رکن اصلی مغفول مانده در اقتصاد سلامت، نظام بانکی کشور است
رویداد۲۴ سعید نمکی وزیر بهداشت روز شنبه در جلسه مشترک با مدیران و نمایندگان بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری دولتی و خصوصی درباره توسعه تعاملات و راهکار‌های همکاری مشترک وزارت بهداشت و بانک‌ها افزود: دستاورد‌های نظام سلامت در سال‌های بعداز پیروزی انقلاب، با قیمت‌های بسیار ارزان و بهینه حاصل شد. ما در شرایطی کودکان را با کمترین هزینه‌ها واکسینه کرده و با کمک‌های داخلی و خارجی به شاخص‌های ازرشمندی دست پیدا کردیم، اما در حال حاضر وارد مرحله جدیدی از مسائل نظام سلامت شده ایم. این مرحله جدید با شرایط قبلی متفاوت است. روزی کودکان‌مان را با هزینه کرد ۶ دلار علیه ۶ بیماری مهلک مسری قابل پیشگیری با واکسن، ایمن می‌کردیم، اما امروز گرفتار معضلاتی همانند بیماری‌های غیرواگیر، حوادث جاده‌ای و مسائل زیست محیطی هستیم که وزارت بهداشت کمترین تاثیر را در پیشگیری و درمان آن‌ها دارد. این مساله از یک سو مشارکت بین بخشی عظیمی را طلبیده و از سوی دیگر هزینه‌های زیادی روی دستمان می‌گذارد.
وزیر بهداشت ادامه داد: سالانه ۳۸۰ هزار مرگ اتفاق می‌افتد که از این تعداد، ۳۱۳ هزار مرگ به علت بیماری‌های غیرواگیر است. حدود ۱۰۰ هزار مورد از این مرگ‌ها به علت پرفشاری خون و عوارض ناشی از آن اتفاق می‌افتد.
نظام سلامت نیازمند مشارکت بین بخشی است
نمکی بیان کرد: این موضوعات را مطرح کردم تا دو نکته را تاکید کنم؛ اول اینکه نظام سلامت ما از این پس جزو نظام‌های پرهزینه بوده و دوم اینکه از این به بعد مدیریت نظام سلامت نه تنها در بعد اقتصادی، بلکه در همه ابعاد به تنهایی در توان وزارت بهداشت نبوده و نیازمند مشارکت‌های بین بخشی وسیع است.
وی ادامه داد: نکته حائز اهمیت اینکه هر گامی در این راستا برداریم، اثرات اقتصادی اش بر اقتصاد سلامت به مراتب بیشتر از گام‌هایی است که در سال‌های گذشته برداشته ایم. مثلا اگر بیماری را در مراحل اولیه ابتلا به فشار خون شناسایی کنیم، دیرتر یا کمتر در آینده با سکته مغزی و قلبی به بیمارستان مراجعه خواهد کرد و سال‌ها به عنوان نیروی مولد، حتی بدون هیچ عارضه ای، زندگی و فعالیت خواهد کرد؛ بنابراین به همان نسبت که وزارت بهداشت در ابعاد اجرایی به تنهایی موفق نخواهد شد، در بعد اقتصادی نیز به تنهایی نخواهد توانست گام‌های بلندی بردارد.
کاستی‌های اقتصاد سلامت ناشی از مشکلات مدیریتی است
وزیر بهداشت اظهار داشت: مشکلات اقتصاد مملکت خارج از حیطه اقتصاد بوده و ناشی از کاستی‌های درون این حوزه نیست، بلکه ناشی از مشکلات سیاسی و مدیریتی است. کاستی‌های اقتصاد سلامت هم ناشی از مشکلات مدیریتی در مملکت است. برای مثال در حال حاضر ۵ هزار تخت بیمارستانی با ضریب اشغال زیر ۲۰ درصد در کشور داریم، یعنی در زمینه نیازسنجی مشکل داشتیم و تخت‌های بیمارستانی با فشار برخی مسئولان در برخی شهر‌ها و مناطق اضافه شده است که مقرون به صرفه و اقتصادی و حتی هزینه اثربخش نیست. یعنی به جای اینکه با اولویت و محوریت پیشگیری، سرمایه گذاری کنیم، در مقوله درمان سرمایه گذاری کرده ایم و به جای اینکه درمان سرپایی را توسعه دهیم، بیشتر درمان بستری را رونق بخشیدیم.
