چرا لبنانی‌ها نگران اوج گیری طوفان تنش‌ها بین ایران و آمریکا هستند؟
رویداد۲۴ سارا عبدالله در المانیتور نوشت: با نگاهی به تاریخ لبنان در دهه های اخیر متوجه می شویم که شرایط سیاسی و امنیتی منطقه تاثیر زیادی بر روی وضعیت این کشور دارد. اکنون، احتمال درگیری نظامی بین تهران و واشنگتن باعث افزایش نگرانی ها در مورد آینده خاورمیانه شده است.
در ادامه این مطالب آمده است: در ماه های اخیر به تدریج شاهد تشدید تنش بین ایران و آمریکا بوده ایم. ترامپ سال گذشته کشورش را از توافق هسته ای با ایران خارج کرد و کمپین فشار همه جانبه ای را علیه این کشور به راه انداخته است. ایران نیز در ماه های گذشته در واکنش دست به اقدامات مهمی زد. دو کشور در ماه ژوئن تا آستانه درگیری نظامی پیش رفتند. ماجرا از این قرار است که ایران یک پهپاد جاسوسی آمریکا در نزدیکی تنگه هرمز سرنگون کرد. آقای ترامپ نیز در نهایت از تصمیم خود برای انجام یک حمله انتقام جویانه منصرف شد.
تشدید تنش ها بین دو کشور سازمان حزب الله را نیز تحت تاثیر قرار داده است. در تاریخ 9 ژوئن وزارت خزانه داری آمریکا سه عضو حزب الله شامل محمد راد، رئیس شاخه سیاسی سازمان و محمد رعد، نماینده شهر بیروت و وفیق صفا، مقام ارشد امنیتی حزب الله را در فهرست تحریم های خود قرار داد. دولت ترامپ ادعا می کند که حزب الله از سازمان های تروریستی حمایت می کند.
در نتیجه، می توان پیش بینی کرد که لبنان از درگیری بین تهران و واشنگتن در امان نخواهد بود. در حال حاضر این سوال مطرح است که بحران کنونی چه تاثیری بر روی وضعیت اقتصادی لبنان خواهد داشت.
پوند لبنان بهترین معیار برای ارزیابی وضعیت اقتصادی این کشور به ویژه در شرایط امنیتی و اقتصادی آشوب زده است. در سال 1982 هر دلار معادل با با 5.49 پوند لبنان بود. اما امروزه هر دلار آمریکا با 1512 پوند لبنان معامله می شود.
در سال 1992 لبنان با بحران اقتصادی روبرو شد و دولت عمر کرامی بعد از اعتراضات گسترده در کشور نسبت به شرایط اقتصادی سقوط کرد. در این سال ارزش هر دلار آمریکا برابر با 2825 پوند لبنان بود. در سال 1993 آقای ریاض سلامه به عنوان رئیس بانک مرکزی لبنان انتخاب شد و به تثبیت قیمت ارز این کشور کمک کرد.
با وجود این، دولت لبنان در طول سال های گذشته بدهی زیادی به بار آورده است. در سال 2018 میزان بدهی دولت به 80 میلیارد دلار یا 160 درصد تولید ناخالص ملی رسید. در این شرایط، مقامات بانک مرکزی معتقدند که ثبات مالی و سیاست پولی قوی می تواند به بهبود وضعیت کشور کمک کند.
خبرگزاری رویترز در ماه فوریه گزارش کرد که کسری بودجه بزرگ کشور در حال حاضر توسط ذخیره ارزی 40 میلیارد دلاری بانک مرکزی تامین می شود. علاوه بر این، لبنان دارای تقریبا 12 میلیارد دلار ذخایر طلا است.
آقای غازی وزنی، کارشناس امور اقتصادی در مصاحبه با خبرگزاری ما گفت: «خروج بخشی از سپرده گذاری های عمومی از کشور و کاهش ذخایر ارزی خارجی به میزان 6 میلیارد دلار باعث پیچیده شدن وضعیت اقتصادی کشور شده است».
