گروه‌های هفت‌گانه اصلاح طلب و انتخابات مجلس یازدهم/ هفت دسته، سه استراتژی +جدول

رویداد۲۴ میثم سعادت: حدود هشت ماه به انتخابات مجلس یازدهم باقی مانده است. در این مدت احزاب و گروه‌های اصلاح طلب که لیست ائتلافی آن‌ها توانست ۱۶۰ کرسی مجلس را به دست بیاورد، با چالش‌های زیادی رو به رو هستند. مهم‌ترین چالش، اعتماد دوباره مردم است و این که بتوانند بار دیگر مردم را پای صندوق‌های رای بیاورند. چالش‌های بعدی تایید صلاحیت‌ها و بعد از آن ائتلاف حداکثری است. بر این اساس، هفت گروه در ائتلاف اصلاح طلبان قابل شناسایی است.

اصلاح طلبان؛ تحول خواهان

رادیکال‌ترین گروه از اصلاح طلبان که عموما سابقه زندان بعد از اتفاقات سال ۸۸ را دارند. اعضای سابق جبهه مشارکت (مثل رمضان زاده، تاجزاده و کیانوش‌راد) و همچنین اعضای سابق ادوار تحکیم (احمد زیدآبادی و عبدالله مومنی) در این دسته قرار می‌گیرند. این افراد منتقد انفعال مجلس فعلی هستند و معتقدند این مجلس دستاوردی نداشته است که بار دیگر قرار شود مردم را پای صندوق‌های رای دعوت کرد.

قسمتی از بدنه حزب اتحاد ملت نیز به این اندیشه گرایش دارد. با توجه به اینکه چهره‌های شاخص این گروه شانسی برای حضور در انتخابات ندارند، بحثی درباره ائتلاف با سایر گروه‌ها نیز مطرح نمی‌کنند، اما رفاقت‌هایی بین این گروه و اعضای اعتماد ملی و اتحاد ملت از زمان انتخابات باقی مانده است.

خاتمیون و انتخابات مجلس یازدهم

گروه خاتمیون بیشترین قرابت را با گروه نخست دارند. با این حال این افراد به خاطر وفاداری به سید محمد خاتمی، در نهایت گوش به فرمان تکرار او خواهند بود. بیشترین سهم در میان مشاوران خاتمی نیز به این گروه تعلق دارد. عمده اعضای حزب اتحاد ملت و همچنین تشکل‌هایی مثل زنان نواندیش، سازمان عدالت و آزادی، انجمن اسلامی پزشکان و عمده تشکل‌های فرهنگیان، در این دسته قرار می‌گیرند.

بر اساس استراتژی خاتمی، این گروه سعی دارد محور ائتلاف بین ۵ گروه نخست باشد. این گروه همچنین معتقد است عملکرد فراکسیون امید با وجود نقد‌هایی که به آن وارد است، قابل دفاع است و همچنان می‌توان از عارف به عنوان گزینه‌ای برای ریاست این فراکسیون حمایت کرد.

عارفیون

یاران محمدرضا عارف که بعد از انتخابات ۹۲ و انصراف عارف، تبدیل به قسمتی از سیستم اصلی تصمیم گیری اصلاح طلبان شدند. این گروه نیز در عمل به خاتمی وفادار هستند، اما عموما از فعالان ستاد‌های عارف بودند و با حمایت او وارد شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان شدند. این افراد اصلاح طلبان دسته اول و دوم را تندرو می‌خوانند، اما در عین حال، در صورت انشقاق میان اصلاح طلبان، چون از سیستم منظم حزبی برخوردار نیستند، حداقل اثرگذاری را نخواهند داشت. مشکل این گروه ائتلاف با گروه ششم است، چون معتقدند گروه ششم صندلی ریاست را از عارف گرفت و به لاریجانی داد.

کروبیون

گروهی که می‌توان آنان را پرچمداران «خط امام» دانست. افرادی که قبل از دوم خرداد رهبران جریان نیرو‌های خط امام بودند و در آن زمان به شعار‌های استکبارستیزی و عدالت اجتماعی نیز باور بیشتری داشتند. با قدرت گرفتن احزابی مثل مشارکت و کارگزاران، از اثربخشی این گروه‌ها کم شد، اما هنوز احزاب قدرتمندی مثل اعتماد ملی و انجمن اسلامی معلمان در این جریان قابل شناسایی هستند. این افراد به خاطر سابقه گذشته، تمایل زیادی دارند که قسمت مهمتری از رهبری جریان اصلاح طلب به آنان واگذار شود، اما انتخابات ۸۴ و ۸۸، بین آن‌ها و سایر گروه‌های اصلاح طلب فاصله جدی ایجاد کرده است. مجمع ایثارگران گرچه به سید محمد خاتمی نزدیک‌تر است، اما به خاطر اصرار بر آرمان‌های دهه شصت، می‌تواند در این دسته نیز قرار بگیرد.

هاشمیون

یاران هاشمی رفسنجانی که به خاطر دفاع از بازار آزاد و اندیشه‌های راست اقتصادی، به صورت تاریخی با گروه چهارم اختلاف جدی دارند. ثروتمندترین گروه در ائتلاف فراگیر اصلاح طلبان هستند و به همین خاطر اصلاح طلبان تمایل دارند در نهایت با آن‌ها ائتلاف کنند. اتفاقاتی مثل ماجرای نجفی یا انتخابات ۸۸ نشان می‌دهد این افراد از نظر سیاسی، انسجام کافی ندارند (در انتخابات ۸۸ نجفی و کرباسچی از کروبی حمایت کردند و سایر اعضای حزب از میرحسین موسوی) از طرفی دیگر، فقدان مرحوم هاشمی رفسنجانی نیز در فعالیت‌های این گروه اثرگذار بوده است.

معتدلان

اصولگرایان حامی میرحسین موسوی یا جناح اصولگرای حامی هاشمی رفسنجانی در مجلس پنجم. از نظر اقتصادی به کارگزاران نزدیک هستند و از نظر سیاسی خیلی به باور‌های اصلاح طلبانه اعتقادی ندارند و سعی می‌کنند در موارد اختلاف نظر، با تکیه بر شعار اعتدال، از ورود به مجادلات سیاسی پرهیز کنند. در حال حاضر مجلس و دولت را در اختیار دارند و بیشتر از همه گروه‌های دیگر این لیست، امید دارند که در انتخابات شرکت کنند و برنده شوند.

مستقلان

احزاب کوچکی که توسط احزاب بزرگ، جدی گرفته نمی‌شوند. دبیران کل این احزاب تمایل رسیدن به مقامات بالاتر دارند و به خاطر انتقاد به احزاب بزرگ، عموما از طرف صدا و سیما و رسانه‌های جریان اصولگرا، مورد حمایت قرار می‌گیرند. عموما اثرگذاری چندانی در تصمیمات استراتژیک اصلاح طلبان ندارند و به خاطر امنیت نسبی بیشتر از اثرگذاری خود، حضور رسانه‌ای دارند.