صفر تا صد کنکور برای هر دانش‌آموز چقدر آب می‌خورد؟

رویداد۲۴ چند سالی است تجارت کنکور به یکی از پرسودترین تجارت‌ها در ایران بدل شده است، تجارتی با هدف قبولی در رشته‌های مطرح در ایران، رشته‌هایی که شاید حتی بازار کار مناسبی را نداشته باشند، اما تحت تاثیر تبلیغات با اقبال بالای مخاطبان روبرو می‌شوند.

بررسی‌های میدانی در سطح شهر تهران و دیگر شهر‌های بزرگ نشان می‌دهد تبلیغات کنکور جزو لاینفک چیدمان شهری در ایران شده اند، تجارت پرسود چاپ کتاب‌های کمک آموزشی که البته در سریال هیولا روایتی طنزگونه از شیوه عمل موسسات به تصویر کشیده شده است.

هر چند برخی سلبریتی‌های آموزشی برای برگزاری هر جلسه تا ۱۰ میلیون تومان نیز در نزدیکی زمان برگزاری امتحانات طلب می‌کنند، اما داستان برای متوسط‌ها به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد. کسانی که نه از چرخه اقتصادی کنکور بیرون می‌مانند و نه پول‌هایی در این ابعاد هزینه می‌کنند.

اتفاقا برآورد‌ها نشان می‌دهد این افراد هستند که چرخ این تجارت را به حرکت در می‌آورند. ان‌ها که با رویای پذیرش در رشته‌های خوب برای حضور در کلاس‌های کنکور هزینه‌هایی بالا پرداخت می‌کنند.

کمک آموزشی پرمخاطب‌ترین رشته‌ها چقدر هزینه برمی‌دارد؟

گروه تجربی با تراکم شدید مخاطبان روبروست. امار‌ها نشان می‌دهد بیش از ۶۳۷ هزار داوطلب در گروه تجربی ثبت نام کرده اند. بالا بودن رقابت در این رشته سبب شده است هزینه کلاس‌های کمک اموزشی در این بخش بالا باشد. محاسبات نشان می‌دهد حداقل هزینه موردنیاز برای شرکت در کلاس‌های کمک آموزشی ۲۰ میلیون تومان است که این رقم در وضعیت متعارف حتی به ۱۵۰ میلیون تومان نیز قابل افزایش است.

زهرا یک دانش آموز رشته تجربی که در مدرسه‌ای دولتی در منطقه ۴ تهران تحصیل می‌کند، در مورد هزینه شرکت در کلاس‌های کنکور گفت: هزینه شرکت در هر دوره از کلاس‌های یکی از دروس تخصصی رشته تجربی که در موسسه برگزار شده است به ۲.۵ میلیون تومان می‌رسد. این مبلغ برای کلاس‌های دروس عمومی ۹۰۰.۰۰۰ تومان است.

وی می‌گوید اگر تمام دروس تخصصی و عمومی را برنداریم و تنها در نصف آن‌ها شرکت کنیم باید ده میلیون تومان برای کلاس‌ها پول پرداخت کنیم. وی می‌گوید: پولی که برای خرید کتب درسی پرداخت می‌شود یکی دیگر از هزینه‌های کمرشکن کنکور است و شرکت در آزمون‌های آزمایشی نیز هزینه‌ای جداگانه در بر دارد.

به گفته وی تنها حضور در آزمون‌های آزمایشی برای اطلاع از وضعیت، حداقل یک میلیون تومان پول می‌خواهد و اگر کسی تنها کتاب‌های کمک اموزشی را خریداری کند و در آزمون شرکت کند لازک است ۵ میلیون تومانی بابت این امر هزینه نماید.

پای کلاس‌ها به مدارس باز شد

در این میان دانش آموزانی هستند که در کلاس‌های کنکوری که در موسسات برگزار می‌شوند شرکت نمی‌کنند و هزینه‌ای که مدرسه برای آن‌ها مقرر کرده است را پرداخت می‌کنند.