آقای سامی نادر، رئیس موسسه مطالعات استراتژیک خاورمیانه معتقد است که با توجه به حضور حزب الله در لبنان تشدید تنش ها بین کشورهای عربی و ایران و همچنین بین اسرائیل و ایران می تواند بر روی این کشور تاثیرگذار باشد. گفتنی است، تهران می تواند از این سازمان برای کاهش فشارها علیه خود استفاده کند.
وضعیت لبنان در مقایسه با سال 2006 از لحاظ رشد اقتصادی و کسری بودجه بدتر شده است. جنگ بین حزب الله و اسرائیل در سال 2006 باعث بی نتیجه شدن تلاش های دولت برای ایجاد ثبات مالی و اقتصادی در کشور شد.
پیش بینی می شود که رشد اقتصادی لبنان در سال جاری نزدیک به صفر باشد. آقای جاسم اجاکا، پروفسور اقتصاد در دانشگان لبنان معتقد است که کمپین ترامپ علیه ایران می تواند باعث افزایش فشار بر روی حزب الله شود.
عدم حمایت لبنان از طرح صلح ترامپ برای مناقشه بین فلسطین و اسرائیل نیز می تواند بر روی وضعیت اقتصادی این کشور تاثیرگذار باشد. در صورتی که یک جنگ تمام عیار بین ایران و واشنگتن رخ دهد، چندین سناریوی فاجعه آمیز می توان برای لبنان متصور شد. در صورتی که همچون سال 2006 درگیری بین اسرائیل و لبنان رخ دهد، ممکن است این کشور دوباره تحت محاصره قرار گیرد. اسرائیل می تواند زیرساخت های اقتصادی مهم کشور را هدف قرار دهد و موانعی در مقابل واردات و صادرات ایجاد کند.
تاجران لبنان بسیاری از پروژه های سرمایه گذاری خود را در ایران به تاخیر انداخته اند. این پروژه ها دو سال قبل، بعد از امضای توافق هسته ای امضا شده بودند و امیدهای هر دو طرف برای تقویت روابط اقتصادی بین دو کشور را افزایش دادند. در حال حاضر بخش های بانکداری دو کشور تقریبا روابطی با یکدیگر ندارند. دولت لبنان از تصمیمات آمریکا برای تحریم ایران پیروی کرده است. این موضوع مانع گسترش روابط بین تهران و بیروت شد.
دولت لبنان در شرایط حاضر با چالش های اقتصادی زیادی روبرو است. از سال 2010 میزان سرمایه گذاری های مستقیم 45 درصد کاهش یافته است. درآمد کشور از گردشگری نیز از 10 میلیارد دلار به 6 میلیارد دلار کاهش پیدا کرد. رشد بخش بانکداری نیز در مقایسه با سال های قبل کاهش پیدا کرده است.
در صورتی که تنش در منطقه افزایش پیدا کند، اقتصاد لبنان ضربه می خورد. جنگ تاثیر بدی بر روی صنعت توریسم این کشور خواهد داشت. افزایش قیمت نفت نیز میتواند تاثیر منفی بر روی رشد اقتصادی کشور داشته باشد. رشد قیمت نفت می تواند به افزایش تورم،کاهش قدرت خرید مردم و افزایش هزینه انرژی در کشور منجر شود.
اما کارشناسان معتقدند که تصمیمات داخلی عامل اصلی بحران اقتصادی لبنان هستند. افزایش مالیات در سال 2017 باعث رکود اقتصادی در بازارهای محلی شد. رشد اقتصادی لبنان در سال های 2017 و 2018 به ترتیب .6 و 0.3 درصد بود. کسری بودجه کشور نیز از 7.2 درصد تولید ناخالص ملی در سال 2017 به 11 درصد تولید ناخالص ملی در سال 2018 افزایش یافته است. اما در هر صورت هر گونه بحران امنیتی در منطقه نیز می تواند وضعیت اقتصادی لبنان را بدتر کند.
