آرامش در خلیج فارس/ آیا به پایان کمپین حداکثر فشار علیه ایران نزدیک شده‌ایم؟

در مواجهه با دولت غیر قابل پیش بینی ترامپ، رقبای سابق در خاورمیانه دور یک میز مذاکره نشسته‌اند. امارات متحده عربی که زمانی مشتاق اعمال فشار به آمریکا برای مقابله با ایران بود، امروز در تلاش برای کاهش تنش‌ها در خلیج فارس است و از هفته گذشته مذاکرات ایران و امارات آغاز شده است. مقامات ایران و امارات هفته گذشته برای اولین بار از سال ۲۰۱۳ با هم گفتگو کردند و توافقی بین آن‌ها به امضا رسید.

تحولات اخیر در خاورمیانه و منطقه خلیج فارس برای غرب نیز مه بوده است. رندا اسلیم مدیر موسس موسسه دیالوگ در خاورمیانه کارشناس لبنانی-آمریکایی سیاست خارجی درباره این تحولات به نشنال اینترست گفته چیزی که ما می‌بینیم فرآیند متقابل در برداشتن قدم برای کاهش تنش ایران و امارات است. او گفته تحرکات اخیر اقدامات بازگشتی با هدف بهبود روابط در آب‌های خلیج فارس است.

به گزارش رویداد۲۴ ایران و آمریکا از زمان خروج آمریکا از برجام و آغاز کمپین حداکثر فشار آمریکا علیه ایران در تنش جدی هستند. ۲۶ ژوئن این دو قدرت به یک جنگ تمام عیار نزدیک شدند. ایران پهپاد آمریکایی گلوبال هاوک را در خلیج فارس مورد هدف قرار داد و ترامپ اعلام کرد ده دقیقه مانده به حمله متقابل علیه ایران، جنگ را متوقف کرده است اما امارات به طرز اعجاب‌انگیزی ساکت بوده و از مقصر جلوه دادن ایران برای حملاتی که به نفتکش‌های این کشور در ماه‌های می و ژوئن شده خودداری کرده است. حملاتی که به ادعای مقام‌های آمریکایی کمپین خرابکارانه توسط ایران بوده است.

نشنال اینترست درباره دلایل این سکوت نوشته اماراتی‌ها به طور خصوصی مذاکره با ایران را از سر گرفتند و به دنبال فرصتی بودند تا وضعیت تقابل را تغییر دهند. راندا اسلیم در این باره گفته این تمایل امروز بین امارات و عربستان و تهران به وجود آمده است.

 

راند اسلیم به نشنال اینترست گفته این اولین دیدار میان مقامات بلندپایه برای مذاکره ایران و امارات نبوده است. من فکر می‌کنم بر اساس اطلاعاتی که دارم چندین دیدار میان مقامات ایران و امارات در ماه‌های اخیر اتفاق افتاده است.

بهنام بن طالب‌لو عضو ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها به نشنال اینترست گفته چندین دهه است که استراتژی ایران ایجاد شکاف میان کشور‌های عربی خلیج فارس بوده است. اگر این پارادایم جدیدی که ایرانی‌ها در پیش گرفته‌اند یعنی «گروه بی» متشکل از نتانیاهو، بن سلمان، بن زاید و بولتون را در نظر بگیرید، فکر می‌کنم ایران به دنبال تضعیف این بی‌گروه‌ها و نقش آن‌ها در کمپین حداکثر فشار باشد.

او گفته هدف نهایی تهران از این استراتژی، آزاد کردن خلیج فارس از نیرو‌های خارجی است. اگر کشور‌های منطقه با ایران همراهی نکنند، ایران نمی‌تواند به این هدف برسد و از سوی دیگر برخی کشور‌های منطقه خواستار حضور این نیرو‌های خارجی در آب‌های خلیج فارس هستند.

به گزارش رویداد۲۴ ماه گذشته امارات اعلام کرد که خروج نیروهایش از یمن را آغاز کرده است. نیرو‌های سعودی و اماراتی حامی منصور هادی علیه دولت حوثی‌ها بودند. کمپین جنگ یمن به رهبری عربستان سعودی به کشته شدن ده‌ها هزار یمنی منجر شده، اما عربستان حمایت‌های ایران از حوثی‌ها را دلیل ادامه دار شدن جنگ یمن می‌داند.

اسلیم در توضیح دلایل نزدیک شدن ایران به کشور‌های همسایه گفته احتمالا کشور‌های همسایه ایران به این نتیجه رسیده‌اند که جنگ یمن یک جنگ بدون پیروزی است و امارات و عربستان باید کم کم از یمن خارج شوند و این استراتژی نیازمند همکاری با ایرانی هاست.

