نیویورکر:
ایران، از بیروت تا بغداد و صنعا؛ تهران چگونه در حال افزایش نفوذ خود در سراسر منطقه خاورمیانه است؟
اگرچه ایران و اسرائیل هزار مایل با یکدیگر فاصله دارند، اما محور مقاومت ایران در سالهای گذشته در سرتاسر نقاط خاورمیانه تا نزدیکی مرز‌های اسرائیل با سوریه و لبنان ریشه دوانده اند.
رویداد۲۴ رابین رایت در نیویورکر نوشت: کوه آویتال در بلندی‌های جولان در منطقه مرزی بین اسرائیل و سوریه قرار دارد. پایگاه نظامی ارتش اسرائیل همیشه نیرو‌های مرتبط با ایران را تحت نظارت دارد. در سال ۲۰۱۲ ایران و شبه نظامیان حزب الله لبنان یک مرکز جاسوسی را در نزدیکی مرز اسرائیل راه اندازی کردند. ایرانی‌ها در سالهای اخیر تلاش کرده اند که حضور نظامی پررنگ تری در داخل سوریه داشته باشند. در سال ۲۰۱۵ در یکی از حملات هوایی اسرائیل ژنرال محمد علی الله دادی، فرمانده نیروی سپاه پاسداران و عماد مغنیه از فرماندهان نظامی حزب الله جان باختند.
نیرو‌های ایران از سال ۲۰۱۶ در حال تلاش برای انتقال سامانه‌های هدایت موشک به حزب الله بوده اند. این سیستم‌ها می‌توانند راکت‌های کوتاه برد را به موشک‌های دوربرد تبدیل کنند. حزب الله از این طریق می‌تواند نقاط استراتژیک در داخل اسرائیل از جمله فرودگاه، تاسیسات برق و مراکز تجاری را در تیررس موشک‌های خود قرار دهد. اوزی روبین، رئیس پیشین سازمان دفاع موشکی اسراییل در مصاحبه با روزنامه ما گفت که رهبران حزب الله به دنبال تقویت قدرت بازدارندگی خود در مقابل ارتش اسرائیل هستند.
نیویورکر در ادامه ادعا کرد: ایران در اوایل سال ۲۰۱۸ بیش از چهل پایگاه نظامی در داخل سوریه برای نیرو‌های تحت هدایت خود راه اندازی کرده بود. این پایگاه‌ها دارای مراکز آموزشی و اتاق‌های کنترل پهپاد هستند. مقامات دفاعی اسرائیل در مصاحبه با ما اعلام کردند که حداقل یک سوم این پایگاه‌ها برای هدف قرار دادن اسرائیل استفاده شده اند. اسرائیل از اوایل سال ۲۰۱۷ بیش از دویست حمله هوایی علیه اهداف مرتبط با ایران در سوریه انجام داده است. مقامات اسرائیلی حضور نیرو‌های ایرانی در منطقه مرزی را به عنوان خط قرمز خود توصیف کرده اند.
سال گذشته مقامات اسرائیلی و روسی توافقی را امضا کردند که به موجب آن نیرو‌های تحت حمایت ایران در یک منطقه حائل در فاصله ۸۵ کیلومتری از مرز اسرائیل مستقر شدند.
اگرچه ایران و اسرائیل هزار مایل با یکدیگر فاصله دارند، اما محور مقاومت ایران در سالهای گذشته در سرتاسر نقاط خاورمیانه تا نزدیکی مرز‌های اسرائیل با سوریه و لبنان ریشه دوانده اند. گروه‌های شبه نظامی شیعه تحت حمایت ایران به طور اساسی توازن قوا در منطقه را در چند سال گذشته تغییر داده اند. کشور‌های منطقه و قدرت‌های خارجی از جمله آمریکا می‌دانند که هر گونه اقدامی علیه تهران می‌تواند به بی ثباتی کل خاورمیانه منجر شود.
تهران می‌تواند ضربات مهلکی را به همه دشمنان منطقه‌ای خود وارد کند. ایوان اویتزون، کارشناس سابق وزارت خارجه اسرائیل در این ارتباط گفت: «در صورتی که اسرائیل بخواهد متحد ایران در لبنان یعنی گروه حزب الله را شکست دهد، می‌تواند بیروت را به طول کامل نابود کند. اما آنها نیز توانایی نابود کردن حداقل بخشی از تل آویو را خواهند داشت».