وی افزود: در این دوره، تقدم پیشگیری بر درمان و درمان سرپایی بر درمان بستری را جزو اولویت‌های خود قرار دادیم. در این راستا نیز تصمیم گرفتیم بخش خصوصی را بیشتر درگیر کرده و اگر بخواهیم نظام بانکی را درگیر کنیم، بنا نداریم فشار‌های اقتصاد سلامت را در نظام بانکی توزیع کرده و با زورگویی به بانک‌ها مشکلاتمان را حل کنیم. نظام بانکی به عنوان بنگاه اقتصادی، باید کار برایش مقرون به صرفه تمام شده و دوم اینکه نظام بانکی احساس کند که در این راستا، کار خیر و عام المنفعه‌ای نیز انجام می‌دهد.
نمکی ادامه داد: بسیاری از بانک‌های جهان با سود سالیانه شان کار‌های خیریه نیز انجام می‌دهند. سرمایه گذاری برای بانک باید دو جنبه داشته باشد، یکی اینکه بدانند پولی که به میدان می‌آورد، سودآور خواهد بود و دوم اینکه در جنبه‌های عام المنفعه همکاری کنند و ما نیز در مورد این دو جنبه می‌توانیم با یکدیگر تبادل نظر و همراهی کنیم.
همکاری با بانک‌ها در حوزه پیشگیری
وزیر بهداشت بیان کرد: برای همکاری مشترک در بخش بهداشت می‌توانیم از ظرفیت تبصره‌های قانون بودجه ۹۹ استفاده کنیم و در بخش پیشگیری بیشتر کار کنیم. در حال راه اندازی ۴۰۰ خانه بهداشت سیار عشایری برای یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر عشایر کوچ روی مملکت که از هیچ امکانی برخوردار نبودند هستیم و بانک‌ها در این زمینه می‌توانند به عنوان نوعی از مشارکت PPP یا از باب مسئولیت اجتماعی به صحنه بیایند.
نمکی افزود: همچنین بانک‌ها می‌توانند در پیشبرد طرح‌های ملی همچون پویش ملی کنترل فشار خون نیز همکاری کنند. در طرح اخیر پویش ملی فشار خون، افزون بر ۳۰ میلیون نفر مورد سنجش قرار گرفته و ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر مورد جدید شناسایی شدند. می‌توان در این راستا با همکاری بانک‌ها بسته‌ای تعریف کرد که با ایجاد پویش، از چه تعداد مورد پیشگیری شده و این موارد در آینده چه میزان هزینه برای نظام سلامت داشته اند. در واقع ما با مشارکت نظام بانکی، هزینه‌های نظام سلامت در آینده را کاهش خواهیم داد. یعنی سرمایه گذاری مشترک انجام دهیم و نوع خدمت را کمّی کنیم، در این راستا می‌توان ضلع سوم مانند بیمه‌های مکمل را نیز وارد کرد.
پروژه‌های ناتمام حوزه درمان
وزیر بهداشت گفت: در بعد درمان تعداد زیادی پروژه نیمه تمام داریم؛ نظام بانکی می‌تواند در این مورد بررسی و با ما همکاری کند. ما نیز کمک کرده و ضریب کای جدید برای این گونه سرمایه گذاری‌های مشترک تعریف می‌کنیم. یعنی بانک‌ها به عنوان سرمایه گذاری در بخش درمان مداخله کنند یا اینکه بانک‌ها پروژه‌های جدیدی که می‌تواند به رشد گردشگری سلامت در کشور کمک کند، پیشنهاد دهند و با همکاری و مشارکت آن را پیش ببریم.