 

به گفته تریتا پارسی رییس سابق شورای ایرانیان آمریکا کنترل ایران بر جنبش حوثی‌ها مشخص است؛ ایران از حوثی‌ها حمایت می‌کند اما حوثی‌ها یک سازمان مستقل با موقعیتی مهم هستند که به گفته اطلاعات آمریکا، آن‌ها بار‌ها توصیه‌های ایران را نادیده گرفته‌اند.

با همه این احوال عقب نشینی امارات به معنای گسست آن‌ها از عربستان است که شاید مشتاق‌ترین حامی کمپین حداکثر فشار ترامپ علیه ایران باشند.

پارسی در این باره گفته مشخصا تصمیم امارات مورد استقبال سعودی‌هایی که تنها مانده‌اند قرار نگرفته، اما سعودی‌ها خودشان زمینه‌ساز بسیاری از سیاست‌های بی ثبات کننده بوده‌اند که امروز باید هزینه آن را بپردازند.

به گزارش نشنال اینترست، ترس از همین پرداخت هزینه ممکن است منجر به تغییر سیاست‌ها شود. بر اساس گزارش رسانه‌های ترکیه‌ای، محمد بن زاید آل نهیان بعد از ۲۶ ژوئن در نشستی با هدف تغییر سیاست خارجی شرکت کرده است.

پارسی در ادامه گفته رویکرد منطقه روشن است: فشاری که امارات و عربستان به آمریکا برای ورود به جنگ علیه ایران آورده‌اند بی فایده بوده، اما سناریویی را به دنبال داشته که در آن عربستان و امارات خودشان وارد جنگ با ایران بدون حمایت آمریکا می‌شدند. زمانی که این ادراک به وجود آمده امارات به دیپلماسی علاقه‌مند شده است.

او گفته تا زمانی که امارات بتواند به حمایت‌های نظامی آمریکا پشتگرم باشد، امارات و عربستان هیچ علاقه‌ای به حل و فصل مشکلاتشان به صورت دیپلماتیک ندارند و در واقع این حمایت آمریکا برای آن‌ها به منزله چراغ سبزی برای اقدامات و سیاست‌های تحریک آمیزشان است.

به گزارش رویداد۲۴ راند اسلیم با این نظر مخالف است و به نشنال اینترست گفته حتی با حمایت‌های آمریکا، اولین گروهی که هزینه را باید بپردازد، امارات است چرا که بین ایران و آمریکا گیر کرده است.

به عقیده این کارشناس خاورمیانه، آخرین چیزی که آن‌ها می‌خواهند گزینه تنش نظامی است. آن‌ها حس می‌کنند که افرادی در واشنگتن دی سی و کاخ سفید هستند که خواستار استراتژی‌ای بیش از حداکثر فشار اقتصادی‌اند و به دنبال حنگ واقعی با ایران هستند.

پارسی، اما معتقد است عدم ورود آمریکا به جنگ با ایران سبب شده قدرت‌های منطقه مجبور شوند روی پای خود بیاستند که این یعنی فرصت برای از سر گیری دیپلماسی بین بازیگران منطقه‌ای فراهم شده است. نشنال اینترست معتقد است ایران نیز از این فرصت استفاده کرده و ژست حسن نیت گرفته است.

 

این رسانه به اظهارات اخیر ظریف درباره باز بودن باب مذاکره با کشور‌های همسایه اشاره کرده و نوشته اظهارات اخیر ظریف یک تلطیف لحن در برابر اماراتی‌ها بود.

حتی رقبای امارات نیز به این اقدام پیوسته‌اند. قطر به عنوان متحد ترکیه، روز دوشنبه گارد ساحلی خود را برای مذاکره با تهران عازم ایران کرد. پارسی و اسلیم هر دو معتقدند این پادشاهی کوچک منطقه سعی دارد کرسی خود را پشت میز مذاکره حفظ کند تا در صورت آغاز مذاکرات صلح فراگیر در منطقه نقشی داشته باشد.

اسلیم در این باره گفته هنوز در فاز آزمایشی قرار داریم. این فاز هنوز به یک مذاکرات جدی کاهش تنش رسمی ختم نشده است. اما تعصب‌ها کنار رفته است و ما خیلی به این فاز نزدیک شده‌ایم. تمایل عجیبی برای شروع جنگ نظامی ایران و آمریکا وجود داشت که به عقیده من فعلا متوقف شده است.