هفته گذشته شاهد حملات موشکی و پهپادی گسترده‌ای علیه میادین نفتی و پالایشگاه‌های سعودی بودیم. مقامات آمریکایی بعد از این حوادث بالافاصله انگشت اتهام را به سمت تهران نشانه گرفتند. روز چهارشنبه وزیر دفاع عربستان بخشی از سلاح‌های استفاده شده در این حملات را به رسانه‌ها نشان داد. واشنگتن و ریاض ادعا می‌کنند که هجده پهپاد جنگی و هفت موشک کروز از داخل خاک ایران به سمت عربستان هدایت شده اند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه سی ان ان حملات اخیر را یک اقدام جنگی توصیف کرد. وزیر خارجه ایران نیز در روز‌های اخیر هشدار داد که هر گونه اقدام نظامی آمریکا یا عربستان به جنگ تمام عیار در منطقه منجر خواهد شد. او تاکید کرد که کشورش به دنبال جنگ با هیچ کشوری نیست، اما با قدرت کامل از مرز‌های خود دفاع خواهد کرد.
ایران با کمک گروه‌های نیابتی خود در منطقه می‌تواند به حملات احتمالی آمریکا یا عربستان واکنش نشان دهد. در دهه ۱۹۸۰ شاهد تحولات مشابهی در منطقه بودیم. نیرو‌های مرتبط با ایران به دو سفارتخانه آمریکا و تفنگداران دریایی حافظ صلح آمریکا در لبنان حمله کردند.
گروه حزب الله لبنان به عنوان قدیمیترین و مجهزترین گروه نیابتی ایران در منطقه شناخته میشود. در داخل عراق نیز بیش از شصت گروه شبه نظامی تحت حمایت ایران حضور دارند. تهران همچنین در طول جنگ داخلی سوریه تعداد زیادی گروه‌های مسلح را برای حمایت از رژیم بشار اسد تشکیل داد. علاوه بر این، شبه نظامیان حوثی در یمن و سازمان‌های فلسطینی حماس و گروه جهاد اسلامی نیز مورد حمایت تهران قرار دارند. در بین دیگر گروه‌های شبه نظامی مرتبط با ایران نیز می‌توان به فاطمیون افغانستان و زینبیون پاکستان اشاره کرد.
کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ و حملات هوایی اسرائیل علیه اهداف ایرانی در سوریه، لبنان و عراق تاکنون موفقیت چندانی به دنبال نداشته اند. مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در یکی از گزارش‌های اخیر خود می‌نویسد: «به طور کلی در سالهای گذشته شاهد افزایش تعداد نیرو‌های خارجی مرتبط با ایران در سوریه بوده ایم. مشکلات اقتصادی ایران مانع بزرگی در مقابل رفتار‌های منطقه‌ای این کشور ایجاد نکرده اند».
علاوه بر این، در سالهای اخیر شاهد ورود متحدان ایران در محور مقاومت به دنیای سیاست بوده ایم. آنها جنبش‌های مسلحانه خود را به بازیگران مهمی در دولت‌های منطقه تبدیل کردند. گروه حزب الله دارای تعدادی کرسی در پارلمان و همچنین چندین پست در کابینه دولت است. رئیس جمهور مسیحی لبنان روابط خوبی با سران حزب الله دارد. ایران از سال ۲۰۰۳ توانست حضور خود در عراق را از طریق شبکه‌ای از گروه‌های شبه نظامی شیعه تقویت کند. این گروه‌ها در سال ۲۰۱۴ برای مبارزه با گروه داعش در قالب سازمان نیرو‌های بسیج مردمی متحد شدند. رهبران این گروه‌ها در سال ۲۰۱۸ در انتخابات پارلمان عراق شرکت کردند. آنها در حال حاضر نقش مهمی در انتخاب نخست وزیر عراق ایفا می‌کنند.
شبه نظامیان حوثی در یمن نیز جنبشی با نام انصارالله را برای خود راه اندازی کرده اند. آنها در سال ۲۰۱۵ کنترل پایتخت را در اختیار گرفتند. چهار سال پیش ائتلاف سعودی‌ها جنگی را علیه حوثی‌ها به راه انداخت. از آن زمان تهران نقش مهمی در تامین تسلیحات نیرو‌های حوثی ایفا کرده است. پهپاد‌ها و موشک‌های ایرانی در ماه‌های گذشته برای هدف قرار دادن مراکزی در داخل خاک عربستان استفاده شده اند.
