروه آمریکایی به خلیج فارس وارد فاز جدیدی از تنشها شدهاند. از طرفی این حادثه تنها چند هفته بعد از حمله به نفتکشها در فجیره امارات رخ داده است. مقامات آمریکایی هر دو حمله را به ایران نسبت داده و آن را زیر سر مین گذاریهای ایران میدانند.
آمریکا، ایران را مقصر انفجار نفتکشها میداند
چند ساعت بعد از این حادثه مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در یک نشست خبری ایران را محکوم کرده و مقصر حادثه خواند. او گفت: ارزیابیهای آمریکا نشان میدهد ایران مقصر این حادثه بوده است. سخنان پمپئو در حالی مطرح شد که او او هیچ مستندی برای ادعای خود ارائه نکرده است. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز این ادعا را رد کرده است.
پنجشنبه شب، سنتکام ویدئو و تصاویری را منتشر کرد که مدعی بود مقوّم ادعای آنها در مورد مقصر خواندن ایران است. در دو عکس منتشر شده تصاویری از کشتی ژاپنی از زوایای مختلف دیده میشود که سوراخی در بدنه آن ایجاد شده و در بخش دیگر بدنه جسمی دیده میشود. سنتکام در این تصویر با اشاره به سوراخ، آن را خرابی ناشی از مین و با اشاره به جسم روی بدنه آن را «احتمالا مین» خوانده است.
در ویدئوی منتشر شده نیز قایقی دیده میشود که به کشتی ژاپنی نزدیک شده و سعی میکند جسمی را از بدنه کشتی جدا کند. سنتکام در توضیح مدعی شده این قایق، قایق نیروهای دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که سعی میکنند مین عمل نکرده را از بدنه نفتکش جدا کنند.
ترامپ در مصاحبه با برنامه فاکس اند فرندز فاکس نیوز ایران را مسئول حادثه نفتکشها خواند و گفت: ایران سعی داشته دخالتش در حادثه را لاپوشانی کند.
رییس جمهور آمریکا در این مصاحبه گفت: «ایران بود که این کار را کرد. شما ویدئو را دیدید. شما هم میدانید که آنها چه کردهاند چرا که قایقهای آنها دیده میشود. من حدس میزنم یکی از مینها عمل نکرده و احتمالا اثر ایران همه جای آن بوده است و شما دیدید که قایقی شبانه این مین را با موفقیت جدا کرد. این قایق آنها بود و آنها نمیخواستند سندی به جای بگذارند.»
تردید تحلیلگران و متحدان آمریکا نسبت به روایت سنتکام
ویدئوی منتشر شده توسط سنتکام تردیدهایی را به همراه داشت. علی واعظ تحلیلگر گروه بحران در مصاحبه ایمیلی به هیل گفته سندی که آمریکا ازائه کرده نه واضح است نه متقن. چیزی که ما نیاز داریم تحقیقات بین المللی است.
جان آلترمند تحلیلگر مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک نیز به اظهارات پمپئو اشاره کرده و گفته این اظهارات اطمینان لازم را در ارزیابی نداشت و در سطح استانداردهای اطلاعاتی نبود؛ این در حالی است که پمپئو رییس سابق سازمان سیا بوده است.
او گفته: من تصور میکنم اسناد دیگری هم وجود دارد که هنوز علنی نشده، ولی با متحدان آمریکا در میان گذاشته شده است. من نمیدانم این اسناد چیست، اما شاهد تردیدهایی که بسیاری از مقامات سابق دولت آمریکا مطرح کردهاند، بودم.
گروه تحقیقات بین المللی اپن سورس بلینگ کت نیز گفته قایقی که در تصویر سنتکام دیده میشود با قایقهای سپاه همخوانی دارند، اما نمیتوان تایید کرد که جسمی که از قایق جدا میشود مین است یا چه کسی اصلا این مین را پیش از آن آنجا قرار داده است. این گروه در توییتر خود نوشته باید تاکید کرد که انگیزه جدا کردن این جسم برای ما روشن نیست.
بسیاری از متحدان آمریکا نیز به روایت آمریکا در مورد مقصر بودن ایران نپوستهاند. آلمان به طور خاص گفته ویدئویی که سنتکام منتشر کرده ثابت نمیکند ایران مقصر این حادثه بوده است.
هایکو ماس وزیر خارجه آلمان گفته این ویدئو کافی نبود. ما متوجه نمیشویم که چه اتفاقی رخ داده، اما مطمئنا برای رسیدن به ارزیابی نهایی این ویدئو کافی نبوده است. انگلیس تا حدی روز جمعه روایت آمریکا را تایید کرده است. دفتر وزیر خارجه انگلیس در بیانیهای اعلام کرد: کاملا مشخص است که یکی از شاخههای نظامی ایران (سپاه) به این دو نفت کش در ۱۳ ژوئن حمله کرده است. دیگر بازیگران دولتی و غیر دولتی نمیتوانند مسبب این حادثه باشند.
اظهارات متفاوت رییس نفتکش ژاپنی
آنچه به سردرگمیها اضافه کرده اظهارات متفاوت رییس نفتکش کوکوکای ژاپن است. کوکوکا سانجیو رییس کشتی نفتکش ژاپنی در یک کنفرانس خبری در توکیو اعلام کرده خدمه کشتی قبل از انفجار جسمی را در حال پرواز بر فراز کشتی مشاهده کردهاند.
او گفته به عقیده من این اجسام احتمالا گلولههایی بوده که به طرف کشتی شلیک شدند. من فکرنمیکنم بمب ساعتی یا جسمی به گوشه کشتی چسبیده بوده باشد. به عبارت دیگر او گفته فکر نمیکند خرابی کشتی ناشی از برخورد با مین بوده باشد.
هشدار منتقدان نسبت به بروز تنش کیان ایران و آمریکا
فارغ از اینکه واقعا ایران در این حادثه دست داشته یا خیر، اتهامات آمریکا میتواند به یک درگیری ایران و آمریکا بینجامد. برنی سندرز کاندیدای دموکرات ریاست جمهوری و سناتور مستقل نسبت به افزایش تنشها هشدار داده است.
او گفته حمله به نفتکشها در خلیج عمان غیر قابل قبول است و باید مورد ارزیابی قرار بگیرد. اما این حادثه نباید به عنوان بهانهای برای جنگ با ایران باشد. جنگی که به یک فاجعه برای آمریکا، ایران، منطقه و جهان تبدیل خواهد شد.
واعظ نیز روز سه شنبه گفته این حادثه به خودی خود نیرو محرکه جنگ نیست، اما این وضعیت بروز هر حادثهای را خطرناکتر کرده است. بن رودز مشاور اوباما در جریان مذاکرات هستهای نیز اظهارات ترامپ را زمینه ساز بروز بحران با ایران خوانده است.
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط