چرا ظریف با ترامپ دیدار نکرد؟/ اختلاف آمریکا و گروه جی ۷ بر سر ایران

امانوئل مکرون روز گذشته در مصاحبه با ال سی آی اعلام کرد: گروه هفت برای اعلام یک بیانیه مشترک درباره برنامه هسته‌ای ایران با هدف کاهش تنش‌ها در خاورمیانه به توافق رسیده‌اند و همه می‌خواهند از بروز درگیری جلوگیری کنند. دونالد ترامپ هم در این باره نظرات روشنی داشت.

مکرون بدون ذکر جزییات گفت: اولویت با جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و تنش در منطقه است. صحبت‌های ما برای به دست گرفتن ابتکار عمل باید ادامه داشته باشد و اینکه در هفته‌های آتی نباید بحثی درباره ایران باشد که با این هدف مغایر باشد و باید باب جدید مذاکرات باز شود.

دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا در پاسخ به خبرنگاری که از او درباره امضای بیانیه مشترک گروه هفت درباره ایران سوال کرده بود گفت: من در این باره مذاکره‌ای نداشتم. ماکرون و شینزو آبه نخست وزیر ژاپن آزادند که هرچه می‌خواهند درباره ایران بگویند. هر کدام از ما نظراتی داریم. من نمی‌توانم جلوی حرف زدن دیگران را بگیرم. اگر می‌خواهند حرف بزنند، بزنند.

این تناقض تنها کمی بعد از اعلامیه ماکرون درباره اتفاق نظر بر سر موضوع ایران به وقوع پیوسته است. امانوئل ماکرون سعی داشت برای بحران به وجود آمده میان ایران و آمریکا راه حلی ارائه کند. او روز جمعه با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران دیدار و گفت‌وگو داشت. رییس جمهور فرانسه همچنین به صورت تلفنی با حسن روحانی گفتگو کرده است.

صبح روز یکشنبه، یک منبع دیپلماتیک اعلام کرد گروه هفت مشترکا به این توافق رسیده‌اند که به مکرون ماموریت ابلاغ پیام به ایران را بدهند. این منبع آگاه نزدیک به دفتر ریاست جمهوری فرانسه به رویترز گفته بود امانوئل ماکرون قرار است با ایران حرف بزند و پیغام گروه را برساند. این پیام شامل اجتناب آن‌ها از افزایش تنش‌ها در منطقه است.

به گزارش رویداد۲۴ نتیجه نشست گروه هفت فردا اعلام خواهد شد. نشست سران این گروه با توجه به چالش‌هایی ترامپ با متحدان آمریکا ایجاد کرده، میدان نبرد دیپلماتیک برای رییس جمهور آمریکاست.

امانوئل مکرون که میزبان این نشست است می‌خواهد همه تلاشش را به کار ببندد تا نشستی که از روز گذشته آغاز شده و تا فردا ادامه دارد، نمونه‌ای از یک نشست بین المللی باشد. او برای آب شدن یخ جمع، ترامپ را به محض ورود به فرانسه به یک نهار از پیش برنامه ریزی نشده دعوت کرد.

ماکرون در مصاحبه‌ای به زبان انگلیسی ترامپ را یک مهمان ویژه خواند و نزدیکان او بعدا اعلام کردند سران دو کشور فرانسه و آمریکا درباره بحران هسته‌ای ایران به توافق‌های خوبی دست پیدا کرده‌اند.

تصاویر و فیلم خوش و بش ماکرون با بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا نیز در شبکه‌های اجتماعی از بازتاب گسترده‌ای برخوردار بوده و تصویر بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس در حالی که در دفتر ماکرون پایش را روی میز گذاشته واکنش‌های زیادی به همراه داشت.

با ورود غیرمنتظره هواپیمای جمهوری اسلامی ایران به فرودگان بئاریتز توجه همه رسانه‌ها به این خبر معطوف شد. برخی با اشاره به برنامه سفر وزیر خارجه ایران به کشور‌های شرق آسیا، از احتمال حضور حسن روحانی رییس جمهور ایران در این هواپیما حرف زدند.

مدت‌ها پیش از برگزاری نشست گروه هفت، صحبت از دعوت مکرون از روحانی برای حضور در این نشست و مذاکره مستقیم با ترامپ در حاشیه آن مطرح بود. به گفته محمود واعظی رییس دفتر رییس جمهور، ۱۵ مرداد روحانی و ماکرون ۱۰۰ دقیقه با هم گفت‌وگوی تلفنی داشتند. احتمال می‌رود در این تماس تلفنی طولانی مدت، درباره حضور روحانی یا یکی از مقامات عالی کشور در نشست فرانسه نیز گفتگو شده و احتمالا تصمیم برای اعزام ظریف به این نشست نیز پس از این تماس تلفنی گرفته شده است.