با وجود مشکلات اقتصادی بسیاری از کارشناسان معتقدند که تهران استراتژی بهتری را در مقایسه با اسرائیل اتخاذ کرده است. یکی از کارشناسان امنیتی در مصاحبه با ما گفت: «رهبران ایران برخلاف اسرائیل برای بلند مدت برنامه ریزی می‌کنند. ایران مهارت بالایی در جنگ نیابتی غیر مستقیم پیدا کرده است.»
نیرو‌های ایران از سال ۲۰۱۶ در حال تلاش برای انتقال سامانه‌های هدایت موشک به حزب الله بوده اند. این سیستم‌ها می‌توانند راکت‌های کوتاه برد را به موشک‌های دوربرد تبدیل کنند. حزب الله از این طریق می‌تواند نقاط استراتژیک در داخل اسرائیل از جمله فرودگاه، تاسیسات برق و مراکز تجاری را در تیررس موشک‌های خود قرار دهد. اوزی روبین، رئیس پیشین سازمان دفاع موشکی اسراییل در مصاحبه با روزنامه ما گفت که رهبران حزب الله به دنبال تقویت قدرت بازدارندگی خود در مقابل ارتش اسرائیل هستند.
نیویورکر در ادامه ادعا کرد: ایران در اوایل سال ۲۰۱۸ بیش از چهل پایگاه نظامی در داخل سوریه برای نیرو‌های تحت هدایت خود راه اندازی کرده بود. این پایگاه‌ها دارای مراکز آموزشی و اتاق‌های کنترل پهپاد هستند. مقامات دفاعی اسرائیل در مصاحبه با ما اعلام کردند که حداقل یک سوم این پایگاه‌ها برای هدف قرار دادن اسرائیل استفاده شده اند. اسرائیل از اوایل سال ۲۰۱۷ بیش از دویست حمله هوایی علیه اهداف مرتبط با ایران در سوریه انجام داده است. مقامات اسرائیلی حضور نیرو‌های ایرانی در منطقه مرزی را به عنوان خط قرمز خود توصیف کرده اند.
سال گذشته مقامات اسرائیلی و روسی توافقی را امضا کردند که به موجب آن نیرو‌های تحت حمایت ایران در یک منطقه حائل در فاصله ۸۵ کیلومتری از مرز اسرائیل مستقر شدند.
اگرچه ایران و اسرائیل هزار مایل با یکدیگر فاصله دارند، اما محور مقاومت ایران در سالهای گذشته در سرتاسر نقاط خاورمیانه تا نزدیکی مرز‌های اسرائیل با سوریه و لبنان ریشه دوانده اند. گروه‌های شبه نظامی شیعه تحت حمایت ایران به طور اساسی توازن قوا در منطقه را در چند سال گذشته تغییر داده اند. کشور‌های منطقه و قدرت‌های خارجی از جمله آمریکا می‌دانند که هر گونه اقدامی علیه تهران می‌تواند به بی ثباتی کل خاورمیانه منجر شود.
تهران می‌تواند ضربات مهلکی را به همه دشمنان منطقه‌ای خود وارد کند. ایوان اویتزون، کارشناس سابق وزارت خارجه اسرائیل در این ارتباط گفت: «در صورتی که اسرائیل بخواهد متحد ایران در لبنان یعنی گروه حزب الله را شکست دهد، می‌تواند بیروت را به طول کامل نابود کند. اما آنها نیز توانایی نابود کردن حداقل بخشی از تل آویو را خواهند داشت».
هفته گذشته شاهد حملات موشکی و پهپادی گسترده‌ای علیه میادین نفتی و پالایشگاه‌های سعودی بودیم. مقامات آمریکایی بعد از این حوادث بالافاصله انگشت اتهام را به سمت تهران نشانه گرفتند. روز چهارشنبه وزیر دفاع عربستان بخشی از سلاح‌های استفاده شده در این حملات را به رسانه‌ها نشان داد. واشنگتن و ریاض ادعا می‌کنند که هجده پهپاد جنگی و هفت موشک کروز از داخل خاک ایران به سمت عربستان هدایت شده اند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه سی ان ان حملات اخیر را یک اقدام جنگی توصیف کرد. وزیر خارجه ایران نیز در روز‌های اخیر هشدار داد که هر گونه اقدام نظامی آمریکا یا عربستان به جنگ تمام عیار در منطقه منجر خواهد شد. او تاکید کرد که کشورش به دنبال جنگ با هیچ کشوری نیست، اما با قدرت کامل از مرز‌های خود دفاع خواهد کرد.