آیه یکی دیگر از دانش آموزان رشته تجربی است که در مدرسه‌ای دولتی در منطقه ۸ تهران تحصیل کرده است، در مورد هزینه‌های کنکور می‌گوید:" ما ۸ میلیون تومان برای کلاس‌های کنکور مدرسه پرداخت کردیم و ۴ میلیون تومان نیز برای خرید کتاب‌ها و شرکت در آزمون‌های آزمایشی پرداخت شد، به این ترتیب در حالی که هیچ معلم خصوصی‌ای نگرفته‌ام و در هیچ سمیناری شرکت نکردم ۱۲ میلیون تومان در سال پیش دانشگاهی برای قبولی در کنکور پرداخت کردم. "

فائزه، یکی دیگر از دانش آموزانی است که با او صحبت کرده ایم او در مورد هزینه‌های کنکور می‌گوید:" ۲۵ میلیون برای کلاس‌ها به مدرسه پرداخت کردیم و پول کتاب‌ها تقریبا ۴ میلیون تومان شد و اگر پول جزوات و اردوی عید مدرسه را نیز به آن‌ها اضافه کنیم که ۴ میلیون تومان هزینه برداشته است جمعا ۳۲ میلیون هزینه کردم. "

​کیارش، دانش‌آموز منطقه ۳ در مدرسه‌ای دولتی نیز در این خصوص گفت: ما هشت میلیون تومان بابت کلاس‌های فوق برنامه به مدرسه پرداخت کردیم و در نهایت در گروه‌های ۵ نفره، از معلم‌های دروس تخصصی‌مان خواستیم برایمان کلاس خصوصی برگزار کند. این کلاس‌ها در ۵ جلسه با حضور ۵ نفر برگزار می‌شود و شیوه تست زنی را آموزش می‌دهند. هزینه این کلاس‌ها برای هر نفر ۵ میلیون تومان است.

به گفته وی با احتساب هزینه ۴ میلیون تومانی کتاب، ۱۷ میلیون تومان برای آمادگی شرکت در کنکور پرداخت کرده و رشته مد نظرش مهندسی عمران است.

طهورا، دانش آموزی که در دبیرستان سمپاد تحصیل می‌کند، در این مورد گفت: به خاطر فشار‌هایی که این مدرسه به دانش آموزان می‌آورد تصمیم گرفته است، در کلاس‌های کنکور مدرسه حضور نیابد، اما دوستانش بابت هزینه استقرار در پانسیون به مدت یک سال، خریدن کتاب ها، گرفتن معلم خصوصی برای تمام دروس و گرفتن مشاور تحصیلی و شرکت در آزمون به طور تقریبی ۴۰ میلیون هزینه کرده‌اند. "

بعد از طوفان کنکور

چرخه اقتصادی کنکور اینجا متوقف نمی‌شود. پس از اعلام اسامی مجازشدگان، پای مشاوران به میدان باز می‌شود. اینجا نیز هزینه‌هایی بالایی متوجه دانش اموزان است. مبلغی که برای انتخاب رشته به مشاوران پرداخت می‌شود، بین ۱۵۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان است. سلبریتی‌های مشاور در این حوزه که برای دانش آموزان شناخته شده هستند، حتی تا دو میلیون تومان نیز بابت مشاوره انتخاب رشته دریافت می‌کنند.

افزایش مداوم هزینه‌های جانبی شرکت در کنکور، در حالی اتفاق می‌افتد که سال هاست طرح حذف کنکور در مراجع تصمیم گیری دست به دست می‌شود.

نکته مهم در این میان، اما آمار بالای بیکاری در میان تحصیل‌گردگان است. بررسی وضعیت بازار کار ایران نشان می‌دهد کمترین میزان بیکاری به گروه‌هایی با تحصیلات زیر دیپلم و گروه‌هایی با مدرک فوق دکترا اختصاص دارد، به این ترتیب روشن می‌شود به رغم شکل گیری چرخه تجاری پرسود برای کنکور، هنوز ارتباطی میان بازار کار ایران و رشته‌های تحصیلی وجود ندارد و این چرخه بدون توجه به واقعیات اقتصادی در حال حیات و تداوم تبلیغات است.