یکی از مقامات کاخ سفید درباره دعوت فرانسه از محمد جواد ظریف برای حضور در حاشیه نشست بئاریتز گفت آن‌ها سورپرایز شده‌اند.

به گفته یکی از مقام‌های فرانسوی در گفتگو با رویترز، ظریف در این سفر با همتای فرانسوی خود دیدار و شرایط کاهش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن را مورد ارزیابی قرار داد.

ظریف همچنین با امانوئل ماکرون رییس جمهور فرانسه نیز دیدار کوتاهی داشت، اما به گفته مقامات ایران و کاخ سفید هیچ دیداری میان او و مقامات ایالات متحده انجام نشد و سرانجام بعد از چند ساعت ظریف فرودگاه بئاریتز را به مقصد تهران ترک کرد.

 

با وجود اختلافاتی که ترامپ با همتایان اروپایی‌اش بر سر ایران داشت، از دیدار با ظریف استقبال کرد. استیو منوچین وزیر خزانه‌داری ایالات متحده درباره حضور غیر منتظره ظریف و احتمال مذاکره گفته بود: ترامپ پیش از این نیز بار‌ها گفته خواستار دیدار با مقامات ایرانی است و برای این منظور هم هیچ پیش شرطی قائل نیست.

حضور ظریف به دعوت مکرون بود. مکرون ابتکار عملی برای کاهش تنش‌ها در منطقه دارد و از فروپاشی کامل برجام و تاثیر آن بر خاورمیانه نگران است. او روز جمعه نیز پیش از آغاز نشست گروه هفت با ظریف دیدار داشت و درباره رفع بحران از جمله کاهش تحریم‌های آمریکا و علیه ایران و ایجاد مکانیزمی برای بهره مندی ایران از فواید برجام گفتگو کرده بود.

 

رویترز به نقل از دو مقام و یک دیپلمات ایرانی نوشته ایران درخواست صادرات حداقل ۷۰۰ هزار بشکه نفت در روز و به طور ایده آل ۱.۵ میلیون بشکه نفت در روز را به اروپایی‌ها داده و گفته اگر غربی‌ها می‌خواهند درباره حفظ برجام با تهران مذاکره کنند باید این میزان را تضمین کنند. با این وجود یک دیپلمات اروپایی نزدیک به مذاکرات گروه هفت به رویترز گفته جریان نشست گروه هفت در روز شنبه به سمت و سویی حرکت نکرده که ترامپ تحریم‌ها را تعلیق کند.

 

روبرت مالی رییس گروه بحران درباره سفر ظریف به فرانسه در توییتر خود نوشت: این سفر به معنای چراغ سبز ترامپ به پیشنهادهای مکرون برای توافق هسته‌ای است.

 

به گزارش رویداد۲۴ با توجه به تصویری که شکاف میان سران کشور‌های قدرتمند اقتصادی در نشست پیشین گروه هفت ایجاد شده بود، ترامپ تلاش کرد نشان دهد شکافی وجود ندارد، اما درگیری‌ها بر سر معضلاتی از جنگ تجاری با چین گرفته تا برنامه‌های هسته‌ای ایران و کره شمالی و مساله عضویت پوتین در این گروه به چشم می‌خورد. روسیه بعد از بحران کریمه در سال ۲۰۱۴ از گروه هشت جدا شد.

 

یکی از مقامات اروپایی که خواسته نامش برده نشود به رویترز گفته روسیه یکی از مسائل جنجالی‌ای بود که در شام روز شنبه مورد مناقشه میان سران کشور‌های گروه ۷ بود. مذاکرات بر سر این ایده که گروه هفت باید گروهی متشکل از کشور‌های دموکراسی لیبرال باشد وارد تنش شد. ترامپ به وضوح با این ایده مخالف بود.

 

گفته می‌شود شام شنبه شب همان زمانی بوده که ماکرون خبر حضور ظریف در نشست روز بعد را به همه سران کشور‌ها اعلام کرده است. بوریس جانسون نخست وزیر جدید بریتانیا روز یکشنبه برای میزبانی این رویارویی‌های سخت به مکرون تبریک گفت. او گفت: کارت را خیلی خوب انجام دادی. شب گذشته بسیار خوب پیش رفت. خدای من! این یکی از نشست‌های سخت بود که تو به خوبی از پس آن برآمدی.