ایران با کمک گروه‌های نیابتی خود در منطقه می‌تواند به حملات احتمالی آمریکا یا عربستان واکنش نشان دهد. در دهه ۱۹۸۰ شاهد تحولات مشابهی در منطقه بودیم. نیرو‌های مرتبط با ایران به دو سفارتخانه آمریکا و تفنگداران دریایی حافظ صلح آمریکا در لبنان حمله کردند.
گروه حزب الله لبنان به عنوان قدیمیترین و مجهزترین گروه نیابتی ایران در منطقه شناخته میشود. در داخل عراق نیز بیش از شصت گروه شبه نظامی تحت حمایت ایران حضور دارند. تهران همچنین در طول جنگ داخلی سوریه تعداد زیادی گروه‌های مسلح را برای حمایت از رژیم بشار اسد تشکیل داد. علاوه بر این، شبه نظامیان حوثی در یمن و سازمان‌های فلسطینی حماس و گروه جهاد اسلامی نیز مورد حمایت تهران قرار دارند. در بین دیگر گروه‌های شبه نظامی مرتبط با ایران نیز می‌توان به فاطمیون افغانستان و زینبیون پاکستان اشاره کرد.
کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ و حملات هوایی اسرائیل علیه اهداف ایرانی در سوریه، لبنان و عراق تاکنون موفقیت چندانی به دنبال نداشته اند. مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در یکی از گزارش‌های اخیر خود می‌نویسد: «به طور کلی در سالهای گذشته شاهد افزایش تعداد نیرو‌های خارجی مرتبط با ایران در سوریه بوده ایم. مشکلات اقتصادی ایران مانع بزرگی در مقابل رفتار‌های منطقه‌ای این کشور ایجاد نکرده اند».
علاوه بر این، در سالهای اخیر شاهد ورود متحدان ایران در محور مقاومت به دنیای سیاست بوده ایم. آنها جنبش‌های مسلحانه خود را به بازیگران مهمی در دولت‌های منطقه تبدیل کردند. گروه حزب الله دارای تعدادی کرسی در پارلمان و همچنین چندین پست در کابینه دولت است. رئیس جمهور مسیحی لبنان روابط خوبی با سران حزب الله دارد. ایران از سال ۲۰۰۳ توانست حضور خود در عراق را از طریق شبکه‌ای از گروه‌های شبه نظامی شیعه تقویت کند. این گروه‌ها در سال ۲۰۱۴ برای مبارزه با گروه داعش در قالب سازمان نیرو‌های بسیج مردمی متحد شدند. رهبران این گروه‌ها در سال ۲۰۱۸ در انتخابات پارلمان عراق شرکت کردند. آنها در حال حاضر نقش مهمی در انتخاب نخست وزیر عراق ایفا می‌کنند.
شبه نظامیان حوثی در یمن نیز جنبشی با نام انصارالله را برای خود راه اندازی کرده اند. آنها در سال ۲۰۱۵ کنترل پایتخت را در اختیار گرفتند. چهار سال پیش ائتلاف سعودی‌ها جنگی را علیه حوثی‌ها به راه انداخت. از آن زمان تهران نقش مهمی در تامین تسلیحات نیرو‌های حوثی ایفا کرده است. پهپاد‌ها و موشک‌های ایرانی در ماه‌های گذشته برای هدف قرار دادن مراکزی در داخل خاک عربستان استفاده شده اند.
با وجود مشکلات اقتصادی بسیاری از کارشناسان معتقدند که تهران استراتژی بهتری را در مقایسه با اسرائیل اتخاذ کرده است. یکی از کارشناسان امنیتی در مصاحبه با ما گفت: «رهبران ایران برخلاف اسرائیل برای بلند مدت برنامه ریزی می‌کنند. ایران مهارت بالایی در جنگ نیابتی غیر مستقیم پیدا کرده است.»
خبر های مرتبط