می‌توانیم قطب صادرات دارو در منطقه باشیم
وی اظهار داشت: در صنعت دارو جلوی واردات بی رویه را گرفته ایم. کشور ما این قابلیت را دارد که صفر تا صد اغلب مواد اولیه دارویی را تولید کند، فقط زیرساخت‌های آن باید فراهم شود. در کشوری که صنعت پتروشیمی وجود دارد، نباید ساخت بسیاری از مواد اولیه دارویی با واسطه انجام شود. می‌توانیم حتی برای کشور‌های منطقه به عنوان قطب صادرات دارو عمل کنیم.
نمکی افزود: در توسعه مراکز آموزشی نیز بانک‌ها می‌توانند همکاری کنند. این همکاری می‌تواند در بخش پژوهش، توسعه شرکت رشد‌های دانش بنیان، مسائل رفاهی و ساخت خوابگاه‌های دانشجویی نیز نمود پیدا کند. در این راستا می‌توان از تبصره‌های بودجه ۹۹ نیز بهره گرفت.
تعریف مدل همکاری مشترک وزارت بهداشت با بانک‌ها
وزیر بهداشت گفت: وزارت بهداشت سالانه حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان منابع دارد که ۳۵ هزار میلیارد تومان آن درآمد دولتی بوده و ۳۵ هزار میلیارد تومان آن از درآمد‌های اختصاصی حاصل می‌شود. یعنی شما (بانک‌ها) شریک حدود ۷۰ هزار میلیارد تومانی دارید و اگر در کنار هم به این نتیجه برسیم که این منابع را چگونه در نظام بانکی به گردش درآوریم که بتوان اقدامات بزرگی انجام داد، قدرت و هنر شما را نشان می‌دهد تا از ظرفیت منابع دولتی و درآمد‌های اختصاصی دانشگاه‌های علوم پزشکی برای انجام امور عام المنفعه استفاده کنید. در حال حاضر فصل بودجه است و اطمینان دارم با قابلیت‌هایی که در نظام بانکی و نظام سلامت کشور وجود دارد، موفق به تعریف مدل همکاری مشترک خواهیم بود تا به اقتصاد سلامت و به بانک‌ها برای انجام اقدامات عام المنفعه کمک شود.
نمکی افزود: خدمت به مردم در کارنامه عمرمان به عنوان اثری ازرشمند ثبت خواهد شد. به وضعیت بانک‌های مملکت آشنایی دارم و بانک‌ها در سال‌های گذشته تاوان سنگینی پرداخته اند. ما خارج از این مباحث صحبت می‌کنیم و نمی‌خواهیم فشار مضاغفی بر نظام بانکی تحمیل شود. بنده در اقتصاد و بودجه ریزی دستی بر آتش دارم و قصد داریم کار زیربنایی اساسی دراز مدتی را بنا کنیم که اثرات مثبت آن بر اقتصاد نظام بانکی کشور نیز موثر خواهد بود. اگر مردم و نیرو‌های مولد سالمی داشته باشیم و اگر هزینه‌های درمانی سنگین کمرشکن نداشته باشیم، نظام پولی بانکی و اقتصادی کشور نیز وضعیت بهتری خواهد داشت.
گره تفکر مدیریتی را باز کنیم
وی بیان کرد: ما گره‌ای که بر تفکر مدیریتی بسته ایم را باید باز کنیم. در نظام سلامت نیز گرفتار چنین موضوعی هستیم. در طول سال‌های گذشته همکاران ما اقدامات بسیار ارزشمندی انجام داده اند، اما منابع قابل توجهی نیز هدر داده اند؛ بنابراین در این مورد ورود کرده و می‌خواهیم اقدامات حوزه سلامت را با هزینه کمتر و سوددهی بیشتری انجام دادیم. این همکاری تحمیل یک فشار تازه به نظام بانکی کشور نیست، بلکه یک مشارکت اقتصادی است که بتوانیم مملکت را از این بن بست اقتصادی بیرون آوریم.
وزیر بهداشت گفت: پیشنهاد می‌کنم کمیته مشترکی تشکیل شده و جلسات منظمی با حضور نمایندگان برگزار شود و این موضوع به مرور بررسی شده تا به نتیجه برسد.
